Indicator: Aandeel koopstarters

Ook onderstaande figuur toont de invloed van wetswijziging van de overdrachtsbelasting, waarbij de lijn het aandeel koopstarters in Nederland weergeeft. Dit aandeel neemt sinds 2012 af tot een dieptepunt in 2020 waar minder dan 1 op de 3 kopers een koopstarter is. In 2021 neemt het aandeel koopstarters weer toe tot 39 procent, het hoogste aandeel sinds 2015. In december 2020 daalde het aandeel koopstarters naar slechts 14 procent, in januari 2021 steeg het spectaculair naar bijna 50 procent.

Verkochte koopwoningen, aandeel koopstarters
Jaar	Koopstarter (%)	Geen koopstarter (%)
2012	56,845	59,781
2013	52,426	56,968
2014	72,957	79,637
2015	75,544	101,597
2016	80,33	132,922
2017	81,997	158,335
2018	71,216	147,535
2019	69,283	146,571
2020	71,864	162,666
2021	87,866	137,256

Bron: CBS, Kadaster

Verkochte koopwoningen, aandeel koopstarters
Jaar	Koopstarter (%)	Geen koopstarter (%)
2012	56,845	59,781
2013	52,426	56,968
2014	72,957	79,637
2015	75,544	101,597
2016	80,33	132,922
2017	81,997	158,335
2018	71,216	147,535
2019	69,283	146,571
2020	71,864	162,666
2021	87,866	137,256

Bron: CBS, Kadaster

Wanneer ingezoomd wordt op regionaal niveau zien we een duidelijk onderscheid tussen de G4, G40 en overige gemeenten. Koopstarters zijn met name actief in (middel)grote steden en minder actief in de overige gemeenten. Dit is in overeenstemming met de verdeling naar gemiddelde leeftijden die bij indicator 4 getoond zijn. Verder inzoomen op de G4 toont dat ook daar grote verschillen zijn tussen de steden. In Amsterdam (68,0 procent), Utrecht (65,7 procent) en Rotterdam (61,7 procent) ligt het aandeel koopstarters in januari 2021 boven de 60 procent waar Den Haag (53,1 procent) achter blijft bij de overige drie steden.

Aandeel koopstarters
Jaar	Kwartaal	Grote steden, G4 (%)	Middelgrote steden, G40 (%)	Overige gemeenten (%)	Nederland (%)
2019	1e kwartaal	41,4	34,3	28,6	32,0
2019	2e kwartaal	42,1	35,1	29,7	32,9
2019	3e kwartaal	42,6	35,0	29,8	33,1
2019	4e kwartaal	39,6	32,3	27,6	30,5
2020	1e kwartaal	42,4	34,0	29,2	32,3
2020	2e kwartaal	44,2	35,9	30,3	33,6
2020	3e kwartaal	45,2	37,4	30,9	34,7
2020	4e kwartaal	27,8	25,0	21,0	23,2
2021	1e kwartaal	59,2	45,0	36,1	41,9
2021	2e kwartaal	50,8	41,7	32,8	37,6
2021	3e kwartaal	51,7	41,8	33,4	38,2
2021	4e kwartaal	48,2	40,6	33,2	37,6
Bron: CBS, Kadaster

Aandeel koopstarters
Jaar	Kwartaal	Grote steden, G4 (%)	Middelgrote steden, G40 (%)	Overige gemeenten (%)	Nederland (%)
2019	1e kwartaal	41,4	34,3	28,6	32,0
2019	2e kwartaal	42,1	35,1	29,7	32,9
2019	3e kwartaal	42,6	35,0	29,8	33,1
2019	4e kwartaal	39,6	32,3	27,6	30,5
2020	1e kwartaal	42,4	34,0	29,2	32,3
2020	2e kwartaal	44,2	35,9	30,3	33,6
2020	3e kwartaal	45,2	37,4	30,9	34,7
2020	4e kwartaal	27,8	25,0	21,0	23,2
2021	1e kwartaal	59,2	45,0	36,1	41,9
2021	2e kwartaal	50,8	41,7	32,8	37,6
2021	3e kwartaal	51,7	41,8	33,4	38,2
2021	4e kwartaal	48,2	40,6	33,2	37,6
Bron: CBS, Kadaster

Vanaf 1 april 2021 is een tweede wetswijziging omtrent de overdrachtsbelasting in werking getreden. Voor woningaankopen boven de 400 duizend euro geldt voor 35-minners geen vrijstelling meer van de overdrachtsbelasting. Onderstaande figuur toont dat kopers onder de 35 jaar ook op deze wetswijziging geanticipeerd hebben. De figuur toont de aantallen en het aandeel woningen gekocht door 35-minners onder en boven de 400 duizend euro. In het eerste kwartaal van 2021 is een duidelijke piek te zien van het aantal en aandeel aankopen boven deze grens, jonge kopers profiteren op de valreep van de wetswijziging. Logischerwijs zien we in het tweede kwartaal een terugval in het aantal en aandeel aankopen boven deze grens. In maart 2021 lag het aandeel aankopen van 35-minners boven de 400 duizend euro zelfs boven de 46 procent terwijl het in april 2021 daalde naar iets minder dan 10 procent. Zie voor meer hierover het Kadaster Kwartaalbericht woningmarkt 4e kwartaal van 2021.

Verkochte koopwoningen aan 35-minners
Jaar	Kwartaal	Koopsom lager dan €400.000 (x 1 000)	Koopsom hoger dan €400.000 (x 1 000)
2019	1e kwartaal	18,5	2,8
2019	2e kwartaal	21,7	3,2
2019	3e kwartaal	24,1	4,0
2019	4e kwartaal	24,0	4,1
2020	1e kwartaal	20,2	4,1
2020	2e kwartaal	22,3	4,5
2020	3e kwartaal	25,5	6,2
2020	4e kwartaal	19,7	5,1
2021	1e kwartaal	28,3	13,5
2021	2e kwartaal	22,4	4,1
2021	3e kwartaal	20,6	7,8
2021	4e kwartaal	19,4	8,1
Bron: CBS, Kadaster

Verkochte koopwoningen aan 35-minners
Jaar	Kwartaal	Koopsom lager dan €400.000 (x 1 000)	Koopsom hoger dan €400.000 (x 1 000)
2019	1e kwartaal	18,5	2,8
2019	2e kwartaal	21,7	3,2
2019	3e kwartaal	24,1	4,0
2019	4e kwartaal	24,0	4,1
2020	1e kwartaal	20,2	4,1
2020	2e kwartaal	22,3	4,5
2020	3e kwartaal	25,5	6,2
2020	4e kwartaal	19,7	5,1
2021	1e kwartaal	28,3	13,5
2021	2e kwartaal	22,4	4,1
2021	3e kwartaal	20,6	7,8
2021	4e kwartaal	19,4	8,1
Bron: CBS, Kadaster