Economie krimpt met 0,3 procent in eerste kwartaal 2023

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
© Hollandse Hoogte / Ramon van Flymen
Volgens de tweede berekening van het CBS is het bruto binnenlands product (bbp) in het eerste kwartaal van 2023 met 0,3 procent gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 2022. De krimp in het eerste kwartaal is vooral toe te schrijven aan een grotere onttrekking uit de voorraden. De tweede berekening van het bbp wordt ongeveer 85 dagen na afloop van het kwartaal gepubliceerd.

Het groeicijfer van het eerste kwartaal 2023 is opwaarts bijgesteld. Bij de eerste berekening, die is gepubliceerd op 16 mei, kwam de krimp ten opzichte van het vierde kwartaal van 2022 uit op 0,7 procent. De opwaartse bijstelling van de bbp-groei is vooral toe te schrijven aan de handelsbalans en de investeringen. Zo daalde de uitvoer van goederen minder hard en steeg de uitvoer van diensten sterker. Ook de invoer van goederen en diensten is opwaarts bijgesteld, maar minder sterk dan de uitvoer.

De bijstelling is enerzijds toe te schrijven aan nieuwe, completere data over het eerste kwartaal 2023 en anderzijds aan het beschikbaar komen van nieuwe jaarcijfers voor 2021 en 2022 en het aansluiten van de kwartaalramingen op die nieuwe jaarcijfers. Dat gebeurt elk jaar in juni.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
JaarKwartaalIndex (2015=100)
20161e kwartaal101,2
20162e kwartaal101,4
20163e kwartaal102,6
20164e kwartaal103,4
20171e kwartaal104
20172e kwartaal104,9
20173e kwartaal105,6
20174e kwartaal106,4
20181e kwartaal106,9
20182e kwartaal107,6
20183e kwartaal107,8
20184e kwartaal108,3
20191e kwartaal109,2
20192e kwartaal109,5
20193e kwartaal109,7
20194e kwartaal110,4
20201e kwartaal108,9
20202e kwartaal99,8
20203e kwartaal106,2
20204e kwartaal106,9
20211e kwartaal108,2
20212e kwartaal111,4
20213e kwartaal113,6
20214e kwartaal114,6
20221e kwartaal115,2
20222e kwartaal117,1
20223e kwartaal117
20224e kwartaal118,1
20231e kwartaal117,7

Tweede berekening

De tweede berekening wordt 85 dagen na afloop van het kwartaal gepubliceerd. De eerste berekening, 45 dagen na afloop van een kwartaal, is op basis van de dan beschikbare informatie. Na deze eerste berekening komt voortdurend meer informatie beschikbaar over de Nederlandse economie, zoals van de bouw, de zakelijke dienstverlening, de horeca, de overheid, de zorg en de financiële instellingen die vervolgens wordt verwerkt in nieuwe berekeningen.

De absolute bijstelling van de tweede berekening ten opzichte van de eerste berekening was de afgelopen vijf jaar (2018-2022) gemiddeld 0,1 procentpunt. De twee uitersten bedroegen -0,3 en 0,7 procentpunt, allebei in 2021.

Bijstellingen jaar- en kwartaalcijfers

Met de publicatie van de tweede berekening van het eerste kwartaal van 2023 worden ook herziene jaarcijfers van 2021 en 2022 gepubliceerd. Op basis van nieuw beschikbaar gekomen informatie is de volumegroei van de economie in 2022 aangepast van 4,5 naar 4,3 procent. De economische groei in 2021 is vastgesteld op 6,2 procent, dat was 4,9 procent bij de vorige berekening.

Bij elke nieuwe berekening van het bbp bepaalt het CBS opnieuw de seizoengecorrigeerde reeks van de eerder gepubliceerde kwartalen. Samen met de aanpassingen van de kwartaalramingen aan de nieuwe jaarcijfers van 2021 en 2022 heeft dit geleid tot bijstellingen van de bbp-groei in de kwartalen van 2017 t/m 2022.

Vandaag publiceert het CBS niet alleen bijgestelde jaarcijfers van het bbp maar ook van het bruto nationaal inkomen (bni). De bijstellingen van het bni zijn een stuk groter dan in de afgelopen jaren. Het bni voor 2022 is met 46,4 miljard euro en voor 2021 met 48,2 miljard euro opwaarts bijgesteld. Dat is niet alleen toe te schrijven aan een opwaartse aanpassing van het nominale bbp, maar vooral aan een opwaartse bijstelling van het saldo primaire inkomens Nederland met het buitenland onder meer door nieuwe informatie over de winsten van beursgenoteerde multinationals.

Groei ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022

Ten opzichte van een jaar eerder groeide de economie in het eerste kwartaal met 1,9 procent. Volgens de eerste berekening was dat ook 1,9 procent. De groei in het eerste kwartaal van 2023 is toe te schrijven aan de investeringen, de consumptie door huishoudens en de overheidsconsumptie.

Bruto binnenlands product (volume)
JaarKwartaalIndex (%-mutatie t.o.v. jaar eerder)
20161e kwartaal2,1
20162e kwartaal2,3
20163e kwartaal2,1
20164e kwartaal2,2
20171e kwartaal3,2
20172e kwartaal3,0
20173e kwartaal2,8
20174e kwartaal2,6
20181e kwartaal2,6
20182e kwartaal2,7
20183e kwartaal2,2
20184e kwartaal1,9
20191e kwartaal1,8
20192e kwartaal1,9
20193e kwartaal2,1
20194e kwartaal2,0
20201e kwartaal-0,3
20202e kwartaal-8,8
20203e kwartaal-3,3
20204e kwartaal-2,9
20211e kwartaal-1,1
20212e kwartaal11,8
20213e kwartaal6,9
20214e kwartaal7,4
20221e kwartaal6,4
20222e kwartaal5,2
20223e kwartaal3,0
20224e kwartaal2,9
20231e kwartaal1,9

Aantal banen groeit met 49 duizend in eerste kwartaal 2023

Volgens de tweede berekening groeide het aantal banen van werknemers en zelfstandigen in het eerste kwartaal met 49 duizend ten opzichte van het vierde kwartaal van 2022. De eerste berekening kwam uit op een toename van 63 duizend banen.

Ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022 waren er in het eerste kwartaal van 2023 volgens de tweede berekening 270 duizend banen van werknemers en zelfstandigen meer. Dat was bij de eerste berekening 278 duizend.

De banencijfers zijn bijgesteld op basis van aangevulde broninformatie.

Banen van werknemers en zelfstandigen (seizoengecorrigeerd)
   mutatie (verandering t.o.v. kwartaal eerder (x 1 000))
20161e kwartaal13
20162e kwartaal53
20163e kwartaal44
20164e kwartaal56
20171e kwartaal64
20172e kwartaal66
20173e kwartaal77
20174e kwartaal76
20181e kwartaal78
20182e kwartaal63
20183e kwartaal66
20184e kwartaal57
20191e kwartaal66
20192e kwartaal35
20193e kwartaal35
20194e kwartaal50
20201e kwartaal11
20202e kwartaal-307
20203e kwartaal173
20204e kwartaal1
20211e kwartaal11
20212e kwartaal137
20213e kwartaal170
20214e kwartaal74
20221e kwartaal134
20222e kwartaal94
20223e kwartaal71
20224e kwartaal76
20231e kwartaal49

De cijfers in dit bericht zijn voorlopig en kunnen worden bijgesteld.