Economisch beeld verslechtert verder
De conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.
| jaar | maand | cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0)) |
|---|---|---|
| 2019 | januari | 0,73 |
| 2019 | februari | 0,71 |
| 2019 | maart | 0,67 |
| 2019 | april | 0,64 |
| 2019 | mei | 0,63 |
| 2019 | juni | 0,61 |
| 2019 | juli | 0,58 |
| 2019 | augustus | 0,54 |
| 2019 | september | 0,51 |
| 2019 | oktober | 0,49 |
| 2019 | november | 0,42 |
| 2019 | december | 0,5 |
| 2020 | januari | 0,39 |
| 2020 | februari | 0,3 |
| 2020 | maart | 0,2 |
| 2020 | april | -0,36 |
| 2020 | mei | -1,05 |
| 2020 | juni | -1,99 |
| 2020 | juli | -2 |
| 2020 | augustus | -1,32 |
| 2020 | september | -1,17 |
| 2020 | oktober | -0,95 |
| 2020 | november | -0,88 |
| 2020 | december | -0,63 |
| 2021 | januari | -0,72 |
| 2021 | februari | -0,93 |
| 2021 | maart | -0,88 |
| 2021 | april | -0,73 |
| 2021 | mei | -0,47 |
| 2021 | juni | -0,3 |
| 2021 | juli | -0,01 |
| 2021 | augustus | 0,39 |
| 2021 | september | 0,47 |
| 2021 | oktober | 0,57 |
| 2021 | november | 0,65 |
| 2021 | december | 0,69 |
| 2022 | januari | 0,66 |
| 2022 | februari | 0,34 |
| 2022 | maart | 0,49 |
| 2022 | april | 0,58 |
| 2022 | mei | 0,72 |
| 2022 | juni | 0,75 |
| 2022 | juli | 0,69 |
| 2022 | augustus | 0,68 |
| 2022 | september | 0,57 |
| 2022 | oktober | 0,45 |
| 2022 | november | 0,38 |
| 2022 | december | 0,28 |
| 2023 | januari | 0,19 |
| 2023 | februari | 0,08 |
| 2023 | maart | -0,01 |
| 2023 | april | -0,12 |
| 2023 | mei | -0,26 |
| 2023 | juni | -0,39 |
| 2023 | juli | -0,51 |
| 2023 | augustus | -0,64 |
| 2023 | september | -0,72 |
| 2023 | oktober | -0,78 |
| 2023 | november | -0,87 |
| 2023 | december | -0,92 |
| 2024 | januari | -0,99 |
Consumenten- en producentenvertrouwen minder negatief
Consumenten waren in januari minder negatief dan een maand eerder. Hun vertrouwen lag echter nog ver onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Het vertrouwen van producenten was in januari ook minder negatief dan in december. Het producentenvertrouwen lag ook onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar.
| jaar | maand | Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) | Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) |
|---|---|---|---|
| 2019 | januari | 0 | 3 |
| 2019 | februari | -2 | 3,4 |
| 2019 | maart | -4 | 3,3 |
| 2019 | april | -3 | 3,8 |
| 2019 | mei | -3 | 2,2 |
| 2019 | juni | 0 | 0,2 |
| 2019 | juli | 2 | 1,1 |
| 2019 | augustus | 0 | 1,6 |
| 2019 | september | -2 | 1,2 |
| 2019 | oktober | -1 | 1,3 |
| 2019 | november | -2 | 0,3 |
| 2019 | december | -2 | -0,2 |
| 2020 | januari | -3 | -0,1 |
| 2020 | februari | -2 | 1 |
| 2020 | maart | -2 | -2,6 |
| 2020 | april | -22 | -31,5 |
| 2020 | mei | -31 | -28,1 |
| 2020 | juni | -27 | -18,7 |
| 2020 | juli | -26 | -11,8 |
| 2020 | augustus | -29 | -7,8 |
| 2020 | september | -28 | -7 |
| 2020 | oktober | -30 | -7,7 |
| 2020 | november | -26 | -6,4 |
| 2020 | december | -20 | -3,2 |
| 2021 | januari | -19 | -1,8 |
| 2021 | februari | -19 | -2,6 |
| 2021 | maart | -18 | 0,6 |
| 2021 | april | -14 | 3,6 |
| 2021 | mei | -9 | 5,6 |
| 2021 | juni | -3 | 7,8 |
| 2021 | juli | -4 | 9,2 |
| 2021 | augustus | -6 | 7,1 |
| 2021 | september | -5 | 9,1 |
| 2021 | oktober | -10 | 10,4 |
| 2021 | november | -19 | 10,1 |
| 2021 | december | -25 | 7,3 |
| 2022 | januari | -28 | 6,5 |
| 2022 | februari | -30 | 5,8 |
| 2022 | maart | -39 | 5,7 |
| 2022 | april | -48 | 7,2 |
| 2022 | mei | -47 | 5,8 |
| 2022 | juni | -50 | 4,2 |
| 2022 | juli | -51 | 5,3 |
| 2022 | augustus | -54 | 2,4 |
| 2022 | september | -59 | 1,2 |
| 2022 | oktober | -59 | 0,9 |
| 2022 | november | -57 | 1,1 |
| 2022 | december | -52 | 1 |
| 2023 | januari | -49 | 1,1 |
| 2023 | februari | -44 | 0,9 |
| 2023 | maart | -39 | 0,9 |
| 2023 | april | -37 | -0,3 |
| 2023 | mei | -38 | -1,7 |
| 2023 | juni | -39 | -2,7 |
| 2023 | juli | -39 | -2,7 |
| 2023 | augustus | -40 | -4,6 |
| 2023 | september | -39 | -3,9 |
| 2023 | oktober | -38 | -3,7 |
| 2023 | november | -33 | -2,6 |
| 2023 | december | -29 | -5,7 |
| 2024 | januari | -28 | -4,4 |
Consumptie huishoudens groeit, export en investeringen krimpen
In november 2023 hebben huishoudens 0,3 procent meer goederen en diensten aangeschaft dan in november 2022 (voor prijsveranderingen en koopdagpatroon gecorrigeerd). De consumptie van diensten was groter dan een jaar eerder, terwijl de consumptie van goederen nagenoeg gelijk bleef.
Het volume (werkdaggecorrigeerd) van de goederenexport was in november 4,5 procent kleiner dan in november 2022. Vooral de uitvoer van voedings-en genotmiddelen en chemische producten is gekrompen ten opzichte van een jaar eerder.
In november 2023 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 3,6 procent kleiner dan een jaar eerder. Dat komt vooral doordat er minder is geïnvesteerd in gebouwen en infrastructuur.
Productie industrie 10 procent lager in november
De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in november 10,0 procent lager dan in november 2022. Ook in de voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis. Ten opzichte van oktober daalde de productie met 0,8 procent in november.
Meer faillissementen in december
In december zijn (voor zittingsdagen gecorrigeerd) 91 meer bedrijven failliet verklaard dan in november. Dat is een stijging van 30 procent. De trend van het aantal faillissementen is meer dan een jaar stijgend
Prijzen koopwoningen bijna 2 procent hoger in december
In december 2023 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 1,6 procent hoger dan in december 2022. De prijsstijging volgt op 10 maanden met een prijsdaling. Ten opzichte van november 2023 stegen de prijzen in december met 0,2 procent.
Minder vacatures, minder werklozen, meer gewerkte uren
Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal van 2023 in totaal ruim 3,6 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 0,4 procent meer dan een kwartaal eerder.
Voor het vijfde achtereenvolgende kwartaal waren er minder vacatures dan in het kwartaal ervoor. Eind september stonden er 416 duizend vacatures open, 12 duizend minder dan aan het einde van het tweede kwartaal.
In december was 3,6 procent van de beroepsbevolking werkloos. Het aantal werklozen nam in de laatste drie maanden van het jaar af met gemiddeld 3 duizend per maand, tot 361 duizend personen in december.
De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling steeg in het derde kwartaal 2023 met 0,5 procent in vergelijking met een kwartaal eerder.
Bbp daalde met 0,3 procent in derde kwartaal 2023
Volgens de tweede berekening van het CBS daalde het volume van het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2023 met 0,3 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal. Dit is het derde opeenvolgende kwartaal met krimp. De krimp in het derde kwartaal is vooral toe te schrijven aan een daling van de investeringen in vaste activa, een daling van de voorraadmutatie en een daling van de consumptie door huishoudens.
| Jaar | Kwartaal | Index (2015=100) |
|---|---|---|
| 2019 | 1e kwartaal | 109,2 |
| 2019 | 2e kwartaal | 109,5 |
| 2019 | 3e kwartaal | 109,7 |
| 2019 | 4e kwartaal | 110,4 |
| 2020 | 1e kwartaal | 108,9 |
| 2020 | 2e kwartaal | 99,8 |
| 2020 | 3e kwartaal | 106,2 |
| 2020 | 4e kwartaal | 106,8 |
| 2021 | 1e kwartaal | 108,1 |
| 2021 | 2e kwartaal | 111,4 |
| 2021 | 3e kwartaal | 113,7 |
| 2021 | 4e kwartaal | 114,5 |
| 2022 | 1e kwartaal | 115,1 |
| 2022 | 2e kwartaal | 117,1 |
| 2022 | 3e kwartaal | 117,3 |
| 2022 | 4e kwartaal | 118,1 |
| 2023 | 1e kwartaal | 117,5 |
| 2023 | 2e kwartaal | 117 |
| 2023 | 3e kwartaal | 116,6 |
Relevante links
- Visualisatie - Conjunctuurklok en -indicator
- Dossier - Conjunctuur
- Dashboard - Dashboard economie - conjunctuur