2. Data en methode
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van jaarcijfers over de periode 1995 tot en met 2019 betreffende huwende personen (inclusief personen met een partnerschapsregistratie) en samenwoners. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van de consumentenvertrouwenindex ‘koopbereidheid’ over de periode 1994 tot en met 2020.
Huwen en scheiden
Met huwende personen wordt hier het aantal personen bedoeld dat in een jaar een huwelijk of partnerschapsregistratie heeft gesloten. Het aantal personen dat na een huwelijk of geregistreerd partnerschap scheidt, is het aantal personen dat in een jaar een huwelijk of partnerschapsregistratie heeft ontbonden. Een partnerschapsregistratie is een op het huwelijk lijkende relatie tussen twee personen, vastgelegd in een akte van de Burgerlijke Stand, die in 1998 werd ingevoerd. Het gaat om huwelijken en partnerschappen waarbij ten minste één van de partners in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente staat ingeschreven.
Gaan samenwonen en uit elkaar gaan
De basis voor de samenwonenden zijn personen die een periode samen op één adres wonen. Maar niet alle personen die samen op één adres wonen, zijn partners. Daarom wordt gebruik gemaakt van aanvullende informatie om te bepalen of het om partners gaat in een samenwonend paar:
- een huwelijk van een persoon met een partner;
- een gezamenlijk kind van een persoon met een partner;
- het gezamenlijk verhuizen van twee personen van eenzelfde adres naar eenzelfde ander adres;
- het als partner in een paar verkrijgen van zorgtoeslag, huurtoeslag of een gezamenlijke voorlopige aanslag voor de belastingdienst.
Informatie uit het heden wordt gebruikt om te bepalen of personen die samen op één adres wonen of gewoond hebben de afgelopen jaren een paar hebben gevormd. Vervolgens kan daaruit het aantal personen afgeleid worden dat in een jaar gaat samenwonen of een samenwoonrelatie beëindigt.
Vanwege het gebruik van aanvullende informatie is het nu nog niet bekend of personen die op dit moment op hetzelfde adres wonen ook partners zijn. Hierdoor kan bij de startende samenwoonrelaties alleen de periode 1995-2016 worden bekeken. Na een periode van drie jaar wordt er slechts een minimaal aantal nieuwe samenwoonrelaties gevonden in het verleden. Bij eindigende samenwoonrelaties speelt dit probleem niet. Samenwoonrelaties gestart door immigratie van de persoon of de partner en samenwonende immigranten worden niet meegeteld in de analyse.
In dit artikel gaat het in alle gevallen om de geregistreerde werkelijkheid, zoals vastgelegd in de bevolkingsregisters. Dat wil zeggen, huwelijken, echtscheidingen of andere formele gebeurtenissen (zoals een verhuizing) die de start of het einde van de samenwoonrelatie bepalen. Het tijdstip waarop men feitelijk bij elkaar komt of uit elkaar gaat, is niet bekend.
Koopbereidheid
Het consumentenvertrouwen is een indicator die informatie geeft over het vertrouwen en de opvattingen van consumenten ten aanzien van de ontwikkelingen van de Nederlandse economie en hun eigen financiële situatie. Deze indicator is samengesteld uit de deelindicatoren economisch klimaat en koopbereidheid en draagt bij aan de voorspelling van korte-termijnschommelingen van de particuliere consumptie, met in het bijzonder de vraag naar en de aanschaf van duurzame consumptiegoederen. De indicator van de koopbereidheid is het gemiddelde van de saldi van de percentages van positieve en negatieve antwoorden op de vragen over de financiële situatie van het huishouden in de afgelopen en komende 12 maanden en of het een gunstige tijd is om grote aankopen te doen. De indicator kan een waarde aannemen van -100 (iedereen antwoordt negatief) tot +100 (iedereen antwoordt positief). Bij een waarde van 0 is het aandeel pessimisten gelijk aan het aandeel optimisten.