Urban Data Center Eindhoven werpt vruchten af

/ Auteur: Miriam van der Sangen
© Hollandse Hoogte / Peter Hilz
In september 2016 had de gemeente Eindhoven de primeur: de opening van het eerste CBS Urban Data Center (UDC). De samenwerking met het CBS past in de ambitie van Eindhoven om zich te ontwikkelen tot een smart society, een stad die optimaal gebruik maakt van de kracht van onder meer technologie en design voor haar inwoners. Nu, twee jaar later, blikken we met de gemeente en het CBS terug en kijken we wat er is bereikt.

Verdieping

De start van het eerste UDC verliep aanvankelijk wat aarzelend. Rianne van Lomm, manager Integrale Veiligheidszorg binnen het UDC Eindhoven: ‘Het kostte even tijd om de meerwaarde van onze samenwerking te vinden. We moesten elkaar eerst leren kennen, want de gemeente en het CBS zijn twee verschillende soorten organisaties. Het was een uitdaging om vraag en aanbod samen te brengen. Uiteindelijk hebben we de verdieping opgezocht. Na de strategische verkenning konden we een vliegende start maken.’ Niky van Geffen van het CBS is beleidscoördinator van het UDC Eindhoven. ‘Wederzijds begrip en elkaar vertrouwen is erg belangrijk. Daar hebben we van beide kanten flink aan gewerkt.’

Groei economie

Een van de eerste succesvolle onderzoeken binnen het UDC leidde in 2017 tot een CBS-nieuwsbericht met cijfers over de economische groei van Eindhoven. Daaruit bleek een groei van het bbp van Eindhoven van 3,6 procent. Die groei was groter dan die van Nederland als totaal, maar ook groter dan die van Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Het bericht werd door veel media opgepakt. Tot grote vreugde van burgemeester Jorritsma van Eindhoven: ‘Daar zag je voor ons duidelijk de meerwaarde van de samenwerking: we zijn al jarenlang in gesprek met het Rijk over verbetering van onze economische infrastructuur. We hebben echt een inhaalslag te maken. Dit soort juichberichten van een onbetwist onafhankelijke bron, helpen daar enorm bij.’

UDC Eindhoven
© Sjoerd van der Hucht Fotografie

Clusteranalyse

Een ander mooi product van de samenwerking is volgens Van Geffen de Clusteranalyse, die werd uitgevoerd in het kader van de strategische verkenning van de gemeente Eindhoven. Het rapport was het resultaat van een intensieve samenwerking tussen beide partijen en verscheen in februari 2018. ‘De inwoners van Eindhoven zijn door ons ingedeeld in negen clusters op basis van 25 demografische en sociaaleconomische kenmerken. Het rapport beschrijft de afzonderlijke clusters, schetst hun samenhang en geeft een totaalbeeld. Kortom, het geeft een gedetailleerd beeld van de verscheidenheid aan Eindhovenaren. De gemeente droeg bij met kennis over de stad, het CBS bracht zijn data en methodologische kennis in. De uitkomsten van de clusteranalyse helpen de gemeente Eindhoven gerichter beleid te maken voor de verschillende doelgroepen.’

Veiligheid en mobiliteit

Op dit moment verrichten de gemeente Eindhoven en het CBS onderzoek naar veiligheid en mobiliteit. Van Lomm: ‘Het onderzoek naar veiligheid vindt plaats in samenwerking met de politie. Dit onderzoek had nooit gedaan kunnen worden zonder het CBS vanwege de in mei ingevoerde Europese privacywetgeving.’ De gemeente Eindhoven heeft de opgave om de stad nu en in de toekomst bereikbaar te houden. ‘Er is daarom behoefte aan mobiliteitsonderzoek met gegevens van Translink, de ontwikkelaar van de OV-chipkaart. De gemeente mag niet over deze gegevens beschikken, maar het CBS wel. Je merkt dat de aanbieders van dit soort gegevens vertrouwen hebben in het CBS.’ Van Geffen benadrukt dat dit onderzoek wel nog in een experimentele fase zit.

‘De uitkomsten van de clusteranalyse helpen de gemeente Eindhoven gerichter beleid te maken voor de verschillende doelgroepen’

Brainport Industrie Campus

De arbeidsmarktmonitor is een ander resultaat van de samenwerking. ‘Daarin wordt gekeken in hoeverre de verschillende soorten onderwijs in Eindhoven aansluiten op de arbeidsmarkt’, aldus Van Geffen. Jorritsma vult aan: ‘Sinds afgelopen zomer draait de Brainport Industrie Campus (BIC), het eerste van 5 gebouwen omvat ruim 100.000 vierkante meter waar meer dan 1000 MBO- en in de toekomst HBO-studenten létterlijk onder één dak zitten met ruim 20 MKB-hightech bedrijven. Uniek in het land: als de studenten afstuderen, kunnen ze aan het werk op dezelfde plek. Maar die BIC wordt nog veel groter als we dankzij het CBS nog een scherpere data-analyse van die aansluiting zouden kunnen krijgen. Dan kunnen we veel meer onderwijsinstellingen nóg slimmer koppelen aan BIC.’

Proeftuin

Niet alleen de uitkomsten van de gezamenlijke onderzoeken zijn voor de beide organisaties van belang. Ook de deelname aan de UDC community - deze wordt gevormd door alle gemeenten die over een UDC beschikken - heeft grote waarde. Van Lomm: ‘Een keer in het half jaar komen wij samen en dat is heel nuttig, omdat er allerlei ideeën uit voortkomen. Je kunt het zien als een proeftuin. Ook hier speelt het hebben van vertrouwen in elkaar een belangrijke rol.’