Veiligheidsbeleving van slachtoffers van criminaliteit

5. Samenvatting en conclusie

De veiligheidsbeleving van slachtoffers van veelvoorkomende criminaliteit is vaker negatief dan die van personen die hiervan geen slachtoffer waren. De algemene en aan de eigen buurt gerelateerde gevoelens van onveiligheid zijn groter, het oordeel over de stand van zaken en de ontwikkeling van de criminaliteit in de buurt is ongunstiger, en vooral de kans om opnieuw slachtoffer te worden van misdrijven wordt door slachtoffers hoger ingeschat. Ook vertonen slachtoffers meer vermijdingsgedrag, zowel thuis als in de woonomgeving. Als het gaat om preventie van inbraak en diefstal, gedragen slachtoffers van deze misdrijven zich voorzichtiger en treffen ze vaker beveiligingsmaatregelen in en rond hun woning.

5. Veiligheidsbeleving naar slachtofferschap veelvoorkomende criminaliteit, 2019
Categorie 1Categorie 2Slachtoffer in afgelopen 12 maanden (%)Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden (%)
AffectiefVoelt zich wel eens onveiligheid in algemeen4829,3
AffectiefVoelt zich vaak onveiligheid in algemeen3,91
AffectiefVoelt zich wel eens onveilig in buurt27,712,3
AffectiefVoelt zich vaak onveiligheid in buurt4,11
CognitiefVeel criminaliteit in buurt 19,26,9
CognitiefCriminaliteit in buurt is toegenomen21,29,1
CognitiefKans op mishandeling (heel) groot 20,51,8
CognitiefKans op woninginbraak (heel) groot 43,37,2
CognitiefKans op beroving op straat (heel) groot 41,11,6
CognitiefKans op zakkenrollerij (heel) groot 142,4
ConatiefLoopt of rijdt vaak om in buurt5,41,7
ConatiefDoet 's avonds vaak niet open12,27,2
ConatiefLaat waardevolle spullen vaak thuis3328,9


Bij de high impact crimes geweld, inbraak en beroving zijn de verschillen in veiligheidsbeleving naar slachtofferschap nog groter dan bij veelvoorkomende criminaliteit als geheel, zowel wat betreft de affectieve, cognitieve als conatieve component.

Herhaling van slachtofferschap vergroot de onveiligheidsbeleving aanzienlijk en de gevolgen van slachtofferervaring op de veiligheidsbeleving houden lang aan. De veiligheidsbeleving van slachtoffers is het meest negatief onder vrouwen, jongeren en mensen met een niet-westerse migratieachtergrond. Binnen deze groepen is de veiligheidsbeleving van slachtoffers negatiever dan die van degenen die geen slachtoffer waren. 

Niet alleen slachtoffers van traditionele criminaliteit maar ook slachtoffers van digitale criminaliteit, zoals online bedreiging met geweld en online stalken, hebben vaker een negatieve veiligheidsbeleving dan mensen die hiervan geen slachtoffer waren.