Algemeen

De Veiligheidsmonitor wordt in de oneven jaren uitgevoerd en bestaat uit een vast basisdeel en een variabel deel. Het basisdeel bestaat uit 65 duizend enquêtes en wordt in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het CBS uitgevoerd. Hiervan worden 30 duizend enquêtes door het CBS afgenomen en 35 duizend door I&O Research.

Tot en met 2017 werd de Veiligheidsmonitor jaarlijks uitgevoerd. Daarna vindt de Veiligheidsmonitor plaats in de oneven jaren: 2019, 2021 en de volgende in 2023.

Deelnemers

Gemeenten (al dan niet in samenwerkingsverband) en politie-eenheden kunnen er voor kiezen om deel te nemen aan de Veiligheidsmonitor. Als een deelnemer besluit om aan de Veiligheidsmonitor mee te doen kan dat alleen door extra enquêtes bij I&O Research in te kopen. Dit onderzoeksbureau voert het veldwerk voor het variabele deel gelijktijdig met het landelijke basisdeel uit. Deelnemers bepalen zelf of zij tweejaarlijks of incidenteel deelnemen aan de Veiligheidsmonitor. Daarnaast kunnen deelnemers zelf bepalen of de lokale meting op gemeente-, wijk- en/of buurtniveau wordt uitgevoerd. De inhoud van het variabele deel is afhankelijk van de wensen van de deelnemers.

Onderzoeksmethode

Het CBS trekt een steekproef voor het landelijke basisdeel én voor het variabele deel ten behoeve van de lokale meting. Respondenten ontvangen een introductiebrief met het verzoek om de vragenlijst op internet in te vullen. Bij geen respons ontvangt respondent tweemaal een rappelbrief met het verzoek om alsnog deel te nemen aan het onderzoek.

De vragenlijst van de Veiligheidsmonitor bestaat uit 12 verschillende vragenblokken waarin diverse onderwerpen op het gebied van leefbaarheid, veiligheid en slachtofferschap van veelvoorkomende criminaliteit aan bod komen.

Integraal bestand

De uitvoering van het veldwerk van het basisdeel en van het variabele deel gebeurt volgens de richtlijnen in de procesbeschrijving van de Veiligheidsmonitor. Eind oktober wordt het veldwerk afgerond en worden de onderzoeksbestanden van I&O Research naar het CBS verzonden. Het CBS voegt de bestanden van I&O Research en het CBS samen tot één integraal bestand, voert bewerkingen hierop uit en voorziet het van weegfactoren.

Rapportages

Het CBS maakt op basis van het integrale bestand een landelijke rapportage. Deze rapportage wordt op 1 maart (als dit een zaterdag of zondag is op de eerste werkdag daarna) in het jaar na het onderzoek gepubliceerd. De deelnemers beschikken over enkele bronnen waarmee zij informatie kunnen genereren en publiceren:

• De online databank
• CBS StatLine
• De deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor eigen rapportages en zijn vrij om daarvoor een onderzoeksbureau in te schakelen. Lokale rapportages kunnen tegelijkertijd met de landelijke rapportage of daarna gepubliceerd worden.
• Onder strikte voorwaarden kan door het CBS een microdatabestand (SPSS-bestand inclusief tabelset-up) ter beschikking worden gesteld. Recent zijn de beleidsregels omtrent de levering van microdata door het CBS aangescherpt. De reden hiervoor is dat dataveiligheid hoog op de agenda staat en dat het CBS een grote verantwoordelijkheid draagt om ervoor te zorgen dat de data veilig opgeslagen en ter beschikking worden gesteld. Het uitgangspunt van de nieuwe beleidsregels omtrent veilig data delen is dat er geen microdata fysiek worden geleverd, maar dat er via remote access met microdata kan worden gewerkt. Dit geldt in principe ook voor de microdata van de VM.
  Omdat het voor een aantal deelnemers van de VM, die in de voorgaande editie van de VM de microdata ontvingen, een grote overgang is om via remote access te werken, is het voor die deelnemers voorlopig mogelijk om in een overgangsfase de data nog fysiek te ontvangen, mits de deelnemer een instellingsmachtiging heeft. Deze instellingsmachtiging kan aangevraagd worden bij het CBS en geeft aan dat de instelling aan een aantal voorwaarden voldoet, waarmee de veiligheid van de data tot op zekere hoogte gewaarborgd is. Met behulp van Instellingen-en-projecten vindt u een overzicht van instellingen met een machtiging. Verder leest u in het document hieronder bij Downloads meer over de instellingsmachtiging.