Inleiding

Op 1 januari 2025 waren er in Nederland 8,3 miljoen woningen (StatLine, 2025a). In deze woningen huisden 18,0 miljoen (geregistreerde) inwoners, verdeeld over 8,4 miljoen particuliere huishoudens. Daarnaast woonden er nog 310 duizend mensen in zogenaamde institutionele huishoudens, zoals zorginstellingen (StatLine, 2025c). Van het landoppervlak is 9 procent bebouwd, terwijl 6 procent specifiek wordt gebruikt voor wonen (StatLine, 2023).

Bovenstaande gegevens zijn tegenwoordig beschikbaar via het stelsel van Basisregistraties (BZK, 2010). Vroeger moesten volks- en woningtellingen inzicht bieden in de woonsituatie. De eerste woningtelling vond plaats in 1830.

Na 1830 werd het totale landoppervlak van Nederland iets groter door de aanleg van de Haarlemmermeerpolder (1852), de Wieringermeerpolder (1930), de Noordoostpolder (1942), Oostelijk Flevoland (1957) en Zuidelijk Flevoland (1968). Door deze uitbreiding kwam er naar schatting 2 duizend km² land bij. Het totale landoppervlak wordt daarmee ongeveer 33,9 duizend km².

In 1830 had Nederland 418 duizend woningen voor 2,6 miljoen inwoners. In de bijna twee eeuwen daarna stegen zowel het aantal huizen als het aantal inwoners sterk. Vroeger woonden er veel meer mensen in één huis. Dat kwam niet alleen doordat gezinnen groter waren, maar ook doordat er meer volwassenen samenwoonden. Het aantal volwassenen, afgemeten aan het aantal twintigplussers, was in de jaren dertig van de negentiende eeuw 3,5 keer zo groot als het aantal huizen. In de jaren zeventig daalde dit naar 2,0. Sinds 2008 leven er gemiddeld 1,7 volwassenen in een woning.