Monitor Kunstenaars en andere werkenden met een creatief beroep

© Hollandse Hoogte / ANP

In de Monitor Kunstenaars worden de kenmerken en arbeidsmarktpositie van kunstenaars en andere werkenden met een creatief beroep in kaart gebracht. In de laatste versie van de monitor is voor het eerst ook aandacht besteed aan de arbeidsomstandigheden. Het belangrijkste uitgangspunt in deze monitor is het beroep van mensen, daarmee wijkt het onderzoek af van de meeste andere onderzoeken van het CBS naar de culturele en creatieve sector, waarin de bedrijfstak meestal het uitgangspunt is.

164 duizend kunstenaars, 263 duizend werkenden met ander creatief beroep

In de periode 2017/2019 waren er in Nederland per jaar gemiddeld 164 duizend kunstenaars en 263 duizend andere werkenden met een creatief beroep. Dat was, net als in eerdere verslagperioden, respectievelijk 2 en 3 procent van de werkzame beroepsbevolking.

De beroepen die kunstenaars uitoefenen, zijn in deze monitor onderverdeeld in vier groepen. Binnen de groep 'ontwerpende beroepen' werken onder andere grafisch ontwerpers, multimedia-ontwerpers en architecten. Zij vormden in 2017/2019 met 81 duizend personen de grootste groep binnen de kunstenaarspopulatie. Met 47 duizend musici, zangers, componisten, dansers, regisseurs en acteurs vormden de 'uitvoerende beroepen' de op een na grootste groep. Beeldend kunstenaars vormden met 13 duizend personen de kleinste groep. De groep van 'schrijvers, vertalers en overige kunstenaarsberoepen' omvat alle kunstenaars van wie het beroep niet onder een van de andere groepen valt. Deze groep bestond in 2017/2019 uit 23 duizend mensen.

2.2.1 Kunstenaars naar beroep
2010/2012 (x 1 000)2013/2015 (x 1 000)2017/2019 (x 1 000)2010/2012 (%)2013/2015 (%)2017/2019 (%)
Kunstenaars totaal134147164100100100
Beeldende beroepen - beeldend kunstenaars15161312118
Ontwerpende beroepen
Totaal637081474849
Grafisch ontwerpers en multimedia-ontwerpers303640222525
Architecten van gebouwen151519111111
Product- en kledingontwerpers141418101011
Landschapsarchitecten323222
Architecten, planologen, landmeetkundigen en ontwerpers210110
Uitvoerende beroepen
Totaal343847252629
Musici, zangers en componisten181819131312
Regisseurs en producenten voor film en theater e.d.1014208912
Acteurs556434
Dansers en choreografen111011
Schrijvers, vertalers en overige kunstenaarsberoepen
Totaal212323161614
Auteurs e.d.192019141412
Scheppende en uitvoerende kunstenaars niet elders geclassificeerd224122
Bron: EBB.

Zelfstandige kunstenaars vaker negatief over financiële situatie

Kunstenaars met een eigen bedrijf of praktijk hebben over het algemeen een wat kleiner klantenbestand dan gemiddeld onder zelfstandig ondernemers. Dat geldt ook voor andere zelfstandigen met een creatief beroep. Zowel kunstenaars als andere creatieve beroepen waren wat negatiever over hun financiële situatie dan gemiddeld onder zelfstandig ondernemers.

Van de kunstenaars met een eigen bedrijf of praktijk gaf in de periode 2015/2019 gemiddeld 35 procent aan dat de financiële situatie van hun bedrijf (zeer) goed was, volgens 32 procent was deze redelijk en 33 procent gaf aan dat de financiële situatie matig of slecht was. Zij waren daarmee minder positief dan zelfstandig ondernemers in het algemeen. De zelfstandig ondernemers in andere creatieve beroepen waren positiever dan de kunstenaars: van hen zei 41 procent dat de financiële situatie (zeer) goed was, 34 procent redelijk en 26 procent matig of slecht.

7.3.2 Financiële situatie van zelfstandig ondernemers, 2015/2019
categorieKunstenaars (%)Anderen met een creatief beroep (%)Zelfstandig ondernemers - beroepsniveau 4 (%)Totaal zelfstandig ondernemers (%)
(zeer) Goed35415350
Redelijk32342730
Matig of slecht33262121
Bron: ZEA (CBS/TNO)