Voorraden staand hout

De voorraden staand hout in Nederland zijn sinds 2000 jaarlijks met gemiddeld meer dan 1,3 miljoen m3 gegroeid (met schors, ofwel gemeten voordat de schors verwijderd is). Dit is een gemiddelde jaarlijkse groei van 1,9 procent. In 2015 bedroeg de staande houtvoorraad 80,9 miljoen m3. De afgelopen vijftien jaar zijn de bosgebieden uitgebreid en recentelijk is ook de voorraad per hectare toegenomen. De jaarlijkse houtproductie van Nederlandse bossen is relatief stabiel en schommelt tussen de 0,8 en 1,0 miljoen m3 (zonder schors).

De ontwikkeling van de voorraden staand hout (zowel levend hout als dood hout) in bossen wordt uitgedrukt in miljoen m3 rondhoutequivalenten (inclusief schors).

Kader

De beschikbaarheid en de kwaliteit van bossen zijn belangrijke factoren in de economische activiteit en het welzijn van de samenleving. Bossen zijn daarmee een belangrijke indicator voor groene groei. Economisch gezien is bosbouw relatief klein in Nederland; de belangrijkste baten van bossen zijn recreatie en toerisme, natuurbescherming en biodiversiteit. Niettemin voorzien bossen ook in andere functies, zoals koolstofvastlegging, houtvoorziening voor brandstofdoeleinden en vermindering van vervuiling. Het reinigend vermogen van bosecosystemen draagt bij aan een schonere leefomgeving voor de mens: fijnstof wordt afgevangen door vegetatie, met name (naald)bomen. Bossen en rijen aangeplante bomen kunnen daarom bijdragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit op lokaal niveau.

Analyse

De groei in het volume staand hout is het resultaat van een uitbreiding van het bosgebied en van de gemiddelde voorraad per gebied in deze periode, hoewel de bosrijke gebieden in recente jaren enigszins in omvang lijken af te nemen. Terwijl de voorraden staand hout zijn toegenomen, overtreft de invoer van hout in sterke mate het volume van de binnenlandse productie, namelijk met een factor 22. De druk op deze schaarse hulpbron en de negatieve milieudruk door het gebruik van hout worden dan ook hoofdzakelijk in het buitenland veroorzaakt. Nederland importeert het grootste deel van zijn hout uit Europese bossen. De milieueffecten van dit hout zijn relatief beperkt aangezien de meeste van deze bossen duurzaam worden beheerd en opnieuw aangeplant. De invoer bestaat voor ongeveer 4 procent uit tropisch hout. Het gebruik van tropisch hout is sinds 2008 wel afgenomen door de economische crisis.

Internationale vergelijking

De voorraad staand hout vertegenwoordigt de groeiende houtvoorraad in bossen en op andere beboste grond. De aanzienlijke toename in de meeste OESO-landen is niet alleen het gevolg van meer bosgebied en bosrijk land, maar wordt vooral verklaard door een gemiddelde netto groei van de voorraad per hectare. Voor de totale OESO was de groei van het areaal bosgebied tussen 2000 en 2015 0,7 procent . Voor de Europese OESO-landen was dit iets meer dan 3 procent over dezelfde periode. Dit resulteerde in een totale groei van de houtvoorraad: voor de OESO in zijn geheel met bijna 9 procent en voor de Europese OESO-landen met meer dan 16 procent, een gemiddelde voorraadgroei van respectievelijk 0,6 procent en 1,0 procent per jaar. De bruto groei per hectare werd slechts gedeeltelijk tenietgedaan door de oogst van deze bossen, dat de netto groei per hectare verklaart. De Nederlandse voorraadgroei ligt boven het gemiddelde, maar natuurlijk is de totale voorraad van Nederland zeer klein in vergelijking met de meeste andere landen. Bijna geen enkel land had in de voorgaande vijftien jaar een netto afname in de staande houtvoorraad, hoewel waardevol natuurlijk bos vervangen kan zijn door bosplantages. Opgemerkt moet worden dat, van alle landen die in de figuur worden getoond, Canada en de Verenigde Staten samen ongeveer 70 procent van de groeiende voorraden hout op hun grondgebied hebben. Nederland laat een beperkte verslechtering zien van zijn positie bij het groeitempo van de houtvoorraden, met uiteindelijk een elfde plek in de periode 2010-2015, komende van de achtste plek in 2005-2010 en van de vierde positie in 2000-2005.

Deze cijfers vertegenwoordigen alleen OESO-landen met complete data. Voor Hongarije, Japan en Portugal kon geen percentage voor de wijziging worden berekend door ontbrekende of onvolledige gegevens voor 2015.
De gegevens voor Canada en Luxemburg laten geen verandering zien in de tijd voor de periode tussen 2000 - 2015. Voor Finland en Israël is geen verandering gerapporteerd voor de laatste periode, 2010 - 2015.
IJsland heeft een hoog percentage verandering tussen 2000 - 2015, namelijk van 335 procent.