Gezondheid in coronatijd

30-7-2021 16:53

De coronacrisis is primair een gezondheidscrisis. De pandemie houdt de wereld nu al bijna een jaar in haar greep. Het kerncijfer: hoeveel mensen zijn er besmet of zijn er besmet geweest, is niet bekend. Dit hangt voornamelijk af van het aantal mensen dat is getest. Dit kan per land, per regio en in de tijd sterk verschillen. Om precies te weten hoeveel mensen zijn overleden aan COVID-19, kijken we naar de doodsoorzaak. De oversterfte geeft een snelle indicatie van het aantal mensen dat mogelijk door de corona-pandemie is overleden.

Oversterfte door corona

In de koude maanden van het jaar (ruwweg van half november tot half april) sterven er gemiddeld meer mensen dan in de rest van het jaar. Als er sprake is van kou of er komt veel griep voor dan stijgt de sterfte boven de ‘normale’ sterfte uit. Men spreekt dan van oversterfte. Dit gebeurde bijvoorbeeld in 2018, toen een lang durende griepepidemie plaatsvond. In achttien weken tijd overleden er ruim 9 duizend mensen meer dan normaal is voor die periode. Na een periode van oversterfte is de sterfte doorgaans lager dan normaal voor die periode.

In 2020 was er oversterfte als gevolg van de uitbraak van COVID-19. In de eerste negen weken van de corona-epidemie bedroeg de oversterfte naar schatting bijna 9 duizend mensen. Dit is ongeveer evenveel als tijdens de griepepidemie in 2018, maar het aantal werd bereikt in slechts de helft van de tijd. Het hoogste punt werd in de eerste week van april bereikt, toen meer dan 5 duizend mensen kwamen te overlijden, ruim 2 duizend meer dan wat normaal is voor die periode. De corona-epidemie begon in de tweede week van maart, terwijl de periode van oversterfte tijdens de griepepidemie in 2018 al in de één na laatste week van 2017 begon. Het duurde toen dertien weken voordat het hoogste punt (ruim 4 duizend) werd bereikt.

Na de eerste golf van de corona-epidemie in 2020 volgde een periode van lagere sterfte. Sinds half mei schommelde de sterfte rond de 2 600 per week. Begin augustus was er voor het eerst sinds 13 weken weer sprake van enige oversterfte, dit keer niet door COVID-19 maar gerelateerd aan de hittegolf. In de tweede week van augustus overleden 3,2 duizend mensen.

Vanaf half september 2020 liep de sterfte weer op. Sinds eind september was er oversterfte. Dit hield aan tot half januari van 2021. In de weken erna was er geen oversterfte en schommelde de sterfte rond de verwachte aantallen voor die periode. In de laatste week van april was er kort sprake van oversterfte, maar daarna nam de sterfte verder af. In de eerste week van juni was er opnieuw oversterfte.

Overledenen per week*
		Overledenen	Verwacht aantal overledenen	Verwacht aantal overledenen (95%-interval)
2020	1	3103	3277	2908 – 3645
2020	2	3364	3311	2930 – 3692
2020	3	3157	3344	2945 – 3742
2020	4	3046	3392	3008 – 3776
2020	5	3164	3407	3027 – 3788
2020	6	3196	3401	2979 – 3823
2020	7	3198	3408	2916 – 3901
2020	8	2959	3387	2851 – 3922
2020	9	3098	3352	2805 – 3898
2020	10	3107	3315	2785 – 3845
2020	11	3218	3253	2756 – 3751
2020	12	3614	3174	2711 – 3637
2020	13	4458	3104	2703 – 3505
2020	14	5085	3024	2712 – 3337
2020	15	4982	2957	2719 – 3195
2020	16	4308	2915	2711 – 3120
2020	17	3910	2869	2677 – 3060
2020	18	3383	2841	2650 – 3032
2020	19	2989	2821	2633 – 3009
2020	20	2777	2794	2626 – 2962
2020	21	2770	2770	2620 – 2920
2020	22	2732	2753	2608 – 2898
2020	23	2682	2735	2591 – 2880
2020	24	2689	2737	2600 – 2875
2020	25	2696	2725	2594 – 2855
2020	26	2659	2717	2577 – 2857
2020	27	2638	2723	2544 – 2902
2020	28	2619	2719	2515 – 2923
2020	29	2528	2720	2507 – 2934
2020	30	2673	2707	2515 – 2900
2020	31	2666	2687	2492 – 2882
2020	32	2642	2682	2483 – 2881
2020	33	3209	2669	2481 – 2857
2020	34	2856	2663	2510 – 2815
2020	35	2735	2667	2526 – 2807
2020	36	2692	2676	2549 – 2804
2020	37	2742	2698	2564 – 2832
2020	38	2721	2729	2585 – 2873
2020	39	2891	2752	2618 – 2886
2020	40	3002	2786	2628 – 2943
2020	41	3022	2807	2655 – 2960
2020	42	3222	2839	2677 – 3001
2020	43	3448	2862	2661 – 3063
2020	44	3687	2889	2683 – 3095
2020	45	3589	2902	2692 – 3111
2020	46	3580	2932	2710 – 3155
2020	47	3335	2972	2742 – 3202
2020	48	3405	3012	2762 – 3263
2020	49	3530	3037	2742 – 3332
2020	50	3615	3100	2800 – 3399
2020	51	3909	3166	2830 – 3501
2020	52	3867	3222	2871 – 3573
2020	53	4103	3266	2906 – 3625
2021	1	4142	3309	2940 – 3677
2021	2	3852	3343	2962 – 3724
2021	3	3861	3376	2978 – 3775
2021	4	3715	3425	3040 – 3809
2021	5	3653	3440	3060 – 3821
2021	6	3548	3434	3012 – 3856
2021	7	3525	3441	2949 – 3934
2021	8	3206	3420	2884 – 3955
2021	9	3105	3384	2838 – 3931
2021	10	3244	3347	2817 – 3877
2021	11	3040	3285	2787 – 3782
2021	12	3043	3205	2742 – 3668
2021	13	3176	3134	2733 – 3535
2021	14	3157	3054	2741 – 3366
2021	15	3135	2986	2748 – 3224
2021	16	3142	2944	2739 – 3148
2021	17	3119	2897	2705 – 3088
2021	18	2996	2869	2677 – 3060
2021	19	3010	2849	2660 – 3037
2021	20	2983	2821	2653 – 2989
2021	21	2804	2797	2646 – 2947
2021	22	3005	2780	2635 – 2925
2021	23	2877	2762	2617 – 2906
2021	24	2862	2764	2627 – 2901
2021	25	2656	2751	2620 – 2882
2021	26	2768	2743	2603 – 2883
2021	27	2814	2750	2571 – 2929
2021	28	2833	2745	2541 – 2949
2021	29	2791	2747	2534 – 2960
2021	30		2734	2541 – 2926
2021	31		2713	2518 – 2908
2021	32		2708	2509 – 2907
2021	33		2695	2507 – 2883
2021	34		2688	2535 – 2841
2021	35		2693	2552 – 2833
2021	36
2021	37
2021	38
2021	39
2021	40
2021	41
2021	42
2021	43
2021	44
2021	45
2021	46
2021	47
2021	48
2021	49
2021	50
2021	51
2021	52
* Voorlopige cijfers. Week 29 van 2021 is een schatting.

Sterfte onder Wlz-gebruikers

Net als alle virussen is het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) gevaarlijker voor mensen met een zwakkere gezondheid. Een indicatie voor het aantal mensen met een zwakke gezondheid dat aan het nieuwe coronavirus is komen te overlijden, is de oversterfte onder mensen die zorg ontvingen op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Dit zijn voornamelijk mensen die in een verpleeg-, verzorgingshuis of andere zorginstelling woonden.

In de eerste negen weken van de corona-epidemie in 2020 overleden in totaal ruim 15 duizend mensen die langdurige zorg kregen in het kader van de Wlz. Dat zijn naar schatting ruim 5 duizend mensen (52 procent) meer dan je in deze periode zou verwachten als er geen corona-epidemie was geweest. In de overige bevolking—meer dan 17 miljoen mensen—overleden van week 11 tot en met week 19 bijna 21 duizend mensen. Dat zijn zo’n 3 800 mensen (22 procent) meer dan verwacht.

Sinds half september van 2020 liep de sterfte onder Wlz-zorggebruikers weer op. Vanaf half oktober van 2020 tot eind januari van 2021 was er oversterfte. Sinds de laatste week van februari lag de sterfte in deze groep meerdere weken steeds onder de verwachte sterfte. Sinds eind april schommelde de sterfte onder Wlz-zorggebruikers rond de verwachte aantallen voor die periode.

Ook onder de overige bevolking was er oversterfte tussen half oktober van 2020 en de eerste week van 2021. Na een daling nam de sterfte in deze groep sinds eind maart weer toe. In enkele weken erna was er vervolgens oversterfte onder de overige bevolking.

Overledenen per week*, naar Wlz-zorggebruik
		Wlz-zorggebruikers	Wlz-zorggebruikers, verwacht	Wlz-zorggebruikers, verwacht (95%-interval)	Overige bevolking	Overige bevolking, verwacht	Overige bevolking, verwacht (95%-interval)
2020	1	1210	1252	1052 – 1451	1893	2025	1780 – 2270
2020	2	1265	1272	1076 – 1468	2099	2039	1793 – 2285
2020	3	1135	1282	1086 – 1478	2022	2062	1805 – 2319
2020	4	1125	1301	1113 – 1489	1921	2091	1842 – 2339
2020	5	1098	1310	1118 – 1503	2066	2097	1853 – 2341
2020	6	1142	1309	1099 – 1519	2054	2092	1826 – 2358
2020	7	1155	1309	1069 – 1549	2043	2099	1796 – 2403
2020	8	1129	1296	1044 – 1549	1830	2091	1762 – 2419
2020	9	1195	1276	1005 – 1546	1903	2076	1756 – 2396
2020	10	1164	1260	989 – 1531	1943	2056	1752 – 2359
2020	11	1200	1229	950 – 1507	2018	2025	1741 – 2308
2020	12	1336	1191	928 – 1454	2278	1983	1714 – 2252
2020	13	1656	1156	912 – 1400	2802	1948	1715 – 2180
2020	14	2212	1120	915 – 1326	2873	1904	1709 – 2100
2020	15	2409	1091	910 – 1273	2573	1866	1709 – 2022
2020	16	2066	1075	912 – 1238	2242	1840	1691 – 1990
2020	17	1716	1055	898 – 1211	2194	1814	1663 – 1965
2020	18	1429	1048	900 – 1195	1954	1793	1643 – 1944
2020	19	1186	1038	897 – 1179	1803	1783	1631 – 1935
2020	20	1031	1029	902 – 1155	1746	1765	1615 – 1915
2020	21	1069	1015	892 – 1138	1701	1755	1615 – 1895
2020	22	1004	1007	887 – 1127	1728	1746	1602 – 1890
2020	23	909	995	886 – 1104	1773	1740	1585 – 1895
2020	24	958	997	888 – 1106	1731	1740	1592 – 1889
2020	25	913	989	879 – 1099	1783	1736	1585 – 1886
2020	26	940	985	864 – 1107	1719	1732	1585 – 1879
2020	27	932	992	850 – 1134	1706	1731	1567 – 1896
2020	28	911	998	849 – 1147	1708	1721	1552 – 1890
2020	29	900	1003	855 – 1152	1628	1717	1555 – 1879
2020	30	957	1004	854 – 1154	1716	1704	1553 – 1855
2020	31	946	997	851 – 1143	1720	1690	1540 – 1840
2020	32	904	993	846 – 1140	1738	1690	1546 – 1834
2020	33	1311	987	840 – 1134	1898	1682	1531 – 1832
2020	34	1113	980	849 – 1111	1743	1683	1553 – 1813
2020	35	995	974	860 – 1087	1740	1693	1550 – 1835
2020	36	942	973	860 – 1087	1750	1703	1562 – 1844
2020	37	942	977	865 – 1089	1800	1721	1579 – 1862
2020	38	980	989	876 – 1102	1741	1740	1594 – 1886
2020	39	1054	1001	892 – 1110	1837	1751	1606 – 1896
2020	40	1076	1015	897 – 1133	1926	1771	1632 – 1909
2020	41	1090	1028	908 – 1147	1932	1780	1638 – 1922
2020	42	1219	1042	910 – 1175	2003	1797	1663 – 1930
2020	43	1317	1054	912 – 1195	2131	1808	1650 – 1966
2020	44	1520	1068	920 – 1215	2167	1821	1662 – 1981
2020	45	1391	1074	925 – 1224	2198	1827	1664 – 1991
2020	46	1424	1086	936 – 1235	2156	1846	1678 – 2014
2020	47	1287	1102	953 – 1252	2048	1870	1684 – 2056
2020	48	1287	1121	964 – 1278	2118	1892	1702 – 2081
2020	49	1286	1135	970 – 1300	2244	1901	1683 – 2120
2020	50	1452	1163	996 – 1329	2163	1937	1721 – 2153
2020	51	1607	1193	1019 – 1368	2302	1972	1739 – 2205
2020	52	1727	1223	1035 – 1410	2140	1999	1763 – 2236
2020	53	1732	1244	1050 – 1437	2370	2022	1781 – 2263
2021	1	1657	1264	1065 – 1463	2485	2045	1799 – 2290
2021	2	1588	1284	1089 – 1480	2264	2059	1813 – 2305
2021	3	1539	1294	1098 – 1491	2322	2082	1825 – 2339
2021	4	1464	1313	1125 – 1501	2251	2111	1863 – 2360
2021	5	1436	1323	1131 – 1515	2217	2117	1874 – 2361
2021	6	1351	1322	1112 – 1532	2197	2112	1846 – 2379
2021	7	1366	1322	1082 – 1562	2159	2120	1816 – 2423
2021	8	1158	1309	1056 – 1561	2048	2111	1783 – 2439
2021	9	1104	1288	1018 – 1559	2001	2096	1776 – 2416
2021	10	1147	1272	1001 – 1543	2097	2075	1772 – 2379
2021	11	997	1241	962 – 1519	2043	2044	1761 – 2328
2021	12	1045	1203	939 – 1466	1998	2002	1733 – 2271
2021	13	1030	1167	923 – 1412	2146	1967	1734 – 2199
2021	14	991	1131	925 – 1337	2166	1923	1727 – 2118
2021	15	977	1102	920 – 1283	2158	1884	1727 – 2040
2021	16	973	1085	922 – 1248	2169	1858	1708 – 2008
2021	17	1043	1065	908 – 1221	2076	1832	1681 – 1983
2021	18	1009	1058	910 – 1205	1987	1811	1660 – 1961
2021	19	1005	1048	907 – 1189	2005	1800	1648 – 1952
2021	20	990	1039	912 – 1165	1993	1782	1632 – 1933
2021	21	987	1025	902 – 1147	1817	1772	1632 – 1912
2021	22	1068	1017	897 – 1137	1937	1763	1619 – 1907
2021	23	996	1005	896 – 1114	1881	1757	1602 – 1912
2021	24	1060	1007	897 – 1116	1802	1757	1609 – 1906
2021	25	959	999	889 – 1109	1697	1752	1602 – 1903
2021	26	982	995	874 – 1116	1786	1749	1601 – 1896
2021	27	1034	1002	859 – 1144	1780	1748	1584 – 1913
2021	28	1034	1008	858 – 1157	1799	1737	1569 – 1906
2021	29	1036	1013	865 – 1161	1755	1734	1572 – 1896
2021	30		1013	863 – 1164		1720	1569 – 1871
2021	31		1007	861 – 1153		1706	1556 – 1856
2021	32		1002	855 – 1149		1706	1562 – 1850
2021	33		997	850 – 1144		1698	1548 – 1848
2021	34		989	858 – 1120		1699	1569 – 1829
2021	35		983	870 – 1097		1709	1567 – 1851
2021	36
2021	37
2021	38
2021	39
2021	40
2021	41
2021	42
2021	43
2021	44
2021	45
2021	46
2021	47
2021	48
2021	49
2021	50
2021	51
2021	52
* Voorlopige cijfers. Week 29 van 2021 is een schatting.

Sterfte naar leeftijd

Tijdens de eerste golf van de corona-epidemie in 2020 was er oversterfte in alle leeftijdsgroepen. Absoluut gezien overleden er vooral meer mensen van 80 jaar of ouder. Ook de hittegolf half augustus van 2020 leidde tot oversterfte onder alle leeftijden.

De tweede golf van de corona-epidemie was in de sterfte als eerste zichtbaar onder mensen van 80 jaar en ouder. Vanaf eind september van 2020 was er oversterfte in deze leeftijdsgroep, dat duurde tot in de derde week van 2021. Onder 65- tot 80-jarigen was er oversterfte vanaf begin oktober van 2020 en dit duurde tot en met half februari van 2021. Onder mensen jonger dan 65 jaar was er in deze periode slechts in een paar weken sprake van oversterfte.

Vanaf begin 2021 daalde de sterfte onder 80-plussers snel en bleef sindsdien onder of rond de verwachte sterfte. Onder mensen jonger dan 80 jaar is echter een ander beeld te zien: sinds eind maart is hier opnieuw oversterfte. Vanaf mei wisselen weken van oversterfte af met weken van geen oversterfte.

Overledenen per week*, naar leeftijd
		0 tot 65 jaar	0 tot 65 jaar, verwacht	0 tot 65 jaar, verwacht (95%-interval)	65 tot 80 jaar	65 tot 80 jaar, verwacht	65 tot 80 jaar, verwacht (95%-interval)	80 jaar en ouder	80 jaar en ouder, verwacht	80 jaar en ouder, verwacht (95%-interval)
2020	1	385	415	374 – 456	896	947	852 – 1041	1822	1918	1632 – 2204
2020	2	432	413	371 – 456	967	944	851 – 1038	1965	1957	1650 – 2263
2020	3	418	415	371 – 460	913	944	851 – 1038	1826	1988	1657 – 2319
2020	4	354	417	374 – 459	936	949	856 – 1043	1756	2030	1701 – 2360
2020	5	450	417	375 – 460	924	956	857 – 1056	1790	2039	1717 – 2360
2020	6	401	417	371 – 463	982	957	843 – 1071	1813	2032	1691 – 2373
2020	7	408	420	374 – 466	938	961	832 – 1091	1852	2032	1649 – 2415
2020	8	340	420	374 – 467	870	961	815 – 1108	1749	2009	1600 – 2418
2020	9	404	420	370 – 470	911	951	805 – 1096	1783	1984	1574 – 2394
2020	10	394	417	370 – 464	889	944	804 – 1085	1824	1957	1557 – 2357
2020	11	410	415	367 – 463	948	932	803 – 1062	1860	1909	1537 – 2281
2020	12	449	410	364 – 456	1079	917	796 – 1039	2086	1849	1503 – 2195
2020	13	502	407	366 – 448	1401	907	806 – 1008	2555	1791	1486 – 2097
2020	14	499	401	357 – 444	1503	889	806 – 972	3083	1735	1490 – 1981
2020	15	485	394	355 – 432	1435	876	809 – 942	3062	1688	1496 – 1880
2020	16	426	389	350 – 427	1234	867	799 – 935	2648	1660	1505 – 1815
2020	17	455	383	341 – 425	1155	857	787 – 926	2300	1630	1490 – 1769
2020	18	446	381	342 – 419	1000	847	779 – 916	1937	1613	1472 – 1755
2020	19	391	380	339 – 420	915	845	777 – 912	1683	1597	1458 – 1735
2020	20	374	378	339 – 418	835	834	768 – 901	1568	1581	1460 – 1703
2020	21	367	377	335 – 419	805	832	766 – 898	1598	1560	1459 – 1661
2020	22	371	376	330 – 422	858	830	764 – 895	1503	1547	1451 – 1643
2020	23	386	378	335 – 421	835	827	767 – 887	1461	1529	1425 – 1634
2020	24	405	383	340 – 425	834	829	770 – 888	1450	1525	1431 – 1619
2020	25	375	382	341 – 423	855	827	765 – 889	1466	1514	1427 – 1601
2020	26	381	384	342 – 426	828	825	763 – 887	1450	1507	1407 – 1606
2020	27	402	385	342 – 428	809	829	764 – 894	1427	1507	1375 – 1639
2020	28	390	386	347 – 424	812	830	760 – 899	1417	1501	1352 – 1650
2020	29	373	389	351 – 426	775	830	762 – 899	1380	1499	1337 – 1661
2020	30	407	387	349 – 425	823	828	759 – 896	1443	1491	1343 – 1639
2020	31	376	383	347 – 419	841	824	752 – 896	1449	1478	1334 – 1622
2020	32	420	384	345 – 423	820	829	755 – 904	1402	1467	1318 – 1615
2020	33	463	382	345 – 418	928	826	749 – 904	1818	1459	1325 – 1592
2020	34	417	382	342 – 422	863	829	756 – 901	1576	1450	1346 – 1554
2020	35	353	384	338 – 429	865	831	761 – 900	1517	1450	1354 – 1546
2020	36	416	385	339 – 431	828	833	766 – 900	1448	1456	1373 – 1538
2020	37	396	390	343 – 437	898	839	773 – 905	1448	1466	1383 – 1548
2020	38	395	397	350 – 445	845	850	777 – 923	1481	1479	1390 – 1568
2020	39	394	396	346 – 447	880	855	785 – 924	1617	1498	1416 – 1580
2020	40	435	400	348 – 453	917	865	789 – 941	1650	1518	1416 – 1620
2020	41	379	400	354 – 447	990	868	785 – 950	1653	1537	1436 – 1638
2020	42	432	405	360 – 449	987	872	788 – 956	1803	1560	1446 – 1674
2020	43	425	406	362 – 450	1080	878	787 – 969	1943	1576	1438 – 1713
2020	44	409	403	360 – 447	1166	888	798 – 979	2112	1595	1443 – 1748
2020	45	434	403	362 – 443	1111	890	807 – 973	2044	1607	1441 – 1774
2020	46	435	408	369 – 446	1059	898	814 – 982	2086	1625	1449 – 1801
2020	47	417	411	376 – 447	1083	913	829 – 996	1835	1647	1468 – 1826
2020	48	436	414	377 – 450	1084	925	845 – 1005	1885	1673	1482 – 1863
2020	49	446	411	373 – 450	1112	933	843 – 1022	1972	1692	1481 – 1903
2020	50	464	413	374 – 451	1104	938	853 – 1023	2047	1749	1525 – 1973
2020	51	473	416	378 – 454	1187	941	848 – 1034	2249	1809	1563 – 2056
2020	52	432	415	375 – 455	1146	944	849 – 1039	2289	1865	1598 – 2132
2020	53	462	413	372 – 454	1280	958	863 – 1052	2361	1898	1621 – 2174
2021	1	429	411	369 – 452	1178	971	877 – 1065	2535	1930	1644 – 2215
2021	2	410	409	367 – 451	1111	969	875 – 1062	2331	1969	1662 – 2275
2021	3	425	411	366 – 455	1087	969	875 – 1062	2349	2000	1670 – 2331
2021	4	403	412	370 – 455	1105	974	880 – 1067	2207	2042	1713 – 2372
2021	5	380	413	370 – 455	1101	981	881 – 1080	2172	2051	1730 – 2372
2021	6	410	413	366 – 459	1097	981	867 – 1095	2041	2044	1703 – 2385
2021	7	476	415	369 – 462	1038	986	856 – 1115	2011	2044	1661 – 2427
2021	8	403	416	369 – 463	984	986	840 – 1133	1819	2021	1612 – 2430
2021	9	416	415	365 – 466	969	975	830 – 1121	1720	1997	1587 – 2407
2021	10	416	413	365 – 460	990	969	828 – 1109	1838	1969	1569 – 2369
2021	11	412	410	363 – 458	985	956	827 – 1085	1643	1921	1549 – 2292
2021	12	387	405	360 – 451	1008	941	819 – 1062	1648	1860	1514 – 2206
2021	13	412	402	361 – 444	1041	930	830 – 1031	1723	1802	1497 – 2108
2021	14	445	396	353 – 440	1047	912	829 – 995	1665	1746	1500 – 1992
2021	15	439	390	351 – 428	1076	898	831 – 965	1620	1699	1507 – 1891
2021	16	452	385	346 – 423	1019	890	822 – 958	1671	1670	1515 – 1825
2021	17	432	379	337 – 420	1046	879	809 – 948	1641	1640	1500 – 1779
2021	18	408	377	338 – 415	1022	869	801 – 937	1566	1623	1482 – 1764
2021	19	493	376	335 – 416	933	866	799 – 934	1584	1607	1468 – 1745
2021	20	413	374	335 – 414	1024	855	789 – 922	1546	1591	1469 – 1712
2021	21	395	373	331 – 415	866	854	788 – 920	1543	1570	1469 – 1671
2021	22	438	372	326 – 418	945	851	786 – 916	1622	1556	1460 – 1652
2021	23	402	374	331 – 417	925	848	789 – 908	1550	1539	1434 – 1643
2021	24	405	378	336 – 421	897	850	791 – 909	1560	1534	1440 – 1629
2021	25	394	378	337 – 419	843	848	787 – 910	1419	1523	1437 – 1610
2021	26	421	380	338 – 422	854	846	784 – 908	1493	1516	1417 – 1615
2021	27	405	381	338 – 424	890	851	786 – 916	1519	1516	1385 – 1648
2021	28	394	382	343 – 420	887	851	782 – 920	1552	1510	1361 – 1659
2021	29	375	385	347 – 422	903	852	783 – 920	1513	1509	1347 – 1671
2021	30		383	345 – 421		849	781 – 917		1500	1352 – 1648
2021	31		379	343 – 415		845	773 – 917		1487	1343 – 1631
2021	32		380	341 – 419		851	776 – 925		1475	1327 – 1623
2021	33		378	341 – 414		848	771 – 925		1467	1334 – 1601
2021	34		378	338 – 418		850	777 – 923		1459	1354 – 1563
2021	35		380	334 – 425		852	782 – 922		1459	1363 – 1555
2021	36
2021	37
2021	38
2021	39
2021	40
2021	41
2021	42
2021	43
2021	44
2021	45
2021	46
2021	47
2021	48
2021	49
2021	50
2021	51
2021	52
* Voorlopige cijfers. Week 29 van 2021 is een schatting.

Sterfte aan vastgestelde en vermoedelijke COVID-19

Het CBS publiceert het totaal aantal overledenen op weekbasis, met een vertraging van ongeveer een week. Die sterftecijfers bevatten geen informatie over de doodsoorzaak van de overledenen. De cijfers over doodsoorzaken zijn gebaseerd op doodsoorzaakverklaringen ingevuld door een arts die de overledene schouwt. Het CBS ontvangt deze verklaringen via de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden. De statistieken over doodsoorzaken worden standaard op jaar- en kwartaalbasis gepubliceerd. Vanwege de coronacrisis brengt het CBS versneld nu ook maandcijfers over de doodsoorzaken uit. COVID-19, de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus, is toegevoegd aan de lijst van de doodsoorzaken. Bij overlijden als gevolg van COVID-19, heeft de behandelend arts of schouwarts gemeld dat COVID-19 (of vermoedelijke COVID-19) een cruciale rol heeft gespeeld bij het overlijden.

In februari 2021 stierven 2 504 mensen aan COVID-19. Het totaal aantal coronadoden van maart 2020 tot en met februari 2021 komt daarmee volgens de voorlopige cijfers tot en met februari op 27 056. Van hen overleden 24 242 mensen aan vastgestelde COVID-19 en 2 814 aan vermoedelijke COVID-19.

Overledenen aan COVID-19*
Jaar	Maand	Vastgestelde COVID-19	Vermoedelijke COVID-19
2020	maart	1715	494
2020	april	4871	1506
2020	mei	1113	213
2020	juni	194	72
2020	juli	67	25
2020	augustus	133	35
2020	september	301	35
2020	oktober	2045	125
2020	november	3141	86
2020	december	3883	84
2021	januari	4331	83
2021	februari	2448	56
* voorlopige cijfers

Sterfte aan COVID-19 onder Wlz-gebruikers

Bijna 60 procent van de mensen die tot en met juni 2020 overleden aan vastgestelde of vermoedelijke COVID-19, ontvingen langdurige zorg vanuit de Wet langdurige zorg. Net als de totale sterfte liep de sterfte onder Wlz-gebruikers vanaf half maart sterk op. In week 15, op de piek van de sterfte in de eerste golf van de corona-pandemie, werd meer dan de helft van de overlijdens van Wlz-zorggebruikers veroorzaakt door vastgestelde of vermoedelijke COVID-19. In november (week 48) was dat na een sterke daling tijdens de zomermaanden weer opgelopen tot 27 procent. Met 25 procent van de sterfgevallen was COVID-19 ook in februari nog een belangrijke doodsoorzaak van Wlz-zorggebruikers. In januari was dat nog 36 procent.

Sterfte aan COVID-19 per week*
Jaar	Week	Wlz-gebruikers (% van totale sterfte per week)	Overige bevolking (% van totale sterfte per week)
2020	10	0	0
2020	11	1	1
2020	12	11	11
2020	13	28	28
2020	14	45	32
2020	15	52	28
2020	16	50	20
2020	17	42	17
2020	18	32	11
2020	19	26	7
2020	20	17	6
2020	21	14	4
2020	22	10	3
2020	23	7	2
2020	24	4	2
2020	25	3	1
2020	26	2	1
2020	27	2	1
2020	28	2	0
2020	29	1	0
2020	30	1	0
2020	31	1	1
2020	32	2	1
2020	33	3	1
2020	34	3	1
2020	35	2	1
2020	36	2	1
2020	37	2	1
2020	38	5	1
2020	39	8	3
2020	40	10	4
2020	41	14	6
2020	42	20	10
2020	43	25	14
2020	44	33	17
2020	45	36	18
2020	46	30	16
2020	47	27	16
2020	48	27	14
2020	49	25	13
2020	50	28	13
2020	51	35	16
2020	52	40	20
2020	53	39	21
2021	1	38	20
2021	2	37	19
2021	3	38	17
2021	4	32	15
2021	5	28	14
2021	6	28	13
2021	7	24	14
2021	8	19	13
*voorlopige cijfers

Mentale gezondheid ontwikkelt zich ongunstig

In het eerste kwartaal van 2021 waren meer mensen psychisch ongezond dan in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. 15 procent was psychisch ongezond, tegen 12 procent in 2020. Ook vergeleken met het laatste kwartaal van 2020 waren er begin 2021 meer mensen met een lage score op de Mental Health Inventory-5, de hier gebruikte maat voor psychische (on)gezondheid.
In het eerste kwartaal van 2021 lag het aandeel mensen dat de eigen gezondheid als goed of zeer goed ervaart nog altijd hoog. 82 procent gaf zo’n positief oordeel, tegen 80 procent in hetzelfde kwartaal van vorig jaar. Al sinds het tweede kwartaal van 2020 ligt het aandeel mensen met een positief oordeel over de eigen gezondheid op een hoger niveau. Dit blijkt uit kwartaalcijfers uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor.

Psychisch ongezond, 12 jaar of ouder *
jaar	kwartaal	psychisch ongezond, 12 jaar of ouder *
2017	1	11,2
2017	2	11,4
2017	3	10,8
2017	4	11,5
2018	1	11,7
2018	2	11,8
2018	3	11,0
2018	4	12,0
2019	1	11,8
2019	2	11,7
2019	3	11,1
2019	4	12,0
2020	1	12,0
2020	2	11,8
2020	3	11,3
2020	4	12,5
2021	1	15,2
* Voorlopige cijfers

Bovengenoemd onderzoek voorziet ook in kwartaalcijfers van het zelfgerapporteerde zorggebruik. In het eerste kwartaal van 2021 lag het tandartsbezoek en het contact met de specialist op een vergelijkbaar niveau als een jaar eerder. Het aandeel mensen dat aangaf in de afgelopen 4 weken contact te hebben gehad met de huisarts was met 24 procent lager dan een jaar eerder (27 procent). Eerder zagen we vooral in het tweede kwartaal van 2020 lage cijfers over zelfgerapporteerd zorggebruik.

Contact met medisch specialist gedurende voorgaande 4 weken*
Jaar	Kwartaal	Contact met medisch specialist gedurende voorgaande 4 weken*
2017	1	15,5
2017	2	15,4
2017	3	14,6
2017	4	16,2
2018	1	16,8
2018	2	15,7
2018	3	16,3
2018	4	18,4
2019	1	16,4
2019	2	17,8
2019	3	15,1
2019	4	17,6
2020	1	15,2
2020	2	12,3
2020	3	13,9
2020	4	16,2
2021	1	14,6
* Voorlopige cijfers

Verder worden op basis van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor ook kwartaalcijfers over dagelijks roken, overmatig drinken en overgewicht gepubliceerd. Alle kwartaalcijfers zijn te vinden in de tabel Kwartaalcijfers ervaren gezondheid, zorg en leefstijl.

Hoger ziekteverzuim

Het ziekteverzuim kent een seizoenpatroon dat aan de uitbraak aan griepepidemieën en andere virusuitbraken is gerelateerd. In de voorbije jaren kende het ziekteverzuim een licht stijgende trend. In het eerste kwartaal van 2020 lag het verzuim met 5,2 procent significant hoger dan een jaar eerder (4,7 procent). Het tweede kwartaal was het verschil met vorig jaar kleiner, 4,5 procent tegen 4,3 procent verzuim een jaar eerder. Het ziekteverzuim verschilde in het derde kwartaal (4,4 procent) iets meer van dezelfde periode in 2019 (4,0 procent). In het vierde kwartaal van 2020 was het ziekteverzuim 4,9 procent, tegen 4,5 procent in 2019.

Het ziekteverzuim onder werknemers in zorg en welzijn kwam in het eerste kwartaal van 2021 uit op 6,8 procent, het hoogste verzuimcijfer in een vierde kwartaal sinds 2002. In de branche verpleging, verzorging en thuiszorg was het verzuim met 8,2 procent het hoogst.