Bijlage C: Operationalisering kenmerken
In deze bijlage wordt toegelicht welke bronnen zijn gebruikt om de achtergrond- en netwerkkenmerken in dit onderzoek in kaart te brengen. Daarnaast wordt besproken hoe de verschillende kenmerken geoperationaliseerd zijn.
Gebruikte bronnen en variabelen
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens uit het Stelsel van Sociaal-Statistische Bestanden (SSB) (Bakker et al., 2014). Het SSB bevat tabellen met informatie uit administratieve bronnen die het CBS ontvangt voor wetenschappelijk en statistisch onderzoek. Onderstaande tabel geeft een overzicht en een korte omschrijving van de gebruikte bronnen uit dit stelsel. Daarnaast wordt aangegeven voor welke variabelen de desbetreffende bron is gebruikt.
| Bronnen | Betreffende variabelen | |
|---|---|---|
| Achtergrondkenmerken | ||
| Personen die op 1 oktober 2018 in de Basis Registratiepersonen (BRP) staan ingeschreven. De BRP is een persoonsregistratiesysteem van de gemeenten. | Geslacht, leeftijd, huishoudenssituatie, herkomst en woonplaats. | |
| Sociaaleconomische kenmerken | ||
| Inkomensgegevens van huishoudens over 2018. De belangrijkste dataleverancier is de Belastingdienst. | Armoede en langdurige armoede | |
| Vermogensgegevens van huishoudens over 2018. De belangrijkste dataleverancier is de Belastingdienst. | Armoede en langdurige armoede | |
| De belangrijkste sociaaleconomische categorie van personen op 1 oktober 2018 is een samengestelde bron op basis van veel verschillende inkomens- en uitkeringsregistraties. | Werk als voornaamste inkomstenbron | |
| Opleidingsniveaubestand dat is gebaseerd op gegevens uit diverse registers en het hoogst behaalde en hoogst gevolgde opleidingsniveau op 1 oktober 2018 vertegenwoordigt. Deze registratie is niet compleet. | Hoogst behaalde onderwijsniveau (onderdeel van HCI) | |
| Verdiende loonbedragen per jaar van werknemers van 2013 t/m 2017. De belangrijkste dataleverancier is de Belastingdienst. | Arbeidsverleden (onderdeel van HCI) | |
| Regelingen en voorzieningen | ||
| De belangrijkste sociaaleconomische categorie van personen op 1 oktober 2018 is een samengestelde bron op basis van veel verschillende inkomens- en uitkeringsregistraties. | Bijstand, bijstandsduur, arbeidsongeschiktheidsuitkering (AO) en werkloosheidsuitkering (WW) | |
| Zorg | ||
| Jeugdzorgtrajecten in 2018 worden bijeengebracht uit bestanden die door alle aanbieders van jeugdhulp en de gecertificeerde instellingen aan CBS worden geleverd. Gecertificeerde instellingen (GI) voeren jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uit. | Jeugdzorg | |
| Geneesmiddelenverstrekkingen in 2018 vergoed door de basisverzekering exclusief verstrekkingen door ziekenhuizen en verpleeghuizen (AWBZ), inclusief verstrekkingen door poliklinische ziekenhuisapotheken en verstrekkingen aan personen in verzorgingshuizen. De data zijn afkomstig uit de Risicoverevenings- bestanden van het Zorginstituut Nederland. | Gezondheidsproblemen | |
| Zorgkosten in 2018 van Nederlandse ingezetenen voor zorg die verzekerd is via de basisregistratie. De kosten zijn de kosten die daadwerkelijk vergoed zijn door de zorgverzekeraars. De zorgkosten zijn inclusief de kosten die vanwege het verplicht of vrijwillig eigen risico uiteindelijk door de verzekerden zelf zijn betaald maar exclusief eigen betalingen. Indien de verzekerde zelf een rekening heeft ontvangen en deze niet heeft ingediend bij de verzekering zijn de kosten niet in de cijfers opgenomen. | Gezondheidsproblemen | |
Operationalisering van netwerkkenmerken
Hieronder wordt de operationalisering van de gebruikte kenmerken in het onderzoek beschreven. Voor sommige netwerkkenmerken zijn leeftijdsselecties gemaakt, omdat ze alleen betrekking hebben op een bepaalde populatie. Werkgerelateerde kenmerken zijn over het algemeen alleen relevant voor volwassenen die de AOW-leeftijd (in 2018 was dit 66 jaar) nog niet hebben bereikt. Ook zijn er factoren die alleen voor jongeren in kaart kunnen worden gebracht, zoals jeugdzorg. Deze selecties zijn per kenmerk benoemd.
Armoede
Inkomen onder 130 procent van het beleidsmatig minimum in 2018 én een vermogen (exclusief eigen woning) in 2018 onder de vermogensgrens. Beleidsmatig minimum is bepaald op basis van het besteedbaar huishoudensinkomen. Er is geen leeftijdsselectie toegepast. De armoededefinitie is gelijk aan de definitie in de Armoedemonitor Den Haag.
Langdurige armoede
Inkomen onder 130% van het beleidsmatig minimum in de laatste drie jaar (2016 t/m 2018) en een vermogen in 2018 onder de vermogensgrens (vermogen exclusief eigen woning). Er is geen leeftijdsselectie toegepast. Dit wordt op dezelfde manier afgeleid als in de Armoedemonitor Den Haag.
Werk als belangrijkste inkomensbron
Belangrijkste inkomensbron in 2018 is inkomen uit arbeid of inkomen uit eigen onderneming. Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 18 jaar tot en met 66 jaar. Dit wordt op dezelfde manier afgeleid als in de Armoedemonitor Den Haag.
Lage Human Capital Index
Human Capital Index (HCI) is gebaseerd op de lonen van 2013 tot en met 2017 en het hoogst behaalde opleidingsniveau in 2018. De categorie lage HCI is onderzocht in de analyses. Er is geen leeftijdsselectie toegepast. Dit wordt op dezelfde manier afgeleid als in de Bijstandsmonitor Den Haag.
Gebruik bijstand
Ontvanger van bijstandsuitkering op 1 oktober 2018. Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 18 jaar tot en met 66 jaar.
Bijstandsduur
Voor bijstandsduur wordt vanaf peilmoment 1 oktober 2018 48 maanden (aaneensluitend) terug gekeken. Er worden twee categorieën onderscheiden:
- Tussen de 18 en 47 maanden bijstand ontvangen
- 48 maanden (4 jaar) of meer aaneensluitend bijstand ontvangen.
Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 18 jaar tot en met 66 jaar.
Arbeidsongeschiktheidsuitkeringen gebruik
Ontvanger van AO-uitkering op 1 oktober 2018. Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 18 jaar tot en met 66 jaar.
WW-gebruik
Ontvanger van WW-uitkering op 1 oktober 2018. Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 18 jaar tot en met 66 jaar.
Jeugdzorg
Ontvanger van jeugdhulp, jeugdbescherming en/of jeugdreclassering in 2018. Er is een leeftijdsselectie toegepast van personen vanaf 0 jaar tot en met 22 jaar.
Gezondheidsproblemen
Indicator is gebaseerd op vier variabelen:
- Medicijngebruik tegen verslaving, depressie, psychose of bipolaire stoornis in 2018 (categorieën: wel gebruik/geen gebruik)
- Medicijngebruik uit 4 of meer hoofdgroepen in 2018 (categorieën: wel gebruik/geen gebruik)
- GGZ-zorgkosten in 2018 (continue variabele)
- Zorgkosten boven 50 000 euro in 2018 (categorieën: wel/niet).
Een persoon heeft gezondheidsproblemen als er tenminste één van de indicatoren aanwezig is.
Er is geen leeftijdsselectie toegepast. Dit wordt op dezelfde manier afgeleid als in de Bijstandsmonitor Den Haag.