Nieuwsbrief Regionaal, april 2024

Nieuwbouwwijk aan het water

In deze nieuwsbrief

Welkom in de eerste Nieuwsbrief Regionaal van 2024, van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Deze nieuwsbrief bevat een overzicht van de nieuwste cijfers en publicaties op lokaal niveau en overige ontwikkelingen op het gebied van regionale en ruimtelijke statistieken. 

Omdat wij met deze nieuwsbrief zo goed mogelijk willen aansluiten op uw informatiebehoefte, horen we graag suggesties ter verbetering. Uw wensen, op- en aanmerkingen zijn welkom op ons mailadres!

Regionale statistieken

Sterkste bevolkingsgroei in Flevoland en universiteitssteden

In de eerste 11 maanden van 2023 groeide de bevolking in Flevoland en in de meeste universiteitssteden het sterkst. Bevolkingskrimp was er vooral in de provincie Groningen en in Zuid-Limburg. In alle Nederlandse provincies viel de bevolkingsgroei lager uit dan in 2022. Net als in eerdere jaren groeide de bevolking in Flevoland het sterkst: met 13 per duizend inwoners. In 2022 waren dat er nog 22 per duizend. In Flevoland groeide de bevolking omdat er meer mensen vanuit andere provincies naar Flevoland verhuisden dan andersom, maar ook door natuurlijke aanwas (meer geboorten dan sterfgevallen). Ook in universiteitssteden groeide de bevolking relatief sterk.

Bevolkingskrimp was er in 86 van de 342 gemeenten in 2023. Op Flevoland na zijn er in alle provincies wel gemeenten waar het aantal inwoners daalde. In het Noord-Hollandse Laren was de bevolkingskrimp het sterkst. Deze gemeente is relatief vergrijsd. De meeste gemeenten met bevolkingskrimp zijn te vinden aan de randen van Nederland. In tegenstelling tot de stad Groningen, daalde het aantal inwoners in veel van de kleinere gemeenten in die provincie. Ook in Zuid-Limburg, de Achterhoek, Twente en Zeeuws-Vlaanderen daalde het aantal inwoners in betrekkelijk veel gemeenten. Dit komt vooral doordat er meer mensen overleden dan er baby’s geboren werden.

Lees meer over dit onderwerp in het nieuwsbericht Sterkste bevolkingsgroei in Flevoland en universiteitssteden.

Bevolkingsontwikkeling, 2023*
GemeenteBevolkingsontwikkeling ( per duizend inwoners)Natuurlijke aanwas ( per duizend inwoners)Saldo binnenlandse verhuizingen ( per duizend inwoners)Saldo buitenlandse migratie ( per duizend inwoners)
Groningen (gemeente)2501411
Almere16565
Stadskanaal-3-713
Veendam-4-300
Zeewolde11371
Achtkarspelen10-13
Ameland1-1-56
Harlingen-1-45-1
Heerenveen3-351
Leeuwarden14077
Ooststellingwerf0-532
Opsterland0-210
Schiermonnikoog-3-3-55
Smallingerland10-256
Terschelling-8-2-71
Vlieland-91-2615
Weststellingwerf1-322
Assen3-223
Coevorden1-450
Emmen5-454
Hoogeveen4-343
Meppel9-182
Almelo5-234
Borne5122
Dalfsen3-103
Deventer7033
Enschede4-1-28
Haaksbergen-6-4-32
Hardenberg726-1
Hellendoorn0-101
Hengelo (O.)9-173
Kampen10325
Losser1-2-14
Noordoostpolder7340
Oldenzaal-4-400
Ommen4-206
Raalte-4-2-21
Staphorst66-77
Tubbergen-21-63
Urk511-81
Wierden3111
Zwolle5321
Aalten2-222
Apeldoorn6-235
Arnhem111-2131
Barneveld13662
Beuningen5-16-1
Brummen6-4110
Buren21-45
Culemborg5203
Doesburg1-405
Doetinchem7-172
Druten5-142
Duiven-31-73
Ede13391
Elburg-31-50
Epe-4-4-11
Ermelo13-2132
Harderwijk8072
Hattem4040
Heerde0-211
Heumen0-1-13
Lochem-1-641
Maasdriel7016
Nijkerk7142
Nijmegen241175
Oldebroek01-21
Putten312-1
Renkum-2-733
Rheden3-856
Rozendaal370928
Scherpenzeel-15-71
Tiel-5-14-8
Voorst5-151
Wageningen43-42324
Westervoort2-112
Winterswijk-1-330
Wijchen0-101
Zaltbommel34-77
Zevenaar1-212
Zutphen6-290
Nunspeet121100
Dronten15215-1
Amersfoort6321
Baarn3-452
De Bilt-3-4-34
Bunnik7062
Bunschoten4301
Eemnes153112
Houten54-12
Leusden6060
Lopik130-1
Montfoort-52-70
Renswoude28-4-2
Rhenen-6-1-50
Soest5-133
Utrecht (gemeente)185211
Veenendaal12372
Woudenberg182142
Wijk bij Duurstede-21-41
IJsselstein-2-1-32
Zeist1-322
Nieuwegein7224
Aalsmeer9-155
Alkmaar5042
Amstelveen8-2-1223
Amsterdam194-1025
Bergen (NH.)-6-820
Beverwijk40-15
Blaricum180126
Bloemendaal-5-931
Castricum0-340
Diemen83-1016
Edam-Volendam4130
Enkhuizen0-1-23
Haarlem14176
Haarlemmermeer52-59
Heemskerk0-340
Heemstede-5-6-12
Heiloo-1-431
Den Helder-1-302
Hilversum110110
Hoorn5032
Huizen-2-402
Landsmeer-3-2-10
Laren (NH.)-19-14-73
Medemblik-1-1-11
Oostzaan0-3-36
Opmeer31-12
Ouder-Amstel11-2210
Purmerend11083
Schagen6-472
Texel-9-5-96
Uitgeest-32-82
Uithoorn8215
Velsen7-364
Zandvoort-3-512
Zaanstad10145
Alblasserdam-23-83
Alphen aan den Rijn7241
Barendrecht-21-41
Drechterland6-152
Capelle aan den IJssel5-1-27
Delft3201417
Dordrecht5023
Gorinchem7043
Gouda5041
's-Gravenhage (gemeente)52-1013
Hardinxveld-Giessendam4221
Hendrik-Ido-Ambacht152102
Stede Broec2020
Hillegom17-1135
Katwijk6212
Krimpen aan den IJssel4113
Leiden2501312
Leiderdorp20-13
Lisse2-103
Maassluis140121
Nieuwkoop21-13
Noordwijk11-157
Oegstgeest9235
Oudewater-4-3-43
Papendrecht-10-21
Ridderkerk5-261
Rotterdam112-312
Rijswijk (ZH.)282188
Schiedam142111
Sliedrecht3121
Albrandswaard12-11
Vlaardingen18-1127
Voorschoten-3-4-44
Waddinxveen387283
Wassenaar1-79-1
Woerden10172
Zoetermeer10263
Zoeterwoude252203
Zwijndrecht-3-2-10
Borsele01-33
Goes5-418
West Maas en Waal11-2112
Hulst-8-6-42
Kapelle-20-53
Middelburg (Z.)1-1-34
Reimerswaal54-12
Terneuzen3-4-17
Tholen2200
Veere0-431
Vlissingen7-565
De Ronde Venen4022
Tytsjerksteradiel6-271
Asten1-111
Baarle-Nassau0-57-2
Bergen op Zoom10-275
Best9226
Boekel13391
Boxtel5-471
Breda10-146
Deurne6-253
Pekela10-3-317
Dongen-213-6
Eersel9-146
Eindhoven120-921
Etten-Leur14-2151
Geertruidenberg-1-210
Gilze en Rijen191-199217
Goirle7-391
Helmond11074
's-Hertogenbosch12076
Heusden4-132
Hilvarenbeek10-11
Loon op Zand2-2-14
Nuenen, Gerwen en Nederwetten10-164
Oirschot4-261
Oisterwijk1-2-14
Oosterhout8071
Oss20-12
Rucphen12-3131
Sint-Michielsgestel-2-1-21
Someren7340
Son en Breugel-3-1-20
Steenbergen-4-41-1
Waterland-3-2-31
Tilburg10037
Valkenswaard5-252
Veldhoven8-145
Vught6-345
Waalre1-202
Waalwijk7008
Woensdrecht1-312
Zundert1-432
Wormerland-3-2-32
Landgraaf-1-531
Beek (L.)7-364
Beesel-2-1-21
Bergen (L.)3-333
Brunssum2-672
Gennep2-534
Heerlen5-546
Kerkrade-6-5-32
Maastricht22-3619
Meerssen-2-632
Mook en Middelaar13-3411
Nederweert00-66
Roermond12-276
Simpelveld-14-2-11-1
Stein (L.)-1-531
Vaals-8-901
Venlo3-2-17
Venray2-2-36
Voerendaal0-202
Weert4-251
Valkenburg aan de Geul1-864
Lelystad12255
Horst aan de Maas8-1-111
Oude IJsselstreek-6-5-32
Teylingen-10-22
Utrechtse Heuvelrug3-580
Oost Gelre3-122
Koggenland4112
Lansingerland12481
Leudal-2-3-12
Maasgouw5-536
Gemert-Bakel10-23
Halderberge4-233
Heeze-Leende10-183
Laarbeek-1-2-23
Reusel-De Mierden3120
Roerdalen5-564
Roosendaal0-2-35
Schouwen-Duiveland2-323
Aa en Hunze5-454
Borger-Odoorn4-334
De Wolden-1-302
Noord-Beveland10-6133
Wijdemeren-1-302
Noordenveld3-452
Twenterand6033
Westerveld4-563
Lingewaard3-113
Cranendonck2-1-395397
Steenwijkerland3-214
Moerdijk10082
Echt-Susteren1-551
Sluis-4-6-57
Drimmelen8053
Bernheze4-124
Alphen-Chaam5-134
Bergeijk6-152
Bladel-1-1-34
Gulpen-Wittem-9-5-3-1
Tynaarlo2-46-1
Midden-Drenthe3-122
Overbetuwe3201
Hof van Twente-1-512
Neder-Betuwe8611
Rijssen-Holten5221
Geldrop-Mierlo7-153
Olst-Wijhe8-4102
Dinkelland1-1-12
Westland9134
Midden-Delfland-50-71
Berkelland-1-3-13
Bronckhorst-4-4-33
Sittard-Geleen5-555
Kaag en Braassem203162
Dantumadiel-3-2-65
Zuidplas184122
Peel en Maas7-2-413
Oldambt9-5104
Zwartewaterland35-32
S�dwest-Frysl�n-5-2-31
Bodegraven-Reeuwijk5204
Eijsden-Margraten0-202
Stichtse Vecht1001
Hollands Kroon1011
Leidschendam-Voorburg6-126
Goeree-Overflakkee5-151
Pijnacker-Nootdorp5411
Nissewaard8144
Krimpenerwaard21-11
De Fryske Marren-2-2-11
Gooise Meren0-2-24
Berg en Dal2-672
Meierijstad7034
Waadhoeke5-234
Westerwolde0-5-544549
Midden-Groningen-1-201
Beekdaelen-3-301
Montferland0-331
Altena9136
West Betuwe4211
Vijfheerenlanden253211
Hoeksche Waard5041
Het Hogeland-2-200
Westerkwartier-10-32
Noardeast-Frysl�n2-231
Molenlanden23-31
Eemsdelta-6-3-53
Dijk en Waard10271
Land van Cuijk3-215
Maashorst4-123
Voorne aan Zee5-253
* voorlopige cijfers, tot 1 december

Sterfte in Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland licht afgenomen

In 2023 overleden 169 duizend mensen. Dat zijn ongeveer 750 minder sterfgevallen dan in 2022. Per provincie waren er nauwelijks veranderingen. Door verschillen in bevolkingsomvang en -opbouw varieert het aantal overledenen per provincie. In Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland overleden iets minder mensen dan in 2022, in de overige provincies iets meer.

In 2023 overleden meer mannen dan vrouwen en was 56 procent van de overledenen 80 jaar of ouder. Bijna 66 duizend overledenen ontvingen zorg vanuit de Wet langdurige zorg, zoals bewoners van verpleeghuizen of gehandicaptenzorginstellingen. De levensverwachting bij geboorte in 2023 kwam uit op 80,3 jaar voor mannen en 83,3 jaar voor vrouwen. Dat is voor zowel mannen als vrouwen 3 maanden meer dan de levensverwachting in 2022.

Lees meer over dit onderwerp in het nieuwsbericht Sterfte in 2023 afgenomen

Overledenen per provincie
Category2023* (x 1 000)2022 (x 1 000)
Zuid-Holland33,734,2
Noord-Brabant26,125,7
Noord-Holland26,025,9
Gelderland20,921,5
Limburg13,213,0
Utrecht11,611,5
Overijssel11,511,7
Fryslân7,07,1
Groningen6,26,2
Drenthe5,86,0
Zeeland4,44,4
Flevoland2,92,9

Geboortecijfers in West-Europa dalen sinds 2010 

In Nederland worden de laatste jaren steeds minder kinderen per vrouw geboren. Deze dalende trend is ingezet in 2010. In 2022 lag het totale vruchtbaarheidscijfer op 1,49 kind per vrouw, het laagste cijfer tot nu toe. Het totale vruchtbaarheidscijfer is een maat voor het aantal geboorten per vrouw in een bepaald jaar, ongeacht de leeftijdssamenstelling van vrouwen in de bevolking. Ook in veel landen om ons heen daalde het vruchtbaarheidscijfer. Bij deze landen is een stijging te zien tussen 2000 en 2010, en vervolgens een daling (met uitzondering van Duitsland, waar het vruchtbaarheidscijfer bleef stijgen tot 2016). In veel landen is een lichte stijging van het totale vruchtbaarheidscijfer in 2021 te zien, gevolgd door een voortzetting van de dalende trend. Het jaar 2021 lijkt dus een uitzondering te zijn.

Meer informatie over de ontwikkeling van het vruchtbaarheidscijfer is te lezen in het artikel Dalende vruchtbaarheid sinds 2010: de rol van opleidingsniveau.

Totaal vruchtbaarheidscijfer
JaarFrankrijk (kinderen per vrouw)Denemarken (kinderen per vrouw)België (kinderen per vrouw)Zweden (kinderen per vrouw)Nederland (kinderen per vrouw)Duitsland (kinderen per vrouw)Italië (kinderen per vrouw)Spanje (kinderen per vrouw)Verenigd Koninkrijk (kinderen per vrouw)
20001,891,771,671,541,721,381,261,221,64
20011,901,741,671,571,711,351,251,231,63
20021,881,721,651,651,731,341,271,251,63
20031,891,761,671,711,751,341,291,301,70
20041,921,781,721,751,721,361,341,311,75
20051,941,801,761,771,711,341,341,331,76
20062,001,851,801,851,721,331,371,361,82
20071,981,841,821,881,721,371,401,381,86
20082,011,891,851,911,771,381,451,451,91
20092,001,841,841,941,791,361,451,381,89
20102,031,871,861,981,791,391,461,371,92
20112,011,751,811,901,761,391,441,341,91
20122,011,731,801,911,721,411,431,321,92
20131,991,671,761,891,681,421,391,271,83
20142,001,691,741,881,711,471,371,321,81
20151,961,711,701,851,661,501,351,331,80
20161,921,791,681,851,661,601,341,341,79
20171,891,751,651,781,621,571,321,311,74
20181,871,731,621,761,591,571,291,261,68
20191,861,701,601,711,571,541,271,23
20201,831,681,551,671,541,531,241,19
20211,841,721,601,671,621,581,251,19
20221,791,551,531,531,491,461,241,16
Bron: CBS, Eurostat

Rijbewijsbezit hoger in niet-stedelijke gemeenten

Begin 2024 bezaten bijna 11,7 miljoen mensen een Nederlands autorijbewijs. Daarmee zijn 8 op de 10 volwassenen in het bezit van een rijbewijs. In meer stedelijke gemeenten is het rijbewijsbezit lager dan in minder stedelijke gemeenten. Begin 2024 was het rijbewijsbezit in zeer sterk stedelijke gemeenten gemiddeld 68 procent en in niet-stedelijke gemeenten was dat 85 procent.

Het rijbewijsbezit was begin 2024 het hoogst in de gemeente Rozendaal: daar had 92 procent van de inwoners van 17 jaar of ouder een Nederlands autorijbewijs. Daarna volgden Staphorst en Tubbergen (beide 91 procent). Het rijbewijsbezit was met 61 procent het laagst in Amsterdam. In gemeenten waar veel studenten wonen, is het rijbewijsbezit meestal lager. Ook in sommige grensgemeenten hebben relatief weinig mensen een Nederlands rijbewijs. Mogelijk hebben zij wel een buitenlands rijbewijs. 

Meer informatie over rijbewijsbezit is te vinden in het nieuwsbericht Bijna 11,7 miljoen mensen hebben autorijbewijs.

Autorijbewijsbezit, 1 januari 2024 1)
Regio'sAutorijbewijsbezit (%)
Aa en Hunze86,7
Aalsmeer80,8
Aalten85,8
Achtkarspelen85,1
Alblasserdam80
Albrandswaard83,7
Alkmaar77,9
Almelo77,4
Almere75,4
Alphen aan den Rijn80,8
Alphen-Chaam88,7
Altena86,1
Ameland79,4
Amersfoort80,6
Amstelveen72,4
Amsterdam61,4
Apeldoorn80,8
Arnhem72,5
Assen79,2
Asten84,6
Baarle-Nassau83,8
Baarn78,9
Barendrecht83,8
Barneveld86,4
Beek (L.)83,3
Beekdaelen85,8
Beesel81,6
Berg en Dal81,1
Bergeijk87,8
Bergen (L.)86,2
Bergen (NH.)81,4
Bergen op Zoom80,2
Berkelland86,5
Bernheze87,1
Best84,2
Beuningen86
Beverwijk76,6
Bladel86,4
Blaricum86,9
Bloemendaal82
Bodegraven-Reeuwijk84,2
Boekel87,1
Borger-Odoorn87,2
Borne86,1
Borsele87,8
Boxtel80,1
Breda79
Bronckhorst88,8
Brummen85
Brunssum79,3
Bunnik84
Bunschoten85,7
Buren88,6
Capelle aan den IJssel74,7
Castricum84,2
Coevorden85,4
Cranendonck85,3
Culemborg81,3
Dalfsen88,7
Dantumadiel83,7
De Bilt81
De Fryske Marren85,4
De Ronde Venen85,5
De Wolden89,4
Delft65,8
Den Helder75,4
Deurne84,4
Deventer78,5
Diemen66,7
Dijk en Waard82,7
Dinkelland89,1
Doesburg81,1
Doetinchem82,7
Dongen83,6
Dordrecht74,9
Drechterland84,2
Drimmelen85
Dronten82,7
Druten84,1
Duiven85,4
Echt-Susteren82,5
Edam-Volendam83,3
Ede82,1
Eemnes87,8
Eemsdelta77,7
Eersel87,1
Eijsden-Margraten85,9
Eindhoven72,5
Elburg85,8
Emmen81,8
Enkhuizen75,5
Enschede74,4
Epe84,6
Ermelo81,2
Etten-Leur82,9
Geertruidenberg83,5
Geldrop-Mierlo83,4
Gemert-Bakel85
Gennep79,5
Gilze en Rijen82,9
Goeree-Overflakkee84,4
Goes80,3
Goirle85,5
Gooise Meren81,7
Gorinchem77,6
Gouda74,7
Groningen (gemeente)69,2
Gulpen-Wittem83,7
Haaksbergen86,2
Haarlem73,7
Haarlemmermeer81,2
Halderberge84
Hardenberg86,3
Harderwijk82,2
Hardinxveld-Giessendam84
Harlingen76,6
Hattem85,2
Heemskerk80,2
Heemstede81,5
Heerde85,7
Heerenveen81,9
Heerlen74,4
Heeze-Leende86,7
Heiloo82,9
Hellendoorn86,3
Helmond77,8
Hendrik-Ido-Ambacht85,6
Hengelo (O.)81,2
Het Hogeland80,9
Heumen85,3
Heusden85,6
Hillegom80,5
Hilvarenbeek89,1
Hilversum75,1
Hoeksche Waard85,2
Hof van Twente87
Hollands Kroon84,3
Hoogeveen81,7
Hoorn78,1
Horst aan de Maas84,5
Houten84,6
Huizen82,4
Hulst81,9
IJsselstein81,5
Kaag en Braassem85,7
Kampen81,5
Kapelle87,5
Katwijk79,3
Kerkrade73,9
Koggenland86,9
Krimpen aan den IJssel79
Krimpenerwaard83,7
Laarbeek86,1
Land van Cuijk85
Landgraaf80,4
Landsmeer83,6
Lansingerland86,3
Laren (NH.)81,3
Leeuwarden75,1
Leiden68,6
Leiderdorp80,2
Leidschendam-Voorburg75,3
Lelystad74
Leudal85,3
Leusden85,4
Lingewaard85,8
Lisse83
Lochem86,1
Loon op Zand85,9
Lopik86,9
Losser85,4
Maasdriel82,8
Maasgouw82,9
Maashorst84,7
Maassluis78,1
Maastricht63,2
Medemblik83,2
Meerssen83,3
Meierijstad84,7
Meppel81,1
Middelburg (Z.)77,7
Midden-Delfland85,9
Midden-Drenthe86,6
Midden-Groningen79,8
Moerdijk84,5
Molenlanden86,8
Montferland84,6
Montfoort86,4
Mook en Middelaar86,5
Neder-Betuwe84,9
Nederweert85,9
Nieuwegein79,1
Nieuwkoop85,5
Nijkerk85,4
Nijmegen75,2
Nissewaard77,6
Noardeast-Frysl�n83,9
Noord-Beveland85,5
Noordenveld85,8
Noordoostpolder80,7
Noordwijk80
Nuenen, Gerwen en Nederwetten87,8
Nunspeet85
Oegstgeest79,2
Oirschot87,8
Oisterwijk84
Oldambt79,9
Oldebroek86,6
Oldenzaal84
Olst-Wijhe85,1
Ommen85,4
Oost Gelre87,1
Oosterhout82,7
Ooststellingwerf84,2
Oostzaan85,3
Opmeer86,5
Opsterland85,5
Oss81,9
Oude IJsselstreek85,2
Ouder-Amstel78,2
Oudewater84,7
Overbetuwe85,9
Papendrecht82,5
Peel en Maas84,4
Pekela80,5
Pijnacker-Nootdorp83,6
Purmerend77,4
Putten86,6
Raalte86,1
Reimerswaal83,1
Renkum80,5
Renswoude89
Reusel-De Mierden89,6
Rheden78
Rhenen84,2
Ridderkerk78,4
Rijssen-Holten86,7
Rijswijk (ZH.)73,6
Roerdalen84,5
Roermond76,7
Roosendaal79,2
Rotterdam64,6
Rozendaal91,7
Rucphen86,9
Schagen84,1
Scherpenzeel87,3
Schiedam68,4
Schiermonnikoog69
Schouwen-Duiveland84,6
's-Gravenhage (gemeente)63,1
's-Hertogenbosch80,6
Simpelveld83,4
Sint-Michielsgestel87,6
Sittard-Geleen79,2
Sliedrecht77,1
Sluis80,7
Smallingerland80,1
Soest83,5
Someren86,1
Son en Breugel86,1
Stadskanaal79,5
Staphorst91,2
Stede Broec79,5
Steenbergen83,1
Steenwijkerland84,4
Stein (L.)85,2
Stichtse Vecht83,2
S�dwest-Frysl�n82,7
Terneuzen78,9
Terschelling81,1
Texel79,5
Teylingen83,3
Tholen85
Tiel77,7
Tilburg74,2
Tubbergen91,1
Twenterand87,9
Tynaarlo84,9
Tytsjerksteradiel84,3
Uitgeest86,2
Uithoorn80,2
Urk83,9
Utrecht (gemeente)73,4
Utrechtse Heuvelrug82,1
Vaals64
Valkenburg aan de Geul79,9
Valkenswaard83,2
Veendam81
Veenendaal82
Veere87
Veldhoven83,3
Velsen78,8
Venlo76,1
Venray80,5
Vijfheerenlanden83
Vlaardingen72,1
Vlieland66,6
Vlissingen74,6
Voerendaal86,1
Voorne aan Zee83
Voorschoten80,6
Voorst86,2
Vught83
Waadhoeke82,5
Waalre85,9
Waalwijk81,4
Waddinxveen83,3
Wageningen68
Wassenaar77,2
Waterland81,4
Weert79,6
West Betuwe86,5
West Maas en Waal88
Westerkwartier85,3
Westerveld87,3
Westervoort82,4
Westerwolde81,2
Westland81,3
Weststellingwerf84,4
Wierden89,7
Wijchen84,9
Wijdemeren86,5
Wijk bij Duurstede86,3
Winterswijk80,7
Woensdrecht82,5
Woerden81,9
Wormerland82,9
Woudenberg86,3
Zaanstad75
Zaltbommel83
Zandvoort75,7
Zeewolde83,6
Zeist77
Zevenaar83,1
Zoetermeer78,1
Zoeterwoude81,7
Zuidplas84,7
Zundert84,5
Zutphen78,7
Zwartewaterland85,8
Zwijndrecht78,3
Zwolle78,9
1) de cijfers over rijbewijsbezit zijn van 1-1-2024, cijfers over de bevolking van 1-1-2023.

Aandeel bijstandsontvangers het hoogst in Rotterdam 

Eind juni 2023 telde Nederland 15,1 miljoen personen van 15 jaar of ouder. Van deze groep ontvingen 399 duizend personen een bijstandsuitkering. Dat komt neer op 3 procent van alle Nederlanders uit die leeftijdsgroep. Het laagste aandeel bijstandsontvangers kwam voor in Rozendaal en op de Waddeneilanden Ameland, Terschelling en Vlieland, waar (afgerond) 0 procent van de bewoners van 15 jaar of ouder een bijstandsuitkering had. In Rotterdam was het aandeel bijstandsontvangers met 6 procent het hoogst. 

Aandeel bijstandsontvangers (15 jaar of ouder), eind juni 2023**
Gemeentenaaminwoners vanaf 15 jaar met bijstand (%)
Rotterdam6
Amsterdam5
Arnhem5
Enschede5
's-Gravenhage5
Groningen5
Heerlen5
Leeuwarden5
Almelo4
Dordrecht4
Kerkrade4
Nijmegen4
Oldambt4
Pekela4
Smallingerland4
Tilburg4
Vlaardingen4
Vlissingen4
Alkmaar3
Almere3
Amersfoort3
Assen3
BergenopZoom3
Beverwijk3
Breda3
Brunssum3
CapelleaandenIJssel3
Coevorden3
Dantumadiel3
Delft3
Deventer3
Doesburg3
Eemsdelta3
Eindhoven3
Emmen3
Gorinchem3
Gouda3
Haarlem3
Harlingen3
Heemskerk3
Heerenveen3
DenHelder3
Helmond3
Hengelo3
's-Hertogenbosch3
Hilversum3
HetHogeland3
Hoogeveen3
Landgraaf3
Leiden3
Leidschendam-Voorburg3
Lelystad3
Maassluis3
Maastricht3
Middelburg3
Midden-Groningen3
Nissewaard3
Ooststellingwerf3
Rheden3
Ridderkerk3
Rijswijk3
Roermond3
Roosendaal3
Schiedam3
Sittard-Geleen3
Stadskanaal3
S�dwest-Frysl�n3
Tiel3
Utrecht3
Vaals3
Veendam3
Velsen3
Venlo3
Westervoort3
Zaanstad3
Zandvoort3
Zoetermeer3
Zutphen3
Zwijndrecht3
Zwolle3
AaenHunze2
Achtkarspelen2
Alblasserdam2
AlphenaandenRijn2
Amstelveen2
Apeldoorn2
Baarn2
Barendrecht2
Beek2
Beekdaelen2
Beesel2
BergenDal2
Bergen(L.)2
Best2
Beuningen2
DeBilt2
Borger-Odoorn2
Borne2
Boxtel2
Brummen2
Cranendonck2
Culemborg2
Diemen2
DijkenWaard2
Doetinchem2
Dronten2
Druten2
Duiven2
Echt-Susteren2
Ede2
Enkhuizen2
Ermelo2
Etten-Leur2
DeFryskeMarren2
Geertruidenberg2
Geldrop-Mierlo2
Gemert-Bakel2
Gennep2
GilzeenRijen2
Goes2
Goirle2
GooiseMeren2
Haarlemmermeer2
Halderberge2
Hardenberg2
Harderwijk2
Hardinxveld-Giessendam2
Hendrik-Ido-Ambacht2
Heumen2
HofvanTwente2
Hoorn2
Huizen2
IJsselstein2
Kampen2
Katwijk2
KrimpenaandenIJssel2
Krimpenerwaard2
Leiderdorp2
Losser2
Maashorst2
Meppel2
Midden-Drenthe2
Moerdijk2
MookenMiddelaar2
Nieuwegein2
Noardeast-Frysl�n2
Noord-Beveland2
Noordenveld2
Noordoostpolder2
Nuenen,GerwenenNederwetten2
Oegstgeest2
Oldenzaal2
Oosterhout2
Opsterland2
Oss2
OudeIJsselstreek2
Ouder-Amstel2
Overbetuwe2
Papendrecht2
Purmerend2
Renkum2
Rhenen2
Roerdalen2
Rucphen2
Sliedrecht2
Soest2
Steenbergen2
Steenwijkerland2
Stein2
Terneuzen2
Tholen2
Twenterand2
Tytsjerksteradiel2
Uitgeest2
UtrechtseHeuvelrug2
ValkenburgaandeGeul2
Valkenswaard2
Veenendaal2
Venray2
Vijfheerenlanden2
VoorneaanZee2
Voorschoten2
Waadhoeke2
Waalwijk2
Wageningen2
Wassenaar2
Weert2
Westerkwartier2
Westerwolde2
Weststellingwerf2
Wijchen2
Winterswijk2
Woensdrecht2
Woerden2
Wormerland2
Zeist2
Zevenaar2
Aalsmeer1
Aalten1
Albrandswaard1
Alphen-Chaam1
Altena1
Asten1
Baarle-Nassau1
Barneveld1
Bergeijk1
Bergen(NH.)1
Berkelland1
Bernheze1
Bladel1
Blaricum1
Bloemendaal1
Bodegraven-Reeuwijk1
Boekel1
Borsele1
Bronckhorst1
Bunnik1
Bunschoten1
Buren1
Castricum1
Dalfsen1
Deurne1
Dinkelland1
Dongen1
Drechterland1
Drimmelen1
Edam-Volendam1
Eemnes1
Eersel1
Eijsden-Margraten1
Elburg1
Epe1
Goeree-Overflakkee1
Gulpen-Wittem1
Haaksbergen1
Hattem1
Heemstede1
Heerde1
Heeze-Leende1
Heiloo1
Hellendoorn1
Heusden1
Hillegom1
Hilvarenbeek1
HoekscheWaard1
HollandsKroon1
HorstaandeMaas1
Houten1
Hulst1
KaagenBraassem1
Kapelle1
Koggenland1
Laarbeek1
LandvanCuijk1
Landsmeer1
Lansingerland1
Laren1
Leudal1
Leusden1
Lingewaard1
Lisse1
Lochem1
LoonopZand1
Lopik1
Maasdriel1
Maasgouw1
Medemblik1
Meerssen1
Meierijstad1
Midden-Delfland1
Molenlanden1
Montferland1
Montfoort1
Neder-Betuwe1
Nederweert1
Nieuwkoop1
Nijkerk1
Noordwijk1
Nunspeet1
Oirschot1
Oisterwijk1
Oldebroek1
Olst-Wijhe1
Ommen1
OostGelre1
Oostzaan1
Opmeer1
Oudewater1
PeelenMaas1
Pijnacker-Nootdorp1
Putten1
Raalte1
Reimerswaal1
Renswoude1
Reusel-DeMierden1
Rijssen-Holten1
DeRondeVenen1
Schagen1
Scherpenzeel1
Schiermonnikoog1
Schouwen-Duiveland1
Simpelveld1
Sint-Michielsgestel1
Sluis1
Someren1
SonenBreugel1
Staphorst1
StedeBroec1
StichtseVecht1
Texel1
Teylingen1
Tubbergen1
Tynaarlo1
Uithoorn1
Urk1
Veere1
Veldhoven1
Voerendaal1
Voorst1
Vught1
Waalre1
Waddinxveen1
Waterland1
WestBetuwe1
WestMaasenWaal1
Westerveld1
Westland1
Wierden1
Wijdemeren1
WijkbijDuurstede1
DeWolden1
Woudenberg1
Zaltbommel1
Zeewolde1
Zoeterwoude1
Zuidplas1
Zundert1
Zwartewaterland1
Ameland0
Rozendaal0
Terschelling0
Vlieland0
**Nader voorlopige cijfers

Het tweede kwartaal van 2023 was het negende kwartaal op rij waarin het aantal bijstandsgerechtigden lager lag dan in dezelfde periode een jaar eerder. In de laatste kwartalen van 2023 waren er juist meer bijstandsontvangers dan een jaar eerder. Het aantal mensen dat eind december 2023 een bijstandsuitkering ontving, was met circa 400 duizend relatief laag en rond hetzelfde niveau als tien jaar eerder.

Meer informatie over het aantal bijstandsontvangers in 2023 is te vinden in het nieuwsbericht Aantal personen met bijstand licht toegenomen in 2023.

5 procent van de kinderen in de basisschoolleeftijd woonde in een huishouden met ouders of verzorgers zonder recent arbeidsverleden

Het CBS heeft recentelijk onderzoek gedaan naar hoe de Landelijke Jeugdmonitor kan bijdragen aan het monitoren van kansenongelijkheid. In dit onderzoek werd gekeken welke omstandigheden waarin kinderen opgroeien volgens de literatuur samenhangen met kansenongelijkheid van kinderen in de basisschoolleeftijd. Daarbij is gekeken over welke indicatoren informatie beschikbaar is in de Landelijke Jeugdmonitor, en welke aanvullende data het CBS heeft. Uit de literatuurstudie blijkt dat onder andere het opgroeien in een gezin met een laag inkomen een kenmerk is dat kansengelijkheid negatief kan beïnvloeden. Een laag inkomen hangt weer samen met ouders die niet werken. 

Begin 2022 groeiden 78 duizend kinderen op in een huishouden waarin de ouders of verzorgers in de afgelopen vier jaar geen betaald werk hadden. Dat is 5 procent van alle kinderen in de basisschoolleeftijd. Met meer dan 10 procent is dit aandeel het grootst in Heerlen, Rotterdam, Maastricht, Kerkrade, Den Haag, Amsterdam en Vaals. Ook in het noordoosten van het land kwam dit meer dan gemiddeld voor. Bij 22 procent van de eenouderhuishouden was de ouder langdurig niet werkzaam. Bij 2 procent van de huishoudens met twee ouders hadden beiden langdurig geen betaald werk.

Meer informatie over dit onderzoek is te lezen in het artikel Hoe kan de Landelijke Jeugdmonitor bijdragen aan het monitoren van kansenongelijkheid?

Kinderen in een huishouden met ouders/verzorgers zonder recent arbeidsverleden, 2022*
GemeentenaamIn huishouden met ouders/verzorgers die in de afgelopen 4 jaar niet werkten (% van 4- tot 12-jarigen)
Aa en Hunze3,4
Aalsmeer2,5
Aalten2,7
Achtkarspelen3,6
Alblasserdam3,4
Albrandswaard3,1
Alkmaar5,8
Almelo7,8
Almere5,5
Alphen aan den Rijn3,4
Alphen-Chaam2,6
Altena2,4
Ameland
Amersfoort4,4
Amstelveen3,6
Amsterdam10,4
Apeldoorn4,5
Arnhem8,6
Assen5,7
Asten2,6
Baarle-Nassau3,4
Baarn3,6
Barendrecht2,6
Barneveld1,7
Beek5,0
Beekdaelen5,5
Beesel4,5
Berg en Dal4,9
Bergeijk2,4
Bergen (L.)2,3
Bergen (NH.)3,9
Bergen op Zoom8,8
Berkelland2,9
Bernheze2,8
Best3,8
Beuningen3,8
Beverwijk5,4
Bladel1,8
Blaricum2,1
Bloemendaal2,1
Bodegraven-Reeuwijk2,5
Boekel1,7
Borger-Odoorn2,8
Borne2,8
Borsele1,9
Boxtel4,3
Breda5,4
Brielle3,3
Bronckhorst1,9
Brummen2,1
Brunssum7,1
Bunnik1,2
Bunschoten2,0
Buren3,2
Capelle aan den IJssel7,4
Castricum2,1
Coevorden4,8
Cranendonck2,3
Culemborg3,8
Dalfsen1,5
Dantumadiel4,0
De Bilt4,3
De Fryske Marren2,7
De Ronde Venen4,0
De Wolden2,5
Delft8,5
Den Helder7,9
Deurne2,5
Deventer5,9
Diemen3,4
Dijk en Waard3,8
Dinkelland2,4
Doesburg8,1
Doetinchem5,4
Dongen2,7
Dordrecht7,2
Drechterland3,4
Drimmelen1,7
Dronten3,9
Druten3,2
Duiven4,5
Echt-Susteren4,8
Edam-Volendam3,3
Ede3,0
Eemnes2,2
Eemsdelta8,8
Eersel1,8
Eijsden-Margraten3,1
Eindhoven6,4
Elburg2,3
Emmen6,7
Enkhuizen4,7
Enschede9,4
Epe3,7
Ermelo3,8
Etten-Leur4,3
Geertruidenberg3,7
Geldrop-Mierlo5,2
Gemert-Bakel3,0
Gennep3,8
Gilze en Rijen4,5
Goeree-Overflakkee3,3
Goes4,0
Goirle3,0
Gooise Meren2,4
Gorinchem5,4
Gouda6,2
Groningen9,4
Gulpen-Wittem2,4
Haaksbergen4,0
Haarlem5,3
Haarlemmermeer3,5
Halderberge5,9
Hardenberg2,6
Harderwijk3,6
Hardinxveld-Giessendam2,0
Harlingen6,3
Hattem1,5
Heemskerk6,0
Heemstede1,5
Heerde3,3
Heerenveen4,3
Heerlen13,3
Heeze-Leende1,3
Heiloo2,7
Hellendoorn2,3
Hellevoetsluis4,8
Helmond6,1
Hendrik-Ido-Ambacht2,4
Hengelo5,3
Het Hogeland5,6
Heumen4,3
Heusden3,5
Hillegom3,4
Hilvarenbeek2,0
Hilversum5,3
Hoeksche Waard2,7
Hof van Twente2,7
Hollands Kroon3,8
Hoogeveen4,9
Hoorn5,7
Horst aan de Maas2,7
Houten2,4
Huizen4,2
Hulst7,4
IJsselstein5,0
Kaag en Braassem2,9
Kampen2,7
Kapelle2,6
Katwijk3,2
Kerkrade10,8
Koggenland2,9
Krimpen aan den IJssel5,6
Krimpenerwaard3,7
Laarbeek2,4
Land van Cuijk3,0
Landgraaf8,2
Landsmeer2,9
Lansingerland3,0
Laren2,9
Leeuwarden7,6
Leiden6,9
Leiderdorp4,0
Leidschendam-Voorburg5,9
Lelystad7,4
Leudal3,1
Leusden2,5
Lingewaard2,5
Lisse2,6
Lochem3,2
Loon op Zand2,5
Lopik5,0
Losser4,0
Maasdriel2,6
Maasgouw3,6
Maashorst3,9
Maassluis7,3
Maastricht11,1
Medemblik3,1
Meerssen3,8
Meierijstad3,0
Meppel3,3
Middelburg4,9
Midden-Delfland2,6
Midden-Drenthe2,5
Midden-Groningen7,3
Moerdijk3,8
Molenlanden2,4
Montferland4,3
Montfoort1,9
Mook en Middelaar
Neder-Betuwe2,1
Nederweert2,2
Nieuwegein5,3
Nieuwkoop1,7
Nijkerk2,9
Nijmegen8,0
Nissewaard7,0
Noardeast-Fryslân3,7
Noord-Beveland2,8
Noordenveld3,5
Noordoostpolder3,7
Noordwijk2,5
Nuenen, Gerwen en Nederwetten3,4
Nunspeet2,1
Oegstgeest3,5
Oirschot2,7
Oisterwijk1,9
Oldambt8,2
Oldebroek1,9
Oldenzaal4,1
Olst-Wijhe2,4
Ommen3,5
Oost Gelre2,1
Oosterhout5,8
Ooststellingwerf5,2
Oostzaan3,3
Opmeer1,8
Opsterland3,4
Oss4,9
Oude IJsselstreek4,7
Ouder-Amstel3,2
Oudewater3,1
Overbetuwe2,5
Papendrecht4,3
Peel en Maas2,6
Pekela8,9
Pijnacker-Nootdorp2,6
Purmerend5,1
Putten2,0
Raalte2,8
Reimerswaal2,3
Renkum4,6
Renswoude1,6
Reusel-De Mierden2,6
Rheden5,7
Rhenen2,3
Ridderkerk5,5
Rijssen-Holten2,2
Rijswijk8,0
Roerdalen4,6
Roermond7,3
Roosendaal6,5
Rotterdam11,9
Rozendaal
Rucphen4,2
Schagen3,6
Scherpenzeel2,1
Schiedam8,1
Schiermonnikoog
Schouwen-Duiveland3,3
's-Gravenhage10,5
's-Hertogenbosch4,5
Simpelveld4,5
Sint-Michielsgestel2,3
Sittard-Geleen8,6
Sliedrecht5,3
Sluis4,5
Smallingerland5,3
Soest4,0
Someren2,6
Son en Breugel3,0
Stadskanaal6,8
Staphorst1,9
Stede Broec3,4
Steenbergen3,9
Steenwijkerland3,6
Stein5,9
Stichtse Vecht3,3
Súdwest-Fryslân4,7
Terneuzen6,9
Terschelling
Texel2,1
Teylingen1,7
Tholen2,8
Tiel5,7
Tilburg8,1
Tubbergen2,2
Twenterand2,8
Tynaarlo2,0
Tytsjerksteradiel3,3
Uitgeest2,7
Uithoorn3,7
Urk0,8
Utrecht6,9
Utrechtse Heuvelrug2,3
Vaals10,4
Valkenburg aan de Geul4,0
Valkenswaard3,8
Veendam7,4
Veenendaal4,4
Veere2,3
Veldhoven3,0
Velsen5,8
Venlo6,5
Venray3,8
Vijfheerenlanden4,0
Vlaardingen9,2
Vlieland
Vlissingen7,0
Voerendaal5,1
Voorschoten3,7
Voorst1,9
Vught1,6
Waadhoeke3,7
Waalre2,6
Waalwijk3,4
Waddinxveen2,1
Wageningen4,6
Wassenaar7,1
Waterland3,1
Weert5,0
Weesp3,9
West Betuwe2,5
West Maas en Waal3,9
Westerkwartier3,1
Westerveld2,0
Westervoort7,9
Westerwolde6,1
Westland3,1
Weststellingwerf3,7
Westvoorne2,4
Wierden1,7
Wijchen4,8
Wijdemeren2,2
Wijk bij Duurstede3,0
Winterswijk9,2
Woensdrecht7,8
Woerden3,0
Wormerland4,7
Woudenberg2,1
Zaanstad6,5
Zaltbommel3,6
Zandvoort6,9
Zeewolde3,8
Zeist5,4
Zevenaar4,4
Zoetermeer6,7
Zoeterwoude2,0
Zuidplas2,9
Zundert3,8
Zutphen5,7
Zwartewaterland1,8
Zwijndrecht8,9
Zwolle5,1
* Voorlopige cijfers

Fysiek zwaar werk veelal aan de randen van Nederland

In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2022 van het CBS en TNO gaf 37,8 procent van de werknemers van 15 tot 75 jaar aan dat zij fysiek zwaar werk uitvoerden. Daarbij gaat het om regelmatig veel kracht zetten, werken in een ongemakkelijke houding, veel herhalende bewegingen maken of werken met een trillend gereedschap of trillende voertuigen.
De aandelen werknemers met fysiek zwaar werk zijn relatief hoog in de COROP-gebieden aan de randen van Nederland. In 2022 was Delfzijl en omgeving koploper met een aandeel dat 18,2 procentpunt hoger lag dan het landelijke gemiddelde. Daarnaast hadden de volgende COROP-gebieden een relatief groot aandeel werknemers met fysiek zwaar werk: Oost-Groningen, Zuidoost-Drenthe, Zeeuws-Vlaanderen, Zuidwest-Friesland, Kop van Noord-Holland, Overig-Zeeland en Midden-Limburg. Gebieden met een relatief laag aandeel werknemers met fysiek zwaar werk waren Groot-Amsterdam, Utrecht en de regio Het Gooi en Vechtstreek.

Meer informatie over dit onderzoek is te lezen in het artikel Meer zicht op de regionale variatie in arbeidsomstandigheden.

Aandeel werknemers met fysiek zwaar werk:
verschil met gemiddelde (37,8%), 2022
CoropnaamFysiek zwaar werk (verschil met NL) (%-punt)
Oost-Groningen8,4
Delfzijl en omgeving18,0
Overig Groningen-1,2
Noord-Friesland4,8
Zuidwest-Friesland7,3
Zuidoost-Friesland6,2
Noord-Drenthe2,2
Zuidoost-Drenthe7,7
Zuidwest-Drenthe3,1
Noord-Overijssel2,4
Zuidwest-Overijssel3,2
Twente4,3
Veluwe1,8
Achterhoek4,2
Arnhem/Nijmegen-0,8
Zuidwest-Gelderland0,6
Utrecht-6,8
Kop van Noord-Holland6,7
Alkmaar en omgeving1,7
IJmond0,6
Agglomeratie Haarlem-2,6
Zaanstreek0,6
Groot-Amsterdam-7,0
Het Gooi en Vechtstreek-6,4
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek-4,6
Agglomeratie 's-Gravenhage-4,6
Delft en Westland-2,1
Oost-Zuid-Holland-0,3
Groot-Rijnmond-0,2
Zuidoost-Zuid-Holland1,6
Zeeuwsch-Vlaanderen7,3
Overig Zeeland6,5
West-Noord-Brabant2,4
Midden-Noord-Brabant2,9
Noordoost-Noord-Brabant0,2
Zuidoost-Noord-Brabant-1,9
Noord-Limburg3,4
Midden-Limburg6,4
Zuid-Limburg5,0
Flevoland2,4
Bron: CBS, TNO

Lagere economische groei in alle regio’s in 2023

In 2023 groeide de Nederlandse economie met 0,1 procent, een stuk minder dan de groei van 4,3 procent in 2022. De meeste provincies lieten een bescheiden economische groei zien, variërend tussen 0 en 1 procent. In vier provincies was er zelfs sprake van krimp: Groningen (-9,1 procent), Zeeland (-0,8 procent), Limburg (-0,7 procent) en Drenthe (-0,2 procent). 

In alle 52 zogeheten COROP-plus-regio’s was de economische groei in 2023 lager dan in 2022. In twaalf van deze regio’s kromp de economie. De economie van Delfzijl was de enige regio die zowel in 2022 als in 2023 kromp: met respectievelijk 0,7 procent en 2,7 procent. Ondanks de krimp van de algehele economie in de provincie Zeeland, groeide de regio Overig Zeeland in 2023 met 1,1 procent. In 2022 groeide de economie nog in 49 regio’s met meer dan 2 procent, terwijl in 2023 een dergelijke groei alleen nog te zien was in de regio’s Haarlemmermeer en omgeving (3,6 procent) en Zuidoost-Noord-Brabant (3,2 procent). 

Meer informatie over dit onderwerp is te lezen in het artikel De Regionale Economie 2023.

Economische groei 2023
RegionaamEconomische groei t.o.v. voorgaand jaar (%)
Utrecht-West1,1
Stadsgewest Amersfoort0,9
Stadsgewest Utrecht1
Zuidoost-Utrecht1,4
Amsterdam1,2
Overig Agglomeratie Amsterdam1,6
Edam-Volendam en omgeving-0,7
Haarlemmermeer en omgeving3,6
Aggl. 's-Gravenhage excl. Zoetermeer1,9
Zoetermeer0,6
Rijnmond0
Overig Groot-Rijnmond0,4
Drechtsteden0,5
Overig Zuidoost-Zuid-Holland0,4
Stadsgewest 's-Hertogenbosch1,1
Overig Noordoost-Noord-Brabant0,7
Almere1,2
Flevoland-Midden0,9
Noordoostpolder en Urk0,2
Oost-Groningen-0,7
Delfzijl en omgeving-2,7
Overig Groningen-10,9
Noord-Friesland0,9
Zuidwest-Friesland0,9
Zuidoost-Friesland-0,3
Noord-Drenthe1,2
Zuidoost-Drenthe-2,1
Zuidwest-Drenthe0,2
Noord-Overijssel0
Zuidwest-Overijssel0,3
Twente0,3
Veluwe1
Achterhoek0,4
Arnhem/Nijmegen0,1
Zuidwest-Gelderland0
Kop van Noord-Holland0,4
Alkmaar en omgeving1
IJmond-5
Agglomeratie Haarlem1,7
Zaanstreek0,2
Het Gooi en Vechtstreek0,9
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek0
Delft en Westland-0,6
Oost-Zuid-Holland0,6
Zeeuwsch-Vlaanderen-5,5
Overig Zeeland1,1
West-Noord-Brabant-0,7
Midden-Noord-Brabant-0,4
Zuidoost-Noord-Brabant3,2
Noord-Limburg-1
Midden-Limburg0,4
Zuid-Limburg-1

Grootste groei goederenstromen in Zeeland door fossiele brandstoffen

Tussen 2015 en 2022 groeide in Nederland het brutogewicht van het geschatte gebruik van goederen met 2 procent, terwijl het aanbod van goederen stabiel bleef. In Zeeland was de groei het sterkst: daar steeg het gebruik van goederen met 28 procent. Hieraan droegen fossiele brandstoffen en chemische producten het meest bij. Dit meldt het CBS na onderzoek naar regionale goederenstromen.

Ook het aanbod van goederen groeide het sterkst in Zeeland, met een toename van 51 procent. Dit was vooral te danken aan een hogere productie van chemische producten en aardolieproducten en een toename van de winning van ruwe mineralen. In enkele provincies daalde het aanbod, met een uitschieter van 54 procent in Groningen. Deze daling is grotendeels te verklaren door de vermindering van de gaswinning.

Brutogewicht goederenstromen, ontwikkeling 2022 t.o.v. 2015
ProvincieGebruik (%-verandering )Aanbod (%-verandering )
Nederland20
Groningen17-54
Fryslân27-6
Drenthe-6-5
Overijssel513
Flevoland13-10
Gelderland518
Utrecht1119
Noord-Holland-17
Zuid-Holland-12-9
Zeeland2851
Noord-Brabant1319
Limburg4-6

Aantal bedrijfsvestigingen met 6 procent toegenomen in 2023

Het aantal bedrijfsvestigingen is op 1 januari 2024 met bijna 150 duizend (6 procent) toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Begin 2024 waren er in totaal 2,5 miljoen vestigingen in Nederland. In alle gemeenten was er sprake van een toename van het aantal vestigingen. 

Landelijk gezien had de bedrijfstak Verhuur en overige zakelijke dienstverlening met een groei van ruim 17 procent (19 duizend vestigingen) een belangrijke bijdrage. Binnen deze groep werd de stijging vooral veroorzaakt door Particuliere beveiliging met een toename van 50 procent (4 duizend vestigingen). Amsterdam, Rotterdam en Den Haag zorgden gezamenlijk voor een stijging van 1,2 duizend vestigingen. 

In Flevoland was de groei in het aantal bedrijfsvestigingen met 8 procent het hoogst, en de laagste groei werd gemeten in Drenthe (bijna 5 procent). Het verschil tussen de gemeente met het hoogste groeipercentage (Tynaarlo, 6 procent) en die met het laagste (Westerveld, 3 procent) was het kleinst in Drenthe. Het verschil was het grootst in Zuid-Holland, met een toename van 3 procent in Hardinxveld-Giessendam en 11 procent in Rijswijk. Meer cijfers zijn te vinden in de StatLine-tabel Vestigingen van bedrijven; bedrijfstak, gemeente.

Bedrijfsvestigingen, groei 1 januari 2024* t.o.v. een jaar eerder
GemeenteGroei aantal vestigingen (%) (%) (%)_3 (%)_4 (%)_5 (%)_6 (%)_7 (%)_8 (%)_9 (%)_10 (%)_11 (%)_12
Groningen6,8
Almere9
Stadskanaal6,1
Veendam4,4
Zeewolde6
Achtkarspelen4,7
Ameland6,2
Harlingen4,2
Heerenveen5,4
Leeuwarden6,8
Ooststellingwerf3,1
Opsterland3,8
Schiermonnikoog2,8
Smallingerland4,8
Terschelling7,9
Vlieland1,7
Weststellingwerf5,3
Assen5,6
Coevorden4,9
Emmen5,7
Hoogeveen5,2
Meppel4,3
Almelo7
Borne3,7
Dalfsen4,3
Deventer6,9
Enschede6,9
Haaksbergen1,7
Hardenberg4,9
Hellendoorn4,8
Hengelo6,3
Kampen4,9
Losser5,2
Noordoostpolder5,6
Oldenzaal5,1
Ommen4,7
Raalte4,3
Staphorst4,8
Tubbergen2
Urk6,9
Wierden3,2
Zwolle6,1
Aalten4,8
Apeldoorn6,1
Arnhem8,5
Barneveld5
Beuningen6,1
Brummen4,3
Buren3,4
Culemborg6,1
Doesburg4,1
Doetinchem7
Druten4,5
Duiven3,5
Ede6
Elburg4,8
Epe4,7
Ermelo7,7
Harderwijk7,4
Hattem6,3
Heerde4,9
Heumen3,8
Lochem5,2
Maasdriel5,7
Nijkerk7,2
Nijmegen7,3
Oldebroek5,5
Putten5,1
Renkum2,5
Rheden6
Rozendaal0,7
Scherpenzeel5,4
Tiel6,6
Voorst6,1
Wageningen5,1
Westervoort6,9
Winterswijk3,8
Wijchen6,2
Zaltbommel6,8
Zevenaar5,2
Zutphen7,1
Nunspeet4,4
Dronten6,9
Amersfoort6,6
Baarn5,1
De Bilt5,2
Bunnik6,1
Bunschoten6
Eemnes4
Houten6
Leusden4,2
Lopik4,2
Montfoort4,9
Renswoude3,9
Rhenen5,1
Soest6
Utrecht7
Veenendaal7,2
Woudenberg8,5
Wijk bij Duurstede4,8
IJsselstein5,9
Zeist6,7
Nieuwegein7,1
Aalsmeer7,1
Alkmaar5,5
Amstelveen5,4
Amsterdam7,6
Bergen (NH.)4,5
Beverwijk7
Blaricum6,5
Bloemendaal5
Castricum5,2
Diemen6
Edam-Volendam4,5
Enkhuizen3,8
Haarlem6,8
Haarlemmermeer5,7
Heemskerk5,3
Heemstede4,2
Heiloo5,9
Den Helder7,3
Hilversum5,4
Hoorn6,9
Huizen5,2
Landsmeer4,3
Laren3,7
Medemblik4,6
Oostzaan7,1
Opmeer5,5
Ouder-Amstel3,4
Purmerend7,8
Schagen5,2
Texel3,1
Uitgeest4,3
Uithoorn7,5
Velsen6,5
Zandvoort5,8
Zaanstad8,4
Alblasserdam7,2
Alphen aan den Rijn6,1
Barendrecht6,3
Drechterland6,4
Capelle aan den IJssel7,1
Delft9
Dordrecht9,8
Gorinchem6,4
Gouda6,2
's-Gravenhage8,5
Hardinxveld-Giessendam3,1
Hendrik-Ido-Ambacht7,5
Stede Broec4,5
Hillegom5,4
Katwijk4,8
Krimpen aan den IJssel6,7
Leiden6,2
Leiderdorp3,4
Lisse4,1
Maassluis7,9
Nieuwkoop5,8
Noordwijk5,8
Oegstgeest5,8
Oudewater4,7
Papendrecht6,9
Ridderkerk6,3
Rotterdam9
Rijswijk11,30-2
Schiedam10,62-4
Sliedrecht5,9
Albrandswaard7,1
Vlaardingen9,96-8
Voorschoten8,3
Waddinxveen10,2
Wassenaar4,5
Woerden5,3
Zoetermeer8,6
Zoeterwoude7,6
Zwijndrecht6,4
Borsele4,4
Goes5,8
West Maas en Waal4,7
Hulst2,2
Kapelle5,8
Middelburg5,7
Reimerswaal5,5
Terneuzen5,7
Tholen5,4
Veere5,5
Vlissingen7,6
De Ronde Venen5,8
Tytsjerksteradiel6,1
Asten3,3
Baarle-Nassau3,4
Bergen op Zoom8,1
Best6,4
Boekel4,9
Boxtel5,6
Breda6,1
Deurne4,1
Pekela5,1
Dongen4,5
Eersel6,4
Eindhoven5,9
Etten-Leur7,5
Geertruidenberg5,9
Gilze en Rijen4,4
Goirle5,1
Helmond7,7
's-Hertogenbosch6,4
Heusden5,7
Hilvarenbeek4,1
Loon op Zand5,8
Nuenen, Gerwen en Nederwetten6,1
Oirschot3,8
Oisterwijk3,5
Oosterhout5,8
Oss4,9
Rucphen5,2
Sint-Michielsgestel5,2
Someren4,8
Son en Breugel5,1
Steenbergen4,7
Waterland5,3
Tilburg7
Valkenswaard4,4
Veldhoven4,8
Vught5,5
Waalre3,9
Waalwijk4,2
Woensdrecht5,1
Zundert4,1
Wormerland4,4
Landgraaf7,8
Beek3,9
Beesel2,9
Bergen (L.)7
Brunssum5,2
Gennep4,9
Heerlen5,4
Kerkrade5,4
Maastricht6
Meerssen3,2
Mook en Middelaar4
Nederweert3,6
Roermond7,6
Simpelveld3,7
Stein3
Vaals5
Venlo6,1
Venray6
Voerendaal2,2
Weert5,9
Valkenburg aan de Geul5,1
Lelystad8,4
Horst aan de Maas4,2
Oude IJsselstreek4,1
Teylingen5,8
Utrechtse Heuvelrug4
Oost Gelre4,5
Koggenland5,5
Lansingerland5,7
Leudal4,4
Maasgouw4,9
Gemert-Bakel3,4
Halderberge5,3
Heeze-Leende5,5
Laarbeek4,5
Reusel-De Mierden4,4
Roerdalen7,3
Roosendaal6,1
Schouwen-Duiveland3,8
Aa en Hunze3,1
Borger-Odoorn3,8
De Wolden4,3
Noord-Beveland5,6
Wijdemeren4,4
Noordenveld3,6
Twenterand5,3
Westerveld3
Lingewaard5,3
Cranendonck3,8
Steenwijkerland4,7
Moerdijk3,9
Echt-Susteren3,9
Sluis3,4
Drimmelen5
Bernheze5,4
Alphen-Chaam2,7
Bergeijk4,9
Bladel3,1
Gulpen-Wittem3,8
Tynaarlo5,9
Midden-Drenthe4,5
Overbetuwe6,7
Hof van Twente3
Neder-Betuwe5
Rijssen-Holten4,8
Geldrop-Mierlo6
Olst-Wijhe5
Dinkelland3,5
Westland5,6
Midden-Delfland4,9
Berkelland3,9
Bronckhorst2,9
Sittard-Geleen5,6
Kaag en Braassem6,8
Dantumadiel4,3
Zuidplas6,9
Peel en Maas4,1
Oldambt5,3
Zwartewaterland6,3
S�dwest-Frysl�n3,7
Bodegraven-Reeuwijk4,4
Eijsden-Margraten4,6
Stichtse Vecht5,5
Hollands Kroon5,4
Leidschendam-Voorburg6,8
Goeree-Overflakkee4,7
Pijnacker-Nootdorp6,5
Nissewaard8,7
Krimpenerwaard4,5
De Fryske Marren4,2
Gooise Meren5,9
Berg en Dal4,5
Meierijstad4,7
Waadhoeke5,8
Westerwolde4,2
Midden-Groningen7,4
Beekdaelen5
Montferland5,1
Altena5
West Betuwe5
Vijfheerenlanden6,9
Hoeksche Waard6,4
Het Hogeland5
Westerkwartier4,6
Noardeast-Frysl�n5,7
Molenlanden5,3
Eemsdelta6,4
Dijk en Waard6,6
Land van Cuijk9,5
Maashorst4,5
Voorne aan Zee5,6
*voorlopige cijfers

Aandeel landbouwvestigingen in Noordoostpolder het grootst

Op 1 januari 2023 telde Nederland iets meer dan 80 duizend vestigingen in de landbouw, bosbouw of visserij. Dat is 3,4 procent van alle bedrijfsvestigingen. Het aantal vestigingen in de landbouwsector groeide met ongeveer 10 duizend in tien jaar tijd. Met name in het noorden en oosten zijn er relatief veel gemeenten waar ten minste 1 op de 10 vestigingen onder deze bedrijfstakgroep valt.

De gemeente Noordoostpolder heeft in verhouding de meeste landbouwvestigingen onder alle bedrijven in die gemeente (19,5 procent), gevolgd door Tubbergen (19,1 procent) en Staphorst (18,4 procent). In en nabij grotere gemeenten zoals Amsterdam en Haarlem is dat aandeel het kleinst (0,1 procent).

Deze cijfers zijn half maart toegevoegd aan de StatLine-tabel Kerncijfers wijken en buurten 2023, en in kaartvorm te bekijken via de visualisatie Cijfers op de Kaart

Aandeel bedrijfsvestigingen landbouwsector, 2023
Gemeente% bedrijfsvestigingen landbouwsector (% van vestigingen in gemeente)
Groningen (gemeente)0,8
Almere0,3
Stadskanaal5,6
Veendam3,4
Zeewolde9,8
Achtkarspelen7,1
Ameland6,7
Harlingen3,8
Heerenveen4,8
Leeuwarden2,5
Ooststellingwerf12,7
Opsterland10,3
Schiermonnikoog5,6
Smallingerland3,4
Terschelling4,5
Vlieland0,7
Weststellingwerf13,4
Assen1,1
Coevorden10,8
Emmen4,4
Hoogeveen3,8
Meppel2,7
Almelo1,8
Borne2,3
Dalfsen13,6
Deventer2,5
Enschede1,1
Haaksbergen10,4
Hardenberg11,8
Hellendoorn8,1
Hengelo (O.)1,1
Kampen7,1
Losser10,5
Noordoostpolder19,5
Oldenzaal0,8
Ommen14,6
Raalte13,0
Staphorst18,4
Tubbergen19,1
Urk4,2
Wierden8,5
Zwolle1,0
Aalten11,5
Apeldoorn1,5
Arnhem0,3
Barneveld7,7
Beuningen2,6
Brummen4,9
Buren10,0
Culemborg1,5
Doesburg1,5
Doetinchem2,7
Druten5,2
Duiven2,5
Ede5,6
Elburg5,6
Epe5,7
Ermelo3,2
Harderwijk1,1
Hattem2,5
Heerde5,0
Heumen4,0
Lochem9,2
Maasdriel7,2
Nijkerk3,4
Nijmegen0,2
Oldebroek8,3
Putten8,6
Renkum0,9
Rheden1,2
Rozendaal0,3
Scherpenzeel5,1
Tiel1,4
Voorst9,6
Wageningen1,5
Westervoort0,7
Winterswijk8,9
Wijchen3,3
Zaltbommel6,9
Zevenaar3,5
Zutphen1,1
Nunspeet5,0
Dronten11,8
Amersfoort0,4
Baarn0,7
De Bilt1,7
Bunnik4,6
Bunschoten2,3
Eemnes3,6
Houten2,2
Leusden2,4
Lopik12,2
Montfoort5,8
Renswoude10,4
Rhenen3,9
Soest0,6
Utrecht (gemeente)0,2
Veenendaal0,5
Woudenberg5,8
Wijk bij Duurstede4,3
IJsselstein1,2
Zeist0,3
Nieuwegein0,3
Aalsmeer2,3
Alkmaar1,4
Amstelveen0,6
Amsterdam0,1
Bergen (NH.)2,3
Beverwijk0,4
Blaricum0,4
Bloemendaal0,3
Castricum1,6
Diemen0,1
Edam-Volendam1,8
Enkhuizen2,0
Haarlem0,1
Haarlemmermeer1,5
Heemskerk2,4
Heemstede0,3
Heiloo1,1
Den Helder2,1
Hilversum0,2
Hoorn0,3
Huizen0,2
Landsmeer1,7
Laren (NH.)0,3
Medemblik7,4
Oostzaan1,4
Opmeer7,6
Ouder-Amstel1,2
Purmerend1,9
Schagen7,6
Texel10,7
Uitgeest1,7
Uithoorn2,7
Velsen0,5
Zandvoort0,1
Zaanstad0,5
Alblasserdam0,6
Alphen aan den Rijn5,7
Barendrecht0,5
Drechterland9,9
Capelle aan den IJssel0,3
Delft0,8
Dordrecht0,6
Gorinchem0,5
Gouda0,5
's-Gravenhage (gemeente)4,3
Hardinxveld-Giessendam1,7
Hendrik-Ido-Ambacht0,4
Stede Broec4,7
Hillegom2,8
Katwijk1,9
Krimpen aan den IJssel0,1
Leiden0,2
Leiderdorp0,5
Lisse2,2
Maassluis2,4
Nieuwkoop8,1
Noordwijk4,0
Oegstgeest0,3
Oudewater7,9
Papendrecht0,3
Ridderkerk0,9
Rotterdam0,5
Rijswijk (ZH.)1,1
Schiedam1,7
Sliedrecht0,5
Albrandswaard1,0
Vlaardingen1,8
Voorschoten0,7
Waddinxveen2,9
Wassenaar0,7
Woerden3,6
Zoetermeer0,7
Zoeterwoude5,1
Zwijndrecht0,6
Borsele12,5
Goes2,6
West Maas en Waal8,2
Hulst11,3
Kapelle7,0
Middelburg (Z.)1,9
Reimerswaal10,7
Terneuzen7,6
Tholen11,4
Veere9,9
Vlissingen1,2
De Ronde Venen3,7
Tytsjerksteradiel8,1
Asten10,6
Baarle-Nassau16,8
Bergen op Zoom1,7
Best2,3
Boekel13,2
Boxtel3,6
Breda0,8
Deurne10,6
Pekela7,6
Dongen3,9
Eersel7,8
Eindhoven0,2
Etten-Leur3,2
Geertruidenberg2,2
Gilze en Rijen4,4
Goirle2,2
Helmond0,7
's-Hertogenbosch0,8
Heusden2,9
Hilvarenbeek11,3
Loon op Zand3,1
Nuenen, Gerwen en Nederwetten2,1
Oirschot10,2
Oisterwijk4,4
Oosterhout1,7
Oss4,2
Rucphen6,1
Sint-Michielsgestel4,5
Someren10,9
Son en Breugel2,3
Steenbergen10,6
Waterland3,7
Tilburg0,8
Valkenswaard2,3
Veldhoven1,0
Vught2,1
Waalre0,9
Waalwijk1,7
Woensdrecht6,0
Zundert15,7
Wormerland3,7
Landgraaf1,1
Beek (L.)1,7
Beesel4,3
Bergen (L.)10,7
Brunssum0,6
Gennep5,0
Heerlen0,4
Kerkrade0,5
Maastricht0,4
Meerssen3,0
Mook en Middelaar1,6
Nederweert12,3
Roermond1,1
Simpelveld5,1
Stein (L.)1,2
Vaals3,7
Venlo2,0
Venray9,6
Voerendaal5,6
Weert3,5
Valkenburg aan de Geul3,0
Lelystad1,9
Horst aan de Maas11,6
Oude IJsselstreek8,4
Teylingen2,9
Utrechtse Heuvelrug2,6
Oost Gelre9,7
Koggenland9,4
Lansingerland4,3
Leudal10,1
Maasgouw2,4
Gemert-Bakel10,3
Halderberge6,0
Heeze-Leende7,4
Laarbeek5,9
Reusel-De Mierden12,9
Roerdalen8,1
Roosendaal2,9
Schouwen-Duiveland7,8
Aa en Hunze9,4
Borger-Odoorn10,2
De Wolden13,7
Noord-Beveland13,0
Wijdemeren1,8
Noordenveld6,2
Twenterand8,4
Westerveld10,7
Lingewaard4,4
Cranendonck5,8
Steenwijkerland10,3
Moerdijk5,1
Echt-Susteren5,8
Sluis14,7
Drimmelen7,5
Bernheze8,7
Alphen-Chaam14,6
Bergeijk8,5
Bladel6,5
Gulpen-Wittem9,0
Tynaarlo3,9
Midden-Drenthe14,5
Overbetuwe4,5
Hof van Twente12,7
Neder-Betuwe11,4
Rijssen-Holten5,5
Geldrop-Mierlo1,0
Olst-Wijhe13,0
Dinkelland16,1
Westland9,2
Midden-Delfland8,0
Berkelland14,9
Bronckhorst13,9
Sittard-Geleen1,0
Kaag en Braassem7,3
Dantumadiel8,7
Zuidplas3,4
Peel en Maas11,2
Oldambt6,8
Zwartewaterland7,1
S�dwest-Frysl�n8,8
Bodegraven-Reeuwijk4,9
Eijsden-Margraten5,9
Stichtse Vecht2,5
Hollands Kroon13,9
Leidschendam-Voorburg1,2
Goeree-Overflakkee7,7
Pijnacker-Nootdorp4,2
Nissewaard1,7
Krimpenerwaard5,2
De Fryske Marren9,6
Gooise Meren0,4
Berg en Dal3,5
Meierijstad6,0
Waadhoeke13,2
Westerwolde13,5
Midden-Groningen7,2
Beekdaelen4,1
Montferland6,1
Altena5,3
West Betuwe8,0
Vijfheerenlanden4,9
Hoeksche Waard4,4
Het Hogeland13,3
Westerkwartier9,5
Noardeast-Frysl�n12,6
Molenlanden7,9
Eemsdelta10,9
Dijk en Waard2,0
Land van Cuijk9,6
Maashorst5,4
Voorne aan Zee3,8

Aantal faillissementen stijgt met ruim 50 procent in 2023

In 2023 zijn 3 272 bedrijven en instellingen, inclusief eenmanszaken, failliet verklaard. Dat is 52 procent meer dan in 2022. Toen bedroeg het aantal faillissementen 2 145. Het aantal faillissementen in 2023 was nog steeds lager dan in 2019, het laatste volledige jaar voor corona.

Het aantal faillissementen nam in 2023 in bijna alle regio’s toe in vergelijking met 2022. In Noord-Friesland nam het aantal faillissementen relatief gezien het meest toe met iets meer dan 206 procent. In vier regio’s daalde het aantal faillissementen ten opzichte van een jaar eerder, het meest in Zeeuws-Vlaanderen met iets meer dan 27 procent. In Oost-Zuid-Holland was het aantal faillissementen in 2023 gelijk aan dat in 2022.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden in de StatLine-tabel Faillissementen; bedrijven en instellingen, regio.

Faillissementen, ontwikkeling 2023 t.o.v. 2022
COROPFaillissementen (% verandering t.o.v. 2022)
Oost-Groningen (CR)53,3
Delfzijl en omgeving (CR)120,0
Overig Groningen (CR)61,9
Noord-Friesland (CR)206,3
Zuidwest-Friesland (CR)-18,8
Zuidoost-Friesland (CR)47,1
Noord-Drenthe (CR)20,0
Zuidoost-Drenthe (CR)62,5
Zuidwest-Drenthe (CR)112,5
Noord-Overijssel (CR)69,0
Zuidwest-Overijssel (CR)-22,7
Twente (CR)67,1
Veluwe (CR)170,6
Achterhoek (CR)52,9
Arnhem/Nijmegen (CR)65,7
Zuidwest-Gelderland (CR)22,7
Utrecht (CR)38,0
Kop van Noord-Holland (CR)38,2
Alkmaar en omgeving (CR)121,1
IJmond (CR)-7,7
Agglomeratie Haarlem (CR)192,9
Zaanstreek (CR)25,0
Groot-Amsterdam (CR)25,2
Het Gooi en Vechtstreek (CR)5,0
Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR)29,0
Agglomeratie 's-Gravenhage (CR)18,6
Delft en Westland (CR)59,1
Oost-Zuid-Holland (CR)0,0
Groot-Rijnmond (CR)53,0
Zuidoost-Zuid-Holland (CR)31,8
Zeeuwsch-Vlaanderen (CR)-27,3
Overig Zeeland (CR)146,2
West-Noord-Brabant (CR)21,3
Midden-Noord-Brabant (CR)118,8
Noordoost-Noord-Brabant (CR)170,3
Zuidoost-Noord-Brabant (CR)62,1
Noord-Limburg (CR)61,5
Midden-Limburg (CR)79,2
Zuid-Limburg (CR)48,2
Flevoland (CR)60,7

Minder vergunde nieuwbouwwoningen in 2023

In 2023 werd voor bijna 55 duizend nieuw te bouwen woningen een vergunning afgegeven. Dat is 15 procent minder dan in 2022. Vooral voor koopwoningen werden minder vergunningen afgegeven (-23 procent). Voor huurwoningen was dit 6 procent minder dan in 2022. 

In Zuid-Holland werden in 2023 met bijna 11 duizend de meeste nieuwbouwwoningen vergund. Daarvan is 57 procent bestemd voor de verhuur. In Zeeland werden met 688 nieuwe woningen de minste nieuwbouwwoningen vergund, waarvan 38 procent is bestemd voor de verhuur. De provincie Utrecht gaf juist relatief veel vergunningen af voor nieuw te bouwen huurwoningen. Van de 7,1 duizend vergunde nieuwbouwwoningen was 71 procent voor de bouw van nieuwe huurwoningen. 

Lees meer over dit onderwerp in het nieuwsbericht Minder vergunde nieuwbouwwoningen in 2023.

Vergunde nieuwbouwwoningen, 2023*
ProvincieHuurwoningenKoopwoningen
Zuid-Holland62144677
Noord-Brabant37635233
Noord-Holland51063808
Utrecht50472074
Gelderland26254365
Overijssel19062247
Groningen1036924
Flevoland569904
Limburg657749
Drenthe648530
Fryslân532543
Zeeland260428
* voorlopige cijfers

Meeste nieuwbouwwoningen in Amsterdam

In 2023 zijn ruim 73 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd. In Amsterdam werden de meeste nieuwbouwwoningen opgeleverd: 4,5 duizend, een toename van de woningvoorraad van 1 procent. Met deze nieuwbouwwoningen erbij heeft de gemeente Amsterdam nu in totaal 480 duizend woningen. Na Amsterdam werden de meeste nieuwbouwwoningen gebouwd in Rotterdam: 3,2 duizend. De gemeente Zoeterwoude kende relatief de grootste groei in woningen door nieuwbouw. Hier steeg de woningvoorraad met 4,8 procent naar 4,1 duizend woningen door de bouw van 190 nieuwe woningen.

Toename woningvoorraad door nieuwbouw, 2023*
GemeenteGroei woningvoorraad door nieuwbouw % ( %)
Aa en Hunze0,7
Aalsmeer1,8
Aalten0,4
Achtkarspelen0,6
Alblasserdam0,3
Albrandswaard0,3
Alkmaar0,6
Almelo1,0
Almere1,8
Alphen aan den Rijn1,2
Alphen-Chaam1,5
Altena0,5
Ameland1,3
Amersfoort1,0
Amstelveen0,1
Amsterdam1,0
Apeldoorn0,7
Arnhem0,8
Assen0,4
Asten1,6
Baarle-Nassau1,9
Baarn0,8
Barendrecht0,1
Barneveld2,4
Beek (L.)0,1
Beekdaelen0,2
Beesel0,2
Berg en Dal0,8
Bergeijk1,4
Bergen (L.)0,7
Bergen (NH.)0,4
Bergen op Zoom1,7
Berkelland0,3
Bernheze2,4
Best0,9
Beuningen1,2
Beverwijk0,4
Bladel0,6
Blaricum0,1
Bloemendaal0,1
Bodegraven-Reeuwijk0,7
Boekel2,3
Borger-Odoorn0,8
Borne1,4
Borsele0,7
Boxtel0,7
Breda1,1
Bronckhorst0,8
Brummen1,5
Brunssum0,7
Bunnik0,4
Bunschoten1,3
Buren0,6
Capelle aan den IJssel0,5
Castricum1,2
Coevorden0,6
Cranendonck1,2
Culemborg1,5
Dalfsen0,9
Dantumadiel0,1
De Bilt0,0
De Fryske Marren0,6
De Ronde Venen0,8
De Wolden0,3
Delft2,4
Den Helder0,6
Deurne1,0
Deventer1,0
Diemen1,1
Dijk en Waard1,0
Dinkelland0,9
Doesburg1,0
Doetinchem1,0
Dongen0,3
Dordrecht1,2
Drechterland1,3
Drimmelen1,2
Dronten0,6
Druten0,3
Duiven0,1
Echt-Susteren1,1
Edam-Volendam1,6
Ede1,0
Eemnes4,3
Eemsdelta1,8
Eersel1,0
Eijsden-Margraten0,5
Eindhoven0,8
Elburg0,3
Emmen0,4
Enkhuizen0,1
Enschede0,4
Epe0,5
Ermelo1,5
Etten-Leur1,8
Geertruidenberg0,3
Geldrop-Mierlo1,0
Gemert-Bakel1,0
Gennep0,7
Gilze en Rijen2,2
Goeree-Overflakkee1,0
Goes1,4
Goirle0,3
Gooise Meren0,4
Gorinchem0,9
Gouda0,8
Groningen (gemeente)0,9
Gulpen-Wittem0,1
Haaksbergen0,7
Haarlem1,5
Haarlemmermeer0,7
Halderberge0,4
Hardenberg0,9
Harderwijk1,4
Hardinxveld-Giessendam0,9
Harlingen1,0
Hattem0,6
Heemskerk0,5
Heemstede0,1
Heerde0,3
Heerenveen0,6
Heerlen0,4
Heeze-Leende2,0
Heiloo0,8
Hellendoorn0,2
Helmond1,7
Hendrik-Ido-Ambacht1,3
Hengelo (O.)1,0
Het Hogeland0,5
Heumen0,4
Heusden1,0
Hillegom1,6
Hilvarenbeek0,6
Hilversum0,2
Hoeksche Waard1,5
Hof van Twente0,8
Hollands Kroon0,9
Hoogeveen0,3
Hoorn0,7
Horst aan de Maas0,5
Houten0,5
Huizen0,2
Hulst0,5
IJsselstein0,0
Kaag en Braassem2,4
Kampen0,9
Kapelle0,1
Katwijk0,4
Kerkrade0,0
Koggenland0,6
Krimpen aan den IJssel0,4
Krimpenerwaard0,3
Laarbeek0,8
Land van Cuijk0,9
Landgraaf0,1
Landsmeer0,2
Lansingerland2,8
Laren (NH.)0,3
Leeuwarden0,9
Leiden1,9
Leiderdorp0,1
Leidschendam-Voorburg0,1
Lelystad1,5
Leudal0,3
Leusden0,4
Lingewaard0,6
Lisse0,5
Lochem0,8
Loon op Zand0,8
Lopik0,4
Losser0,8
Maasdriel1,3
Maasgouw0,5
Maashorst1,2
Maassluis2,4
Maastricht1,8
Medemblik0,2
Meerssen0,1
Meierijstad1,3
Meppel1,3
Middelburg (Z.)1,0
Midden-Delfland0,5
Midden-Drenthe1,0
Midden-Groningen0,3
Moerdijk1,4
Molenlanden0,7
Montferland0,8
Montfoort0,2
Mook en Middelaar2,2
Neder-Betuwe1,5
Nederweert0,4
Nieuwegein0,9
Nieuwkoop0,9
Nijkerk1,4
Nijmegen1,9
Nissewaard0,7
Noardeast-Fryslân0,2
Noord-Beveland1,0
Noordenveld0,6
Noordoostpolder2,2
Noordwijk1,6
Nuenen, Gerwen en Nederwetten0,4
Nunspeet1,9
Oegstgeest1,1
Oirschot0,5
Oisterwijk0,7
Oldambt1,0
Oldebroek1,0
Oldenzaal0,6
Olst-Wijhe2,2
Ommen0,8
Oost Gelre1,0
Oosterhout1,1
Ooststellingwerf0,3
Oostzaan0,1
Opmeer2,0
Opsterland0,8
Oss0,9
Oude IJsselstreek0,6
Ouder-Amstel0,0
Oudewater1,3
Overbetuwe0,8
Papendrecht0,1
Peel en Maas0,7
Pekela0,2
Pijnacker-Nootdorp0,9
Purmerend0,4
Putten0,5
Raalte0,4
Reimerswaal1,0
Renkum0,2
Renswoude1,3
Reusel-De Mierden1,5
Rheden0,1
Rhenen0,5
Ridderkerk0,6
Rijssen-Holten1,2
Rijswijk (ZH.)1,0
Roerdalen0,3
Roermond0,8
Roosendaal0,4
Rotterdam1,0
Rozendaal0,4
Rucphen0,8
Schagen1,3
Scherpenzeel0,1
Schiedam0,6
Schiermonnikoog0,2
Schouwen-Duiveland0,3
's-Gravenhage (gemeente)0,6
's-Hertogenbosch1,3
Simpelveld0,2
Sint-Michielsgestel0,8
Sittard-Geleen0,4
Sliedrecht0,4
Sluis1,5
Smallingerland0,8
Soest0,7
Someren1,0
Son en Breugel0,1
Stadskanaal0,0
Staphorst1,0
Stede Broec0,7
Steenbergen1,0
Steenwijkerland0,6
Stein (L.)0,1
Stichtse Vecht0,3
Súdwest-Fryslân0,2
Terneuzen1,1
Terschelling1,3
Texel0,4
Teylingen0,7
Tholen0,9
Tiel0,9
Tilburg0,7
Tubbergen0,9
Twenterand1,2
Tynaarlo0,6
Tytsjerksteradiel0,6
Uitgeest0,0
Uithoorn0,6
Urk0,4
Utrecht (gemeente)1,1
Utrechtse Heuvelrug0,9
Vaals0,1
Valkenburg aan de Geul0,1
Valkenswaard1,0
Veendam0,5
Veenendaal1,7
Veere0,7
Veldhoven1,9
Velsen0,4
Venlo0,7
Venray0,4
Vijfheerenlanden3,1
Vlaardingen1,6
Vlieland0,9
Vlissingen1,8
Voerendaal0,4
Voorne aan Zee0,5
Voorschoten0,0
Voorst1,0
Vught1,0
Waadhoeke0,3
Waalre0,4
Waalwijk0,6
Waddinxveen3,1
Wageningen1,9
Wassenaar1,0
Waterland0,1
Weert0,7
West Betuwe0,8
West Maas en Waal2,3
Westerkwartier0,5
Westerveld0,4
Westervoort0,5
Westerwolde0,4
Westland1,3
Weststellingwerf0,9
Wierden1,1
Wijchen0,9
Wijdemeren0,6
Wijk bij Duurstede0,4
Winterswijk0,5
Woensdrecht0,5
Woerden1,5
Wormerland0,4
Woudenberg1,9
Zaanstad1,0
Zaltbommel0,4
Zandvoort0,2
Zeewolde2,1
Zeist0,3
Zevenaar0,3
Zoetermeer1,1
Zoeterwoude4,8
Zuidplas1,5
Zundert1,4
Zutphen0,8
Zwartewaterland0,4
Zwijndrecht0,0
Zwolle1,1
* voorlopige cijfers

In absolute aantallen werden in Zuid-Holland de meeste woningen gebouwd, 17,3 duizend. In Noord-Brabant (12,1 duizend) en Noord-Holland (10,8 duizend) werden ook veel nieuwbouwwoningen gerealiseerd.

Lees meer over dit onderwerp in het nieuwsbericht Ruim 73 duizend nieuwbouwwoningen in 2023.

Gemiddelde transactieprijs voor bestaande koopwoningen het hoogst in Bloemendaal

In 2023 was de gemiddelde transactieprijs van een bestaande koopwoning in Nederland ruim 416 duizend euro. De gemeenten met de hoogste gemiddelde transactieprijzen lagen in de provincie Noord-Holland: Bloemendaal, Blaricum en Laren hadden een gemiddelde verkoopprijs die boven de 1 miljoen euro uitkwam. De drie gemeenten met de laagste gemiddelde transactieprijs lagen in Groningen en Limburg: Pekela, Kerkrade en Heerlen hadden een gemiddelde transactieprijs onder de 250 duizend euro. 

In 2023 verschilde de gemiddelde transactieprijs in de duurste en goedkoopste gemeente ruim 873 duizend euro. Een jaar eerder was dit verschil nog 888 duizend euro. De gemiddelde verkoopprijs van een bestaande koopwoning in de duurste gemeente (Bloemendaal) was vijf keer zo hoog als in de goedkoopste gemeente (Pekela).

Het totaal aantal transacties van bestaande koopwoningen is afgenomen in 2023. Dit bedroeg in 2023 ruim 182 duizend woningen. Dat is 5,5 procent minder dan een jaar eerder. Ook in 2022 en 2021 waren er minder woningtransacties dan een jaar eerder. De provincie met de meeste transacties was Zuid-Holland (38 334). De minste transacties waren in Flevoland (5 085). 

Lees meer over dit onderwerp in het nieuwsbericht Gemiddelde transactieprijs koopwoning in 2023 ruim 416 duizend euro.

Gemiddelde transactieprijs bestaande koopwoning
GemNaam2023 ( duizend euro)2022 ( duizend euro)
Groningen (gemeente)349,9353,9
Almere424,5439,1
Stadskanaal265,1289,2
Veendam269,9272,9
Zeewolde390,5442,4
Achtkarspelen319,8305,5
Ameland353,5388,7
Harlingen298,3311,7
Heerenveen362,4358,2
Leeuwarden294,7287,7
Ooststellingwerf340,5367,1
Opsterland356,6360,2
Schiermonnikoog392,5577,2
Smallingerland311,7304,5
Terschelling519,2501,3
Vlieland526,9557,2
Weststellingwerf365,7380,9
Assen334,1330,0
Coevorden352,0342,3
Emmen297,5295,5
Hoogeveen307,2311,5
Meppel359,8367,2
Almelo306,7293,5
Borne378,7382,5
Dalfsen453,7438,0
Deventer367,7382,2
Enschede331,0331,5
Haaksbergen371,9373,7
Hardenberg349,1353,5
Hellendoorn378,8382,1
Hengelo (O.)323,7324,4
Kampen353,2344,3
Losser344,8353,1
Noordoostpolder331,0335,0
Oldenzaal352,3376,0
Ommen414,7422,3
Raalte421,6403,1
Staphorst348,1335,1
Tubbergen408,7403,0
Urk346,3353,7
Wierden403,0426,6
Zwolle410,0414,5
Aalten318,7319,6
Apeldoorn407,6420,5
Arnhem369,1383,7
Barneveld488,9518,4
Beuningen422,4428,3
Brummen381,9461,8
Buren489,4500,2
Culemborg427,2406,9
Doesburg361,9355,0
Doetinchem366,5380,7
Druten393,4408,0
Duiven378,5364,9
Ede428,8429,4
Elburg391,8390,5
Epe488,0490,4
Ermelo490,0509,3
Harderwijk437,8450,7
Hattem469,5509,1
Heerde479,1487,9
Heumen436,4463,8
Lochem500,2502,4
Maasdriel448,6441,3
Nijkerk478,4480,1
Nijmegen396,3412,4
Oldebroek404,9408,7
Putten525,3539,8
Renkum454,6503,0
Rheden393,8409,3
Rozendaal739,7743,5
Scherpenzeel445,7476,0
Tiel367,7367,0
Voorst473,7538,5
Wageningen448,2436,2
Westervoort363,4346,6
Winterswijk313,2338,0
Wijchen404,2422,2
Zaltbommel452,9447,1
Zevenaar348,7341,4
Zutphen365,6375,8
Nunspeet466,6473,8
Dronten391,1380,7
Amersfoort466,0468,5
Baarn539,1600,7
De Bilt608,0719,6
Bunnik550,5583,6
Bunschoten441,8410,8
Eemnes470,0619,3
Houten525,1564,3
Leusden464,7518,2
Lopik450,7434,2
Montfoort478,5458,5
Renswoude419,1516,8
Rhenen493,1502,5
Soest496,0535,0
Utrecht (gemeente)474,4511,0
Veenendaal393,1429,4
Woudenberg490,5510,0
Wijk bij Duurstede450,4472,5
IJsselstein475,7493,8
Zeist545,3643,1
Nieuwegein385,7403,9
Aalsmeer536,6570,7
Alkmaar393,4399,3
Amstelveen615,4658,4
Amsterdam568,2621,0
Bergen (NH.)688,1685,9
Beverwijk370,0382,6
Blaricum1070,31099,1
Bloemendaal1088,81118,9
Castricum484,4513,7
Diemen510,7528,1
Edam-Volendam401,7422,0
Enkhuizen340,7368,2
Haarlem507,3561,4
Haarlemmermeer507,6527,1
Heemskerk429,2418,2
Heemstede708,3805,0
Heiloo555,3561,0
Den Helder262,9270,7
Hilversum505,3524,2
Hoorn379,4384,2
Huizen531,1581,6
Landsmeer634,6724,0
Laren (NH.)1050,41030,1
Medemblik406,5419,3
Oostzaan512,6576,5
Opmeer406,1391,4
Ouder-Amstel630,5650,6
Purmerend418,8439,7
Schagen361,2369,2
Texel435,1441,0
Uitgeest430,4441,0
Uithoorn492,5492,0
Velsen445,2482,2
Zandvoort608,5584,5
Zaanstad387,1410,8
Alblasserdam360,0368,5
Alphen aan den Rijn401,5411,2
Barendrecht466,5493,8
Drechterland443,5434,2
Capelle aan den IJssel365,6368,0
Delft388,2417,5
Dordrecht337,1344,2
Gorinchem395,7398,5
Gouda363,0370,5
s-Gravenhage413,7454,3
Hardinxveld-Giessendam374,1390,2
Hendrik-Ido-Ambacht413,4429,6
Stede Broec361,1353,7
Hillegom428,3478,3
Katwijk467,9466,0
Krimpen aan den IJssel425,3413,2
Leiden454,3462,8
Leiderdorp460,2456,4
Lisse448,1489,7
Maassluis378,7370,5
Nieuwkoop469,0458,8
Noordwijk558,0566,4
Oegstgeest554,9585,6
Oudewater449,7425,9
Papendrecht363,3382,2
Ridderkerk339,3330,7
Rotterdam383,7397,9
Rijswijk (ZH)385,3403,8
Schiedam312,0317,4
Sliedrecht348,2337,1
Albrandswaard468,4493,1
Vlaardingen318,2323,8
Voorschoten534,8565,5
Waddinxveen395,8411,6
Wassenaar799,9970,8
Woerden488,9505,1
Zoetermeer391,6394,0
Zoeterwoude492,1395,9
Zwijndrecht341,1344,1
Borsele337,1328,8
Goes344,8358,0
West Maas en Waal421,4464,1
Hulst287,9305,9
Kapelle374,9355,6
Middelburg (Z.)345,3336,7
Reimerswaal309,8316,6
Terneuzen279,4264,8
Tholen301,2279,3
Veere450,3480,8
Vlissingen274,1271,9
De Ronde Venen510,4594,1
Tytsjerksteradiel327,8339,9
Asten439,9429,9
Baarle-Nassau391,2426,4
Bergen op Zoom338,4321,7
Best452,2456,9
Boekel445,5448,0
Boxtel445,7466,6
Breda437,3470,6
Deurne412,1423,1
Pekela215,8230,8
Dongen407,5393,4
Eersel497,6511,3
Eindhoven404,3411,9
Etten-Leur404,6414,1
Geertruidenberg386,5374,3
Gilze en Rijen404,3391,6
Goirle469,9480,9
Helmond389,1382,1
s-Hertogenbosch444,0463,8
Heusden445,2473,8
Hilvarenbeek520,4541,4
Loon op Zand414,4438,5
Nuenen, Gerwen en Nederwetten507,6531,6
Oirschot445,4490,2
Oisterwijk548,5562,5
Oosterhout383,8405,6
Oss391,5373,1
Rucphen428,6441,3
Sint-Michielsgestel508,0513,0
Someren410,7431,0
Son en Breugel525,2583,7
Steenbergen340,6351,7
Waterland497,1561,7
Tilburg371,5384,9
Valkenswaard445,0433,8
Veldhoven486,4500,0
Vught606,1614,8
Waalre566,0607,6
Waalwijk394,8396,3
Woensdrecht368,5350,1
Zundert420,7425,8
Wormerland461,8473,1
Landgraaf271,3282,1
Beek (L.)331,4328,7
Beesel344,5299,1
Bergen (L.)338,0369,3
Brunssum254,1239,3
Gennep381,5356,7
Heerlen246,6251,3
Kerkrade242,6237,8
Maastricht374,5369,6
Meerssen368,5373,5
Mook en Middelaar456,0452,8
Nederweert391,5431,8
Roermond344,3358,4
Simpelveld305,9296,4
Stein (L)307,1314,9
Vaals339,2309,9
Venlo318,1341,1
Venray369,2367,1
Voerendaal373,0362,0
Weert354,7370,9
Valkenburg a/d Geul374,5376,1
Lelystad372,2380,4
Horst aan de Maas364,0364,8
Oude IJsselstreek340,0316,5
Teylingen478,7523,5
Utrechtse Heuvelrug565,0609,0
Oost Gelre335,8342,9
Koggenland399,3401,7
Lansingerland525,9551,9
Leudal361,4358,6
Maasgouw344,1352,1
Gemert-Bakel438,8434,7
Halderberge398,8372,9
Heeze-Leende482,7404,6
Laarbeek434,1476,2
Reusel-De Mierden435,7444,8
Roerdalen330,3319,5
Roosendaal342,5343,8
Schouwen-Duiveland426,4439,9
Aa en Hunze411,0408,0
Borger-Odoorn345,0354,5
De Wolden423,0443,8
Noord-Beveland314,5332,8
Wijdemeren583,1657,9
Noordenveld395,2402,9
Twenterand338,2348,1
Westerveld423,7434,1
Lingewaard410,5419,1
Cranendonck401,9394,1
Steenwijkerland364,9378,2
Moerdijk375,2381,5
Echt-Susteren323,9314,6
Sluis343,4324,2
Drimmelen404,3412,1
Bernheze496,4475,1
Alphen-Chaam461,8525,9
Bergeijk422,3446,9
Bladel441,9465,4
Gulpen-Wittem355,6390,1
Tynaarlo441,7485,6
Midden-Drenthe365,0400,3
Overbetuwe433,5453,8
Hof van Twente396,3383,2
Neder-Betuwe410,7432,1
Rijssen-Holten390,9403,2
Geldrop-Mierlo434,4440,7
Olst-Wijhe392,2397,8
Dinkelland396,5409,3
Westland453,6449,6
Midden-Delfland502,4542,6
Berkelland401,3365,8
Bronckhorst448,4433,0
Sittard-Geleen299,1292,8
Kaag en Braassem487,8492,7
Dantumadiel332,3365,5
Zuidplas465,1463,9
Peel en Maas371,6376,4
Oldambt265,6280,2
Zwartewaterland362,6349,9
Súdwest Fryslân333,2342,4
Bodegraven-Reeuwijk459,6495,7
Eijsden-Margraten401,3418,4
Stichtse Vecht463,1544,6
Hollands Kroon379,6366,9
Leidschendam-Voorburg446,9469,8
Goeree-Overflakkee386,7354,4
Pijnacker-Nootdorp529,5524,9
Nissewaard335,3340,7
Krimpenerwaard420,4410,4
De Fryske Marren363,8361,4
Gooise Meren656,4692,7
Berg en Dal427,6424,8
Meierijstad435,6431,5
Waadhoeke274,0289,9
Westerwolde311,8344,3
Midden-Groningen307,1310,6
Beekdaelen335,7338,9
Montferland357,8386,9
Altena404,7402,8
West Betuwe445,3474,8
Vijfheerenlanden411,7406,1
Hoeksche Waard405,4403,7
Het Hogeland285,8286,6
Westerkwartier343,7349,6
Noardeast-Fryslân279,1276,7
Molenlanden404,9450,8
Eemsdelta258,9247,7
Dijk en Waard401,8419,6
Land van Cuijk395,5394,9
Maashorst405,1430,7
Voorne aan Zee433,1
Bron: CBS, Kadaster
Voorne aan Zee is een nieuwe gemeente ontstaan na een herindeling per 1-1-2023. Voor deze gemeente is geen 2022-cijfer bekend.

Bijna helft van de migranten volgde een algemene of werkgerichte taalcursus

Op 1 januari 2022 telde Nederland 2,3 miljoen personen van 15 tot 75 jaar die buiten Nederland geboren waren. Het gaat om mensen die langer geleden of recent naar Nederland zijn gemigreerd. Deze migranten maakten 17 procent uit van alle personen van 15 tot 75 jaar die op dat moment in Nederland woonden. 

Op het moment van migratie had meer dan de helft van de migranten niet of nauwelijks kennis van de Nederlandse taal. Dit geldt voor alle geboortelandgroepen, behalve personen uit Suriname en de Nederlandse Cariben, omdat Nederlands daar een van de officiële talen is. Bijna de helft van alle migranten heeft na verloop van tijd een Nederlandse taalcursus gevolgd. Meestal betrof dat een algemene taalcursus. Een derde van de cursisten volgde een werkspecifieke taalcursus. Als men geen taalcursus had gevolgd, dan was dat doorgaans omdat men al voldoende Nederlands sprak. Dat geldt vooral voor migranten uit Suriname en de Nederlandse Cariben.

Meer informatie over dit onderzoek is te vinden in het artikel Nederlandse taalvaardigheid van migranten en hun positie op de arbeidsmarkt.

Nederlandse taalcursus gevolgd naar geboorteland, 2021
 Ja, een algemene taalcursus (% van 15- tot 75-jarige migranten)Ja, een werkgerichte taalcursus (% van 15- tot 75-jarige migranten)Nee, er was geen cursus beschikbaar of te duur (% van 15- tot 75-jarige migranten)Nee, het was niet nodig (% van 15- tot 75-jarige migranten)Nee, vanwege een andere reden (% van 15- tot 75-jarige migranten)
Totaal32,416,23,540,87,1
Europa (excl. Nederland)38,613,44,834,68,6
Turkije of Marokko3422,23,231,39,4
Suriname of Nederlands-Caribisch gebied4,81,50,590,72,5
Overig35,921,13,632,86,5
Bron: CBS, EBB

Statistieken in opdracht

Ruim de helft van inwoners Hoeksche Waard werkt buiten de gemeente

In september 2023 heeft Ecorys namens de gemeente Hoeksche Waard aan het CBS gevraagd om diepgaander onderzoek te doen naar de in- en uitgaande pendel van de gemeente. Het onderzoek omvatte de aantallen banen van werknemers woonachtig in Hoeksche Waard en werkend in een van ruim dertig omliggende gemeenten, en vice versa. De banen zijn uitgesplitst naar bedrijfstak en naar geslacht, leeftijd en arbeidsduur van de werknemer.

Van de banen van werknemers uit Hoeksche Waard werd in december 2021 meer dan de helft (25 duizend banen) buiten de gemeentegrenzen beoefend. Andersom werden circa 12 duizend banen in Hoeksche Waard vervuld door mensen van buiten de gemeente (39 procent). Er is dus aanzienlijk meer uitgaande dan inkomende pendel. Rotterdam was de belangrijkste bestemming voor uitgaande pendel, met circa 10 duizend banen. De inkomende pendel vanuit Rotterdam naar Hoeksche Waard ligt met 2,2 duizend banen een stuk lager. 

Meer informatie over dit onderzoek is te vinden in de tabellenset Pendelaars Hoeksche Waard, december 2021.

Pendel banen van werknemers Hoeksche Waard, december 2021
 banen van werknemers (x 1 000) (banen van werknemers (x 1 000))
Woont en werkt in HW18,8
Uitgaande pendel25,0
w.v. Rotterdam10,2
Inkomende pendel11,9
w.v. Rotterdam 2,2

Dashboard energiearmoede in de maak

Steeds meer huishoudens in Nederland hebben te maken met energiearmoede. Als gevolg van de stijgende energieprijzen wordt de energierekening voor een steeds groter wordende groep moeilijker te betalen. Gemeenten hebben middelen van het Rijk gekregen om huishoudens met energiearmoede te helpen, maar weten niet welke huishoudens energiearmoede hebben. Het CBS mag data om privacyredenen niet op adresniveau delen, maar kan wél aangeven welke groepen huishoudens relatief vaak energiearmoede hebben. 

Het CBS ontwikkelt daartoe in opdracht van ministerie van Binnenlandse Zaken en Klimaat (BZK) een dashboard waar deze groepen per regio in kaart worden gebracht. Dit dashboard gaat over (de kans op) energiearmoede bij huishoudens. Energiearmoede heeft betrekking op huishoudens met een laag inkomen en een hoge energierekening en/of een woning van lage energetische kwaliteit. Hiermee kunnen gemeenten huishoudens zelfstandig benaderen aan de hand van de achtergrondkenmerken van deze groepen, zoals bijvoorbeeld het energielabel of bouwjaar van de woning. Het CBS verwacht het dashboard in juni te publiceren.

Urban Data Centers

Vernieuwend onderzoek naar creatieve industrie in Eindhoven 

Het Urban Data Center Eindhoven heeft een vernieuwend onderzoek uitgevoerd. Door gebruik te maken van machine learning en webscraping is geprobeerd een beter beeld te creëren van de diversiteit van de ‘creatieve’ industrie in Eindhoven. Webscraping is een computertechniek waarbij software wordt gebruikt om informatie van internet te verzamelen. De methode is ontwikkeld door Professor Daas van de Technische Universiteit Eindhoven en het CBS. Op basis van een korte lijst met organisaties zijn andere soortgelijke bedrijven op internet geïdentificeerd en geteld.

Met deze methode wordt het totale aantal bedrijven in de creatieve industrie (met een website) in Eindhoven geschat op 1 940 voor het jaar 2023. Deze schatting is gevisualiseerd door middel van een kaart die aangeeft in welke gebieden in Eindhoven de bedrijven in de creatieve industrie worden verwacht. Op basis van dit onderzoek kan de gemeente Eindhoven vergelijken of dit beeld overeenkomt met resultaten uit eerder onderzoek.

Creatieve industrie per postcode-4-gebied in Eindhoven, 2023*
Postcode-4Aandeel creatieve industie (%) (% bedrijven)
561111,6
56125,3
56133,9
56141,4
56153,5
56165,8
56175,9
56211,5
56222,3
56233,8
56241,8
56251,8
56262,2
56273,2
56282,4
56291,9
56311,8
56322,4
56330,7
56413,6
56423,1
56432,7
56442,6
56450,7
56460,3
56470
56512,3
56528,8
56531,3
56542,8
56551
56561,5
56573,5
56581,7
*Voorlopige cijfers

CBS brengt omzetontwikkeling van MKB in Venlo in beeld

Op verzoek van de gemeente Venlo heeft het CBS de omzetontwikkeling van de detailhandel, en horeca en consumentgerichte dienstverlening in het centrum van Venlo in beeld gebracht. Onder consumentgerichte dienstverlening wordt onder andere verstaan bioscopen, uitzendbureaus, reisbureaus, reparatiewinkels voor computers en andere consumentenartikelen, en fotografieservices. Het doel van dit onderzoek was om beter zicht te krijgen op de omzetontwikkeling van specifiek de MKB-bedrijven: bedrijven met een jaaromzet van maximaal 50 miljoen.

Uit het onderzoek blijkt dat de omzet van horeca en consumentgerichte dienstverlening in het centrum van Venlo in 2020 30 procent lager lag dan het voorgaande jaar. Deze negatieve ontwikkeling valt samen met de coronabeperkingen. In 2021 was weer een stijging te zien van bijna 4 procent en in 2022 was de omzet van deze bedrijfstak 58 procent hoger dan een jaar eerder. Ook deze ontwikkelingen tonen samenhang met de versoepelde coronamaatregelen van destijds. De detailhandel in het centrum van Venlo laat een minder sterke, maar soortgelijke ontwikkeling zien door de jaren heen.

Meer informatie over het onderzoek is te vinden in de tabellenset Omzetontwikkeling Venlo 2022.

Omzetontwikkeling van MKB in centrum van Venlo
 Totaal (% t.o.v. voorgaand jaar)Detailhandel (% t.o.v. voorgaand jaar)Horeca en consumentgerichte dienstverlening (% t.o.v. voorgaand jaar)
20182,50,65,4
20194,44,44,4
2020-19,3-11,8-29,9
20215,56,33,6
202232,718,657,7

Vooral hogere inkomen verhuizen uit Schagen

In 2021 verhuisden in totaal 1 125 personen uit Schagen. Hiervan zijn 745 personen vertrokken naar een van de top 8-gemeenten: gemeenten waar volwassenen vanuit Schagen volgens het dashboard verhuisbewegingen van het CBS het meeste naar toe verhuizen.

Een derde vertrok naar Hollands Kroon gevolgd door Alkmaar, Den Helder, Dijk en Waard en Amsterdam. De meeste verhuisde personen vallen in de hoogste inkomenscategorie (49 procent), gevolgd door de inkomenscategorieën midden (28 procent) en laag (21 procent). Personen met een hoog inkomen verhuizen vaker naar Amsterdam en Bergen vergeleken met midden- of lage inkomens. Middeninkomens trekken relatief vaak naar Hollands Kroon en Hoorn. Lage inkomens vinden naar verhouding het meest een woning in Alkmaar of Den Helder. 

Dit blijkt uit onderzoek van het CBS op verzoek van de gemeente Schagen over Verhuisbewegingen van Schagen naar een top 8-gemeente.

Personen die van Schagen naar top-8 gemeenten verhuisden naar nieuwe woongemeente en inkomenscategorie, 2021
 Alkmaar (%)Amsterdam (%)Bergen (NH.) (%)Den Helder (%)Hoorn (%)Medemblik (%)Hollands Kroon (%)Dijk en Waard (%)
Totaal1910514333312
Hoog2115712322814
Midden145514544210
Laag236419233111
 

Overig nieuws

Wijk- en buurtkaart 2024 in aantocht

Gemeenten kunnen elk jaar wijzigingen aanbrengen in hun Wijk- en Buurtindeling (WBI). Het CBS is verantwoordelijk voor het coördineren en bijeenbrengen van de WBI-informatie van alle gemeenten. Voor verslagjaar 2024 hebben diverse gemeenten mutaties gemeld vóór 1 april van dit jaar aan het CBS via wbicontact@cbs.nl. Versie 0 van de wijk- en buurtkaart wordt in mei gepubliceerd op de CBS-website en op de website pdok.nl (Publieke Dienstverlening Op de Kaart). Deze kaart bevat de digitale geometrie van de grenzen van buurten, wijken en gemeenten in GIS-formaat. 

Begin september verschijnen de eerste statistieken op basis van de nieuwe indeling in de StatLine-tabel Kerncijfers wijken en buurten 2024. In het najaar wordt een selectie van deze kerncijfers toegevoegd aan versie 1 van de wijk- en buurtkaart, samen met de statistieken over de nabijheid van voorzieningen.

Wijk- en buurtcijfers 2023 beschikbaar in Cijfers op de Kaart

In maart 2023 is de visualisatie Cijfers op de Kaart gelanceerd, waarmee overheidsinstanties, ondernemers en burgers eenvoudig regionale data van het CBS kunnen bekijken binnen diverse thema’s op een kaart. Cijfers op de Kaart is niet alleen handig te gebruiken via de computer, maar ook op tablets en smartphones. Een van de handige functies van de applicatie is de mogelijkheid om directe links op te slaan naar elke combinatie van een locatie, onderwerp en jaartal waarin u geïnteresseerd bent.

In de nieuwste versie van Cijfers op de Kaart zijn gemeente-, wijk- en buurtgegevens opgenomen tot en met 2023, waaronder de omgevingsadressendichtheid. In 2023 bedroeg de gemiddelde omgevingsadressendichtheid voor heel Nederland 2 055 adressen per km2. Westerveld in Drenthe was de minst dichtbevolkte gemeente met gemiddeld 216 adressen per km2. De dichtstbevolkte gemeente was Amsterdam met gemiddeld 6 075 adressen per km2. Binnen de gemeente Amsterdam kan de dichtheid oplopen tot ruim 12 duizend adressen per km2 in buurten als De Wester Quartier, Zaagpoortbuurt en Bellamybuurt-Noord.

Cijfers op de Kaart is een product dat nog in ontwikkeling is, dus als u wensen of opmerkingen heeft, horen we dit graag!

Omgevingsadressendichtheid, 2023
GemeenteOmgevingsadressendichtheid ( adressen/km2)
Amsterdam6075
's-Gravenhage5037
Rotterdam4058
Leiden3891
Delft3674
Haarlem3632
Utrecht3588
Groningen3427
Schiedam3363
Rijswijk3197
Leidschendam-Voorburg3005
Diemen2877
Tilburg2875
Vlaardingen2849
Eindhoven2831
Beverwijk2794
Hilversum2787
Maastricht2577
Leiderdorp2569
Gouda2557
Amstelveen2543
Dordrecht2535
Zoetermeer2529
Nijmegen2423
Amersfoort2400
Heemskerk2374
Alkmaar2323
Arnhem2295
Capelle aan den IJssel2280
Breda2243
Veenendaal2226
Enschede2218
Leeuwarden2196
Purmerend2179
Katwijk2178
Wageningen2111
Zwijndrecht2100
Zaanstad2098
Zwolle2093
Nissewaard2058
Maassluis2057
Huizen2054
's-Hertogenbosch2023
Vlissingen1972
Nieuwegein1968
Krimpen aan den IJssel1966
Papendrecht1920
Gooise Meren1911
Alphen aan den Rijn1897
Velsen1884
IJsselstein1881
Bergen op Zoom1874
Hengelo1872
Hendrik-Ido-Ambacht1867
Voorschoten1856
Deventer1850
Zandvoort1842
Heerlen1841
Helmond1822
Middelburg1789
Apeldoorn1788
Oegstgeest1788
Heemstede1786
Kerkrade1765
Roosendaal1755
Ridderkerk1752
Gorinchem1750
Hoorn1723
Etten-Leur1718
Barendrecht1699
Den Helder1687
Veldhoven1684
Venlo1681
Zutphen1673
Brunssum1665
Lisse1663
Sliedrecht1640
Zeist1630
Almere1629
Baarn1624
Ede1616
Almelo1607
Hillegom1598
Assen1592
Roermond1590
Harderwijk1587
Houten1586
Pijnacker-Nootdorp1580
Oosterhout1572
Waddinxveen1565
Haarlemmermeer1535
Alblasserdam1528
Sittard-Geleen1524
Valkenswaard1501
Culemborg1494
Wormerland1491
Oldenzaal1487
Dijk en Waard1478
Soest1477
Kampen1476
Tiel1471
Westland1470
Rheden1469
Best1467
Uithoorn1458
Landgraaf1455
Wassenaar1445
Oss1435
Noordwijk1427
Teylingen1424
Lelystad1409
Woerden1402
Enkhuizen1399
Geldrop-Mierlo1386
Goes1384
Heiloo1375
Weert1362
Castricum1351
Midden-Delfland1350
Waalwijk1350
Smallingerland1342
Lansingerland1341
Edam-Volendam1321
Meppel1299
Leusden1296
Ouder-Amstel1289
De Bilt1284
Dongen1268
Borne1245
Wijchen1241
Hoogeveen1224
Bunschoten1214
Winterswijk1212
Zuidplas1201
Stichtse Vecht1199
Goirle1198
Maashorst1186
Voorne aan Zee1182
Vught1174
Duiven1170
Boxtel1165
Doetinchem1163
Stede Broec1159
Westervoort1159
Bodegraven-Reeuwijk1155
Wijk bij Duurstede1149
Geertruidenberg1147
Nuenen, Gerwen en Nederwetten1144
Nijkerk1140
Heusden1118
Laren1112
Heerenveen1109
Bloemendaal1102
Gilze en Rijen1101
Uitgeest1096
Rijssen-Holten1094
Urk1093
Harlingen1092
Blaricum1090
Vaals1070
Oostzaan1067
Loon op Zand1060
Albrandswaard1054
Haaksbergen1043
Zevenaar1043
Landsmeer1041
Venray1035
Veendam1013
Meierijstad1012
Beuningen1011
Woudenberg1005
Asten999
Hardinxveld-Giessendam992
Lingewaard974
Eemnes962
Aalsmeer954
Rozendaal950
Scherpenzeel949
Oisterwijk936
Ermelo933
Rhenen933
Putten930
Renkum925
Vijfheerenlanden925
Deurne906
Stein905
De Ronde Venen895
Barneveld894
Waalre889
Beek887
Terneuzen881
Midden-Groningen872
Emmen863
Oudewater858
S�dwest-Frysl�n852
Hattem847
Zeewolde842
Hoeksche Waard841
Oldambt841
Stadskanaal840
Zoeterwoude840
Bergen (NH.)825
Hellendoorn824
Drimmelen817
Overbetuwe815
Druten811
Nunspeet808
Doesburg807
Heumen804
Krimpenerwaard799
Utrechtse Heuvelrug791
Gemert-Bakel790
Brummen788
Dronten783
Aalten780
Montferland773
Halderberge763
Beesel762
Losser761
Schagen758
Montfoort755
Someren754
Moerdijk750
Oost Gelre749
Steenbergen746
Noordoostpolder743
Zwartewaterland736
Echt-Susteren732
Epe732
Son en Breugel720
Wierden712
Zaltbommel711
Eemsdelta710
Bladel708
Bunnik698
Bernheze697
Noordenveld691
Rucphen690
Weststellingwerf690
Simpelveld685
Elburg681
Valkenburg aan de Geul672
Woensdrecht668
Raalte667
Kaag en Braassem664
Gennep661
Kapelle661
Berg en Dal658
Oude IJsselstreek657
Sint-Michielsgestel657
Nederweert656
Waterland655
Laarbeek654
Oldebroek654
Berkelland651
Land van Cuijk645
Goeree-Overflakkee639
Oirschot628
Heerde627
Meerssen618
Hof van Twente608
Twenterand606
Wijdemeren601
Lochem600
Cranendonck598
Peel en Maas597
Hilvarenbeek595
Steenwijkerland592
Zundert592
Reusel-De Mierden591
Eersel587
Heeze-Leende587
Horst aan de Maas582
Voorst582
Hardenberg577
Boekel564
Voerendaal547
Opmeer544
De Fryske Marren541
Pekela534
Renswoude529
Medemblik526
Dalfsen520
Reimerswaal518
Altena516
Hulst512
Ommen512
Drechterland511
Tynaarlo510
Coevorden507
Bergeijk505
Nieuwkoop505
Beekdaelen500
Maasdriel495
Texel495
Tholen494
Schouwen-Duiveland493
Tytsjerksteradiel487
Westerkwartier487
Ooststellingwerf482
Olst-Wijhe478
Waadhoeke477
Noardeast-Frysl�n476
Dinkelland472
West Betuwe470
Eijsden-Margraten468
Dantumadiel458
Neder-Betuwe454
Maasgouw450
Hollands Kroon446
Koggenland443
Sluis440
Achtkarspelen437
Mook en Middelaar436
West Maas en Waal426
Opsterland422
Het Hogeland421
Midden-Drenthe406
Molenlanden402
Leudal396
Roerdalen394
Bronckhorst382
Lopik369
Staphorst360
Baarle-Nassau353
Veere350
Schiermonnikoog325
Alphen-Chaam324
Borsele324
Bergen (L.)315
De Wolden315
Buren301
Tubbergen298
Westerwolde288
Aa en Hunze285
Gulpen-Wittem284
Ameland266
Borger-Odoorn262
Terschelling254
Noord-Beveland251
Vlieland222
Westerveld216

Innovatieproject brengt economische relaties van regio’s in kaart

Voor het eerst in meer dan 25 jaar heeft het CBS weer informatie ontwikkeld over de economische relaties van regio’s met de rest van Nederland en het buitenland. Bedrijven kopen goederen en diensten bij hun toeleveranciers, die op hun beurt weer in eigen regio, binnen Nederland buiten de eigen regio en internationaal inkopen. Een regio verdient geld dankzij het buitenland door zelf te exporteren of door goederen en diensten te verkopen aan de rest van Nederland die dit gebruikt in de export. 

In 2018 had Delfzijl en omgeving het hoogste aandeel regionale inkomsten dankzij buitenlandse handel. Dit aandeel bedroeg 55 procent, wat overeenkwam met 0,8 miljard euro. Er is relatief veel industrie in de regio en de industriesector exporteert veel. Het aandeel was met 26 procent het laagst in de Agglomeratie Den Haag (exclusief Zoetermeer), wat overeenkwam met 8,0 miljard euro. Deze regio kent een relatief grote overheidssector, en deze sector exporteert amper. Meer informatie over de economische relaties van regio’s is te vinden in het innovatiebericht Economische relaties tussen regio’s in kaart gebracht.

Aandeel inkomsten dankzij buitenlandse handel, 2018
RegioAandeel buitenlandse handel (%)
Delfzijl en omgeving55
Zeeuws-Vlaanderen45,1
Zuidoost-Noord-Brabant42,7
Rijnmond39,2
Zuid-Limburg36,9
Zuidwest-Friesland36,3
Amsterdam36,3
Twente35
Oost-Groningen32,6
Stadsgewest Utrecht31
Arnhem/Nijmegen30,4
Agglomeratie Den Haag (excl. Zoetermeer)26,1

Nieuwe StatLine-tabel omzet- en productieontwikkeling Handel en diensten 

Vanwege nieuwe Europese regelgeving zijn er per 2024 veranderingen doorgevoerd in de CBS-statistieken over de omzet- en productieontwikkeling. Ten eerste worden voor de branches in de autohandel, groothandel, commerciële dienstverlening en transport nu ook maandcijfers gepubliceerd in plaats van kwartaalcijfers. Ten tweede worden naast omzetontwikkelingen ook productie-/volumecijfers gepubliceerd. Tot slot is het basisjaar verlegd van 2015 naar 2021. 

Mede daarom is eind februari de nieuwe StatLine-tabel Handel en diensten verschenen waarin onderstaande tabellen zijn opgegaan:

  • Kappers en schoonheidsverzorging; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling; ontwikkeling omzet, 2015=100
  • Zakelijke en ICT-dienstverlening; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Horeca; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Personenauto-importeurs; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Motor- en autobranche; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Detailhandel; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Groothandelsbedrijven; omzetontwikkeling, index 2015=100
  • Transportbedrijven; omzetontwikkeling, index 2015=100

Het Dashboard bedrijven bevat onder meer informatie over het aantal bedrijven per bedrijfstak en per regio, en cijfers over de omzet. 

Binnenkort te verschijnen regionale publicaties

Op het moment van samenstellen van deze nieuwsbrief staan nog geen regionale publicaties gepland voor de komende periode. Voor de meest actuele stand van zaken kunt u de publicatieplanning op de CBS-website raadplegen.