5. Talentontwikkeling
Een van de doelen van de maatschappelijke diensttijd is om talenten te ontdekken en te ontwikkelen. In 2021 gaf 85 procent van de 15- tot 28-jarigen aan het (geheel) eens te zijn met de stelling te weten wat de eigen kwaliteiten zijn. Met 88 procent geven mannen dit vaker aan dan vrouwen (83 procent). Jongeren van 22 tot 28 jaar geven relatief vaak aan hun eigen talenten te kennen vergeleken met de 15- tot 22-jarigen. Hbo- en universitair geschoolden geven eveneens vaak (89 en 95 procent) aan te weten wat de eigen kwaliteiten zijn, met name in vergelijking met jongeren met vmbo, avo onderbouw of mbo 1, van wie 80 procent de eigen kwaliteiten zegt te kennen. Er zijn geen verschillen naar inkomen en migratieachtergrond. De gevonden verschillen blijven overeind bij controle voor achtergrondvariabelen.
Het talent om goed om te kunnen gaan met dingen die niet gaan zoals verwacht wordt door 6 op de 10 jongeren onderkend; dit verschilt niet significant tussen de leeftijdsgroepen of opleidingsniveaus. Met 67 procent geven mannen dit wel vaker aan dan vrouwen, van wie 54 procent zegt goed om te kunnen gaan met onverwachte zaken. Jongeren uit hogere inkomenskwartielgroepen rapporteren dit ook vaker goed te kunnen in vergelijking met lagere inkomensgroepen. Dit geldt ook voor jongeren met een migratieachtergrond, van wie met name diegenen met een niet-westerse migratieachtergrond met 75 procent relatief vaak aangeven goed om te kunnen gaan met situaties die niet lopen zoals verwacht.
Bijna driekwart van de 15- tot 28-jarigen wil uitgedaagd worden. Jongeren van 18 jaar of ouder geven vaker aan uitgedaagd te willen worden dan de 15- tot 18-jarigen en hoe hoger opleidingsniveau des te meer jongeren uitdaging willen. Het uitgedaagd willen worden verschilt niet naar geslacht, inkomensgroepen of migratieachtergrond.
| % (geheel) eens | Ik weet wat mijn kwaliteiten zijn (% (geheel) eens) | Als dingen niet gaan zoals ik verwacht, kan ik er goed mee omgaan (% (geheel) eens) | Ik wil graag uitgedaagd worden (% (geheel) eens) | |
|---|---|---|---|---|
| Geslacht | Man | 87,7 | 67,2 | 72,4 |
| Geslacht | Vrouw | 83,1 | 53,8 | 72,6 |
| Geslacht | ||||
| Leeftijd | 15 tot 18 jaar | 79,6 | 58,0 | 59,2 |
| Leeftijd | 18 tot 22 jaar | 82,9 | 59,2 | 72,5 |
| Leeftijd | 22 tot 28 jaar | 89,6 | 62,6 | 78,4 |
| Leeftijd | ||||
| Onderwijsniveau | Basisonderwijs | 83,3 | 60,1 | 55,9 |
| Onderwijsniveau | Vmbo, avo onderbouw, mbo 1 | 80,3 | 60,5 | 65,0 |
| Onderwijsniveau | Mbo 2,3,4, havo, vwo | 85,9 | 60,6 | 74,0 |
| Onderwijsniveau | Hbo-, wo-bachelor | 89,4 | 57,4 | 80,1 |
| Onderwijsniveau | Hbo-, wo-master, doctor | 95,4 | 70,8 | 89,3 |
Op de vraag of jongeren ervaren invloed te hebben op wat er in hun leven gebeurt, is ruim driekwart het (geheel) eens. Dit is voor alle jongeren nagenoeg hetzelfde. Dat geldt ook voor het op de hoogte zijn van de kansen en mogelijkheden op de arbeidsmarkt; 67 procent van de jongeren van 15 tot 28 geeft aan dat zij op de hoogte zijn en daarin zijn geen verschillen naar achtergrondkenmerken.
Jongeren die uitgedaagd willen worden zijn vaker bereid deel te nemen aan MDT of doen/deden mee (25% versus 19%). Diegenen die het gevoel hebben invloed te hebben op het leven blijken juist minder deel te nemen aan een MDT-project of daartoe bereid te zijn (21% versus 28%).