Beschrijving van het onderzoek naar de verkoop van bananen door supermarkten

Doelpopulatie

Het CBS monitort in het kader van de Monitor Duurzame Agro-grondstoffen de verkopen van duurzame verse bananen in de Nederlandse supermarkten. Onder duurzame bananen worden in deze monitor bananen met het keurmerk Rainforest Alliance, Fairtrade/Max Havelaar en/of biologische bananen verstaan.

Dataverzameling

Voor de monitoring wordt gebruik gemaakt van scannerdata, zoals die door CBS ook worden gebruikt bij de berekening van de prijsindexcijfers voor voeding, dranken en persoonlijke verzorging. Wekelijks stuurt een groot aantal supermarktketens een bestand naar CBS met de gescande gegevens van de bestedingen aan en de verkochte hoeveelheden van alle individuele artikelen die worden geïdentificeerd met een EAN-code (European Article Numbering, ook wel bekend als ‘streepjescode’).

Methode en operationalisering

De artikelen in de scannerdata worden door CBS aan de hand van de indeling die de supermarkt hanteert, gekoppeld aan een COICOP-code. Vervolgens worden de gegevens verrijkt met gegevens van Wageningen Economic Research over welke verse bananen duurzaam gecertificeerd zijn uitgaande van een duurzaamheidskeurmerk op deze artikelen.

Voor de bepaling van het aandeel duurzaam gecertificeerde bananen, worden de verse bananen (inclusief bakbananen) uit de scannerdata geselecteerd. Dit vindt plaats op basis van de EAN-omschrijving en de COICOP-code.

Bijschattingen en marges op de uitkomsten

Niet alle Nederlandse supermarkten leveren scannerdata aan CBS. Het verkochte volume aan bananen voor de niet-responderende supermarkten wordt geschat op basis van het marktaandeel food van deze supermarkten (Nielsen). Hierbij wordt aangenomen dat het aandeel bananen in het foodassortiment en het prijsniveau vergelijkbaar is met (een deel van) de supermarkten die wel scannerdata aanleveren. Voor de schatting van het aandeel duurzame bananen per supermarkt wordt ook informatie op de websites van de supermarkten en brancheorganisaties gebruikt.

De cijfers zijn een zo goed mogelijke benadering van de werkelijkheid. Er zit echter een marge op de uitkomsten. De belangrijkste oorzaken zijn:

• Dekking van de uitkomsten: niet alle Nederlandse supermarktketens leveren scannerdata. De dekking is ongeveer 70 procent.
• Afbakening van de verse bananen: de groep verse bananen is op basis van EAN-omschrijving en COICOP-code in beeld gebracht, maar is daarmee misschien niet helemaal volledig.
• Keurmerk per artikel: de informatie hiervoor is deels afkomstig van Wageningen Economic Research en deels opgezocht op het internet. Deze informatie stemt mogelijkerwijs niet (meer) overeen met de etikettering op moment van verkoop.
• De bananen in de scannerdata zijn weergegeven in stuks (verpakte bananen) of kg. De stukverpakkingen worden omgerekend naar kg. Hiervoor wordt de gemiddelde prijs per kilogram aangehouden van de bananen die zijn weergegeven in kg, waarbij rekening wordt gehouden met een verschil in prijs tussen duurzaam en niet-duurzaam gecertificeerde bananen.

De werkelijke uitkomsten schommelen dus 5 procentpunt boven of onder het berekende procentuele aandeel aan duurzaam gecertificeerde cacao.