Meerderheid werknemers zorg meldt toename werkdruk

Thuiszorgmedewerkster trekt een cliënt steenkousen aan
© Hollandse Hoogte / Hans van Rhoon
Bijna 44 procent van de werknemers in de zorg- en welzijnssector ervaart een hoge tot zeer hoge werkdruk. Bovendien is die werkdruk volgens bijna 2 op de 3 werknemers in het jaar voorafgaand aan de enquête toegenomen. Ook bijna de helft van de werkgevers in de sector geeft aan dat de werkdruk is opgelopen. Toch is ruim drie kwart van de werknemers in de zorg- en welzijnssector tevreden of zeer tevreden met hun werk. Dat blijkt uit de eerste uitkomsten van de werknemers- en werkgeversenquêtes zorg en welzijn die het CBS dit jaar heeft uitgevoerd voor het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).

De eerste meting door het CBS is uitgevoerd in mei en juni van dit jaar. Aan een werknemers- en een werkgeverspanel werden vragen gesteld over de werkbeleving. De panels werden samengesteld door middel van steekproeven uit 1,3 miljoen werknemers en de bijna 130 duizend bedrijven in de zorg- en welzijnssector.

Uit de enquête komt naar voren dat een relatief grote groep een hoge tot zeer hoge werkdruk ervaart, met percentages die tussen de verschillende branches in de sector zorg en welzijn variëren van 33 tot 53. Meer dan de helft van de werknemers in de sector onderschrijft de stelling ‘Ik heb het gevoel dat ik tijd tekortkom’.

Het CBS heeft uit een andere bron ook cijfers over de ervaren werkdruk door alle werknemers in Nederland. Hoewel cijfers uit deze bronnen niet zonder meer met elkaar mogen worden vergeleken, komt hieruit het beeld naar voren dat werknemers in de zorg- en welzijnssector een bovengemiddelde werkdruk ervaren.

Regeldruk en administratieve lasten verhogen werkdruk

Twee derde van de werknemers en bijna de helft van de werkgevers vinden dat de werkdruk in de 12 maanden voorafgaande aan de enquête is toegenomen. Werkgevers wijten dat voornamelijk aan regeldruk en administratieve lasten. Als andere factoren die de werkdruk opdrijven noemen zij nieuwe of moeilijkere taken, mondigere cliënten en te weinig personeel.

Redenen1) die werkgevers in de zorg noemen voor toename werkdruk, 2e kwartaal 2019
Redenen voor toename werkdrukPercentage (%)
Regeldruk en
administratieve lasten
74,5
Meer of moeilijkere
/complexere taken
52,6
Mondiger cliënten36
Te weinig personeel
en overwerk
34,7
Werk-privébalans23,2
Hoog ziekteverzuim
onder medewerkers
12
Onduidelijkheid rollen
en verantwoordelijkheden
9,6
Werksfeer en/
of spanningen
9,2
Onzekerheid
medewerkers over baan
7,7
Anders4,4
1) Meerdere antwoorden mogelijk

Agressie en geweld komen relatief vaak voor

Werknemers rapporteren relatief vaak dat ze in hun werk worden geconfronteerd met agressie en geweld van patiënten, cliënten of hun familieleden. Twee op de drie hebben daar in het voorafgaande jaar mee te maken gehad. Veelal ging het daarbij om schelden of schreeuwen (in 87 procent van de gevallen), maar ook om lichamelijke agressie (42 procent) en pesten (41 procent). Bedreiging of intimidatie, seksuele intimidatie of discriminatie kwamen minder vaak voor.

Vormen van agressie1) ervaren in voorgaande jaar door werknemers in de zorg, 2e kwartaal 2019
Vormen van agressiePercentage (%)
Verbale agressie87
Fysieke agressie42
Pesten41
Seksuele intimidatie24
Discriminatie23
Bedreiging of intimidatie18
1)Meerdere antwoorden mogelijk

Meerderheid waardeert werk

Toch waarderen de werknemers in de zorg- en welzijnssector hun werk. Een overgrote meerderheid (78 procent) is tevreden tot zeer tevreden met hun werk. Ruim 90 procent vindt het werk inhoudelijk leuk en 78 procent vindt de sfeer op de afdeling plezierig.
Over de loopbaanperspectieven is er minder tevredenheid. Minder dan de helft (44 procent) was het eens met de stelling ‘Ik heb voldoende loopbaanperspectieven op mijn werk’.