Auteur(s): Nieke Aerts, Timon Bohn, Sarah Creemers, Shalane Pijnenburg, Pascal Ramaekers en Khee Fung Wong, Roger Voncken (redactie)
Nederlandse afhankelijkheid van kritieke materialen

Bijlagen materialen A t/m F


Aluminium/Bauxiet

Eigenschappen
Wat is het?
Scheikundig elementAluminium (Al) met atoomnummer 13
BeschrijvingZilverwit hoofdgroepmetaal
BijzonderhedenLicht, slijtvast en bestending tegen roest, goede geleider
Wijze van winningAluminiumoxide wordt gewonnen uit bauxiet en dit oxide wordt via elektrolyse omgezet in zuiver aluminium.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vrij recentelijk toegevoegd omdat het een belangrijke rol speelt in de energietransitie.
Strategisch materiaal in EU?Ja, vanwege de brede toepassing in verschillende sectoren, zoals de bouw, de verpakkingsindustrie en de duurzame energiesector.
In de aandacht?Ja: toename van gebruik van gerecycled aluminium, verbeterde efficiëntie in de productie, groeiende rol in duurzame toepassingen zoals lichtgewicht voertuigen en in de bouw.
Toepassingen
Primaire materialenBauxiet
Verwerkte materialenBewerkte aluminiumoxide, onbewerkt aluminium
ProductenAluminiumplaten, -baren, -stangen, -folie, -kabels en -buizen. Verder blikjes, verpakking, voertuigen, gevels, ramen, deuren, dakbedekking, pannen, bestek, strijkijzers, keukengerei, deodorants, tentstokken, meubels, kassen, antennes, etc.
SubstitutieComposieten (vliegtuigen), glas, papier, plastic (verpakking), magnesium, staal, titanium (transport), vinyl, hout (bouw) en koper (kabels).
Recycling ratio in EU21%
Prijs
In 20241,30 dollar per kg (aluminiumbaar), 0,03 dollar per kg (bauxiet)
In 2020-2023Gemiddeld 1,27 dollar per kg (aluminiumbaar) en 0,03 dollar per kg (bauxiet)
OntwikkelingenGeen grote prijsontwikkelingen
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie450 miljoen ton (bauxiet)
Grootste producenten1. Guinee (29%), 2. Australië (22%), 3. China (21%)
Productie in EU?Nauwelijks: enkel Griekenland (0,3%)
Actieve voorraden29 miljard ton (bauxiet)
Grootste voorraden1. Guinee (26%), 2. Australië (12%), 3. Vietnam (11%)
Actieve voorraad in EU?Nauwelijks (<1%)
Onder de grond75 miljard ton (bauxiet)
Grootste verwerkers1. China (56%), 2. Rusland (6%), 3. India (6%)
Verwerking in EU?Ja (3%): Duitsland, Frankrijk, Spanje, Roemenië, Griekenland, Slowakije, Zweden en Nederland
Importafhankelijkheid EU89% (extractie) en 58% (verwerking),
Grootste leverancier EU?Guinee (62% - primair), Rusland (19% - verwerkt),
Geografische concentratie (0 tot 1)Voorraden: 0,24, Primaire productie: 0,18, Verwerking: 0,35

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal9,5 miljard euro5,5 miljard euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 2e
Alleen uit niet-EU-landen: 1e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 0%Ruwe grondstof: 1%
Verwerkte grondstof: 74%Verwerkte grondstof: 57,5%
Halffabricaat: 22%Halffabricaat: 36%
Gereycled: 4%Gerecyled: 5,5%
Landen van herkomst1. Noorwegen (28%)1. IJsland (18%)
2. IJsland (22%)2. Duitsland (14%)
3. Duitsland (9%)3. Noorwegen (14%)
4. Mozambique (5%)4. Canada (6%)
5. Canada (4%)5. België (6%)
Importconcentratie (HHI)0,141 (onder drempelwaarde)0,087 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU79% (boven drempelwaarde)66% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 76%Wederuitvoer: 56,5%
Export na verwerking NL: 11%Export na verwerking NL: 20%
Nederlandse markt: 13%Nederlandse markt: 23,5%
Importwaarde producten met kritieke grondstof233 miljard euro176 miljard euro
Landen van herkomst1. China (20%)1. Duitsland (19%)
2. Duitsland (16%)2. China (13%)
3. VS (11%)3. VS (12%)
4. België (5%)4. België (6%)
5. VK (4%)5. VK (4%)


Antimoon

Eigenschappen
Wat is het?
Scheikundig elementAntimoon (Sb), atoomnummer 51
BeschrijvingZilvergrijs metalloïde
BijzonderhedenBros, zwakke geleider warmte en stroom
Wijze van winningMeestal gewonnen als bijproduct van edel- en basismetalen
Kritiek materiaal in EU?Ja, want hoge productieconcentratie in China (56%) en groot economisch belang voor de chemische industrie en defensie
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Ja, want recente exportmaatregelen China (2024) en van belang voor Nederlandse kunststofindustrie (vlamvertragers)
Toepassingen
Primaire materialenAntimoonertsen en -concentraten
Verwerkte materialenOnbewerkt antimoon, Antimoonoxiden, Onbewerkte antimoonpoeders
ProductenMet name in legeringen (met lood) voor hardheid en corrosieweerstand. Verder gebruikt in vlamvertragers, loodzuur-accu’s, plastics, glas, verf, keramiek, chemicaliën, elektrische apparatuur, kogels en halfgeleiders.
SubstitutieMogelijk door calcium, koper, selenium en tin in loodzuur accu’s, maar de substitutie voor vlamvertragers is beperkt (goede substitutie duurt nog zeker 10 jaar).
Recycling ratio in EU28%
Prijs
In 20249,5 dollar per kg (metaal)
In 2020-2023Gemiddeld 4,91 dollar per kg
OntwikkelingenPrijzen recent naar recordhoogte gestegen sinds Chinese exportmaatregelen in augustus 2024 en door minder aanbod vanuit Rusland
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie 100.000 ton
Grootste producenten1.China (60%), 2. Tajikistan (17%), 3. Rusland (13%)
Productie in EU?Nee (0%)
Actieve voorradenMeer dan 2 miljoen ton
Grootste voorraden1.China (33%), 2. Rusland (18%), 3. Bolivia (16%)
Actieve voorraad in EU?Nee (0%)
Onder de grondCirca 5 miljoen ton, China 32%, Rusland 23% en Bolivia 21%
Grootste verwerkers1.China (48%), 2. VS (14%), 2. Rusland (12%)
Verwerking in EU?Ja (18%), België 9%, Frankrijk 6%, Spanje 2%, Duitsland 1%, Nederland 1%
Importafhankelijkheid EU100% (extractie) en 47% (verwerking),
Grootste leverancier EU?Turkije (66% - primair), China (30% - verwerkt),
Geografische concentratie (0 tot 1)Actieve voorraad: 0,32, Primaire productie: 0,28

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal68,9 miljoen euro16,3 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 4e
Alleen uit niet-EU-landen: 6e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 0%Ruwe grondstof: 0%
Verwerkte grondstof: 99%Verwerkte grondstof: 98%
Halffabricaat: 1%Halffabricaat: 2%
Gerecycled: 0%Gerecycled: 0%
Landen van herkomst1. Thailand (20%)1. Frankrijk (20%)
2. Zuid-Korea (17%)2. België (17%)
3. China (14%)3. Thailand (11%)
4. Vietnam (14%)4. China (10%)
5. Tadzjikistan (8%)5. Duitsland (9%)
Importconcentratie (HHI)0,123 (onder drempelwaarde)0,110 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU88% (boven drempelwaarde)52% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 78%Wederuitvoer: 27%
Export na verwerking NL: 18%Export na verwerking NL: 59%
Nederlandse markt: 4%Nederlandse markt: 14%
Importwaarde producten met kritieke grondstof71 miljard euro53 miljard euro
Landen van herkomst1. China (16%)1. VS (13%)
2. VS (13%)2. Duitsland (13%)
3. Duitsland (10%)3. China (12%)
4. Taiwan (8%)4. Taiwan (8%)
5. België (5%)5. België (7%)

Arseen

Eigenschappen
Scheikundig elementArseen of arsenicum (As) met atoomnummer 33
BeschrijvingGlanzende, grijze metalloïde (eigenschappen van metalen en niet-metalen).
BijzonderhedenBros metaal (maar kan ook voorkomen als gas of vloeistof), giftig
Wijze van winningMeestal gewonnen uit mineralen zoals arsenopyriet door verhitting.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege het economische belang (voor halfgeleiders, legeringen) van arseen en het risico op verstoringen in de toelevering.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Ja, door gezondheidsrisico’s en risico’s voor het milieu (blootstelling via drinkwater of voedsel door bodemverontreiniging).
Toepassingen
Primaire materialenDiarsenic trioxide
Verwerkte materialenArseen-metaal
ProductenLegeringen (eigenschappen van metalen zoals lood verbeteren, zoals in accu’s of munitie), toepassing in halfgeleiders (LED’s of zonnecellen), ontkleuring en helder maken glas.
SubstitutieBiologische bestrijdingsmiddelen (landbouw), koperhoudende verbindingen (houtconservering), antimoon, bismut, tin (legeringen), fosfor en gallium (halfgeleiders).
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 20244 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 3 dollar per kg
OntwikkelingenPrijzen zijn gestegen door een grote vraag, met name naar halfgeleiders. Dit heeft te maken met een grotere vraag naar smartphones en zonnepanelen.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productieN.v.t.
Grootste producentenN.v.t.
Productie in EU?N.v.t.
Actieve voorradenN.v.t.
Grootste voorradenN.v.t.
Actieve voorraad in EU?N.v.t.
Onder de grondN.v.t.
Grootste verwerkers1. China (44%), 2. Peru (40%), 3. Marokko (11%), totaal ruim 64.000 ton
Verwerking in EU?Minimaal (2%): België
Importafhankelijkheid EU39%
Grootste leverancier EU?België (59%),
Geografische concentratie (0 tot 1)Primaire productie: 0,39

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal13 miljoen euro11 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 10e
Alleen uit niet-EU-landen: 6e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 53%Ruwe grondstof: 59%
Verwerkte grondstof: 47%Verwerkte grondstof: 41%
Halffabricaat: 0%Halffabricaat: 0%
Gerecyled: 0%Gerecyled: 0%
Landen van herkomst1. VS (21%)1. VS (26%)
2. Duitsland (20%)2. Duitsland (24%)
3. China (19%)3. India (11%)
4. India (9%)4. België (9%)
5. België (8%)5. China (7%)
Importconcentratie (HHI)0,137 (onder drempelwaarde)0,156 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU62% (boven drempelwaarde)56% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 64%Wederuitvoer: 45,5%
Export na verwerking NL: 24%Export na verwerking NL:36,5%
Nederlandse markt: 12%Nederlandse markt: 18%
Importwaarde producten met kritieke grondstofn.b.n.b.
Landen van herkomstn.b.n.b.


Bariet

Eigenschappen
Scheikundig elementBariet is een sulfaat van Barium (Ba) met atoomnummer 56
BeschrijvingKleurloos mineraal
BijzonderhedenHard, niet oplosbaar in water, hoge weerstand tegen andere chemicaliën.
Wijze van winningWordt in mijnen gewonnen als barieterts.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege het belang in verschillende sleutelindustrieën en risico’s verbonden aan de aanvoer ervan.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Geen bijzondere ontwikkelingen
Toepassingen
Primaire materialenBarieterts
Verwerkte materialenBarietaggregaten, grondbarieten, gemicroniseerde barieten
ProductenToeslagmiddel in boorvloeistof bij de winning van olie en gas, vulmiddel in verf, kunststof en rubber, stralingsafscherming in ziekenhuizen en kerncentrales en grondstof voor de productie van chemicaliën.
SubstitutieGeen goede vervangers bij de winning van olie en gas. Beste vervangers van bariet zijn calciumcarbonaat, hematiet, ilmeniet en mangaan-tetroxide.
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 20240,22 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 0,18 dollar per kg
OntwikkelingenDe prijs is in 2024 gestegen door voornamelijk de stijgende vraag vanuit de olie- en gasindustrie en de toenemende kosten voor het winnen en transporteren van bariet.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie8,2 miljoen ton
Grootste producenten1. India (32%), 2. China (26%), 3. Marokko (12%)
Productie in EU?Nauwelijks (0,9%): Bulgarije en Duitsland
Actieve voorradenMeer dan 392 miljoen ton
Grootste voorraden1. China (28%), 2. Iran (26%), 3. Kazachstan (22%)
Actieve voorraad in EU?Nauwelijks (<1%)
Onder de grondCirca 2 miljard ton
Grootste verwerkersn.v.t.
Verwerking in EU?n.v.t.
Importafhankelijkheid EU74%
Grootste leverancier EU?China (44% - primair)
Geografische concentratie (0 tot 1)Primaire productie: 0,15

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal45 miljoen euro26 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 3e
Alleen uit niet-EU-landen: 2e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 80%Ruwe grondstof: 76%
Verwerkte grondstof: 20%Verwerkte grondstof: 24%
Halffabricaat: 0%Halffabricaat: 0%
Gereycled: 0%Gerecyced: 0%
Landen van herkomst1. China (54%)1. China (33%)
2. Marokko (22%)2. Marokko (32%)
3. VK (5%)3. Duitsland (7%)
4. Duitsland (4%)4. België (7%)
5. België (4%)5. Mexico (5%)
Importconcentratie (HHI)0,351 (boven drempelwaarde)0,232 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU88% (boven drempelwaarde)79% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 59%Wederuitvoer: 32%
Export na verwerking NL: 15%Export na verwerking NL: 25%
Nederlandse markt: 26%Nederlandse markt: 43%
Importwaarde producten met kritieke grondstof20 miljard euro18 miljard euro
Landen van herkomst1. Duitsland (30%)1. Duitsland (33%)
2. België (14%)2. België (16%)
3. Frankrijk (6%)3. Frankrijk (6%)
4. VK (5%)4. VK (5%)
5. Roemenië (4%)5. Polen (4%)


Beryllium

Eigenschappen
Scheikundig elementBeryllium (Be), met atoomnummer 4
BeschrijvingDonkergrijs aardalkalimetaal
BijzonderhedenHoog smeltpunt, goede warmtegeleider, niet magnetisch, giftig
Wijze van winningHet metaal wordt gewonnen uit berylerts via de volgende stappen: verplettering, concentratie, chemische extractie, zuivering, conversie en elektrolyse om het metaal te isoleren.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege de combinatie van economische, strategische en ecologische factoren en de afhankelijkheid van de import. Het is essentieel voor high-tech toepassingen. De toxiciteit van beryllium brengt extra uitdagingen met zich mee bij winning en verwerking.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Soms komt beryllium in de aandacht vanwege vervuiling van water of bodem, vanwege gezondheidsrisico’s (tot longkanker) of de ontdekking van radioactief beryllium in de Grote Oceaan.
Toepassingen
Primaire materialenBerylliumerts
Verwerkte materialenBeryllium-oxide en -hydroxide, Onbewerkte beryllium(poeders), berylliumlegeringen, berylliumkeramiek, berylliummetaal
ProductenGebruikt in vliegtuigremmen, constructie van vliegtuigen en ruimtevaartuigen, satellieten en ruimtetelescopen, raketonderdelen, kernwapens en -reactoren, röntgenapparatuur, hogetoon-luidsprekers, precisie-instrumenten, elektrische contacten, antiblokkeersystemen, golfclubs, fietsframes, tandbruggen, gereedschap dat niet mag vonken.
SubstitutieBeryllium is duur en lastig om 100% te vervangen. Mogelijke vervangers voor beryllium-metaal zijn hoge kwaliteit aluminium, pyrolitsch grafiet, siliciumcarbonaat, staal en titanium. Aluminiumnitride en boraatnitride kunnen beryllium-oxide vervangen.
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 20241500 dollars per kg
In 2020-2023Gemiddeld 840 dollars per kg
OntwikkelingenPrijsstijging door een afnemend aanbod en een toenemende vraag. Specifiek was er meer vraag naar beryllium-koper-legeringen vanuit de elektronicawereld. Ook was er meer vraag door AI-vooruitgang en 5G.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie360 ton
Grootste producenten1. VS (50%), 2. Brazilië (22%), 3. China (21%)
Productie in EU?Nee (0%)
Actieve voorradenOnbekend
Grootste voorradenOnbekend
Actieve voorraad in EU?Niet of nauwelijks
Onder de grondMeer dan 100.0000 ton, circa 60% in de VS
Grootste verwerkers1. VS (50%), 2. Kazachstan (25%), 3. Japan (17%)
Verwerking in EU?Nee (0%)
Importafhankelijkheid EU100%
Grootste leverancier EU?VS (60% - verwerkt)
Geografische concentratie (0 tot 1)Primaire productie: 0,49

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal4,3 miljoen euro3,6 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 10e
Alleen uit niet-EU-landen: 4e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 1%Ruwe grondstof: 1%
Verwerkte grondstof: 27%Verwerkte grondstof: 14%
Halffabricaat: 72%Halffabricaat: 85%
Gereycled: 0%Gerecyled: 0%
Landen van herkomst1. VS (34%)1. VS (41%)
2. VK (19%)2. Duitsland (20%)
3. Duitsland (17%)3. Japan (12%)
4. Japan (10%)4. Italië (5%)
5. Italië (5%)5. VK (4%)
Importconcentratie (HHI)0,197 (onder drempelwaarde)0,231 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU70% (boven drempelwaarde)65% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 60%Wederuitvoer: 68%
Export na verwerking NL: 20%Export na verwerking NL: 16%
Nederlandse markt: 20%Nederlandse markt: 16%
Importwaarde producten met kritieke grondstof26 miljard euro19 miljard euro
Landen van herkomst1. VS (18%)1. VS (20%)
2. China (14%)2. Ierland (16%)
3. Ierland (14%)3. Duitsland (11%)
4. Duitsland (10%)4.China (10%)
5. Noorwegen (9%)5.België (4%)


Bismut

Eigenschappen
Scheikundig elementBismut (Bi) met atoomnummer 83
BeschrijvingRoodwit hoofdgroepmetaal
BijzonderhedenBreekbaar, zwaar metaal, dia-magnetisch, zet uit bij bevriezing
Wijze van winningMeestal gewonnen als bijproduct van de winning en raffinage van andere metalen, zoals lood, koper en tin.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege de economische betekenis (brede toepassing, milieu-vriendelijker en minder giftig dan lood) en de afhankelijkheid van China. Bismut is cruciaal voor de farmaceutische industrie en de halfgeleiderindustrie.
Strategisch materiaal in EU?Ja, want de levering aan de EU kan in gevaar komen. Verder groeit de vraag naar bismut, mede door de ontwikkeling van nieuwe technologie.
In de aandacht?Geen bijzonder nieuws op dit moment
Toepassingen
Primaire materialenOnder andere lood- en wolfraamertsen
Verwerkte materialenVerwerkt Bismut
ProductenMedicijn (bismutsubsalicylaat), atoombrandalarmen, sprinkler-installaties, soldeer en andere legeringen, als pigment in cosmetica, glas en keramiek, element in permante magneten en katalysatoren, voor kleureffecten in vuurwerk, in infrarooddetectoren en halfgeleiders.
SubstitutieMogelijk door alumina, calciumcarbonaat, magnesia (farmacie), titaniumdioxide (pigment), cadmium, indium, lood en tin (legeringen op lage temperatuur).
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 202410,6 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 7,23 dollar per kg
OntwikkelingenDe prijs van bismut is begin 2025 verder gestegen door Chinese exportbeperkingen t.a.v. ongeraffineerd bismutmetaal. Verder is de vraag toegenomen vanuit de farmacie en elektronica.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie16.000 ton
Grootste producenten1. China (81%), 2. Laos (7%), 3. Zuid-Korea (6%)
Productie in EU?Nauwelijks (0,3%): Bulgarije
Actieve voorraden320.0000 ton
Grootste voorraden1. China (75%), 2. Bolivia (3%), 3. Mexico (3%)
Actieve voorraad in EU?Nauwelijks
Onder de grond680.000 ton
Grootste verwerkers1. China (69%), 2. Laos (9%), 3. Vietnam (8%)
Verwerking in EU?Ja (5% in België)
Importafhankelijkheid EU71%
Grootste leverancier EU?China (50%)
Geografische concentratie (0 tot 1)Primaire productie: 0,57

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal24 miljoen euro13 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 3e
Alleen uit niet-EU-landen: 4e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 0%Ruwe grondstof: 0%
Verwerkte grondstof: 99%Verwerkte grondstof: 100%
Halffabricaat: 1%Halffabricaat: 0%
Gerecyled: 0%Gerecycled: 0%
Landen van herkomst1. China (50%)1. België (27%)
2. België (15%)2. Duitsland (22%)
3. Duitsland (12%)3. China (16%)
4. Finland (4%)4. Finland (8%)
5. India (4%)5. India (8%)
Importconcentratie (HHI)0,293 (boven drempelwaarde)0,166 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU64% (boven drempelwaarde)33% (onder drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 70%Wederuitvoer: 40%
Export na verwerking NL: 20%Export na verwerking NL: 40%
Nederlandse markt: 10%Nederlandse markt: 20%
Importwaarde producten met kritieke grondstofn.b.n.b.
Landen van herkomstn.b.n.b.


Boraat

Eigenschappen
Scheikundig elementBoraat is een natuurlijke mineraal dat boron (B, atoomnummer 5) bevat. Het Nederlandse woord voor boron is boor of borium.
BeschrijvingBoor is een zwart metalloïde (tussen metalen en niet-metalen)
BijzonderhedenBijzonder hard, licht en sterk met halfgeleidende eigenschappen, hittebestendig.
Wijze van winningBoor wordt verkregen uit boorverbindingen, zoals borax, die in de natuur voorkomen. Deze verbindingen worden chemisch bewerkt om het element boor vrij te maken.
Kritiek materiaal in EU?Ja, want de EU is zeer afhankelijk van de import, met name uit Turkije. Boor is van belang voor verschillende sectoren zoals de productie van glas, keramiek, meststoffen en in de energiesector.
Strategisch materiaal in EU?Ja, want de EU ziet boor als essentieel voor de groene en digitale en voor de productie van essentiële producten.
In de aandacht?Niet bijzonder in het nieuws
Toepassingen
Primaire materialenBoraatmineralen
Verwerkte materialenBorax pentahydraat, borax decahydraat, boorzuur, diboron trioxide
ProductenBoraten worden gebruikt voor glas (steviger maken en minder gevoelig voor hitte), vuurwerk (kleur), raketbrandstof, glazuur en keramiek, geavanceerde batterijtechnologieën, boor kan reactie controleren in kernreactoren, boorzuur kan worden gebruikt bij het solderen van goud.
SubstitutieSodium percarbonaat kan boor vervangen in wasmiddelen, hetzelfde geldt voor emaille (glasproductie), cellulose, schuim, minerale wol (isolatie) en sodium en potassium zout en vetzuren (voor zeep).
Recycling ratio in EU1%
Prijs
In 20240,56 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 0,47 dollar per kg
OntwikkelingenDe prijs van boraat is gestegen door verstoringen in de aanvoerketen, een toenemende vraag vanuit bouw en glasproductie en gestegen productiekosten.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productieMeer dan 4,8 miljoen ton
Grootste producenten1. Turkije (40%), 2. VS (25%), 3. Chili (9%)
Productie in EU?Nee (0%)
Actieve voorradenMeer dan 1,1 miljard ton
Grootste voorraden1. Turkije (87%), 2. VS (4%), 3. Rusland (4%)
Actieve voorraad in EU?Nee (0%)
Onder de grondBijna 1,8 miljard ton
Grootste verwerkers1. Turkije (45%), 2. VS (23%), 3. Chili (10%)
Verwerking in EU?Nauwelijks (circa 2%): Duitsland, gemiddelde 2016-2020
Importafhankelijkheid EU100% (extractie) en 72% (verwerking), gemiddelde 2016-2020
Grootste leverancier EU?Turkije (99% - primair) en Turkije (47% - verwerkt), gemiddelde 2016-2020
Geografische concentratie (0 tot 1)Voorraden: 0,75, Primaire productie: 0,30

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal171 miljoen euro145 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 1e
Alleen uit niet-EU-landen: 1e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 1%Ruwe grondstof: 1%
Verwerkte grondstof: 27%Verwerkte grondstof: 14%
Halffabricaat: 72%Halffabricaat: 85%
Gerecyled: 0%Gerecyled: 0%
Landen van herkomst1. Turkije (34%)1. Turkije (40%)
2. VS (24%)2. VS (29%)
3. Duitsland (11%)3. China (9%)
4. China (11%)4.Rusland (6%)
5. Rusland (5%)5. Duitsland (4%)
Importconcentratie (HHI)0,205 (onder drempelwaarde)0,259 (boven drempelwaarde)
Aandeel niet-EU80% (boven drempelwaarde)89% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 86%Wederuitvoer: 77%
Export na verwerking NL: 9%Export na verwerking NL: 15%
Nederlandse markt: 5%Nederlandse markt: 8%
Importwaarde producten met kritieke grondstof1,3 miljard euro1,1 miljard euro
Landen van herkomst1. Duitsland (19%)1. Duitsland (22%)
2. China (16%)2. België (18%)
3.België (15%)3. VS (13%)
4.VS (14%)4.China (8%)
5.Turkije (6%)5.Turkije (7%)


Cokeskolen

Eigenschappen
Scheikundig elementSteenkool met een hoog koolstofgehalte en hoge verbrandingswaarde. Koolstof (C) heeft atoomnummer 6.
BeschrijvingGrijs, hard steenkool
BijzonderhedenVeel koolstof bevattend, hoge verbrandingswaarde, heel poreus.
Wijze van winningCokeskolen wordt in mijnen gewonnen. Cokes, een zuivere brandstof, wordt gewonnen uit cokeskolen in een cokesfabriek waar vermalen cokeskolen wordt verhit tot ongeveer 1000 graden, zonder zuurstof.
Kritiek materiaal in EU?Ja, want cokeskolen zijn essentieel voor de productie van cokes die dan weer cruciaal zijn voor de staalproductie en andere industriële processen. De afhankelijkheid van import is daarbij groot.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Er is discussie over het al dan niet verbieden van de uitstoot van zogenaamde ongare, giftige cokes (ontstaan als het garen van de cokeskolen niet goed gebeurt).
Toepassingen
Primaire materialenCokeskolen
Verwerkte materialenCokes, teer, benzol, ammonia, coke oven gas
ProductenCokes voor hoogovens of andere toepassingen, chemische producten van teer of benzol, Coke oven gas voor warmte- en energietoepassing.
SubstitutieEr zijn geen goede alternatieven voor cokeskolen in de productie van staal uit ijzererts. Vermalen 'gewone' steenkool kan cokeskolen tot op zekere hoogte vervangen.
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 20240,24 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 0,13 dollar per kg
OntwikkelingenDe prijzen zijn onder ander gestegen door een grotere wereldwijde vraag naar cokeskolen, vooral vanuit India.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie1,1 miljard ton
Grootste producenten1. China (50%), 2. Australië (16%), 3. Rusland (10%)
Productie in EU?Nauwelijks (1,2%): Polen en Tsjechië
Actieve voorraden550 miljard ton
Grootste voorraden1. VS (31%), 2. China (18%), 3. India (13%)
Actieve voorraad in EU?Minimaal (3%): Polen
Onder de grond1,34 biljoen ton
Grootste verwerkers1. China (69%), 2. Rusland (6%), 3. Japan (5%)
Verwerking in EU?Ja (6%): Duitsland, Polen, Frankrijk, Tsjechië, Italië, Nederland, Oostenrijk, België, Slowakije, Spanje, Zweden, Finland en Hongarije
Importafhankelijkheid EU66% (extractie) en 0% (verwerking), gemiddelde 2016-2020
Grootste leverancier EU?Australië (25% - primair), gemiddelde 2016-2020
Geografische concentratie (0 tot 1)Voorraden: 0,21, Primaire productie: 0,33, Verwerking: 0,50

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal2,6 miljard euro0,9 miljard euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 2e
Alleen uit niet-EU-landen: 1e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 97%Ruwe grondstof: 97%
Verwerkte grondstof: 3%Verwerkte grondstof: 3%
Halffabricaat: 0%Halffabricaat: 0%
Gerecyled: 0%Gerecyled: 0%
Landen van herkomst1. Australië (48%)1. Australië (43%)
2. VS (41%)2. VS (42%)
3. Canada (6%)3. Canada (10%)
4. China (2%)4. VK (2%)
5. Japan (1%)5. China (1%)
Importconcentratie (HHI)0,403 (boven drempelwaarde)0,374 (boven drempelwaarde)
Aandeel niet-EU100% (boven drempelwaarde)99% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 69%Wederuitvoer: 12%
Export na verwerking NL: 23%Export na verwerking NL: 66%
Nederlandse markt: 8%Nederlandse markt: 22%
Importwaarde producten met kritieke grondstof3,3 miljard euro1,1 miljard euro
Landen van herkomst1. VS (41%)1. VS (40%)
2.Australië (38%)2. Australië (36%)
3. Colombia (6%)3. Canada (9%)
4.Canada (6%)4. Zuid-Afrika (8%)
5.Zuid-Afrika (5%)5. België (2%)


Fosfaaterts

Eigenschappen
Scheikundig elementFosfaaterts of fosfaatgesteente of fosforiet is geen scheikundig element maar een gesteente
BeschrijvingGrijs, bruin, zwart of geel sedimentair gesteente
BijzonderhedenBestaat voor minstens 20% uit fosfaten, lijkt op fijnkorrelig kalksteen
Wijze van winningWordt gewonnen uit mijnen, voornamelijk in open groeves. Het wordt verwerkt tot fosforzuur of direct gebruikt in de productie van kunstmest.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege het belang voor de voedselproductie en vanwege de afhankelijkheid van de import, met name uit Marokko.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Ja, in 2023 is er een aanzienlijke fosfaatafzetting ontdekt in Noorwegen die mogelijk cruciaal is voor de energietransitie: fosfor is een belangrijke grondstof voor batterijen en zonnepanelen.
Toepassingen
Primaire materialenFosfaaterts
Verwerkte materialenFosfaatmineralen
ProductenMeststoffen, veevoer, wasmiddel, chemicaliën, voedingssupplementen
SubstitutieEr zijn geen alternatieven voor fosfaaterts in de productie van meststoffen.
Recycling ratio in EU17%
Prijs
In 20240,10 dollar per kg
In 2020-2023Gemiddeld 0,09 dollar per kg
OntwikkelingenGeen grote prijsontwikkelingen
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productie240 miljoen ton
Grootste producenten1. China (46%), 2. Marokko (13%), 3. VS (8%)
Productie in EU?Nauwelijks (0,4%): Finland
Actieve voorraden74 miljard ton
Grootste voorraden1. Marokko (68%), 2. China (5%), 3. Egypte (4%)
Actieve voorraad in EU?Nauwelijks (1,4%): Finland
Onder de grondMeer dan 300 miljard ton
Grootste verwerkersN.v.t. (zie fosfor)
Verwerking in EU?N.v.t. (zie fosfor)
Importafhankelijkheid EU82%, gemiddelde 2016-2020
Grootste leverancier EU?Marokko (27% - primair)
Geografische concentratie (0 tot 1)Voorraden: 0,33, Primaire productie: 0,23

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal0,5 mld. euro0,5 mld. euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 2e
Alleen uit niet-EU-landen: 2e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 12%Ruwe grondstof: 12%
Verwerkte grondstof: 75%Verwerkte grondstof: 75%
Halffabricaat: 0%Halffabricaat: 0%
Gerecyled: 13%Gerecyled: 13%
Landen van herkomst1. België (26%)1. België (27%)
2. Israël (20%)2. Israël (21%)
3. Duitsland (12%)3. Duitsland (12%)
4. Rusland (11%)4. Rusland (10%)
5. Finland (6%)5. Finland (6%)
Importconcentratie (HHI)0,142 (onder drempelwaarde)0,150 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU48% (onder drempelwaarde)46% (onder drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 57%Wederuitvoer: 57%
Export na verwerking NL: 29,5%Export na verwerking NL: 29,5%
Nederlandse markt: 13,5%Nederlandse markt: 13,5%
Importwaarde producten met kritieke grondstof0,9 miljard euro0,8 miljard euro
Landen van herkomst1. België (20%)1. België (22%)
2. Israël (20%)2.Israël (21%)
3. Rusland (13%)3. Rusland (12%)
4. Duitsland (11%)4. Duitsland (11%)
5. China (6%)5. Finland (6%)


Fosfor

Eigenschappen
Scheikundig elementFosfor (P) met atoomnummer 15
BeschrijvingRood of wit niet-metaal
BijzonderhedenKarakteristieke geur, niet oplosbaar in water, zuivere fosfor ontbrandt spontaan bij aanwezigheid van lucht, kan onder water branden en kan niet met water worden gedoofd.
Wijze van winningFosfor wordt met name gewonnen uit fosfaaterts (zie fosfaaterts) door verwerking tot fosforzuur. Fosfaten zijn de zuurrest van fosforzuur.
Kritiek materiaal in EU?Ja, vanwege importafhankelijkheid en de impact op landbouw en voedselzekerheid.
Strategisch materiaal in EU?Nee
In de aandacht?Zie fosfaaterts.
Toepassingen
Primaire materialenFosfaaterts
Verwerkte materialenElementair fosfor
ProductenKunstmest, voedingsmiddelen (houdbaarheid verbeteren, smaak, textuur), reinigingsmiddelen, staal, brandbommen (witte fosfor), lucifers (rode fosfor), corrosie-werend middel, halfgeleiders.
SubstitutieEr zijn geen vervangers voor fosfaat in de productie van kunstmest.
Recycling ratio in EU0%
Prijs
In 20242,98 dollar per kg (gele fosfor)
In 2020-20233,36 dollar per kg
OntwikkelingenIn 2024 is de prijs van kunstmest gedaald door een lagere vraag (lage graanprijzen), een verhoogde productiecapaciteit en een afname van exportbeperkingen.
Productie, voorraden (2024)
en overig (gemid. 2016-2020)
Totale productieN.v.t. (zie fosfaaterts)
Grootste producentenN.v.t.
Productie in EU?N.v.t.
Actieve voorradenN.v.t.
Grootste voorradenN.v.t.
Actieve voorraad in EU?N.v.t.
Onder de grondN.v.t.
Grootste verwerkers1. China (79%), 2. VS (11%), 3. Kazachstan (6%)
Verwerking in EU?Nee (0%)
Importafhankelijkheid EU100%, gemiddelde 2016-2020
Grootste leverancier EU?Kazachstan (65% - verwerkt)
Geografische concentratie (0 tot 1)N.v.t.

Nederlandse importwaarde
Met quasi-doorvoerZonder quasi-doorvoer
Totaal261 miljoen euro249 miljoen euro
Positie van Nederland als importeur in de EUTotale import: 3e
Alleen uit niet-EU-landen: 2e
VerwerkingsfaseRuwe grondstof: 25%Ruwe grondstof: 26%
Verwerkte grondstof: 75%Verwerkte grondstof: 74%
Halffabricaat: 0%Halffabricaat: 0%
Gerecycled: 0%Gerecycled: 0%
Landen van herkomst1. Israël (31%)1. Israël (33%)
2. Rusland (18%)2. Rusland (19%)
3. België (16%)3.België (17%)
4. China (13%)4. China (11%)
5. Marokko (5%)5. Marokko (4%)
Importconcentratie (HHI)0,177 (onder drempelwaarde)0,188 (onder drempelwaarde)
Aandeel niet-EU74% (boven drempelwaarde)73% (boven drempelwaarde)
Bestemming import (2023)Doorvoer/wederuitvoer: 69%Wederuitvoer: 69%
Export na verwerking NL: 16%Export na verwerking NL: 16%
Nederlandse markt: 15%Nederlandse markt: 15%
Importwaarde producten met kritieke grondstofn.b.n.b.
Landen van herkomstn.b.n.b.