5. Coronasteun voor online platformen

In de periode 2020-2022 heeft de Rijksoverheid steunpakketten opgesteld ter ondersteuning van bedrijven die door de corona-uitbraak financiële schade opliepen, zoals bedrijven die verplicht hun activiteiten tijdelijk moesten staken of door de coronamaatregelen (veel) minder omzet hadden. Het gaat dan onder andere om regelingen voor het kunnen doorbetalen van medewerkers (loonsteun), regelingen om vaste lasten te kunnen blijven betalen, en de mogelijkheid om het betalen van belasting uit te stellen. Dit hoofdstuk gaat in op hoeveel online platformen gebruik hebben gemaakt van de verschillende steunpakketten en hoeveel geld hier mee gemoeid was.

40 procent platformbedrijven gebruikte coronasteun

In de periode 2020-2022 maakte 40 procent van de bedrijven achter online platformen op enig moment gebruik van één of meer coronasteunregelingen. De regelingen voor belastinguitstel (30 procent), loonsteun (20 procent), en steun voor vaste lasten (15 procent) werden relatief vaak gebruikt. Krediet- of overige regelingen werden het minst vaak (2 procent) gebruikt.

Bedrijven met meer werkzame personen namen vaker deel aan een regeling dan bedrijven met minder werkzame personen. Van de bedrijven met meer dan 5 werkzame personen nam 53 tot 65 procent deel aan een coronasteunregeling.

Onder bedrijven met 0 tot 1 werkzame persoon nam slechts 34 procent deel aan een regeling. Hier speelt mogelijk mee dat deze bedrijven geen, of minder, loonkosten hebben en dus ook niet kunnen deelnemen aan regelingen voor loonsteun.

Loonkostensteun en belastinguitstel werden het vaakst gebruikt bij grotere bedrijven met een platform. Kredietregelingen kwamen vaker voor bij bedrijven met 5 tot 20 werkzame personen. Steun voor vaste lasten kwam vaker voor bij kleinere bedrijven met 2 tot 10 werkzame personen en middelgrote bedrijven tot 50 werkzame personen. Dit geldt overigens niet alleen voor de bedrijven met een online platform; ook in veel andere sectoren benutten vooral kleine en middelgrote bedrijven de vaste lastenregelingen (zie hier). 

Bedrag loonsteun veruit grootst

De bedrijven achter online platformen ontvingen in totaal 284 miljoen euro aan loonsteun. Loonsteun is daarmee de grootste steunregeling voor de online platformen, zie figuur 5.4. Verder ontvingen zij 39 miljoen euro aan steun voor vaste lasten, en nog 9 miljoen euro aan overige steun (onder andere kredieten). Daarnaast hadden deze bedrijven in juni 2022 nog 82 miljoen euro aan uitgestelde belastingen staan. 

Het grootste deel van het bedrag aan loonsteun ging naar bedrijven met meer dan 500 werkzame personen. Een deel van de ontvangen loonsteun moet misschien nog worden terugbetaald als definitief is vastgesteld hoeveel omzet het bedrijf is misgelopen.

In de monitor online platformen 2021 is ook over coronasteun voor online platformen gepubliceerd. De bedragen in deze monitor waren lager dan de bedragen die in deze paragraaf worden genoemd. Enerzijds komt dat doordat er nu extra steunregelingen zijn, zoals NOW6, anderzijds doordat de populatie online platformen die in beeld is groter is dan in het voorgaande jaar.

Ruim 1 procent van loonsteun naar bedrijven met platform

Van het totale bedrag aan loonsteun voor bedrijven ging 1,2 procent naar bedrijven achter online platformen. Bij de andere steunmaatregelen was het aandeel van de platformen kleiner.

De platformbedrijven behoren niet tot de groepen die de grootste bedragen aan steun ontvingen. De bedrijfstak Horeca ontving bijvoorbeeld 7 miljard euro aan loonsteun en steun voor vaste lasten. De bedrijfstak Handel ontving bijna 5 miljard euro.

Het bedrag van 284 miljoen euro dat de platformbedrijven ontvingen, is vergelijkbaar met het bedrag dat bijvoorbeeld de bedrijfstak Financiële dienstverlening kreeg. Meer over het gebruik van Coronasteunregelingen door andere sectoren is hier te vinden.

Tijdens de NOW1-regeling ontvingen de platformbedrijven het grootste bedrag aan loonsteun (141 miljoen euro), zie figuur 3.6. Bij de regelingen NOW2 tot en met NOW6 lag dit bedrag veel lager, onder de 60 miljoen euro.

Voor een juiste interpretatie van de figuur is het van belang op te merken dat niet elk steunpakket even lang duurde of dezelfde voorwaarden kende. Zie dit overzicht voor een uitgebreide beschrijving van de verschillende steunpakketten.

Toelichting op methode

Voor de analyses in dit hoofdstuk zijn de coronasteunregelingen in vier groepen ingedeeld: loonsteun, vaste lasten, belastinguitstel en krediet/overig. In onderstaande tabel worden de verschillende regelingen genoemd die zijn meegenomen in het onderzoek, en wordt aangegeven in welke groep iedere regeling is ingedeeld. Een uitgebreide toelichting op de verschillende soorten coronasteunregelingen is hier te vinden. Hier zijn ook de looptijden van de diverse regelingen te vinden.

Dit hoofdstuk beschrijft het gebruik van coronasteunregelingen door bedrijven achter online platformen. Een deel van de bedrijven achter de online platformen heeft ook niet-platformgerelateerde activiteiten. Het gebruik van de coronasteunmaatregelen heeft betrekking op het hele bedrijf, niet alleen op het platformdeel.

In de analyse is gekeken naar het gebruik van coronasteunregelingen door de platformen die in het huidige onderzoek (2022) of in eerdere onderzoeken (2019, 2020 en 2021) zijn geïdentificeerd (n=1638). In sommige deelanalyses kon niet deze volledige populatie gebruikt worden. Als dit het geval is wordt de grootte van het analyse-sample bij de betreffende figuur aangegeven. In het onderzoek zijn de gegevens uit het coronasteunbestand van juni 2022 gebruikt. Dit betekent dat de analyses de stand van zaken op dat moment weergeven. Gegevens over 2023 waren nog niet beschikbaar ten tijde van het onderzoek.

De bedragen aan Belastinguitstel die in deze publicatie worden genoemd, zijn de nog openstaande bedragen in juni 2022. Het bedrag aan uitgestelde belasting dat vóór juni 2022 al werd terugbetaald is dus niet meegenomen.

De loonsteun is een voorschot op basis van de verwachte daling van de omzet. Als de daadwerkelijke omzet minder hard blijkt gedaald, moet het teveel aan ontvangen loonsteun terugbetaald worden. De in dit onderzoek gepresenteerde cijfers hebben betrekking op de voorschotten, en niet op het uiteindelijk vastgestelde bedrag. Dit kan leiden tot afwijkingen ten opzichte van elders gepresenteerde cijfers.