Gezondheid in coronatijd

19-8-2022 08:22

De coronacrisis is primair een gezondheidscrisis. De pandemie houdt de wereld nu al ruim twee jaar in haar greep. Het kerncijfer: hoeveel mensen zijn er besmet of zijn er besmet geweest, is niet bekend. Dit hangt voornamelijk af van het aantal mensen dat is getest. Dit kan per land, per regio en in de tijd sterk verschillen. Om precies te weten hoeveel mensen zijn overleden aan COVID-19, kijken we naar de doodsoorzaak. De oversterfte geeft een snelle indicatie van het aantal mensen dat mogelijk door de coronapandemie is overleden.

Oversterfte door corona

In de koude maanden van het jaar (ruwweg van half november tot half april) sterven er gemiddeld meer mensen dan in de rest van het jaar. Als er sprake is van kou of er komt veel griep voor dan stijgt de sterfte boven de ‘normale’ sterfte uit. Men spreekt dan van oversterfte. Dit gebeurde bijvoorbeeld in 2018, toen een lang durende griepepidemie plaatsvond. In achttien weken tijd overleden er ruim 9 duizend mensen meer dan normaal is voor die periode. Na een periode van oversterfte is de sterfte doorgaans lager dan normaal voor die periode.

In 2020 was er oversterfte als gevolg van de uitbraak van COVID-19. In de eerste negen weken van de coronapandemie bedroeg de oversterfte naar schatting bijna 9 duizend mensen. Dit is ongeveer evenveel als tijdens de griepepidemie in 2018, maar het aantal werd bereikt in slechts de helft van de tijd. Het hoogste punt werd in de eerste week van april bereikt, toen meer dan 5 duizend mensen kwamen te overlijden, ruim 2 duizend meer dan wat normaal is voor die periode. De coronapandemie begon in de tweede week van maart, terwijl de periode van oversterfte tijdens de griepepidemie in 2018 al in de één na laatste week van 2017 begon. Het duurde toen dertien weken voordat het hoogste punt (ruim 4 duizend) werd bereikt.

Na de eerste golf van de coronapandemie in 2020 volgde een periode van lagere sterfte. Vanaf half mei 2021 schommelde de sterfte rond de 2 600 per week. Begin augustus was er voor het eerst sinds 13 weken weer sprake van enige oversterfte, dit keer niet door COVID-19 maar gerelateerd aan de hittegolf. In de tweede week van augustus overleden 3,2 duizend mensen.

Vanaf half september 2020 liep de sterfte weer op. Sinds eind september was er oversterfte. Dit hield aan tot half januari van 2021. In de weken erna was er geen oversterfte en schommelde de sterfte rond de verwachte aantallen voor die periode. In de laatste week van april en de eerste week van juni was er kort sprake van oversterfte, maar daarna nam de sterfte verder af. Begin augustus van 2021 nam de sterfte opnieuw toe en was er sprake van lichte oversterfte. Vanaf half oktober nam de sterfte sterker toe. De periode van oversterfte duurde tot het eind van 2021. In de eerste weken van 2022 was de sterfte lager dan verwacht.

Onder Sterfte per week (cbs.nl) zijn de uitgebreide tabellen en nieuwsberichten te vinden.

Overledenen per week*
		Overledenen	Verwacht aantal overledenen	Verwacht aantal overledenen (95%-interval)
2020	1	3103	3277	2908 – 3645
2020	2	3364	3311	2930 – 3692
2020	3	3157	3344	2945 – 3742
2020	4	3046	3392	3008 – 3776
2020	5	3164	3407	3027 – 3788
2020	6	3196	3401	2979 – 3823
2020	7	3198	3408	2916 – 3901
2020	8	2959	3387	2851 – 3922
2020	9	3098	3352	2805 – 3898
2020	10	3107	3315	2785 – 3845
2020	11	3218	3253	2756 – 3751
2020	12	3614	3174	2711 – 3637
2020	13	4458	3104	2703 – 3505
2020	14	5085	3024	2712 – 3337
2020	15	4982	2957	2719 – 3195
2020	16	4308	2915	2711 – 3120
2020	17	3910	2869	2677 – 3060
2020	18	3383	2841	2650 – 3032
2020	19	2989	2821	2633 – 3009
2020	20	2777	2794	2626 – 2962
2020	21	2770	2770	2620 – 2920
2020	22	2732	2753	2608 – 2898
2020	23	2682	2735	2591 – 2880
2020	24	2689	2737	2600 – 2875
2020	25	2696	2725	2594 – 2855
2020	26	2659	2717	2577 – 2857
2020	27	2638	2723	2544 – 2902
2020	28	2619	2719	2515 – 2923
2020	29	2528	2720	2507 – 2934
2020	30	2673	2707	2515 – 2900
2020	31	2666	2687	2492 – 2882
2020	32	2642	2682	2483 – 2881
2020	33	3209	2669	2481 – 2857
2020	34	2856	2663	2510 – 2815
2020	35	2735	2667	2526 – 2807
2020	36	2692	2676	2549 – 2804
2020	37	2742	2698	2564 – 2832
2020	38	2721	2729	2585 – 2873
2020	39	2891	2752	2618 – 2886
2020	40	3002	2786	2628 – 2943
2020	41	3022	2807	2655 – 2960
2020	42	3222	2839	2677 – 3001
2020	43	3448	2862	2661 – 3063
2020	44	3687	2889	2683 – 3095
2020	45	3589	2902	2692 – 3111
2020	46	3580	2932	2710 – 3155
2020	47	3335	2972	2742 – 3202
2020	48	3405	3012	2762 – 3263
2020	49	3530	3037	2742 – 3332
2020	50	3615	3100	2800 – 3399
2020	51	3909	3166	2830 – 3501
2020	52	3867	3222	2871 – 3573
2020	53	4103	3266	2906 – 3625
2021	1	4145	3309	2940 – 3677
2021	2	3850	3343	2962 – 3724
2021	3	3863	3376	2978 – 3775
2021	4	3714	3425	3040 – 3809
2021	5	3655	3440	3060 – 3821
2021	6	3551	3434	3012 – 3856
2021	7	3531	3441	2949 – 3934
2021	8	3205	3420	2884 – 3955
2021	9	3105	3384	2838 – 3931
2021	10	3244	3347	2817 – 3877
2021	11	3044	3285	2787 – 3782
2021	12	3046	3205	2742 – 3668
2021	13	3176	3134	2733 – 3535
2021	14	3165	3054	2741 – 3366
2021	15	3140	2986	2748 – 3224
2021	16	3144	2944	2739 – 3148
2021	17	3121	2897	2705 – 3088
2021	18	3008	2869	2677 – 3060
2021	19	3017	2849	2660 – 3037
2021	20	2990	2821	2653 – 2989
2021	21	2805	2797	2646 – 2947
2021	22	3010	2780	2635 – 2925
2021	23	2884	2762	2617 – 2906
2021	24	2870	2764	2627 – 2901
2021	25	2673	2751	2620 – 2882
2021	26	2792	2743	2603 – 2883
2021	27	2837	2750	2571 – 2929
2021	28	2873	2745	2541 – 2949
2021	29	2776	2747	2534 – 2960
2021	30	2916	2734	2541 – 2926
2021	31	2958	2713	2518 – 2908
2021	32	2841	2708	2509 – 2907
2021	33	2898	2695	2507 – 2883
2021	34	2927	2688	2535 – 2841
2021	35	2860	2693	2552 – 2833
2021	36	3093	2702	2575 – 2829
2021	37	2919	2724	2590 – 2858
2021	38	2890	2755	2612 – 2899
2021	39	3072	2778	2644 – 2912
2021	40	3072	2813	2655 – 2970
2021	41	3064	2835	2682 – 2987
2021	42	3275	2866	2705 – 3028
2021	43	3388	2889	2688 – 3090
2021	44	3518	2917	2711 – 3123
2021	45	3788	2930	2720 – 3139
2021	46	4005	2960	2738 – 3183
2021	47	4192	3001	2771 – 3231
2021	48	4395	3042	2791 – 3292
2021	49	4373	3066	2771 – 3361
2021	50	4053	3130	2830 – 3429
2021	51	3772	3196	2861 – 3531
2021	52	3689	3253	2902 – 3605
2022	1	3434	3321	2953 – 3690
2022	2	3157	3356	2975 – 3737
2022	3	3192	3390	2991 – 3788
2022	4	3202	3438	3054 – 3822
2022	5	3286	3454	3073 – 3835
2022	6	3254	3447	3025 – 3870
2022	7	3378	3455	2963 – 3947
2022	8	3351	3433	2898 – 3969
2022	9	3233	3397	2851 – 3944
2022	10	3387	3360	2830 – 3890
2022	11	3602	3298	2800 – 3795
2022	12	3630	3217	2754 – 3680
2022	13	3563	3146	2745 – 3547
2022	14	3573	3066	2753 – 3378
2022	15	3514	2997	2759 – 3235
2022	16	3235	2955	2751 – 3159
2022	17	3140	2908	2716 – 3100
2022	18	3127	2880	2689 – 3071
2022	19	3123	2860	2672 – 3048
2022	20	3055	2832	2664 – 3000
2022	21	2921	2808	2657 – 2958
2022	22	2960	2791	2645 – 2936
2022	23	2938	2773	2628 – 2917
2022	24	3007	2775	2637 – 2912
2022	25	3130	2762	2631 – 2893
2022	26	3095	2754	2614 – 2894
2022	27	2966	2760	2581 – 2940
2022	28	3083	2756	2552 – 2960
2022	29	3176	2758	2544 – 2971
2022	30	3125	2744	2552 – 2937
2022	31	2945	2724	2529 – 2918
2022	32	2968	2719	2520 – 2918
2022	33	3057	2705	2518 – 2893
2022	34	3015	2699	2546 – 2852
2022	35	2932	2703	2563 – 2843
2022	36	2901	2713	2586 – 2840
2022	37	2703	2735	2601 – 2869
2022	38		2766	2622 – 2910
2022	39		2789	2655 – 2923
2022	40		2824	2666 – 2981
2022	41		2846	2693 – 2998
2022	42		2878	2716 – 3039
2022	43		2901	2700 – 3102
2022	44		2928	2722 – 3134
2022	45		2941	2732 – 3151
* Voorlopige cijfers. Week 37 van 2022 is een schatting.

Sterfte onder Wlz-gebruikers

Net als alle virussen is het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) gevaarlijker voor mensen met een zwakkere gezondheid. Een indicatie voor het aantal mensen met een zwakke gezondheid dat aan het nieuwe coronavirus is komen te overlijden, is de oversterfte onder mensen die zorg ontvingen op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Dit zijn voornamelijk mensen die in een verpleeg-, verzorgingshuis of andere zorginstelling woonden.

In de eerste negen weken van de coronapandemie in 2020 overleden in totaal ruim 15 duizend mensen die langdurige zorg kregen in het kader van de Wlz. Dat zijn naar schatting ruim 5 duizend mensen (52 procent) meer dan je in deze periode zou verwachten als er geen coronapandemie was geweest. In de overige bevolking—meer dan 17 miljoen mensen—overleden van week 11 tot en met week 19 bijna 21 duizend mensen. Dat zijn zo’n 3 800 mensen (22 procent) meer dan verwacht.

Sinds half september van 2020 liep de sterfte onder Wlz-zorggebruikers weer op. Vanaf half oktober van 2020 tot eind januari van 2021 was er oversterfte. Sinds de laatste week van februari lag de sterfte in deze groep meerdere weken steeds onder de verwachte sterfte. Sinds eind april schommelde de sterfte onder Wlz-zorggebruikers rond de verwachte aantallen voor die periode. In augustus lag de sterfte in deze groep iets boven de verwachte sterfte.

Ook onder de overige bevolking was er oversterfte tussen half oktober van 2020 en de eerste week van 2021. Na een daling nam de sterfte in deze groep sinds eind maart weer toe. Ondanks een dalende trend in de sterfte onder de overige bevolking in de maanden daarna was er doorgaans sprake van lichte oversterfte.

Vanaf half oktober 2021 nam de sterfte onder Wlz-zorggebruikers en de overige bevolking sterk toe. In beide groepen was er aan het begin van 2022 geen oversterfte meer.

Overledenen per week*, naar Wlz-zorggebruik
		Wlz-zorggebruikers	Wlz-zorggebruikers, verwacht	Wlz-zorggebruikers, verwacht (95%-interval)	Overige bevolking	Overige bevolking, verwacht	Overige bevolking, verwacht (95%-interval)
2020	1	1210	1252	1052 – 1451	1893	2025	1780 – 2270
2020	2	1265	1272	1076 – 1468	2099	2039	1793 – 2285
2020	3	1135	1282	1086 – 1478	2022	2062	1805 – 2319
2020	4	1125	1301	1113 – 1489	1921	2091	1842 – 2339
2020	5	1098	1310	1118 – 1503	2066	2097	1853 – 2341
2020	6	1142	1309	1099 – 1519	2054	2092	1826 – 2358
2020	7	1155	1309	1069 – 1549	2043	2099	1796 – 2403
2020	8	1129	1296	1044 – 1549	1830	2091	1762 – 2419
2020	9	1195	1276	1005 – 1546	1903	2076	1756 – 2396
2020	10	1164	1260	989 – 1531	1943	2056	1752 – 2359
2020	11	1200	1229	950 – 1507	2018	2025	1741 – 2308
2020	12	1336	1191	928 – 1454	2278	1983	1714 – 2252
2020	13	1656	1156	912 – 1400	2802	1948	1715 – 2180
2020	14	2212	1120	915 – 1326	2873	1904	1709 – 2100
2020	15	2409	1091	910 – 1273	2573	1866	1709 – 2022
2020	16	2066	1075	912 – 1238	2242	1840	1691 – 1990
2020	17	1716	1055	898 – 1211	2194	1814	1663 – 1965
2020	18	1429	1048	900 – 1195	1954	1793	1643 – 1944
2020	19	1186	1038	897 – 1179	1803	1783	1631 – 1935
2020	20	1031	1029	902 – 1155	1746	1765	1615 – 1915
2020	21	1069	1015	892 – 1138	1701	1755	1615 – 1895
2020	22	1004	1007	887 – 1127	1728	1746	1602 – 1890
2020	23	909	995	886 – 1104	1773	1740	1585 – 1895
2020	24	958	997	888 – 1106	1731	1740	1592 – 1889
2020	25	913	989	879 – 1099	1783	1736	1585 – 1886
2020	26	940	985	864 – 1107	1719	1732	1585 – 1879
2020	27	932	992	850 – 1134	1706	1731	1567 – 1896
2020	28	911	998	849 – 1147	1708	1721	1552 – 1890
2020	29	900	1003	855 – 1152	1628	1717	1555 – 1879
2020	30	957	1004	854 – 1154	1716	1704	1553 – 1855
2020	31	946	997	851 – 1143	1720	1690	1540 – 1840
2020	32	904	993	846 – 1140	1738	1690	1546 – 1834
2020	33	1311	987	840 – 1134	1898	1682	1531 – 1832
2020	34	1113	980	849 – 1111	1743	1683	1553 – 1813
2020	35	995	974	860 – 1087	1740	1693	1550 – 1835
2020	36	942	973	860 – 1087	1750	1703	1562 – 1844
2020	37	942	977	865 – 1089	1800	1721	1579 – 1862
2020	38	980	989	876 – 1102	1741	1740	1594 – 1886
2020	39	1054	1001	892 – 1110	1837	1751	1606 – 1896
2020	40	1076	1015	897 – 1133	1926	1771	1632 – 1909
2020	41	1090	1028	908 – 1147	1932	1780	1638 – 1922
2020	42	1219	1042	910 – 1175	2003	1797	1663 – 1930
2020	43	1317	1054	912 – 1195	2131	1808	1650 – 1966
2020	44	1520	1068	920 – 1215	2167	1821	1662 – 1981
2020	45	1391	1074	925 – 1224	2198	1827	1664 – 1991
2020	46	1424	1086	936 – 1235	2156	1846	1678 – 2014
2020	47	1287	1102	953 – 1252	2048	1870	1684 – 2056
2020	48	1287	1121	964 – 1278	2118	1892	1702 – 2081
2020	49	1286	1135	970 – 1300	2244	1901	1683 – 2120
2020	50	1452	1163	996 – 1329	2163	1937	1721 – 2153
2020	51	1607	1193	1019 – 1368	2302	1972	1739 – 2205
2020	52	1727	1223	1035 – 1410	2140	1999	1763 – 2236
2020	53	1733	1244	1050 – 1437	2376	2022	1781 – 2263
2021	1	1657	1264	1065 – 1463	2486	2045	1799 – 2290
2021	2	1588	1284	1089 – 1480	2262	2059	1813 – 2305
2021	3	1539	1294	1098 – 1491	2323	2082	1825 – 2339
2021	4	1465	1313	1125 – 1501	2249	2111	1863 – 2360
2021	5	1437	1323	1131 – 1515	2216	2117	1874 – 2361
2021	6	1351	1322	1112 – 1532	2199	2112	1846 – 2379
2021	7	1366	1322	1082 – 1562	2163	2120	1816 – 2423
2021	8	1159	1309	1056 – 1561	2046	2111	1783 – 2439
2021	9	1105	1288	1018 – 1559	1999	2096	1776 – 2416
2021	10	1147	1272	1001 – 1543	2097	2075	1772 – 2379
2021	11	997	1241	962 – 1519	2045	2044	1761 – 2328
2021	12	1046	1203	939 – 1466	2000	2002	1733 – 2271
2021	13	1030	1167	923 – 1412	2146	1967	1734 – 2199
2021	14	992	1131	925 – 1337	2172	1923	1727 – 2118
2021	15	978	1102	920 – 1283	2162	1884	1727 – 2040
2021	16	973	1085	922 – 1248	2170	1858	1708 – 2008
2021	17	1043	1065	908 – 1221	2077	1832	1681 – 1983
2021	18	1009	1058	910 – 1205	1997	1811	1660 – 1961
2021	19	1005	1048	907 – 1189	2012	1800	1648 – 1952
2021	20	992	1039	912 – 1165	1996	1782	1632 – 1933
2021	21	987	1025	902 – 1147	1818	1772	1632 – 1912
2021	22	1070	1017	897 – 1137	1939	1763	1619 – 1907
2021	23	996	1005	896 – 1114	1886	1757	1602 – 1912
2021	24	1061	1007	897 – 1116	1809	1757	1609 – 1906
2021	25	960	999	889 – 1109	1713	1752	1602 – 1903
2021	26	986	995	874 – 1116	1805	1749	1601 – 1896
2021	27	1037	1002	859 – 1144	1800	1748	1584 – 1913
2021	28	1038	1008	858 – 1157	1834	1737	1569 – 1906
2021	29	1024	1013	865 – 1161	1751	1734	1572 – 1896
2021	30	1045	1013	863 – 1164	1868	1720	1569 – 1871
2021	31	1098	1007	861 – 1153	1860	1706	1556 – 1856
2021	32	1052	1002	855 – 1149	1787	1706	1562 – 1850
2021	33	1075	997	850 – 1144	1822	1698	1548 – 1848
2021	34	1048	989	858 – 1120	1877	1699	1569 – 1829
2021	35	1031	983	870 – 1097	1829	1709	1567 – 1851
2021	36	1113	983	869 – 1097	1976	1719	1578 – 1861
2021	37	1043	987	874 – 1099	1876	1737	1596 – 1879
2021	38	1037	999	886 – 1112	1849	1757	1611 – 1902
2021	39	1045	1010	901 – 1119	2025	1768	1623 – 1913
2021	40	1132	1025	907 – 1143	1939	1788	1650 – 1926
2021	41	1112	1037	918 – 1157	1950	1797	1655 – 1939
2021	42	1253	1052	920 – 1185	2020	1814	1680 – 1948
2021	43	1320	1064	922 – 1205	2067	1825	1668 – 1983
2021	44	1334	1078	930 – 1226	2182	1839	1679 – 1998
2021	45	1467	1085	935 – 1234	2317	1845	1682 – 2009
2021	46	1606	1096	947 – 1245	2391	1864	1696 – 2032
2021	47	1687	1113	964 – 1262	2503	1888	1703 – 2074
2021	48	1706	1132	975 – 1288	2685	1910	1720 – 2099
2021	49	1767	1146	981 – 1311	2606	1920	1701 – 2138
2021	50	1627	1174	1008 – 1341	2419	1956	1740 – 2172
2021	51	1430	1205	1031 – 1379	2331	1991	1759 – 2224
2021	52	1354	1235	1047 – 1422	2318	2019	1782 – 2256
2022	1	1202	1269	1069 – 1468	2232	2053	1807 – 2298
2022	2	1165	1289	1094 – 1485	1992	2067	1821 – 2313
2022	3	1120	1299	1103 – 1496	2072	2090	1833 – 2347
2022	4	1193	1319	1131 – 1507	2009	2119	1871 – 2368
2022	5	1139	1328	1136 – 1521	2147	2126	1882 – 2369
2022	6	1220	1327	1117 – 1537	2034	2120	1854 – 2387
2022	7	1214	1327	1087 – 1567	2164	2128	1825 – 2431
2022	8	1254	1314	1061 – 1567	2097	2119	1791 – 2448
2022	9	1232	1293	1023 – 1564	2001	2104	1784 – 2424
2022	10	1288	1277	1006 – 1548	2099	2084	1780 – 2387
2022	11	1422	1245	967 – 1524	2180	2052	1769 – 2336
2022	12	1439	1207	944 – 1471	2191	2010	1741 – 2279
2022	13	1435	1172	928 – 1416	2128	1974	1742 – 2207
2022	14	1415	1135	930 – 1341	2158	1930	1735 – 2126
2022	15	1414	1106	924 – 1288	2100	1891	1735 – 2048
2022	16	1240	1090	927 – 1253	1995	1865	1716 – 2015
2022	17	1229	1069	913 – 1226	1911	1839	1688 – 1990
2022	18	1219	1062	915 – 1209	1908	1818	1667 – 1968
2022	19	1144	1052	911 – 1194	1979	1807	1655 – 1959
2022	20	1201	1043	916 – 1169	1854	1789	1639 – 1940
2022	21	1060	1029	906 – 1151	1861	1779	1639 – 1919
2022	22	1109	1021	901 – 1141	1851	1770	1626 – 1914
2022	23	1078	1009	900 – 1118	1860	1764	1609 – 1919
2022	24	1174	1011	901 – 1120	1833	1764	1616 – 1913
2022	25	1191	1003	893 – 1113	1939	1759	1608 – 1910
2022	26	1200	999	877 – 1120	1895	1755	1608 – 1903
2022	27	1159	1006	863 – 1148	1807	1755	1590 – 1919
2022	28	1175	1012	862 – 1161	1908	1744	1575 – 1913
2022	29	1275	1017	869 – 1165	1901	1741	1579 – 1902
2022	30	1231	1017	867 – 1167	1894	1727	1576 – 1878
2022	31	1149	1011	865 – 1157	1796	1713	1563 – 1863
2022	32	1168	1006	859 – 1153	1800	1713	1569 – 1857
2022	33	1206	1001	854 – 1148	1851	1705	1554 – 1855
2022	34	1124	993	862 – 1124	1891	1706	1576 – 1836
2022	35	1110	987	874 – 1101	1822	1716	1574 – 1858
2022	36	1134	987	873 – 1100	1767	1726	1585 – 1868
2022	37	1013	990	878 – 1103	1690	1744	1603 – 1885
2022	38		1003	890 – 1116		1764	1618 – 1909
2022	39		1014	905 – 1123		1775	1630 – 1919
2022	40		1029	911 – 1147		1795	1657 – 1933
2022	41		1042	922 – 1161		1804	1662 – 1946
2022	42		1057	924 – 1189		1821	1687 – 1955
2022	43		1068	926 – 1210		1833	1675 – 1990
2022	44		1082	934 – 1230		1846	1686 – 2006
2022	45		1089	940 – 1239		1852	1689 – 2016
* Voorlopige cijfers. Week 37 van 2022 is een schatting.

Sterfte naar leeftijd

Tijdens de eerste golf van de coronapandemie in 2020 was er oversterfte in alle leeftijdsgroepen. Absoluut gezien overleden er vooral meer mensen van 80 jaar of ouder. Ook de hittegolf half augustus van 2020 leidde tot oversterfte onder alle leeftijden.

De tweede golf van de coronapandemie was in de sterfte als eerste zichtbaar onder mensen van 80 jaar en ouder. Vanaf eind september van 2020 was er oversterfte in deze leeftijdsgroep, dat duurde tot in de derde week van 2021. Onder 65- tot 80-jarigen was er oversterfte vanaf begin oktober van 2020 en dit duurde tot en met half februari van 2021. Onder mensen jonger dan 65 jaar was er in deze periode slechts in een paar weken sprake van oversterfte.

Vanaf begin 2021 daalde de sterfte onder 80-plussers snel en bleef sindsdien onder of rond de verwachte sterfte. Onder mensen jonger dan 80 jaar is echter een ander beeld te zien: sinds eind maart is hier opnieuw oversterfte. Vanaf mei wisselen weken van oversterfte af met weken van geen oversterfte.

Vanaf augustus 2021 is er met name onder mensen van 65 tot 80 jaar sprake van lichte oversterfte. Vanaf half oktober neemt de sterfte onder mensen ouder dan 65 jaar sterk toe. Ook onder mensen jonger dan 65 jaar is er oversterfte. Begin 2022 is er geen oversterfte meer in iedere leeftijdsgroep.

Overledenen per week*, naar leeftijd
		0 tot 65 jaar	0 tot 65 jaar, verwacht	0 tot 65 jaar, verwacht (95%-interval)	65 tot 80 jaar	65 tot 80 jaar, verwacht	65 tot 80 jaar, verwacht (95%-interval)	80 jaar en ouder	80 jaar en ouder, verwacht	80 jaar en ouder, verwacht (95%-interval)
2020	1	385	415	374 – 456	896	947	852 – 1041	1822	1918	1632 – 2204
2020	2	432	413	371 – 456	967	944	851 – 1038	1965	1957	1650 – 2263
2020	3	418	415	371 – 460	913	944	851 – 1038	1826	1988	1657 – 2319
2020	4	354	417	374 – 459	936	949	856 – 1043	1756	2030	1701 – 2360
2020	5	450	417	375 – 460	924	956	857 – 1056	1790	2039	1717 – 2360
2020	6	401	417	371 – 463	982	957	843 – 1071	1813	2032	1691 – 2373
2020	7	408	420	374 – 466	938	961	832 – 1091	1852	2032	1649 – 2415
2020	8	340	420	374 – 467	870	961	815 – 1108	1749	2009	1600 – 2418
2020	9	404	420	370 – 470	911	951	805 – 1096	1783	1984	1574 – 2394
2020	10	394	417	370 – 464	889	944	804 – 1085	1824	1957	1557 – 2357
2020	11	410	415	367 – 463	948	932	803 – 1062	1860	1909	1537 – 2281
2020	12	449	410	364 – 456	1079	917	796 – 1039	2086	1849	1503 – 2195
2020	13	502	407	366 – 448	1401	907	806 – 1008	2555	1791	1486 – 2097
2020	14	499	401	357 – 444	1503	889	806 – 972	3083	1735	1490 – 1981
2020	15	485	394	355 – 432	1435	876	809 – 942	3062	1688	1496 – 1880
2020	16	426	389	350 – 427	1234	867	799 – 935	2648	1660	1505 – 1815
2020	17	455	383	341 – 425	1155	857	787 – 926	2300	1630	1490 – 1769
2020	18	446	381	342 – 419	1000	847	779 – 916	1937	1613	1472 – 1755
2020	19	391	380	339 – 420	915	845	777 – 912	1683	1597	1458 – 1735
2020	20	374	378	339 – 418	835	834	768 – 901	1568	1581	1460 – 1703
2020	21	367	377	335 – 419	805	832	766 – 898	1598	1560	1459 – 1661
2020	22	371	376	330 – 422	858	830	764 – 895	1503	1547	1451 – 1643
2020	23	386	378	335 – 421	835	827	767 – 887	1461	1529	1425 – 1634
2020	24	405	383	340 – 425	834	829	770 – 888	1450	1525	1431 – 1619
2020	25	375	382	341 – 423	855	827	765 – 889	1466	1514	1427 – 1601
2020	26	381	384	342 – 426	828	825	763 – 887	1450	1507	1407 – 1606
2020	27	402	385	342 – 428	809	829	764 – 894	1427	1507	1375 – 1639
2020	28	390	386	347 – 424	812	830	760 – 899	1417	1501	1352 – 1650
2020	29	373	389	351 – 426	775	830	762 – 899	1380	1499	1337 – 1661
2020	30	407	387	349 – 425	823	828	759 – 896	1443	1491	1343 – 1639
2020	31	376	383	347 – 419	841	824	752 – 896	1449	1478	1334 – 1622
2020	32	420	384	345 – 423	820	829	755 – 904	1402	1467	1318 – 1615
2020	33	463	382	345 – 418	928	826	749 – 904	1818	1459	1325 – 1592
2020	34	417	382	342 – 422	863	829	756 – 901	1576	1450	1346 – 1554
2020	35	353	384	338 – 429	865	831	761 – 900	1517	1450	1354 – 1546
2020	36	416	385	339 – 431	828	833	766 – 900	1448	1456	1373 – 1538
2020	37	396	390	343 – 437	898	839	773 – 905	1448	1466	1383 – 1548
2020	38	395	397	350 – 445	845	850	777 – 923	1481	1479	1390 – 1568
2020	39	394	396	346 – 447	880	855	785 – 924	1617	1498	1416 – 1580
2020	40	435	400	348 – 453	917	865	789 – 941	1650	1518	1416 – 1620
2020	41	379	400	354 – 447	990	868	785 – 950	1653	1537	1436 – 1638
2020	42	432	405	360 – 449	987	872	788 – 956	1803	1560	1446 – 1674
2020	43	425	406	362 – 450	1080	878	787 – 969	1943	1576	1438 – 1713
2020	44	409	403	360 – 447	1166	888	798 – 979	2112	1595	1443 – 1748
2020	45	434	403	362 – 443	1111	890	807 – 973	2044	1607	1441 – 1774
2020	46	435	408	369 – 446	1059	898	814 – 982	2086	1625	1449 – 1801
2020	47	417	411	376 – 447	1083	913	829 – 996	1835	1647	1468 – 1826
2020	48	436	414	377 – 450	1084	925	845 – 1005	1885	1673	1482 – 1863
2020	49	446	411	373 – 450	1112	933	843 – 1022	1972	1692	1481 – 1903
2020	50	464	413	374 – 451	1104	938	853 – 1023	2047	1749	1525 – 1973
2020	51	473	416	378 – 454	1187	941	848 – 1034	2249	1809	1563 – 2056
2020	52	432	415	375 – 455	1146	944	849 – 1039	2289	1865	1598 – 2132
2020	53	462	413	372 – 454	1280	958	863 – 1052	2361	1898	1621 – 2174
2021	1	431	411	369 – 452	1179	971	877 – 1065	2535	1930	1644 – 2215
2021	2	410	409	367 – 451	1110	969	875 – 1062	2330	1969	1662 – 2275
2021	3	427	411	366 – 455	1087	969	875 – 1062	2349	2000	1670 – 2331
2021	4	401	412	370 – 455	1106	974	880 – 1067	2207	2042	1713 – 2372
2021	5	380	413	370 – 455	1102	981	881 – 1080	2173	2051	1730 – 2372
2021	6	410	413	366 – 459	1098	981	867 – 1095	2043	2044	1703 – 2385
2021	7	480	415	369 – 462	1039	986	856 – 1115	2012	2044	1661 – 2427
2021	8	403	416	369 – 463	984	986	840 – 1133	1818	2021	1612 – 2430
2021	9	417	415	365 – 466	968	975	830 – 1121	1720	1997	1587 – 2407
2021	10	416	413	365 – 460	989	969	828 – 1109	1839	1969	1569 – 2369
2021	11	414	410	363 – 458	987	956	827 – 1085	1643	1921	1549 – 2292
2021	12	389	405	360 – 451	1008	941	819 – 1062	1649	1860	1514 – 2206
2021	13	413	402	361 – 444	1040	930	830 – 1031	1723	1802	1497 – 2108
2021	14	450	396	353 – 440	1047	912	829 – 995	1668	1746	1500 – 1992
2021	15	440	390	351 – 428	1079	898	831 – 965	1621	1699	1507 – 1891
2021	16	454	385	346 – 423	1019	890	822 – 958	1671	1670	1515 – 1825
2021	17	434	379	337 – 420	1046	879	809 – 948	1641	1640	1500 – 1779
2021	18	412	377	338 – 415	1025	869	801 – 937	1571	1623	1482 – 1764
2021	19	496	376	335 – 416	936	866	799 – 934	1585	1607	1468 – 1745
2021	20	415	374	335 – 414	1027	855	789 – 922	1548	1591	1469 – 1712
2021	21	396	373	331 – 415	867	854	788 – 920	1542	1570	1469 – 1671
2021	22	439	372	326 – 418	947	851	786 – 916	1624	1556	1460 – 1652
2021	23	403	374	331 – 417	929	848	789 – 908	1552	1539	1434 – 1643
2021	24	411	378	336 – 421	897	850	791 – 909	1562	1534	1440 – 1629
2021	25	399	378	337 – 419	849	848	787 – 910	1425	1523	1437 – 1610
2021	26	425	380	338 – 422	865	846	784 – 908	1502	1516	1417 – 1615
2021	27	414	381	338 – 424	895	851	786 – 916	1528	1516	1385 – 1648
2021	28	409	382	343 – 420	900	851	782 – 920	1564	1510	1361 – 1659
2021	29	379	385	347 – 422	909	852	783 – 920	1488	1509	1347 – 1671
2021	30	399	383	345 – 421	945	849	781 – 917	1572	1500	1352 – 1648
2021	31	416	379	343 – 415	921	845	773 – 917	1621	1487	1343 – 1631
2021	32	416	380	341 – 419	885	851	776 – 925	1540	1475	1327 – 1623
2021	33	409	378	341 – 414	919	848	771 – 925	1570	1467	1334 – 1601
2021	34	445	378	338 – 418	945	850	777 – 923	1537	1459	1354 – 1563
2021	35	427	380	334 – 425	886	852	782 – 922	1547	1459	1363 – 1555
2021	36	437	381	335 – 427	1023	854	787 – 922	1633	1464	1382 – 1547
2021	37	429	386	339 – 433	932	861	794 – 927	1558	1475	1392 – 1557
2021	38	439	393	346 – 440	926	872	799 – 945	1525	1488	1399 – 1577
2021	39	439	392	342 – 443	986	877	807 – 946	1647	1507	1425 – 1589
2021	40	434	396	344 – 449	1005	887	811 – 963	1633	1527	1426 – 1629
2021	41	445	396	349 – 443	970	890	808 – 972	1649	1546	1445 – 1647
2021	42	447	400	356 – 445	1008	894	810 – 978	1820	1570	1455 – 1684
2021	43	445	402	358 – 446	1045	900	809 – 991	1898	1585	1448 – 1722
2021	44	456	399	355 – 443	1138	911	820 – 1002	1924	1605	1453 – 1758
2021	45	475	398	358 – 439	1189	913	830 – 996	2124	1617	1451 – 1783
2021	46	446	404	365 – 442	1221	921	837 – 1005	2338	1635	1459 – 1811
2021	47	497	407	371 – 442	1270	936	852 – 1020	2425	1657	1478 – 1836
2021	48	495	409	372 – 446	1334	949	869 – 1029	2566	1683	1492 – 1873
2021	49	536	407	369 – 445	1315	957	867 – 1046	2522	1702	1492 – 1913
2021	50	483	408	369 – 447	1248	962	878 – 1047	2322	1760	1536 – 1984
2021	51	507	412	373 – 450	1155	965	872 – 1058	2110	1820	1574 – 2067
2021	52	503	411	371 – 451	1158	968	873 – 1064	2028	1876	1609 – 2143
2022	1	465	404	363 – 446	1087	981	886 – 1075	1882	1940	1654 – 2226
2022	2	389	403	361 – 445	960	978	884 – 1072	1808	1979	1673 – 2286
2022	3	398	405	360 – 449	1011	978	885 – 1072	1783	2011	1680 – 2342
2022	4	359	406	363 – 448	982	983	890 – 1076	1861	2053	1724 – 2383
2022	5	456	406	364 – 449	991	990	891 – 1090	1839	2062	1741 – 2383
2022	6	384	406	360 – 453	999	991	877 – 1105	1871	2055	1714 – 2396
2022	7	374	409	363 – 455	1042	995	866 – 1125	1962	2055	1672 – 2438
2022	8	393	409	363 – 456	1034	996	849 – 1142	1924	2032	1623 – 2441
2022	9	408	409	359 – 459	958	985	839 – 1130	1867	2007	1597 – 2417
2022	10	452	406	359 – 453	1004	978	837 – 1119	1931	1980	1580 – 2380
2022	11	416	404	356 – 452	1119	965	836 – 1095	2067	1931	1559 – 2303
2022	12	438	399	353 – 445	1081	950	829 – 1072	2111	1870	1524 – 2216
2022	13	451	396	355 – 437	1039	939	839 – 1040	2073	1812	1506 – 2118
2022	14	420	390	347 – 434	1069	921	838 – 1004	2084	1755	1509 – 2001
2022	15	435	384	345 – 422	1021	907	840 – 974	2058	1708	1516 – 1900
2022	16	424	379	340 – 417	933	898	830 – 966	1878	1679	1524 – 1834
2022	17	381	373	331 – 415	931	887	818 – 957	1828	1648	1509 – 1788
2022	18	426	371	333 – 409	971	878	809 – 946	1730	1632	1491 – 1773
2022	19	411	370	329 – 411	1017	875	807 – 942	1695	1615	1477 – 1754
2022	20	390	369	329 – 408	934	864	797 – 930	1731	1599	1478 – 1721
2022	21	421	367	326 – 409	914	862	796 – 928	1586	1578	1477 – 1679
2022	22	400	367	321 – 413	943	859	794 – 924	1617	1564	1468 – 1660
2022	23	408	368	325 – 411	952	857	797 – 917	1578	1547	1443 – 1651
2022	24	388	373	330 – 415	953	858	799 – 917	1666	1542	1448 – 1637
2022	25	408	372	331 – 414	1012	857	795 – 918	1710	1531	1445 – 1618
2022	26	433	374	332 – 416	915	854	792 – 916	1747	1524	1425 – 1623
2022	27	381	375	332 – 418	910	859	794 – 924	1675	1525	1393 – 1656
2022	28	456	376	337 – 414	949	859	790 – 929	1678	1518	1369 – 1667
2022	29	402	379	341 – 416	978	860	791 – 928	1796	1517	1355 – 1679
2022	30	392	377	339 – 415	956	857	789 – 926	1777	1508	1360 – 1656
2022	31	383	373	337 – 409	915	853	782 – 925	1647	1495	1351 – 1639
2022	32	405	374	335 – 413	933	859	784 – 933	1630	1483	1335 – 1631
2022	33	411	372	336 – 408	946	856	779 – 933	1700	1475	1341 – 1609
2022	34	444	372	332 – 412	943	858	785 – 931	1628	1466	1362 – 1571
2022	35	406	374	328 – 419	936	860	791 – 930	1590	1466	1370 – 1562
2022	36	401	375	329 – 421	981	863	796 – 930	1519	1472	1390 – 1555
2022	37	390	380	333 – 427	899	869	803 – 935	1414	1482	1400 – 1565
2022	38		387	339 – 434		880	807 – 954		1496	1407 – 1585
2022	39		386	336 – 436		885	816 – 954		1515	1433 – 1597
2022	40		390	337 – 442		896	820 – 971		1535	1434 – 1637
2022	41		390	343 – 437		899	816 – 981		1554	1454 – 1655
2022	42		394	350 – 439		903	819 – 987		1578	1464 – 1692
2022	43		396	352 – 439		909	818 – 1000		1594	1456 – 1731
2022	44		393	349 – 437		920	829 – 1011		1614	1461 – 1766
2022	45		392	352 – 433		922	839 – 1005		1626	1460 – 1792
* Voorlopige cijfers. Week 37 van 2022 is een schatting.

Sterfte aan COVID-19

Het CBS publiceert het totaal aantal overledenen op weekbasis, met een vertraging van ongeveer een week. Die sterftecijfers bevatten geen informatie over de doodsoorzaak van de overledenen. De cijfers over doodsoorzaken zijn gebaseerd op doodsoorzaakverklaringen ingevuld door een arts die de overledene schouwt. Het CBS ontvangt deze verklaringen via de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden.

Recente cijfers en nieuwsberichten over doodsoorzaken van overledenen, waaronder COVID-19, zijn te vinden onder doodsoorzaken.

In het derde kwartaal van 2021 zijn 953 mensen overleden aan COVID-19 (corona). Dat is 2,5 procent van alle sterfgevallen in die periode.

Sterfte aan COVID-19 per week*
Jaar	Week	Wlz-gebruikers (% van totale sterfte per week)	Overige bevolking (% van totale sterfte per week)
2020	10	0	0
2020	11	1	1
2020	12	11	11
2020	13	28	28
2020	14	45	32
2020	15	52	28
2020	16	50	20
2020	17	42	17
2020	18	32	11
2020	19	26	7
2020	20	17	6
2020	21	14	4
2020	22	10	3
2020	23	7	2
2020	24	4	2
2020	25	3	1
2020	26	2	1
2020	27	2	1
2020	28	2	0
2020	29	1	0
2020	30	1	0
2020	31	1	1
2020	32	2	1
2020	33	3	1
2020	34	3	1
2020	35	2	1
2020	36	2	1
2020	37	2	1
2020	38	5	1
2020	39	8	3
2020	40	10	4
2020	41	14	6
2020	42	20	10
2020	43	25	14
2020	44	33	17
2020	45	36	18
2020	46	30	16
2020	47	27	16
2020	48	27	14
2020	49	25	13
2020	50	28	13
2020	51	35	16
2020	52	40	20
2020	53	39	21
2021	1	38	20
2021	2	37	19
2021	3	38	17
2021	4	32	15
2021	5	28	14
2021	6	28	13
2021	7	24	14
2021	8	19	13
*voorlopige cijfers

Relatief veel psychische klachten in 2021

In het vierde kwartaal van 2021 hadden meer mensen psychische klachten dan in dezelfde periode van voorgaande jaren.15 procent was psychisch ongezond, waarbij dit is gedefinieerd als het hebben van een score van minder dan 60 op de Mental Health inventory-5. In hetzelfde kwartaal van de jaren 2017 tot en met 2020 lag dit percentage rond de 12. In alle kwartalen van 2021 lagen de cijfers hoger dan in de voorafgaande jaren. Het cijfer over het vierde kwartaal van 2021 was ook hoger dan dat van het voorgaande kwartaal (14 procent). Dit blijkt uit kwartaalcijfers van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor.

Psychisch ongezond (mhi < 60), 12 jaar of ouder *
		psychisch ongezond (mhi < 60), 12 jaar of ouder * (%)
2017	1	11,2
2017	2	11,4
2017	3	10,8
2017	4	11,5
2018	1	11,7
2018	2	11,8
2018	3	11,0
2018	4	12,0
2019	1	11,8
2019	2	11,7
2019	3	11,1
2019	4	12,0
2020	1	12,0
2020	2	11,8
2020	3	11,3
2020	4	12,5
2021	1	15,2
2021	2	15,5
2021	3	14,3
2021	4	15,4
* Voorlopige cijfers

Bovengenoemd onderzoek voorziet ook in cijfers over de ervaren gezondheid en over (zelfgerapporteerd) zorggebruik. In het vierde kwartaal van 2021 beoordeelde 79 procent van de mensen de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Dit was lager dan in voorafgaande kwartaal en lager dan in hetzelfde kwartaal van 2020.
In het vierde kwartaal van 2021 lagen het tandartsbezoek en het contact met de huisarts en specialist op een hoger niveau dan een jaar eerder. Ook vergeleken met het voorafgaande kwartaal was er sprake van een stijging.

Contact met medisch specialist in voorgaande 4 weken*
		Contact met medisch specialist in voorgaande 4 weken* (%)
2017	1	15,5
2017	2	15,4
2017	3	14,6
2017	4	16,2
2018	1	16,8
2018	2	15,7
2018	3	16,3
2018	4	18,4
2019	1	16,4
2019	2	17,8
2019	3	15,1
2019	4	17,6
2020	1	15,2
2020	2	12,3
2020	3	13,9
2020	4	16,2
2021	1	14,6
2021	2	15,2
2021	3	16,4
2021	4	18,5
* Voorlopige cijfers

Verder worden op basis van de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor ook kwartaalcijfers over dagelijks roken, overmatig drinken en overgewicht gepubliceerd. Alle kwartaalcijfers zijn te vinden in de tabel Kwartaalcijfers ervaren gezondheid, zorg en leefstijl.

Hoger ziekteverzuim

Het ziekteverzuim kent een seizoenpatroon dat aan de uitbraak aan griepepidemieën en andere virusuitbraken is gerelateerd. In de voorbije jaren kende het ziekteverzuim een licht stijgende trend. In het eerste kwartaal van 2020 lag het verzuim met 5,2 procent significant hoger dan een jaar eerder (4,7 procent). Het tweede kwartaal was het verschil met vorig jaar kleiner, 4,5 procent tegen 4,3 procent verzuim een jaar eerder. Het ziekteverzuim verschilde in het derde kwartaal (4,4 procent) iets meer van dezelfde periode in 2019 (4,0 procent). In het vierde kwartaal van 2020 was het ziekteverzuim 4,9 procent, tegen 4,5 procent in 2019.

Het ziekteverzuim onder werknemers in zorg en welzijn kwam in het vierde kwartaal van 2021 uit op 7,5 procent. In de branche verpleging, verzorging en thuiszorg was het verzuim met 8,8 procent het hoogst.