Milieusector in Nederland groeit gestaag door

© Hollandse Hoogte / Dolph Cantrijn
De toegevoegde waarde van de milieusector bedroeg 18,8 miljard euro in 2019, ongeveer 2,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). In 2001 was dit nog 1,6 procent. Uit een eerste snelle raming voor 2020 blijkt dat het aandeel in dat jaar verder is gestegen naar 2,4 procent. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers over de milieusector, waaronder een eerste snelle raming voor de totale milieusector voor 2020 en meer gedetailleerde cijfers over 2019.

De milieusector omvat bedrijven en instanties die goederen en diensten produceren gericht op het beschermen van het milieu en het beheren van natuurlijke hulpbronnen. Deze milieuactiviteiten helpen om de milieudruk te verminderen (bijvoorbeeld bodemsanering, biologische landbouw of roetfilters) en natuurlijke hulpbronnen in stand te houden (bijvoorbeeld door recycling). Ook de ontwikkeling en fabricage van producten die zo zijn ontwikkeld dat zij schoner en efficiënter zijn dan conventionele producten, zoals elektrische voertuigen en energiezuinige gebouwen, behoren tot de milieusector. 

Het aandeel van de milieusector in de Nederlandse economie is sinds 2001 gestaag toegenomen van 1,6 procent in 2001 tot 2,4 procent in 2020. Er is een duidelijk verschil in groei tussen milieubeschermingsactiviteiten en activiteiten gericht op het behoud van natuurlijke hulpbronnen. Het aandeel van milieubeschermingsactiviteiten in de economie nam in de periode 2001-2019 met 0,1  procentpunt relatief beperkt toe, terwijl het aandeel van activiteiten gericht op het behoud van natuurlijke hulpbronnen verdubbelde. Deze toename hangt nauw samen met de  energietransitie. 

Toegevoegde waarde milieusector
JaarMilieubescherming (% bbp)Beheer natuurlijke hulpbronnen (% bbp)
20011,130,50
20021,150,52
20031,200,50
20041,160,50
20051,110,54
20061,150,56
20071,150,55
20081,190,61
20091,230,63
20101,250,69
20111,250,78
20121,240,77
20131,260,80
20141,250,89
20151,220,94
20161,230,98
20171,251,02
2018*1,231,02
2019*1,281,04
* voorlopige cijfers

Werkgelegenheid milieusector verder gegroeid

De milieusector was in 2019 goed voor 148 duizend voltijdbanen, in 2001 waren dit er nog 116 duizend. Daarmee is de bijdrage van de milieusector aan de werkgelegenheid toegenomen van 1,7 procent in 2001 naar 1,9 procent in 2019. Wel zijn er verschillen tussen de milieuactiviteiten. Zo is de werkgelegenheid gerelateerd aan afvalmanagement en recycling vrijwel constant gebleven en van  afvalwatermanagement zelfs gedaald. Aan de andere kant is de werkgelegenheid gericht op de productie van hernieuwbare energie en energiebesparing sterk toegenomen. De bouw van windmolens, het plaatsen van zonnepanelen en het isoleren van woningen is arbeidsintensief werk. Ook bij elektrisch vervoer, dat onder de categorie ‘bescherming van omgevingslucht en klimaat’ valt, is de werkgelegenheid de laatste jaren sterk toegenomen.

Werkgelegenheid milieusector naar milieudomein
JaarAfvalmanagement en recycling (x 1 000 voltijdbanen)Afvalwater management (x 1 000 voltijdbanen)Bescherming en herstel bodem, grond- en oppervlaktewater (x 1 000 voltijdbanen)Bescherming van omgevingslucht en klimaat (x 1 000 voltijdbanen)Bescherming van landschap en biodiversiteit (x 1 000 voltijdbanen)Hernieuwbare energie en energiebesparing (x 1 000 voltijdbanen)Waterkwantiteitsbeheer waterschappen (x 1 000 voltijdbanen)Overige milieubeschermingsactiviteiten en beheer natuurlijke hulpbronnen (x 1 000 voltijdbanen)
201936,115,312,26,55,347,36,218,8
200134,016,79,41,74,431,93,614,0

Omvang Nederlandse milieusector rond Europees gemiddelde

De bijdrage van de milieusector aan het bbp was in de Europese Unie gemiddeld 2,2 procent in 2017. In 2018 was dit in Nederland met 2,3 procent iets hoger. Finland, Estland en Oostenrijk scoorden hier het hoogste met respectievelijk 5,7 procent, 4,5 procent en 4,3 procent. Onderaan de ranglijst stonden Ierland, België (beide 0,9 procent) en Malta (1 procent).

Toegevoegde waarde milieusector Europese Unie 2018
LandAandeel milieusector (% bbp)
Finland5,7
Estland4,5
Oostenrijk4,3
Denemarken3,2
Roemenië3,0
Letland2,5
Luxemburg2,4
Tsjechië2,3
Portugal2,3
Nederland2,3
Europese Unie*2,2
Spanje2,2
Polen2,2
Litouwen2,2
Zweden2,1
Duitsland2,0
Bulgarije1,9
Italië1,9
Frankrijk1,6
Slovenië1,6
Kroatië1,5
Malta1,0
België0,9
Ierland0,9
* Europese Unie exclusief het Verenigd Koninkrijk, 2017