7. Bedrijfsvoering

7.1 Personeelsontwikkeling

Investeren in het verder opleiden en ontwikkelen van de CBS-medewerkers draagt bij aan de groei en innovatie van het CBS. Deze investering is noodzakelijk, om de ontwikkelingen op het gebied van data, informatietechnologie en techniek, de arbeidsmarkt en samenwerkingen met de omgeving bij te houden. Dit vraagt om medewerkers die innovatie omarmen, graag met elkaar samenwerken en doorzettingsvermogen hebben als het een keer tegenzit. Medewerkers die er met elkaar voor zorgen dat het CBS het innovatieve kennisinstituut blijft zoals het is.

Met het oog hierop zijn in de HR-strategie 2020-2025 zes strategische thema’s opgenomen die aandacht krijgen en tot vernieuwingen leiden.

1. Vooruitstrevend recruitment
   Het CBS wil topkandidaten binnenhalen om een toporganisatie te blijven. Dat vraagt om een goede positionering van het CBS op de arbeidsmarkt, een aantrekkelijke werving met een uitdagend selectieproces en een goede introductie. In 2023 professionaliseert het CBS de selectie van nieuwe kandidaten verder, een proces waar het CBS in 2022 al een start mee heeft gemaakt. Het CBS gaat door met het verkennen van de mogelijkheden van via via-werving. Ook kijkt het CBS naar andere wervingskanalen en mogelijkheden om de groeiende arbeidsmarktproblematiek het hoofd te blijven bieden.
2. Continu leren als standaard
   Voor de ontwikkeling en wendbaarheid van het CBS is continue ontwikkeling van medewerkers belangrijk. Formeel en informeel leren moet vanzelfsprekend zijn. De CBS Academy ondersteunt ook in 2023 medewerkers en leidinggevenden bij hun verdere ontwikkeling. Dit gebeurt onder andere met een toolkit voor loopbaangesprekken en een passend curriculum op het gebied van vakontwikkeling, persoonlijke ontwikkeling en managementontwikkeling. Daarnaast staat in 2023 de lerende organisatie als centraal aandachtspunt op de agenda en onderzoekt de CBS Academy verschillende manieren om hier verdere invulling aan te geven.
3. CBS-brede managementontwikkeling en opvolging
   Goed functionerend en goed opgeleid management is cruciaal voor het functioneren van het CBS. Managementontwikkeling stelt het CBS in staat om bijvoorbeeld een prettige en uitdagende werkomgeving te organiseren. In 2023 bestendigt het CBS diverse leiderschapsprogramma’s. Daarnaast heeft opvolgingsplanning voortdurend prioriteit.
4. Fit voor de toekomst door mobiliteit 
   Goede medewerkers aantrekken is belangrijk, goede mensen behouden en met plezier aan het werk hebben zelfs nog belangrijker. Voor interne vacatures werkt het CBS nog op een traditionele wijze waarbij de potentiële kandidaat zelf solliciteert en de organisatie reactief handelt. In 2023 implementeert het CBS enkele werkwijzen zoals die voor buiten het CBS gebruikt worden, of variaties hierop, en die ook toepasbaar zijn voor interne vacatures.
5. Vitaliteit
   Het CBS wil graag dat medewerkers hun huidige en toekomstige werk goed kunnen uitvoeren, dat ze gemotiveerd en gekwalificeerd zijn en een gezonde balans tussen werk en privé hebben. De komende jaren besteedt het CBS hier structureel meer aandacht aan. De focus ligt hierbij op interventies die zijn terug te leiden tot vier dimensies: mentale vitaliteit, fysieke vitaliteit, sociaal-emotionele vitaliteit en zingeving. In 2022 heeft het CBS een start gemaakt met een CBS-breed vitaliteitsprogramma, dit wordt in 2023 verder vormgegeven.
6. Uitstroom als kans
   Door uitstroom van personeel gaat jaarlijks deskundigheid verloren. Daarom werkt het CBS aan een plan om de strategische instroom van medewerkers met de juiste kennis en vaardigheden te organiseren. Ook wil het CBS op een goede en effectieve wijze afscheid nemen van medewerkers. Dit thema werkt het CBS in 2023 verder uit.

Aanvullend op bovenstaande thema’s staan drie andere onderwerpen prominent op de agenda voor 2023: diversiteit en inclusie, ontwikkeling van HR analytics en het CBS traineeprogramma. Voor het thema diversiteit en inclusie is het CBS in 2022 een verkenning gestart om deze vervolgens te vertalen naar (aanpassingen in) beleid. In 2023 is het doel om diversiteit en inclusie een inherent onderdeel te laten worden van de bedrijfscultuur. Hieronder valt ook de extra inzet om personen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te trekken. Bij HR analytics worden data op het gebied van personeel, zoals verzuim, verlof en mobiliteit, omgezet in bruikbare managementinformatie. Tot slot wordt er in 2023 bij het CBS een traineeprogramma tot stand gebracht, onder andere om de positie van het CBS op de arbeidsmarkt te verbeteren.

7.2 Werkomgeving

In 2023 (ver)bouwt het CBS verder aan de gebouwen in Den Haag en Heerlen en monitort het de effecten van de nieuwe werkomgeving en het hybride werken. Aandachtspunten uit evaluaties die in 2022 zijn uitgevoerd, worden opgepakt. Dit betreft onder andere meer kleine ruimtes om te (video)bellen, meer planten en afscheidingen in de kamers.

7.3 Medezeggenschap

Het CBS hecht grote waarde aan constructief overleg met de ondernemingsraad. In 2023 wordt er zowel in formeel als informeel overleg met de ondernemingsraad en de vakbonden in het Georganiseerd Overleg over diverse zaken gesproken.

In 2022 is er een nieuwe CAO Rijk afgesloten, met een looptijd tot 1 juli 2024. Daarin zijn ook zaken opgenomen met betrekking tot de keuzevrijheid van de invulling van verlof en feestdagen en is de vraag gesteld aan werkgevers en werknemers om met ideeën te komen en voorstellen te doen waarmee er verder verduurzaamd kan worden. Deze onderwerpen zijn al, en worden ook in 2023, met de ondernemingsraad besproken. Het inrichten van tijdelijke werkorganisaties staat ook op de agenda.

Een onderwerp waar zowel de ondernemingsraad als bestuurder grote waarde aan hecht, is bewust belonen. Dat onderwerp blijft ook in 2023 onderwerp van gesprek.

De aanloopschalen van de startsalarissen bij de indiensttreding van startende hbo’ers en academici worden in 2023 anders ingericht.
Zowel de ondernemingsraad als de bestuurder vindt arbo en vitaliteit een belangrijk onderwerp. Het is van belang dat de verschillende disciplines binnen het CBS die arbogerelateerde zaken oppakken goed samenwerken en dit binnen de CBS-structuur goed vormgeven. Daarom heeft het CBS in 2021 in kaart gebracht welke verschillende rollen/functies zich bezighouden met arbo-zaken. Het betreft met name de taken van de arbo-coördinator en de preventiemedewerkers. Het bepalen van de juiste vorm en verdeling van taken kreeg in 2022 verder vorm en wordt in 2023 gefinaliseerd.

7.4 Maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering

Op het gebied van maatschappelijke verantwoord ondernemen (MVO) richt het CBS zich op de mens, de maatschappij en het milieu. Hierbij staan de volgende thema’s centraal:

• Energietransitie
  Gegeven de huidige energiecrisis en de doelstelling van het CBS om in 2030 klimaatneutraal te zijn, is het van belang op het gebied van de energietransitie actie te ondernemen. Om te voldoen aan wetgeving op dit terrein, waaronder de European Energy Efficiency Directive (EED), zet het CBS al stappen om het energieverbruik te verminderen en te veranderen. Het CBS maakt hierover afspraken met de eigenaren van de kantoorpanden, die ook een verplichting hebben binnen deze EED. Het CBS volgt het voorstel van de Europese Commissie om het gasverbruik tot komende lente met 15% te reduceren. In de Heerlense vestiging wordt gedeeltelijk nog gas gebruikt voor verwarming. In 2023 onderneemt het CBS samen met de eigenaar van het bedrijfspand stappen om het gasverbruik te verminderen, bijvoorbeeld door uitbreiding van het gebruik van het aanwezige mijnwater voor verwarming en koeling van het pand. In navolging van de oproep van de Rijksoverheid voor energiebesparende acties heeft het CBS maatregelen genomen om de temperatuur binnen de kantoren aan te passen. In 2023 evalueert het CBS de effecten hiervan.
• Efficiënt gebruik van de kantoorruimte
  In 2022 heeft het CBS een besluit genomen om enkele bouwdelen niet meer te gebruiken op bepaalde dagen. In het najaar van 2022 is gestart met de sluiting van enkele etages op vrijdagen. De verwachting is dat dit effectief is en geïntensiveerd kan worden. Een van de mogelijkheden is om bouwdelen ook op andere momenten te sluiten. Daarnaast zoekt het CBS naar mogelijkheden om het gebruik van het kantoor verder te verbeteren om zodoende gebruik en verbruik meer in lijn met elkaar te brengen.
• Mobiliteit
  Om de doelstelling om in 2030 klimaatneutraal te zijn te kunnen halen heeft het CBS een CO₂-footprint opgesteld voor emissies die direct verband houden met de bedrijfsvoering, zoals energieverbruik en mobiliteit. Daaruit blijkt dat woon-werkverkeer en zakelijke mobiliteit belangrijke veroorzakers zijn van CO₂-uitstoot. Om aan de komende norm voor schoner woon-werk- en zakelijk verkeer te voldoen, stelt het CBS in 2023 scenario’s op met mogelijke stappen om het woon-werk en zakelijk verkeer te verduurzamen.
• Inclusiviteit en diversiteit
  Voor het thema ‘Het CBS is een diverse en inclusieve werkgever’ onderzoekt het CBS hoe de samenstelling van de huidige populatie is. Daarbij heeft de organisatie het voornemen om gebruik te maken van de barometer culturele diversiteit. Dit is een instrument dat door het CBS is ontwikkeld om duidelijkheid te verschaffen over de mate van diversiteit binnen een organisatie (zie ook 2.2.1). Daarnaast wordt bepaald op welke plekken sprake is van ondervertegenwoordiging en op welke manieren het CBS meer diversiteit kan bewerkstelligen. Om dit te bespoedigen is er in 2022 een regiegroep Inclusiviteit & Diversiteit opgericht, die zich bezighoudt met het onder de aandacht brengen en bevorderen van onderwerpen binnen dit thema. Binnen dit thema kijkt het CBS ook naar de manier van werving en selectie. Onderdeel daarvan is het borgen van het aantrekken van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
• Maatschappelijk verantwoord inkopen
  De doelstellingen op het gebied van klimaatneutraal in 2030 en meer inclusie en diversiteit wil het CBS ook uitdragen in de relatie met zijn ketenpartners. Deze partners worden veelal via inkopen gecontracteerd. In 2022 heeft het CBS een begin gemaakt met een analyse van de verschillende inkooppakketten en welke mogelijkheden daar zijn om te verduurzamen. Het CBS werkt de uitkomsten van deze analyse in 2023 uit in een actieplan.
• Maatschappelijk betrokken ondernemen
  Het CBS hecht juist op het gebied van maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering veel waarde aan een benadering waarbij de medewerkers nadrukkelijk worden betrokken. Het CBS wil zijn medewerkers continu oproepen en uitnodigen om vanuit hun eigen rol en taak na te denken over mogelijkheden om de maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering binnen het CBS te versterken. Dat geldt niet alleen voor initiatieven die met de bedrijfsvoering te maken hebben, maar ook daarbuiten, zoals vrijwilligerswerk. Het CBS gaat in 2023 na welke mogelijkheden hiervoor zijn en hoe deze uitgebouwd kunnen worden.

7.5 IT-ontwikkeling

De IT bij het CBS kan efficiënter ingericht worden door verdere modernisering, standaardisering en uniformering. Uitgaande van een centrale IT-visie, -strategie en –architectuur onderzoekt het CBS of, waar en hoe met standaarden zoals platformtechnologieën en standaardtools bestaande maatwerkoplossingen kunnen worden vernieuwd door inzet van generieke werkwijzen. Met deze inzet van architectuur en standaardisering is in 2022 gestart en dit wordt in 2023 voortgezet.

In 2022 zijn extra middelen vrijgemaakt binnen de CBS-begroting en ingezet ter versterking van de continuïteit van de IT, waaronder het verstevigen van de security. Om ook in 2023 en de opvolgende jaren de continuïteit van de IT en security bij het CBS te blijven garanderen, heeft het CBS in 2022 een separate aanvraag ingediend voor structurele middelen bij het ministerie van EZK. Deze middelen zijn door het ministerie toegekend voor de periode vanaf 2023.

Daarnaast maakt het CBS ook in de eigen begroting ruimte vrij voor de versterking van IT. De middelen worden ingezet voor de vijf volgende onderwerpen.

• Uitbreiding rekencentrum
  Het werken met data is de kernactiviteit van het CBS. Een uitbreiding van de huidige opslagcapaciteit is noodzakelijk. In 2023 zijn extra middelen nodig om te voorzien in extra storage hardware, inclusief de bijbehorende extra netwerkapparatuur, extra back-up faciliteiten en infra software. Hierdoor wordt de reguliere groei in data storage voor de komende vijf jaren gefaciliteerd.
• Uitbreiding uitwijkrekencentrum
  Het uitwijkrekencentrum van het CBS is ingericht als startpunt voor het herstel bij een calamiteit in het primaire rekencentrum. De capaciteit is echter te klein om snel de belangrijkste productieprocessen weer actief en werkend te krijgen. Door de inzet van extra middelen kan er in 2023 voor de meest kritische processen een reductie van de hersteltijd gerealiseerd worden van twintig weken naar vijf dagen.
• Versterking van de informatiebeveiliging
  Net als andere organisaties heeft het CBS te maken met steeds groter wordende cyberdreigingen, zoals hacks of ransomware-aanvallen. Om deze het hoofd te kunnen bieden moet het CBS zijn IT-security aanpassen. Dit betekent dat de IT-security-organisatie wordt uitgebreid. De uitbreiding is in 2022 gestart en wordt in 2023 voortgezet. Het actualiseren van de IT-security is een continu proces, waar ook in opvolgende jaren aandacht voor nodig zal blijven. Daarnaast brengen leveranciers van hard- en software in een steeds hogere frequentie (security-)patches uit voor hun producten. Deze dienen door de IT-beheerorganisatie getest en geïmplementeerd te worden. Voor dit extra beheerwerk worden structureel meer uren gereserveerd.
• Versterken beheer lifecycle management
  Door de toename van de hardware en software, een verhoogde frequentie van updates voor applicaties en een toegenomen vraag naar IT-diensten heeft het CBS op dagelijkse basis meer operationele capaciteit nodig. Dit draagt bij aan minder securityrisico’s in de productieomgeving, het versterken van de informatiebeveiliging van het CBS en de continuïteit van IT.
• Modernisering applicaties
  Het CBS blijft professionaliseren op het gebied van softwareontwikkeling door het ter beschikking stellen van een moderne, beheerste en veilige omgeving voor applicatieontwikkeling en verdere opleiding en kennisdeling op basis van moderne best practices op dat gebied.