SDG 12 Verantwoorde consumptie en productie
- De mogelijkheden om duurzaam te produceren en consumeren nemen toe.
- Er is ongeveer driemaal het landoppervlak van Nederland nodig om te voorzien in de Nederlandse consumptie.
- Niet eerder ervoer meer dan 17 procent van de bevolking milieuproblemen.
Het dashboard en de indicatoren
Middelen en mogelijkheden
in EU
in 2022
in EU
in 2024
Gebruik
in EU
in 2023
in EU
in 2023
in EU
in 2022
Uitkomsten
in EU
in 2023
in EU
in 2020
in EU
in 2023
in EU
in 2022
in EU
in 2020
Beleving
in EU
in 2023
| Thema | Indicator | Waarde | Trend | Positie in EU | Positie op EU-ranglijst |
|---|---|---|---|---|---|
| Middelen en mogelijkheden | Toegevoegde waarde milieusector | 3,3% van het bbp in lopende prijzen in 2023 | stijgend (stijging brede welvaart) | 14e van 27 in 2022 | midden van de ranglijst |
| Middelen en mogelijkheden | Werkgelegenheid milieusector | 2,4% van de totale werkgelegenheid in 2023 | stijgend (stijging brede welvaart) | ||
| Middelen en mogelijkheden | Mvo-jaarverslagen bedrijven | 94% van de top-100 bedrijven publiceert een mvo-jaarverslag in 2024 | stijgend (stijging brede welvaart) | 3e van 19 in 2024 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Gebruik | Binnenlands materialenverbruik | 8 ton per inwoner in 2023 | dalend (stijging brede welvaart) | 3e van 27 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Gebruik | Bedrijfsafval | 1 417 kilogram per inwoner in 2021 | dalend (stijging brede welvaart) | ||
| Gebruik | Gemeentelijk afval | 507 kilogram per inwoner in 2023 | 7e van 18 in 2023 | midden van de ranglijst | |
| Gebruik | Gevaarlijk afval | 246 kilogram per inwoner in 2022 | 21e van 27 in 2022 | onderste kwart van de ranglijst | |
| Uitkomsten | Grondstoffenproductiviteit | € 5,46 bbp per kilogram materialenverbruik (prijzen 2015) in 2023 | stijgend (stijging brede welvaart) | 1e van 27 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Uitkomsten | Grondstofvoetafdruk A) | 31,7 ton per inwoner in 2022 | 3e van 27 in 2020 | bovenste kwart van de ranglijst | |
| Uitkomsten | Recycling van bedrijfsafval | 74,2% van het totaal aan bedrijfsafval dat verwerkt wordt in 2021 | |||
| Uitkomsten | Recycling van gemeentelijk afval | 58,4% van het totaal aan gemeentelijk afval dat verwerkt wordt in 2023 | stijgend (stijging brede welvaart) | 3e van 18 in 2023 | bovenste kwart van de ranglijst |
| Uitkomsten | Recycling van gevaarlijk afval | 66,4% van het totaal aan gevaarlijk afval dat verwerkt wordt in 2022 | 7e van 25 in 2022 | bovenste kwart van de ranglijst | |
| Uitkomsten | Landvoetafdruk A) | 0,7 hectare per inwoner in 2022 | dalend (stijging brede welvaart) | 8e van 27 in 2020 | midden van de ranglijst |
| Beleving | Milieuproblemen | 17,4% van de bevolking van 16+ ervaart problemen in 2024 | 19e van 26 in 2023 | midden van de ranglijst |
Uitleg dashboard, kleuren en noten
SDG 12 gaat over de transitie naar een circulaire economie: hoe gaan we efficiënter gebruikmaken van grondstoffen, meer materialen hergebruiken en afval verminderen? Bedrijven, overheid en consumenten worden vanuit SDG 12 aangespoord om bewuste keuzes te maken om de druk op het milieu te verlagen en minder afhankelijk te zijn van grondstoffen. Dit beperkt de negatieve gevolgen van onze consumptie voor volgende generaties en vergroot de leefbaarheid in het hier en nu.
Middelen en mogelijkheden betreffen de mogelijkheden om duurzaam te produceren en consumeren. De mogelijkheden om duurzaam te produceren en consumeren nemen toe. Het aandeel van de 100 bedrijven met de grootste omzet dat een duurzaamheidsverslag publiceert, neemt toe. Volgens KPMG gin het om 94 van deze bedrijven in 2024. Vergeleken met andere EU-landen is dit veel. Vanaf het boekjaar 2024 zijn grote ondernemingen overigens verplicht verslag uit te brengen over maatschappelijk verantwoord ondernemen, conform de EU Corporate Sustainability Reporting Directive.
Bedrijven in de milieusector produceren goederen en diensten op het gebied van milieubescherming en het beheer van natuurlijke hulpbronnen. Hun toegevoegde waarde (3,3 procent van het bbp in 2023) draagt relatief steeds meer bij aan de economie. Binnen de EU heeft Nederland (in 2022) een positie in de middengroep. Ook draagt de milieusector relatief steeds meer bij aan de werkgelegenheid. In 2023 was de sector goed voor 2,4 procent van de totale werkgelegenheid.
Gebruik gaat over de grondstoffen en andere materialen die worden verbruikt en het afval dat wordt geproduceerd. De hoeveelheid binnenlands materiaalverbruik per hoofd van de bevolking neemt af en is laag vergeleken met andere EU-landen. In 2023 ging het om 8 ton per inwoner. De trendmatige afname hangt samen met het efficiënter gebruik van grondstoffen en de steeds groter wordende rol van diensten in de Nederlandse economie. De afname van het materiaalverbruik werd versterkt in 2023 door een afname van het verbruik door huishoudens en het energiegebruik.
In 2023 werd per inwoner 507 kilo aan huishoudelijk afval opgehaald of ingezameld via de milieustraat. Dit is een afname vergeleken met 2022 en de kleinste hoeveelheid sinds het begin van de meting in 1995. De hoeveelheid bedrijfsafval per hoofd van de bevolking daalt trendmatig maar is in 2021 voor het eerst sinds 2017 weer toegenomen. Nederland produceert veel gevaarlijk afval vergeleken met andere EU-landen. In 2022 ging het om 246 kilogram per inwoner.
Uitkomsten gaan over efficiëntie van grondstoffengebruik en hergebruik van afval. Van het bedrijfsafval werd in 2021 bijna driekwart opnieuw gebruikt. De mate van hergebruik en composteren van gemeentelijk afval neemt toe, al ligt het aandeel daar lager dan bij bedrijfsafval. In 2023 werd 58,4 procent benut voor recycling. Nederland zamelt veel gemeentelijk afval gescheiden in en kan daardoor vergeleken met andere EU-landen veel gemeentelijk afval recyclen.
Om te voorzien in de Nederlandse consumptiebehoefte werd in 2022 wereldwijd gemiddeld 31,7 ton per Nederlander aan grondstoffen gewonnen (de grondstofvoetafdruk). Dit is een afname vergeleken met 2021 toen er nog 32,6 ton per inwoner werd gewonnen. Vergeleken met andere EU-landen was de Nederlandse grondstoffenvoetafdruk in 2020 laag. Naast grondstoffen wordt wereldwijd ook land gebruikt om te kunnen voorzien in de consumptiebehoefte van Nederland. Deze landvoetafdruk besloeg in 2022 ongeveer driemaal het landoppervlak van Nederland (0,7 hectare per inwoner). De landvoetafdruk van Nederland is niet hoog of laag vergeleken met andere EU-landen in 2020.
Beleving betreft de zorgen van mensen over vervuiling, verspilling, grondstoffenverbruik en andere aspecten van duurzaamheid. In 2024 had 17,4 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder hinder van afval, verontreiniging of andere milieuproblemen. Het aandeel van de bevolking dat milieuproblemen ondervond was niet eerder zo groot. In 2023 ging het nog om 14,5 procent van de bevolking.