Mobiliteit in coronatijd

Nog voordat ook Nederland met een grote corona-uitbraak te maken kreeg, wierp het virus al beperkingen op aan onze mobiliteit. Het vliegverkeer werd al vanaf maart ernstig beperkt en kwam in april zelfs vrijwel volledig stil te liggen. Na de eerste gedeeltelijke lockdown werd het ook stil in het openbaar vervoer. Ook op de weg werd het aanvankelijk rustiger. Het wegverkeer ging na de eerste lock down echter minder achteruit dan de luchtvaart en het openbaar vervoer.

Aantal vliegtuigpassagiers bijna gedaald tot nul

Het aantal vliegpassagiers kent een sterk seizoenpatroon. De drukkere maanden zijn april tot en met oktober met een piek in augustus. Dit jaar werd het aantal passagiers in maart al gehalveerd en werd in april en mei maar heel weinig gevlogen. In april 2020 vloog maar 2 procent van het aantal passagiers een jaar eerder, in mei 3 procent. Daarna is het aantal vliegtuigpassagiers weer toegenomen, maar het aantal ligt nog aantal ruim 70 procent lager dan een jaar eerder.

Halvering aantal instappers openbaar vervoer

Halverwege maart werd het reizen met het openbaar ernstig beperkt. Dit is te meten aan het aantal instappers in het openbaar vervoer, bepaald aan de hand van het aantal inchecks met de OV-chipkaart, zoals beschikbaar gesteld door Translink. Eén persoon kan per reis meerdere keren inchecken. Voor de effecten van ongelijk vallende feestdagen en dergelijke is gecorrigeerd.

Op sommige dagen in 2020 maakte minder dan 10 procent van het aantal personen gebruik van het openbaar vervoer, in vergelijking tot een jaar eerder. Vanaf half mei is er sprake van een lichte trendmatige stijging. In september bleef het aantal instappers stabiel en in de loop van oktober nam het aantal weer af. In het vierde kwartaal van 2020 lag het aantal instappers op minder dan de helft van dat in de vergelijkbare periode van 2019. Begin 2021 was het aantal instappers ongeveer 70 procent lager in vergelijking tot een jaar eerder. 

Lagere verkeersintensiteit

Actuele cijfers over het wegverkeer worden gepubliceerd door de Nationale Databank Wegverkeergegevens (NDW). Hieraan valt te zien dat het wegverkeer (inclusief vracht) vanaf begin maart 2020 begon te dalen ten opzichte van de overeenkomstige week in 2019. Het verkeer daalde in het weekend sneller dan doordeweeks. In de weekeinden van eind maart en begin april bedroeg het verkeer maar 35 procent van dat in de overeenkomstige weekenden een jaar eerder. Doordeweeks werd een minimum bereikt in de tweede week van april, toen het verkeer maar de helft bedroeg van een jaar eerder.

Vanaf half april 2020 begon de verkeersintensiteit weer terug te veren naar het niveau van 2019. Vanaf eind september daalde het weer iets, afgezet tegen 2019. Aan het eind van 2020 lag de verkeersintensiteit doordeweeks rond de 80 procent van die in 2019, en in het weekeinde op  ruwweg 70 procent. In de eerste weken van 2021 lag de verkeersintensiteit zowel doordeweeks als in het weekend iets lager ten opzichte van 2019 dan in eind 2020. 

De ontwikkeling van het wegverkeer hangt vooral samen met het personenverkeer. Dit bereikte begin april 2020 in de weekenden een dieptepunt van 33 procent ten opzichte van een jaar eerder. Halverwege juli kwam het terug op het niveau van 2019, maar daarna daalde het weer licht. Eind september daalde het personenverkeer nog verder, in januari 2021 lag de intensiteit doordeweeks rond de 75 procent van die in 2019, en in het weekeinden rond de 65 procent. In het weekend van week 5 en doordeweeks in week 6 is een duidelijk effect van de sneeuwstorm te zien.

In de tweede week van april 2020 daalde het vrachtverkeer in het weekend naar iets meer dan de helft van dat in 2019. Begin juli was de intensiteit van het vrachtverkeer weer vergelijkbaar met 2019. Sindsdien schommelt het vrachtverkeer rond het niveau van 2019.