6. Loopbaan

Kunstenaars en werknemers in andere creatieve beroepen maakten wat vaker promotie in hun bedrijf dan gemiddeld, ook werd hun functie vaker uitgebreid dan bij het totaal van alle werknemers. Verder zeiden kunstenaars onder zowel werknemers als zelfstandig ondernemers relatief gemakkelijk te kunnen voldoen aan de fysieke eisen van hun werk. Kunstenaars en de andere creatieve beroepen onder zelfstandig ondernemers waren bereid om langer door te werken en dachten ook langer in staat te zijn het huidige werk voort te zetten dan gemiddeld. Onder werknemers gaven kunstenaars en anderen in creatieve beroepen vaker aan dan gemiddeld dat ze het risico lopen om hun baan te verliezen.

In hoofdstuk 6 gaat het over de loopbaan van kunstenaars en andere werkenden in een creatief beroep. Hierin staat onder meer tot welke leeftijd ze willen doorwerken en onder welke voorwaarden. De cijfers in paragrafen 6.1 en 6.3 hebben alleen betrekking op werknemers. In paragrafen 6.2 en 6.4 worden naast werknemers ook gegevens over zelfstandig ondernemers behandeld.

6.1 Functiemobiliteit van werknemers

In de periode 2017/2019 veranderde gemiddeld 20 procent van alle werknemers in de laatste twee jaar van functie binnen hun bedrijf. Onder kunstenaars was dat 21 procent, tegenover 25 procent van de werknemers op het hoogste beroepsniveau en 27 procent van de werknemers in andere creatieve beroepen. Zowel kunstenaars als andere werknemers met een creatief beroep maakten vaker dan gemiddeld promotie binnen hun bedrijf: van beide groepen maakte 23 procent promotie, tegenover 17 procent onder alle werknemers. Ook werd de functie van kunstenaars (47 procent) en andere werknemers met een creatief beroep (49 procent) in 2017/2019 vaker uitgebreid dan gemiddeld (41 procent).

In de afgelopen twee jaar ging 4 procent van alle werknemers bij hun werkgever van een hogere functie terug naar een lagere. Onder kunstenaars (3 procent), andere creatieve beroepen (4 procent) en werknemers op het hoogste beroepsniveau (3 procent) waren die percentages vergelijkbaar.

6.2 Actuele inzetbaarheid

Onder zelfstandig ondernemers zei 88 procent van de kunstenaars in 2019 dat ze gemakkelijk kunnen voldoen aan de fysieke eisen die worden gesteld door het werk. Bij zelfstandig ondernemers op het hoogste beroepsniveau was dat ook 88 procent, en bij de andere creatieve beroepen en het totaal van alle zelfstandig ondernemers was dat 84 procent.

Van de kunstenaars zei 86 procent aan de psychische eisen te kunnen voldoen. Dat was net zo hoog als bij de andere creatieve beroepen en gemiddeld onder alle zelfstandig ondernemers. Bij de zelfstandig ondernemers op het hoogste beroepsniveau was dat 87 procent.

Van de werknemers vond 94 procent van de kunstenaars in de periode 2017/2019 dat ze gemakkelijk konden voldoen aan de fysieke eisen die hun werk stelt. Bij werknemers in andere creatieve beroepen (93 procent) en werknemers op het hoogste beroepsniveau (94 procent) was dat vrijwel hetzelfde, gemiddeld onder alle werknemers (90 procent) was dat lager. 91 procent van de kunstenaars en de anderen met een creatief beroep kon aan de psychische eisen voldoen, tegenover 90 procent van zowel de werknemers op het hoogste beroepsniveau als het totaal van alle werknemers.

49 procent van de kunstenaars gaf aan dat ze gemakkelijk een nieuwe baan of functie zouden kunnen krijgen bij hun huidige werkgever, tegenover 54 procent van de werknemers in andere creatieve beroepen. 70 procent van de kunstenaars en 71 procent van de andere creatieve beroepen dacht gemakkelijk een nieuwe baan of functie bij een andere werkgever te kunnen krijgen. Tenslotte zou van de kunstenaars (72 procent) en andere werknemers in creatieve beroepen (74 procent) een kleiner aandeel bij hun huidige werkgever blijven werken, ook al zouden ze ergens anders hetzelfde werk voor het hetzelfde salaris kunnen gaan doen, dan bij het totaal van alle werknemers (78 procent).

6.3 Baan- en werkonzekerheid van werknemers

Van de kunstenaars in loondienst gaf 23 procent in de periode 2017/2019 aan dat ze het risico liepen om hun baan te verliezen, tegenover 20 procent van de werknemers in de andere creatieve beroepen en 17 procent van alle werknemers. Dat was minder dan in de periode 2014/2016, toen respectievelijk 28, 29 en 26 procent aangaf het risico te lopen om hun baan te verliezen.

Verder dacht 56 procent van de kunstenaars onder werknemers in 2017/2019 erover na om ander werk te zoeken, en ondernam 28 procent ook daadwerkelijk actie om ander werk te vinden. Dat is wat meer dan gemiddeld, van alle werknemers dacht 47 procent daarover na en kwam 25 procent ook daadwerkelijk in actie om ander werk te vinden. Van de kunstenaars zou 56 procent over 5 jaar nog bij hetzelfde bedrijf werken, bij alle werknemers was dat 60 procent.

6.4 Langer doorwerken

Zowel werknemers als zelfstandig ondernemers zijn gevraagd tot welke leeftijd ze willen doorgaan met werken. In 2019 wilden de kunstenaars onder zelfstandig ondernemers doorgaan met werken tot gemiddeld 70 jaar, tegenover 68 jaar bij de andere creatieve beroepen. Bij de zelfstandig ondernemers op het hoogste beroepsniveau en het totaal van alle zelfstandig ondernemers was dat respectievelijk 67 en 66 jaar.

Daarnaast is gevraagd naar de leeftijd tot waarop men, lichamelijk en geestelijk, in staat denkt te zijn om het huidige werk voort te zetten. Deze leeftijd is bij de kunstenaars (70 jaar) hetzelfde als bij de leeftijd tot waarop men wil werken. Bij de andere creatieve beroepen, de zelfstandig ondernemers op het hoogste beroepsniveau (beide 69 jaar) en alle zelfstandig ondernemers (67 jaar) was deze leeftijd iets hoger. Dit was over het algemeen lager onder werknemers. Zo wilden kunstenaars en werknemers op het hoogste beroepsniveau in de periode 2017/2019 gemiddeld doorwerken tot 64 jaar en werknemers in andere creatieve beroepen tot 63 jaar. Voor alle werknemers was dat gemiddeld 63 jaar. De gemiddelde leeftijd tot waarop men, lichamelijk en geestelijk, denkt in staat te zijn het huidige werk voort te zetten, bedroeg 65 jaar onder kunstenaars, 63 jaar onder werknemers in andere creatieve beroepen, 65 jaar onder werknemers op het hoogste beroepsniveau en 62 jaar bij alle werknemers.

Van de kunstenaars onder werknemers zou 58 procent langer willen doorwerken wanneer ze minder uren of minder dagen per week zouden kunnen werken. Bij de andere creatieve beroepen was dat 54 procent, tegenover 58 procent bij de werknemers op het hoogste beroepsniveau en 48 procent van alle werknemers. Dit wordt dan ook het vaakst genoemd als voorwaarde om langer te blijven doorwerken. Een andere omstandigheid die vaak werd aangekruist door werknemers om langer door te willen werken is wanneer stoppen financieel onaantrekkelijker wordt (kunstenaars 33 procent; andere creatieve beroepen 25 procent).

Minder uren of minder dagen per week werken wordt door werknemers ook het vaakst genoemd wanneer het gaat om de omstandigheden waarbij men fysiek en/of psychisch denkt in staat te zijn om tot een hogere leeftijd door te werken. Van de kunstenaars in loondienst gaf 62 procent dit aan, tegenover 57 procent van de andere werknemers met een creatief beroep en 54 procent gemiddeld onder werknemers.