4. Winstgevendheid

In dit hoofdstuk wordt de winstgevendheid van online platformen onderzocht. Er wordt een overzicht gegeven van het deel van de platformen dat winst of verlies maakt. Hiernaast wordt onderzocht of de winstgevendheid van platformen verschilt naar specifieke kenmerken van het platform. Hierbij wordt er gekeken naar meer algemene kenmerken van platformen, zoals het type aanbieder en afnemer, het type product, en het verdienmodel, de inzet van technologie (aanwezigheid kwaliteitsbeoordelingssysteem, het verzamelen van gebruikersgegevens, het gebruik van algoritmen), het aanbieden van andere diensten, en kenmerken van de website (startjaar en dataverkeer). Alle gegevens zijn afkomstig uit enquête-respons, behalve het startjaar van het platform en het dataverkeer op de website. Deze informatie is afkomstig van Dataprovider die deze heeft verzameld middels webscraping. 

Meeste winstgevende platformen voor bemiddeling vakantieverblijven

Van alle online platformen gaf 33 procent aan winst te maken in 2019, 32 procent maakte verlies en 35 procent maakte winst noch verlies. Het deel van de platformen dat winst maakte varieerde aanzienlijk naar branche (Figuur 4.1). De branches met het hoogste percentage winstgevende online platformen waren ‘Vakantieverblijven’ (42 procent), ‘Energie en duurzaamheid’ (41 procent), ‘Financieel’ (41 procent) en ‘Informatie’ (40 procent). Het percentage winstgevende online platformen was het laagst voor ‘Digitale diensten’ (16 procent) en ‘Sociale platformen’ (17 procent).

Platformen met bedrijven als aanbieder vaker winstgevend

Online platformen met alleen bedrijven als aanbieder zijn vaker winstgevend (43 procent) dan platformen met alleen huishoudens of zzp’ers (31 procent) of alleen non-profit organisaties (29 procent) als aanbieder (Tabel 4.2). Online platformen met een mix van verschillende typen aanbieders zijn het minst vaak winstgevend (25 procent). 

Verder zijn platformen die bemiddelen in goederen of informatie vaker winstgevend dan platformen die bemiddelen in diensten (35 en 36 procent versus 29 procent). 

Wanneer gekeken wordt naar het verdienmodel blijkt dat platformen waarbij alleen de aanbieder betaalt iets vaker winstgevend zijn (42 procent) dan platformen waarbij de diensten betaald worden door alleen de afnemer (38 procent). Online platformen waarbij zowel de aanbieder als de afnemer gratis gebruikmaakt van het platform zijn het minst vaak winstgevend (18 procent).

Inzet van technologie hangt samen met winstgevendheid

Wanneer er gekeken wordt naar technologie-kenmerken zoals de aanwezigheid van een kwaliteitsbeoordelingssysteem, het verzamelen van gebruikersgegevens en het gebruik van algoritmen, en het aanbod van andere diensten blijkt dat de platformen met deze kenmerken vaker winstgevend zijn dan platformen zonder deze kenmerken (Tabel 4.3).

Online platformen die andere diensten aanbieden (zoals afhandeling van betaling, logistieke diensten, clouddiensten, of aanbod van opleidingen) zijn minder vaak winstgevend dan platformen die dit niet doen.

Oudere platformen en platformen met veel dataverkeer vaker winstgevend

Online platformen met een al langer bestaande website of met een grotere hoeveelheid dataverkeer zijn vaker winstgevend dan platformen met een relatief nieuwe website of een website met relatief weinig dataverkeer. Ter illustratie, van de online platformen met een website uit 2013 (of eerder) maakt 50 procent winst. Voor online platformen met een website uit 2019 is dit slechts 20 procent. Hierin speelt mee dat winstgevende platformen een hogere overlevingskans hebben; verlieslatende platformen uit eerdere jaren zijn mogelijk al opgeheven in 2020 (Tabel 4.4).

Platformen met het meeste dataverkeer op de website zijn meer dan twee keer zo vaak winstgevend (53 procent) dan platformen met het minste dataverkeer (25 procent).