Nieuwsbrief Leefomgeving kwartaal IV 2022
Inhoud
1. Artikelen en publicaties
2. Greep uit grafieken
3. Updates StatLinetabellen
4. Aanvullende statistische diensten
5. Updates Compendium voor de Leefomgeving
6. Verschijnt binnenkort
7. Samenwerkingspartners en interessante links
Deze nieuwsbrief
Dit is de tiende uitgave van de Nieuwsbrief Leefomgeving van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hierin vindt u een overzicht van de nieuwste cijfers en publicaties over de thema’s Bouwen en wonen, Energie, Landbouw en natuur, Milieu, en Regio en ruimte. De Nieuwsbrief Leefomgeving verschijnt elk kwartaal.
1. Artikelen en publicaties
De afgelopen periode zijn de volgende artikelen en andere publicaties verschenen binnen de verschillende thema’s die deel uitmaken van de statistieken over Leefomgeving.
Bouwen en wonen
Alleenstaande oudere vrouwen wonen het grootst
De woonoppervlakte per Nederlander was gemiddeld 53 vierkante meter in 2021. De grootte van de woonruimte per persoon verandert met ontwikkelingen in de levensloop, zoals samenwonen, kinderen krijgen, scheiden of verweduwen. Ouderen hebben gemiddeld meer woonruimte dan jongeren. Onder 70-plussers zijn het vooral alleenstaande vrouwen die groter wonen.
Aantal vergunde nieuwbouwwoningen 3 procent lager in derde kwartaal
In het derde kwartaal van 2022 werd voor 14,6 duizend te bouwen woningen een vergunning afgegeven. Dat is ruim 3 procent minder dan in het derde kwartaal van 2021. De omzet in de bouw was in het derde kwartaal van 2022 9,4 procent hoger dan een jaar eerder.
Bijna helft bewoonde nieuwbouw zorgt voor doorstroom op woningmarkt
In 2020 zijn bijna 70 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd. Eind 2020 waren 56 duizend van deze woningen bewoond. De nieuwe bewoners verlieten bij elkaar 60 duizend woningen. Twee derde van deze achtergelaten woningen kwam vrij voor bewoning door andere huishoudens. Eind 2020 waren er bijna 31 duizend weer bewoond.
Hoogste aantal nieuwbouwwoningen in afgelopen decennium
In 2022 werden ruim 74 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat is het hoogste aantal nieuwbouwwoningen sinds 2012. De groei van de woningvoorraad door nieuwbouw komt daarmee uit op 0,9 procent. In Amsterdam werden de meeste nieuwbouwwoningen aan de woningvoorraad toegevoegd, namelijk bijna 6,8 duizend.
Minder leegstaande woningen, kantoren en winkels
De leegstand van onder andere woningen, kantoren en winkels in Nederland is in vergelijking met een jaar eerder met ruim 10 duizend afgenomen naar 219 duizend objecten op 1 januari 2022. In totaal stond 2,6 procent van alle verblijfsobjecten leeg. Op 1 januari 2021 was dit nog 2,7 procent. De relatieve leegstand daalde onder alle gebruiksfuncties, en was met bijna 10 procent het hoogst bij kantoren. In het oosten van het land was de leegstand relatief hoog.
Energie
Gasverbruik daalt met 17 procent in periode juli tot en met oktober
In de periode juli tot en met oktober 2022 is in Nederland 7,3 miljard kubieke meter aardgas verbruikt. Dat is 17 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Ook werd meer gas ingevoerd, waarbij de invoer van vloeibaar gas bijna verdubbelde. De gasvoorraad van Nederland was eind oktober hoger dan de Europese norm.
Steeds meer warmtepompen bij woningen
In 2021 zijn 368 duizend nieuwe warmtepompen geïnstalleerd in Nederland, bijna 50 procent meer dan een jaar eerder. De meerderheid hiervan, 325 duizend, is bij woningen komen te staan. De overige warmtepompen kwamen bij utiliteitsgebouwen, kassen en stallen terecht.
Landbouw en natuur
585 biologische landbouwbedrijven erbij sinds 2015
Het areaal biologische landbouwgrond is in 2022 vergeleken met een jaar eerder gegroeid met 3,6 procent naar iets meer dan 80 duizend hectare. Ten opzichte van zeven jaar eerder is dat 59,0 procent meer. Het aantal biologische landbouwbedrijven nam tegelijkertijd met 42,8 procent (585 bedrijven) toe. Deze waren biologisch gecertificeerd, of deels of geheel in omschakeling naar biologische landbouw.
Aanvoer vis naar Nederlandse havens in 2021 toegenomen
In 2021 is 443,5 miljoen kilogram vis vanaf zee naar Nederlandse havens gebracht. Dat is 17 procent meer dan een jaar eerder. De meeste vis (91 procent) kwam bevroren via trawlers aan land, de rest werd door kotters vers aangevoerd. De prijs van verse vis nam in de loop van 2021 langzaam toe en steeg in de zomer van 2022 naar een recordhoogte.
Inkomsten landbouwsector iets hoger in 2022
De inkomsten van de landbouwsector in 2022 waren 1,9 procent hoger dan een jaar eerder. De dierlijke productie daalde tegelijkertijd licht (0,7 procent) terwijl de plantaardige productie met 3,4 procent een relatief sterke afname liet zien. De afzetprijzen namen gemiddeld toe, maar de kosten stegen ook.
Oogst zaai-uien met 17 procent afgenomen
De bruto-opbrengst van zaai-uien is in 2022 naar verwachting 17,4 procent lager dan in 2021. Hiertoe behoort alles wat al geoogst is, of naar verwachting dit jaar nog geoogst gaat worden. De bruto-opbrengst van consumptieaardappelen is naar verwachting 19,4 procent hoger dan vorig jaar en van suikerbieten 8,7 procent hoger.
Rundveestapel nauwelijks gewijzigd
De rundveestapel is in 2022 ten opzichte van een jaar eerder met 3,8 miljoen runderen nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal melkgeiten steeg licht naar bijna 489 duizend. De omvang van de varkensstapel nam met 1,6 procent af naar 11,3 miljoen. Ook het aantal kippen daalde; het laatste jaar met 2,3 procent naar 98 miljoen.
Staat van Landbouw en Voedsel editie 2022
De Staat van Landbouw en Voedsel, hier de tweede editie, beschrijft ontwikkelingen in structuur, economische betekenis, handel met het buitenland en milieuprestaties van de gehele agroketen.
Dit betreft een gezamenlijke publicatie van Wageningen Economic Research en het CBS in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De intentie van deze publicatie is om reeds bekende informatie te bundelen en op een actuele en eenduidige wijze te presenteren en van duiding te voorzien. Het doel is om zo voor de Tweede Kamer, sectorpartijen, beleidsmakers en het bredere publiek deze relevante informatie goed te ontsluiten.
De verduurzaming van de landbouw – deel I: productie en verbruik
In dit eerste artikel wordt vanuit milieuoogpunt gekeken naar de ontwikkeling van de landbouw in de afgelopen 25 jaar. Hoe zien productie en verbruik, voor zover dit milieuconsequenties heeft, voor deze groeisector eruit? Bij milieurelevant verbruik gaat in dit artikel het om de inzet van (niet-hernieuwbare) energie, dierlijke mest en kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, water en veevoer. In het tweede en laatste deel van deze reeks komen de landbouwemissies aan de orde.
Milieu
Bedrijven geven steeds meer uit aan milieu-investeringen
Bedrijven zijn meer geld uit gaan geven aan milieu-investeringen. In 2021 bestond 14,2 procent van de totale investeringen van bedrijven uit milieu-investeringen. Negen jaar eerder was dat 3,7 procent.
Nederlandse emissie-intensiteit broeikasgassen lager dan gemiddelde in EU
De uitstoot van broeikasgassen door Nederlandse bedrijven is per verdiende euro ruim 9 procent lager dan het Europees gemiddelde. Door de grote dienstensector heeft Nederland een relatief lage emissie-intensiteit. De industrie en energiesector hebben een hogere emissie-intensiteit dan het gemiddelde van deze bedrijfstakken in de EU.
De emissie-intensiteit is de broeikasgasuitstoot per euro toegevoegde waarde. Dit cijfer geeft een beeld van de milieu-efficiëntie van productieprocessen.
Opbrengst milieubelastingen met 1 miljard euro gestegen in 2021 (GEEN LINK)
In 2021 is 23,2 miljard euro betaald aan milieubelastingen. Dit is 1 miljard meer dan in 2020. Voor huishoudens nam de afgedragen milieubelasting sneller toe dan voor bedrijven/instellingen (5,2 procent ten opzichte van 3,6 procent).
Uitstoot broeikasgassen 4 procent lager in derde kwartaal 2022
In het derde kwartaal van 2022 was de uitstoot van broeikasgassen 4 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2021. Dat komt vooral doordat er minder aardgas is verbruikt door de industrie en landbouw.
Verbruik landbouw in 25 jaar niet gestegen ondanks grotere productie
Sinds 1995 is de landbouwproductie met 20 procent gegroeid. Het milieurelevante verbruik van de landbouw, zoals de inzet van dierlijke mest, kunstmest en aardgas, nam desondanks niet toe. De via (kunst)mest aangevoerde hoeveelheid stikstof is nu lager dan 25 jaar geleden en het aardgasverbruik min of meer gelijk.
Regio en ruimte
Aantal gemeenten daalt tot 342 op 1 januari 2023
Op 1 januari 2023 telt Nederland 342 gemeenten, drie minder dan een jaar eerder. Vier gemeenten verdwenen en één gemeente is ontstaan. In de provincie Zuid-Holland gaan de gemeenten Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne samen in de nieuwe gemeente Voorne aan Zee. De gemeente Weesp is al op 24 maart 2022 bij de gemeente Amsterdam gevoegd.
2. Greep uit grafieken
Deze rubriek bevat enkele actuele grafieken uit het afgelopen kwartaal op basis van statistieken over de leefomgeving.
Bouwen en wonen
Uit het nieuwsbericht Bijna helft bewoonde nieuwbouw zorgt voor doorstroom op woningmarkt van 11 november 2022:
| Eenouderhuishoudens (%) | Eenpersoonshuishoudens (%) | Paren met kinderen (%) | Paren zonder kinderen (%) | Overige huishoudens (%) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Nieuwbouwwoningen | 730 | 3530 | 14140 | 11815 | 35 |
| Vrijgekomen woningen | 1260 | 3980 | 5640 | 6200 | 65 |
Uit het nieuwsbericht Aantal vergunde nieuwbouwwoningen 3 procent lager in derde kwartaal van 17 november 2022:
| Jaar | Kwartaal | Vergunde nieuwbouwwoningen (x 1 000) |
|---|---|---|
| 2016 | 1e kwartaal | 11,0 |
| 2016 | 2e kwartaal | 12,6 |
| 2016 | 3e kwartaal | 13,7 |
| 2016 | 4e kwartaal | 16,3 |
| 2017 | 1e kwartaal | 16,8 |
| 2017 | 2e kwartaal | 16,1 |
| 2017 | 3e kwartaal | 19,5 |
| 2017 | 4e kwartaal | 17,4 |
| 2018 | 1e kwartaal | 17,0 |
| 2018 | 2e kwartaal | 15,0 |
| 2018 | 3e kwartaal | 17,2 |
| 2018 | 4e kwartaal | 20,9 |
| 2019 | 1e kwartaal | 13,1 |
| 2019 | 2e kwartaal | 13,6 |
| 2019 | 3e kwartaal | 13,3 |
| 2019 | 4e kwartaal | 18,0 |
| 2020 | 1e kwartaal | 15,7 |
| 2020 | 2e kwartaal | 15,0 |
| 2020 | 3e kwartaal | 16,6 |
| 2020 | 4e kwartaal | 19,9 |
| 2021 | 1e kwartaal | 19,1 |
| 2021 | 2e kwartaal | 20,8 |
| 2021 | 3e kwartaal | 15,1 |
| 2021 | 4e kwartaal | 20,9 |
| 2022* | 1e kwartaal | 17,7 |
| 2022* | 2e kwartaal | 15,9 |
| 2022* | 3e kwartaal | 14,6 |
| *voorlopige cijfers | ||
Uit het nieuwsbericht Minder leegstaande woningen, kantoren en winkels van 14 december 2022:
| Gebruiksfunctie | Jaar | Leegstand (%) |
|---|---|---|
| Totaal | 2022 | 2,57 |
| Totaal | 2021 | 2,72 |
| Totaal | 2020 | 2,66 |
| Woningen | 2022 | 2,25 |
| Woningen | 2021 | 2,37 |
| Woningen | 2020 | 2,3 |
| Winkels | 2022 | 8,16 |
| Winkels | 2021 | 8,69 |
| Winkels | 2020 | 8,91 |
| Kantoren | 2022 | 9,56 |
| Kantoren | 2021 | 10,25 |
| Kantoren | 2020 | 10,49 |
| Industrie | 2022 | 7,29 |
| Industrie | 2021 | 7,84 |
| Industrie | 2020 | 7,84 |
| Overig | 2022 | 4,84 |
| Overig | 2021 | 5,13 |
| Overig | 2020 | 5,04 |
Energie
Uit het bericht Steeds meer warmtepompen bij woningen van 3 oktober 2022:
| Periode | Woningen (x 1 000) | Utiliteitsgebouwen, kassen en stallen (x 1 000) |
|---|---|---|
| 2010 | 51 | 24 |
| 2011 | 70 | 50 |
| 2012 | 87 | 73 |
| 2013 | 103 | 97 |
| 2014 | 121 | 124 |
| 2015 | 143 | 152 |
| 2016 | 180 | 188 |
| 2017 | 232 | 229 |
| 2018 | 295 | 275 |
| 2019 | 412 | 320 |
| 2020 | 619 | 360 |
| 2021* | 939 | 402 |
| * voorlopige cijfers | ||
Uit het nieuwsbericht Gasverbruik daalt met 17 procent in periode juli tot en met oktober van 8 december 2022:
| Maand | Aardgasverbruik Nederland 2022 (mld m3) | Historisch verbruik: gemiddelde van 2017-2021 (mld m3) | Besparingsnorm EU (mld m3) |
|---|---|---|---|
| jan | 4,257 | 5,2714 | 4,48069 |
| feb | 3,412 | 4,5134 | 3,83639 |
| mrt | 3,244 | 4,2238 | 3,59023 |
| apr | 2,651 | 3,1034 | 2,63789 |
| mei | 2,079 | 2,7318 | 2,32203 |
| jun | 1,919 | 2,3158 | 1,96843 |
| jul | 1,747 | 2,4232 | 2,05972 |
| aug | 1,667 | 2,3508 | 1,99818 |
| sep | 1,731 | 2,5656 | 2,18076 |
| okt | 2,096 | 3,1472 | 2,67512 |
Landbouw en natuur
Uit het nieuwsbericht Aanvoer vis naar Nederlandse havens in 2021 toegenomen van 14 december 2022:
| Jaartal | Trawlers (mln kg) | Kotters (mln kg) |
|---|---|---|
| 2002 | 398,3 | 97,1 |
| 2003 | 468,5 | 97,6 |
| 2004 | 493,8 | 92,9 |
| 2005 | 546,1 | 86,2 |
| 2006 | 504,9 | 77,8 |
| 2007 | 453,9 | 79,2 |
| 2008 | 371,2 | 78,2 |
| 2009 | 336,0 | 86,2 |
| 2010 | 337,1 | 72,8 |
| 2011 | 283,4 | 68,1 |
| 2012 | 284,0 | 58,3 |
| 2013 | 223,8 | 59,0 |
| 2014 | 205,8 | 54,1 |
| 2015 | 462,6 | 78,2 |
| 2016 | 321,4 | 62,3 |
| 2017 | 423,6 | 53,9 |
| 2018 | 448,0 | 59,4 |
| 2019 | 371,3 | 43,7 |
| 2020 | 336,6 | 41,1 |
| 2021* | 404,1 | 39,3 |
| * voorlopige cijfers | ||
Uit het nieuwsbericht Rundveestapel nauwelijks gewijzigd van 30 november 2022:
| Jaartal | Melkgeiten (2012 = 100) | Overige runderen (vooral vleesvee) (2012 = 100) | Kippen (2012 = 100) | Melkkoeien en jongvee voor de melkveehouderij (2012 = 100) | Varkens (2012 = 100) | Schapen (2012 = 100) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| 2013 | 102 | 100 | 103 | 105 | 100 | 99 |
| 2014 | 109 | 99 | 108 | 108 | 100 | 92 |
| 2015 | 120 | 97 | 112 | 111 | 103 | 91 |
| 2016 | 127 | 99 | 111 | 115 | 102 | 75 |
| 2017 | 138 | 100 | 110 | 108 | 101 | 77 |
| 2018 | 158 | 105 | 110 | 99 | 102 | 83 |
| 2019 | 168 | 108 | 107 | 94 | 100 | 88 |
| 2020 | 175 | 108 | 107 | 95 | 98 | 85 |
| 2021 | 177 | 106 | 105 | 95 | 94 | 82 |
| 2022* | 179 | 106 | 102 | 96 | 92 | 82 |
| * voorlopige cijfers | ||||||
Uit het nieuwsbericht 585 biologische landbouwbedrijven erbij sinds 2015 van 25 oktober 2022:
| Categorie | Biologisch gecertificeerd | Biologisch gecertificeerd en deels in omschakeling | In omschakeling, niet gecertificeerd (nieuwkomer) |
|---|---|---|---|
| 2015 | 1065 | 233 | 68 |
| 2016 | 1097 | 219 | 125 |
| 2017 | 1156 | 294 | 157 |
| 2018 | 1269 | 337 | 102 |
| 2019 | 1343 | 355 | 111 |
| 2020 | 1385 | 357 | 84 |
| 2021 | 1438 | 366 | 79 |
| 2022* | 1474 | 380 | 97 |
| * voorlopige cijfers | |||
Milieu
Uit het nieuwsbericht Verbruik landbouw in 25 jaar niet gestegen ondanks grotere productie van 12 oktober 2022:
| Plantaardige productie (1995=100) | Dierlijke productie (1995=100) | Aanvoer stikstof in dierlijke mest naar landbouwgrond (1995=100) | Aanvoer stikstof door kunstmest naar landbouwgrond (1995=100) | Verbruik niet-hernieuwbare energie (1995=100) | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1995 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| 1996 | 98,5 | 100 | 100,4 | 95,9 | 109 |
| 1997 | 104,4 | 101,7 | 96,7 | 98,7 | 93,3 |
| 1998 | 102,4 | 99,2 | 89,1 | 99,2 | 92,5 |
| 1999 | 108,2 | 101,3 | 86 | 94,3 | 89,9 |
| 2000 | 112,3 | 98,8 | 80,9 | 83 | 91,7 |
| 2001 | 108,3 | 94,4 | 77,8 | 72,4 | 89,6 |
| 2002 | 107,7 | 94,3 | 71 | 70,9 | 83,8 |
| 2003 | 110,9 | 91,6 | 70,3 | 70,4 | 84,8 |
| 2004 | 115,1 | 97,2 | 67,4 | 72,9 | 86,8 |
| 2005 | 114,5 | 97,1 | 66,8 | 67,5 | 90,8 |
| 2006 | 113,5 | 97,5 | 66,3 | 69,6 | 83,5 |
| 2007 | 115,4 | 100,2 | 65,8 | 61,9 | 88,8 |
| 2008 | 118,5 | 101,9 | 65 | 57 | 97,3 |
| 2009 | 121,2 | 103,9 | 63 | 54,4 | 97 |
| 2010 | 121 | 104,9 | 63,9 | 52,8 | 114,7 |
| 2011 | 120,3 | 104,2 | 62,7 | 51,5 | 102,8 |
| 2012 | 119,9 | 105,1 | 59,4 | 51,5 | 102,4 |
| 2013 | 120,1 | 108,1 | 61,6 | 55,7 | 100,6 |
| 2014 | 124,3 | 106,1 | 63,6 | 54,9 | 87,9 |
| 2015 | 122,7 | 110,6 | 63,9 | 63,1 | 91,6 |
| 2016 | 122 | 117 | 64,5 | 59,3 | 90,3 |
| 2017 | 125,1 | 115 | 67 | 59,3 | 91 |
| 2018 | 121,6 | 113,3 | 67 | 54,6 | 94,9 |
| 2019 | 123,5 | 115,8 | 64,8 | 55,4 | 93,2 |
| 2020 | 121,7 | 117 | 65 | 56,7 | 90,3 |
| 2021 | 126 | 114,7 | 93,2 |
Uit het nieuwsbericht Bedrijven geven steeds meer uit aan milieu-investeringen van 2 november 2022:
| Jaartal | Aandeel in investeringen (% van totale investeringen) | Voortschrijdend gemiddelde; 5 jaar (% van totale investeringen) |
|---|---|---|
| 1975 | 2,6 | 3,2 |
| 1976 | 2,9 | 3,3 |
| 1977 | 4,1 | 3,3 |
| 1996 | 5,3 | 5,9 |
| 1997 | 6,7 | 5,2 |
| 1998 | 4,7 | 5,2 |
| 1999 | 4,9 | 5,1 |
| 2000 | 4,5 | 4,6 |
| 2001 | 4,6 | 4,2 |
| 2002 | 4,1 | 4,1 |
| 2003 | 3,0 | 4,0 |
| 2004 | 4,4 | 4,1 |
| 2005 | 3,8 | 4,1 |
| 2006 | 5,3 | 5,0 |
| 2007 | 4,2 | 5,0 |
| 2008 | 7,1 | 5,3 |
| 2009 | 4,7 | 5,0 |
| 2010 | 5,3 | 4,9 |
| 2011 | 3,8 | 4,1 |
| 2012 | 3,7 | 4,6 |
| 2013 | 3,0 | 5,9 |
| 2014 | 7,3 | 8,0 |
| 2015 | 11,5 | 8,2 |
| 2016 | 14,6 | 9,2 |
| 2017 | 4,6 | 9,2 |
| 2018 | 8,2 | 10,0 |
| 2019 | 6,9 | 9,9 |
| 2020 | 15,7 | 11,3 |
| 2021* | 14,2 | 12,3 |
| * voorlopige cijfers | ||
Uit het nieuwsbericht Nederlandse emissie-intensiteit broeikasgassen lager dan gemiddelde in EU van 14 december 2022:
| Land | Emissie-intensiteit (Ton CO2-equivalenten per mln euro bbp) |
|---|---|
| Zweden | 87 |
| Frankrijk | 131 |
| Luxemburg | 131 |
| Ierland | 139 |
| Oostenrijk | 141 |
| Malta | 142 |
| Italië | 178 |
| Duitsland | 181 |
| Finland | 189 |
| Nederland | 190 |
| België | 192 |
| Spanje | 194 |
| Europese Unie | 210 |
| Denemarken | 235 |
| Portugal | 259 |
| Slovenië | 313 |
| Cyprus | 320 |
| Letland | 337 |
| Slowakije | 341 |
| Kroatië | 349 |
| Hongarije | 375 |
| Estland | 402 |
| Litouwen | 417 |
| Roemenië | 425 |
| Tsjechië | 451 |
| Griekenland | 452 |
| Polen | 655 |
| Bulgarije | 801 |
| Bron: CBS, Eurostat | |
Regio en ruimte
Uit het nieuwsbericht Aantal gemeenten daalt tot 342 op 1 januari 2023 van 30 december 2022:
| jaar | Aantal gemeenten |
|---|---|
| 1981 | 809 |
| 1982 | 774 |
| 1983 | 774 |
| 1984 | 749 |
| 1985 | 741 |
| 1986 | 714 |
| 1987 | 714 |
| 1988 | 714 |
| 1989 | 702 |
| 1990 | 672 |
| 1991 | 647 |
| 1992 | 647 |
| 1993 | 646 |
| 1994 | 636 |
| 1995 | 633 |
| 1996 | 625 |
| 1997 | 572 |
| 1998 | 548 |
| 1999 | 538 |
| 2000 | 537 |
| 2001 | 504 |
| 2002 | 496 |
| 2003 | 489 |
| 2004 | 483 |
| 2005 | 467 |
| 2006 | 458 |
| 2007 | 443 |
| 2008 | 443 |
| 2009 | 441 |
| 2010 | 431 |
| 2011 | 418 |
| 2012 | 415 |
| 2013 | 408 |
| 2014 | 403 |
| 2015 | 393 |
| 2016 | 390 |
| 2017 | 388 |
| 2018 | 380 |
| 2019 | 355 |
| 2020 | 355 |
| 2021 | 352 |
| 2022 | 345 |
| 2023 | 342 |
3. Update StatLinetabellen
De afgelopen periode zijn de volgende StatLine-tabellen geactualiseerd over thema’s binnen de Leefomgeving.
Bouwen en wonen
Bewoonde woonruimten; soort woonruimte, regio
Bouwvergunningen; aantal, bouwkosten, index, aard werk, bestemming
Bouwvergunningen; bedrijfsgebouwen, bedrijfstak, regio
Bouwvergunningen; kerncijfers nieuwbouwwoningen; bouwkosten, inhoud, regio
Bouwvergunningen woonruimten; aantal en index
Bouwvergunningen woonruimten; type, opdrachtgever, eigendom, gemeente
Gemiddelde WOZ-waarde van woningen op 1 januari; eigendom, regio
Voorraad woningen en niet-woningen; mutaties, gebruiksfunctie, regio
Voorraad woningen; overige toevoegingen en onttrekkingen (detail), regio
Voorraad woningen; eigendom, type verhuurder, bewoning, regio
Voorraad woningen; gemiddeld oppervlak; woningtype, bouwjaarklasse, regio
Voorraad woningen; woningtype, oppervlakteklasse, regio
Energie
Aardgas- en elektriciteitslevering aan bedrijven; verbruiksklasse, SBI 2008
Aardgas en elektriciteit; leveringen openbaar net, bouw en dienstensector
Aardgasbalans; aanbod en verbruik
Aardoliegrondstoffen- en aardolieproductenbalans; aanbod en verbruik
Aardwarmte en bodemenergie; onttrekking van warmte en koude
Biomassa; verbruik en energieproductie uit biomassa per techniek
Biotransportbrandstoffen; aanbod, verbruik en bijmenging
Elektriciteitsbalans; aanbod en verbruik
Elektriciteit en warmte; productie en inzet naar energiedrager
Energiebalans; aanbod, omzetting en verbruik
Energiebalans; aanbod en verbruik, sector
Energieverbruik particuliere woningen; woningtype en regio's
Energieverbruik particuliere woningen; woningtype, wijken en buurten, 2021
Energieverbruik woningen; woningtype, oppervlakte, bouwjaar en bewoning
Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing
Hernieuwbare elektriciteit; productie en vermogen
Internationale handel; aardolie, aardolieproducten; aanvoer en afvoer, land
Kolen en kolenproductenbalans; aanbod en verbruik
Kolen en kolenproducten; winning, in- en uitvoer, productie; vanaf 1802
Levering aardgas, elektriciteit via openbaar net; bedrijven, SBI2008, regio
Warmtepompen; aantallen, thermisch vermogen en energiestromen
Windenergie op land; productie en capaciteit naar ashoogte
Windenergie op land; productie en capaciteit per provincie
Woningen; hoofdverwarmingsinstallaties, regio
Woningen; hoofdverwarmingsinstallaties, wijken en buurten, 2021
Woningen; hoofdverwarmingsinstallaties, wijken en buurten, 2020
Woningen; hoofdverwarmingsinstallaties, wijken en buurten, 2019
Zonnestroom; vermogen en vermogensklasse, bedrijven en woningen, regio
Zonnestroom; vermogen zonnepanelen woningen, wijken en buurten, 2020
Zonnewarmte; aantal installaties, collectoroppervlak en warmteproductie
Landbouw en natuur
Activiteiten van biologische landbouwbedrijven; regio
Biologische plantaardige en dierlijke productie; nationaal
Biologische- en niet-biologische landbouwbedrijven; financiële gegevens
Fruitteelt; oogst en teeltoppervlakte appels en peren
Landbouw; arbeidskrachten naar regio
Landbouw; economische omvang naar omvangsklasse, bedrijfstype
Landbouw; economische omvang naar omvangsklasse, hoofdbedrijfstype, regio
Landbouw; Financiële gegevens landbouwbedrijven
Landbouw; gewassen, dieren, grondgebruik en arbeid op nationaal niveau
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar regio
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar gemeente
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar bedrijfstype, nationaal
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik, bedrijfstak (SBI 2008)
Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar omvangsklasse en regio
Landbouw; kwartaalcijfers omzet landbouwbedrijven
Melkaanvoer en zuivelproductie door zuivelfabrieken
Omvang veestapel op agrarische bedrijven: peildatum 1 april en 1 december
Trend van broedvogels: indexcijfers
Trend van broedvogels: trendbeoordeling
Vleesproductie; aantal slachtingen en geslacht gewicht per diersoort
Visserij en aquacultuur; hoeveelheid vis, schaal- en schelpdieren
Visserij en aquacultuur; prijzen verse vis, schaal- en schelpdieren
Milieu
Bedrijfsafval; afvalsoort
Bedrijfsafval; verwerkingsmethode
Emissies broeikasgas (IPCC); klimaatsector
Huishoudelijk afval per gemeente
Kosten en financiering; landschapsbeheer
Milieukosten van bedrijven
Milieukosten van bedrijven; kerncijfers
Mineralenbalans landbouw
Regio en ruimte
Bodemgebruik; verkorte gebruiksvorm, per provincie, vanaf 1900
Gebieden in Nederland 2023
Gebieden; overzicht vanaf 1830
Kerncijfers wijken en buurten 2022
Kerncijfers wijken en buurten 2021
Kerncijfers wijken en buurten 2020
Maatstaven Financiële-verhoudingswet (Fvw)
Nabijheid voorzieningen; afstand locatie, regionale cijfers
Nabijheid voorzieningen; afstand locatie, wijk- en buurtcijfers 2021
Nabijheid voorzieningen; afstand locatie, wijk- en buurtcijfers 2019
Nabijheid voorzieningen; afstand locatie, wijk- en buurtcijfers 2018
Nabijheid voorzieningen; afstand locatie, wijk- en buurtcijfers 2017
Regionale kerncijfers Nederland
4. Aanvullende statistische diensten
Naast het reguliere programma doet het CBS regelmatig aanvullend statistisch onderzoek. Hieronder volgt een overzicht van de meest recente onderzoeksresultaten over Leefomgeving.
Bouwen en wonen
Bouwvergunningen woonruimten geregionaliseerd 2021-2022
In deze tabel worden gegevens gepubliceerd op basis van de statistiek Verleende Bouwvergunningen en specifiek over nieuwbouw woonruimten. Per soort opdrachtgever worden woningen, wooneenheden en recreatiewoningen uitgesplitst naar huur- en koopwoningen. De tabel geeft een verdere uitsplitsing in variabelen en verdere regionalisering van de regulier op Statline gepubliceerde gegevens.
Bouwvergunningen bedrijfsgebouwen kwartaal 2021-2022
In deze tabel worden gegevens gepubliceerd op basis van de statistiek Verleende Bouwvergunningen en specifiek over bedrijfsgebouwen. Per soort bedrijfsgebouw wordt de inhoud in kubieke meters en de oppervlakte in vierkante meters berekend.
Landelijke monitor leegstand 2022
De Landelijke Monitor Leegstand geeft voor alle gemeenten, wijken en buurten in Nederland inzicht in de administratieve leegstand van woningen en voor alle gemeenten in Nederland inzicht in de administratieve leegstand van niet-woningen op 1 januari 2022.
Er is sprake van administratieve leegstand van verblijfsobjecten uit de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) als er geen bewoning is volgens de Basisregistratie Personen (BRP), er geen bedrijvigheid is volgens het Handelsregister (HR) en geen (fiscaal) gebruik is volgens de Registratie Waardering Onroerende Zaken (WOZ).
Overige Toevoegingen en Onttrekkingen Woningen 2021-2022Q1
Uitsplitsing van overige toevoegingen (naast nieuwbouw) en overige onttrekkingen (naast sloop) van woningen in de periode 2021 en 1ste kwartaal 2022 voor Nederland totaal, provincies, coropgebieden en G4-gemeenten (voorlopige cijfers)
Transformaties in de woningvoorraad 2021
De tabellenset ‘Aantal transformaties en kenmerken van transformaties in de woningvoorraad’ geeft meer inzicht in de omvang van het aantal woningen die toegevoegd worden aan de woningvoorraad ten gevolge van transformaties. Tevens zijn de kenmerken van de nieuwe woningtransformaties bepaald, evenals van de getransformeerde panden en de huishoudens die in de nieuwe woningtransformaties zijn gaan wonen.
Transformaties in de woningvoorraad, 2022-Q2
De tabel geeft het (voorlopige) aantal woningtransformaties voor het tweede kwartaal van 2022 weer.
De tabel geeft inzicht in de omvang van het aantal woningen die toegevoegd worden aan de woningvoorraad ten gevolge van transformaties. De gegevens zijn uitgesplitst naar provincie, coropgebied, gemeentegrootte en de vier grootste gemeenten (G4).
Vergunde tijdelijke woningen (2019 - eerste helft 2022)
Deze tabel maakt inzichtelijk voor hoeveel tijdelijke woningen er een bouwvergunning is verleend door gemeenten in de periode 2019 tot en met de eerste helft van 2022. De gegevens zijn uitgesplitst naar opdrachtgeverschap en doelgroep en beschikbaar voor Nederland totaal en op provincieniveau. Bij tijdelijke woningen gaat het om woningen die voor een bepaalde tijd (veelal maximaal 10 jaar) op een tijdelijke locatie (ontheffing bestemmingsplan) mogen worden gebouwd óf die getoetst zijn aan tijdelijke woningen zoals gedefinieerd in het bouwbesluit. Tijdelijke woningen zijn onderdeel van de overkoepelde term Flexwonen.
Woningvoorraad, mutaties en statusontwikkelingen in 2021
Stand van de woningvoorraad naar eigendomstype op 1 januari 2022, mutaties van de woningvoorraad naar eigendomstype in 2021 en de eigendomsstatusontwikkeling in 2021, per regio.
Deze publicatie geeft de stand van de woningvoorraad weer naar eigendomstype, woningtype en andere woningkenmerken op 1 januari 2022 per buurt, PC4 en voor Nederland. Daarnaast zijn er tabellen met de mutaties van de woningvoorraad naar eigendomstype in 2021 op PC4, gemeente, COROP, provincie en voor Nederland. Tot slot zijn er tabellen met de eigendomsstatusontwikkelingen in 2021 op PC4, gemeente, COROP, provincie en voor Nederland.
Energie
Elektriciteit geleverd aan datacenters, 2017-2021
De levering van elektriciteit aan datacenters is in 2021 gegroeid naar 3,7 miljard kilowattuur (TWh). Hiermee ging 3,3 procent van het landelijke elektriciteitsverbruik naar datacenters. Dit meldt het CBS op basis van gegevens van netbeheerders. De publicatie is uitgevoerd in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl).
Energiearmoede in Eindhoven, 2020
Energiearmoede in de gemeente Eindhoven op buurt- en wijkniveau in 2020. De gasprijs is fors omhoog gegaan sinds eind 2021 en raakt daarmee alle Nederlandse huishoudens. Gemeente Eindhoven wil de eigen inwoners hierbij ondersteunen en de beschikbare middelen effectief inzetten bij de juiste doelgroepen. Daarom heeft gemeente Eindhoven het CBS gevraagd om aanvullende cijfers te leveren over energiearmoede om inzicht te geven in welke wijken en buurten energiearmoede voorkomt en met welke woningkenmerken energiearmoede samenhangt. Bekostigd door gemeente Eindhoven.
Energielevering aan bedrijven per wijk, 2020-2021
Gas- en elektriciteitsleveringen aan bedrijven en overige instellingen per wijk voor 2020 en 2021. Het gaat hier om de gas- en elektriciteitslevering via het openbaar net, inclusief de levering van het openbaar net aan bedrijvennetten. Zelf geproduceerde elektriciteit die wordt ingezet voor eigen gebruik is dus niet in deze cijfers opgenomen. De cijfers zijn berekend op basis van gegevens uit de aansluitingenregisters van de beheerders van de openbare netten van elektriciteit en aardgas. Van alle netbeheerders in Nederland zijn gegevens verkregen.
Klimaat- en Energieverkenning 2022
De Klimaat- en Energieverkenning 2022 is tot stand gekomen door samenwerking tussen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), TNO EnergieTransitie, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het CBS levert en beschrijft de energiegerelateerde data die het CBS ook zelf samenstelt. Dit zijn onder andere gegevens uit de energiestatistieken, prijzenstatistieken en economische statistieken.
Tabellen energie en broeikasgassen; 1990-2021
Deze tabellenset bevat gegevens over het energieaanbod, het energieverbruik en de broeikasgasemissie per sector. De tabellenset bevat een tabblad met een toelichting op gebruikte indelingen en databronnen. De set is samengesteld in opdracht van Energiebeheer Nederland voor een visualisatie van de Nederlandse energiehuishouding en de broeikasgasemissies.
Landbouw en natuur
Activiteiten biologische landbouwbedrijven
In deze tabel zijn de bedrijfstypen van de biologisch werkende landbouwbedrijven te vinden, opgesplitst in alle bedrijven en de bedrijven in omschakeling die nieuw zijn binnen de sector van 2015 tot en met 2022.
Actualisatie provinciale natuurindicatoren
In opdracht van BIJ12 heeft het CBS natuurindicatoren op provinciaal (en lager) schaalniveau ontwikkeld. Deze natuurindicatoren geven een gemiddeld beeld van de trend in de populaties van hele soortgroepen, bijvoorbeeld alle broedvogels of alle dagvlinders per provincie, of van kenmerkende soorten per ecosysteemtype, zoals bos, heide of open duin.
Agrarisch natuur en landschapsbeheer, 2016-2021
Ten behoeve van de ANLb-beleidsmonitoring zijn de trends van ANLb-doelsoorten in de soortgroepen amfibieën, libellen, vissen en broed- en wintervogels in ANLb- en referentiemeetpunten berekend om het effect van ANLb te toetsen over 2016-2021; daarnaast is een verkennende analyse voor watervogels uitgevoerd.
Biologische landbouwbedrijven
In deze tabel zijn de biologisch werkende landbouwbedrijven te vinden, biologisch gecertifceerd en deels biologisch gecertificeerd in omschakeling van 2015 tot en met 2022.
De verduurzaming van de landbouw – deel I: productie en verbruik
In dit eerste artikel wordt vanuit milieuoogpunt gekeken naar de ontwikkeling van de landbouw in de afgelopen 25 jaar. Hoe zien productie en verbruik, voor zover dit milieuconsequenties heeft, voor deze groeisector eruit? Bij milieurelevant verbruik gaat in dit artikel het om de inzet van (niet-hernieuwbare) energie, dierlijke mest en kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, water en veevoer.
In het tweede en laatste deel van deze reeks komen de landbouwemissies aan de orde.
Voorlopige oogstraming akkerbouwgewassen 2022
In deze tabel vindt u van tien akkerbouwgewassen de laatste gegevens zoals ze gelden volgens de voorlopige oogstraming 2022.
Milieu
Broeikasgassen in de Nederlandse economie
De centrale vraag in dit artikel is: hoe verhouden de economische activiteiten van bedrijven zich tot de uitstoot van broeikasgassen? Om deze vraag te beantwoorden, wordt de uitstoot van broeikasgassen door bedrijven gerelateerd aan verschillende economische indicatoren. Dit gebeurt vanuit verschillende perspectieven.
Economische indicatoren circulaire economie, 2001-2020
In deze tabellenset wordt een update gegeven van de economische indicatoren werkgelegenheid, toegevoegde waarde en productiewaarde van de circulaire economie voor de periode 2001-2020, verbijzonderd naar R-strategie.
De gepubliceerde tabellenset is samengesteld als onderdeel van het Werkprogramma Monitoring en Sturing Circulaire Economie 2019-2023. Dit werkprogramma is een samenwerkingsverband van verschillende kennisinstituten onder leiding van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Gegevens per rioolwaterzuiveringsinstallatie, 1-1-2021
In samenwerking met de waterschappen heeft het CBS de aantallen woningen, utiliteit, inwoners en enkele huishoudkenmerken bepaald binnen het verzorgingsgebied van elke rioolwaterzuiveringsinstallaties door koppeling van kaarten van de verzorgingsgebieden met gegevens over de regionale verspreiding van deze onderwerpen.
Daarnaast is het drinkwatergebruik van huishoudens in 2016 toegedeeld aan de indeling van verzorgingsgebieden per 2021.
Inwoners per rioolwaterzuiveringsinstallatie, 1-1-2022
In samenwerking met de waterschappen heeft het CBS de aantallen inwoners bepaald die woonachtig zijn binnen het verzorgingsgebied van elke rioolwaterzuiveringsinstallatie, via koppeling van kaarten van de verzorgingsgebieden met gegevens over de regionale verspreiding van de bevolking.
De gegevens worden door het RIVM gebruikt om de metingen van Corona-virusresten in rioolwater per rioolwaterzuivering om te rekenen naar aantal virusdeeltjes per 100.000 inwoners.
Monitor fosfaat- en stikstofexcretie in dierlijke mest, derde kwartaal 2022
In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) na afloop van elk kwartaal van 2022 een berekening op van de fosfaat- en stikstofexcretie van de Nederlandse veestapel. De kwartaalrapportages vormen de basis voor een driemaandelijks ijkmoment.
Deze rapportage is de derde kwartaalrapportage van 2022 en bevat een momentopname van de fosfaat- en stikstofexcretie naar de stand van de rundveestapel op 1 oktober 2022.
Regionale Monitor Brede Welvaart Zuid- en Oost-Drenthe
Deze dataset is gericht op de brede welvaart in Zuid- en Oost-Drenthe. De indicatoren uit de regionale Monitor Brede Welvaart worden waar mogelijk op het niveau van Zuid- en Oost-Drenthe meegenomen. Daarnaast wordt waar mogelijk het gemiddelde voor Nederland gebruikt ter vergelijking. Als peildatum wordt per indicator het meest recente jaar gebruikt uit de 2021-editie van de regionale Monitor Brede Welvaart.
Tabellen energie en broeikasgassen; 1990-2021
Deze tabellenset bevat gegevens over het energieaanbod, het energieverbruik en de broeikasgasemissie per sector. De tabellenset bevat een tabblad met een toelichting op gebruikte indelingen en databronnen. De set is samengesteld in opdracht van Energiebeheer Nederland voor een visualisatie van de Nederlandse energiehuishouding en de broeikasgasemissies.
Regio en ruimte
Lengte van het Nederlandse fietsnetwerk, 2022
Op hoeveel kilometer aan befietsbare paden en wegen konden fietsers in 2022 terecht? En hoe zijn deze paden en wegen onderverdeeld naar verschillende kenmerken, zoals wegtype, een- of tweerichtingsverkeer, etc.?
5. Compendium voor de Leefomgeving
Het Compendium voor de Leefomgeving is een website die een zo compleet mogelijk beeld geeft van de actuele situatie van milieu, natuur en landschap, en van de ruimtelijke ontwikkeling in Nederland. De publicatie omvat ongeveer 600 specifieke onderwerpen (indicatoren), waarvan het CBS er zo’n 300 bijhoudt.
Het Compendium voor de Leefomgeving komt voort uit het Milieu- en Natuurcompendium, de Monitor Nota Ruimte en de Ruimtemonitor. Het is een gezamenlijk product van het CBS, het Planbureau voor de Leefomgeving, Wageningen Universiteit en Researchcentrum en het RIVM.
In het afgelopen kwartaal zijn de volgende indicatoren bijgewerkt:
Bouwen en wonen
Voor dit thema zijn in het afgelopen kwartaal geen nieuwe indicatoren gepubliceerd.
Energie
Windturbines op land en op zee, 1990 - 2021
Windvermogen in Nederland, 1990-2021
Landbouw en natuur
Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1976-2021
Internationaal belang Nederland voor watervogels
Trend van libellen, 1850-2020
Trend van vleermuizen, 1986-2021
Watervogels IJsselmeergebied, 1980-2021
Milieu
Atmosferische depositie op binnenwater en op het rioolstelsel, 1990-2020
Belasting van het oppervlaktewater, 1990-2020
Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2020
Belasting van het oppervlaktewater door landbouw en natuur, 1990-2020
Belasting van het oppervlaktewater door de industrie, 1990-2020
Belasting van het oppervlaktewater door consumenten, 1990-2020
Belasting van het oppervlaktewater vanuit riolering en rioolwaterzuivering, 1990-2020
Belasting van het rioolstelsel, 1990-2020
Belastingen op energie, 2001-2020
Bruto toegevoegde waarde en werkgelegenheid, 2005-2021
Emissies naar riool door gebruik van geneesmiddelen 1990 - 2020
Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw per gewas, 2012-2016-2020
Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw per werkzame stof, 2012-2016-2020
Huishoudens en milieubelastingen, 2001-2021
Impact rioolwaterzuivering op de belasting van het oppervlaktewater, 2020
Milieu-investeringen in de industrie en energiesector, 1975-2021
Netto milieulasten in de industrie en energiesector, 2012-2021
Opbrengst van milieuheffingen, 2001-2021
Opbrengst van belastingen op een milieugrondslag, 2001-2021
Opbrengsten van milieubelastingen, 2001-2020
Windvermogen in Nederland, 1990-2021
Regio en ruimte
Voor dit thema zijn afgelopen kwartaal geen nieuwe indicatoren gepubliceerd.
6. Verschijnt binnenkort
- Definitieve cijfers Landbouwtelling 2022
7. Samenwerkingspartners en interessante links
Samenwerkingspartners
Brandweer | Emissieregistratie | Eurostat | Kadaster | Koninklijke Bibliotheek | Locatus | Ministerie van Binnenlandse Zaken | Ministerie van EZK | Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat | Ministerie van LNV | Mulier Instituut | NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) | Planbureau voor de Leefomgeving | Prorail | Publieke Dienstverlening op de Kaart (PDOK) | Rijksdienst voor Ondernemend Nederland | RIVM | Vektis | Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) | Vereniging van Statistiek en Onderzoek (VSO) | Wageningen University & Research
Interessante links
Cijfers circulaire economie
Compendium voor de leefomgeving
Detailcijfers emissies (ook per gemeente)
Dossier stikstof
Dossier broeikasgassen
Energie en Energievoorziening
Energietransitie
Eurostat regional yearbook
Informatie natuur, landschap en biodiversiteit
Maatregelen tegen stikstof
Nationaal Programma RES
Netwerk Ecologische Monitoring
Monitor Koopwoningmarkt
Monitor Koopwoningmarkt TU Delft
Publieke Dienstverlening op de Kaart - dataviewer
Regionale Energiestrategie
Colofon
De Nieuwsbrief Leefomgeving is een uitgave van het Centraal Bureau voor de Statistiek, en verschijnt 4 keer per jaar.
Wilt u reageren op deze nieuwsbrief of heeft u een vraag over de cijfers of publicaties? Neem dan per e-mail contact met ons op. Ook voor een abonnement op deze Nieuwsbrief kunt u ons mailen.