5. Melding en aangifte
Bijna 7 op de 10 slachtoffers melden pesten
In 2021 heeft 69 procent van de slachtoffers het pesten gemeld. De meesten (41 procent) meldden het bij familie of vrienden. 22 procent meldde het bij de politie en 16 procent van alle slachtoffers deed aangifte.
Slachtoffers van uitsluitend online pesterijen (58 procent) maken minder vaak melding dan slachtoffers van uitsluitend traditioneel pesten (73 procent) en van slachtoffers die met beide vormen te maken krijgen (80 procent) (zie maatwerktabel).
| 2021 (% slachtoffers) | |
|---|---|
| GEMELD TOTAAL | 68,9 |
| Bij familie, vrienden | 40,7 |
| Bij de politie | 21,8 |
| Op school | 12,4 |
| Op het werk | 10,6 |
| Bij sociale media | 6,0 |
| Bij Veilig Thuis | 2,4 |
| Bij de kindertelefoon of ander meldpunt voor pesten | 0,6 |
| Ergens anders | 13,2 |
| AANGIFTE TOTAAL | 15,6 |
Vrouwen melden pesten vaker dan mannen
Vrouwen melden vaker dat ze gepest worden dan mannen, namelijk met 75 tegen 62 procent (zie maatwerktabel). Zij doen dit vooral vaker bij familie en vrienden. Het percentage dat aangifte doet verschilt niet naar geslacht.
Vooral 65-plus-slachtoffers doen aangifte bij politie van pesterijen
Jongere en oudere leeftijdsgroepen maken in gelijke mate melding van pesten, maar er zijn wel duidelijke verschillen in bij wie ze dit doen. Zo gaan 15- tot 25-jarige slachtoffers relatief vaak naar familieleden en vrienden (54 procent) of naar een leerkracht of vertrouwenspersoon op school (drie op de tien), terwijl 65-plus-slachtoffers relatief vaak bij de politie melden wat hen overkomen is (37 procent). Ouderen doen vooral vaker aangifte dan jongeren: drie op de tien 65-plussers doen aangifte van de pesterijen tegen minder dan een op de tien 15- tot 25-jarigen.
Vooral geen melding of aangifte bij politie vanwege verwachting dat het toch niets helpt
Het belangrijkste motief voor slachtoffers van pesten om geen melding of aangifte te doen bij de politie is dat ‘het toch niets helpt’. Door 37 procent van de slachtoffers werd dit als (een van) de reden(en) genoemd. Bijna een kwart heeft geen melding of aangifte gedaan omdat men ‘er niet aan gedacht had of het niet zo belangrijk vond’. Ongeveer 15 procent was angstig voor een vervelende reactie of wraak (15 procent) of gaf aan het geen zaak voor de politie te vinden (13 procent).
| 2021 (% slachtoffers) | |
|---|---|
| Het helpt toch niets | 37,1 |
| Niet aan gedacht/ niet zo belangrijk | 24,0 |
| Uit angst voor een vervelende reactie of wraak | 15,2 |
| Dit is geen zaak voor de politie | 13,2 |
| Geen zin of tijd/ teveel moeite | 9,0 |
| Het is al opgelost | 8,8 |
| Door schuld- of schaamtegevoel | 5,6 |
| Op advies van de politie | 4,3 |
| Digitaal melding/aangifte doen lukt niet | 1,0 |
| Nog niet aan toegekomen, ga ik nog doen | 0,9 |
| Financiële schade is al vergoed | 0,3 |
| Andere reden | 16,5 |
| Geen antwoord | 5,7 |
| 1) Er waren bij deze vraag meerdere antwoorden mogelijk. | |
Slachtoffers van zowel online als traditionele pesterijen zeggen met 48 procent het vaakst dat zij geen melding of aangifte bij de politie hebben gedaan omdat ‘het toch niets helpt’. Ook geven zij relatief vaak als reden ‘uit angst voor een vervelende reactie of wraak’ of ‘door schuld- of schaamtegevoel’. Een belangrijke reden voor slachtoffers van uitsluitend online pesten om geen melding of aangifte bij de politie te doen, is dat zij er niet aan hebben gedacht of het niet zo belangrijk vonden.
Kwart slachtoffers beoordeelt pestervaring als een misdrijf
Ruim de helft van de slachtoffers (54 procent) heeft het pesten als verkeerd ervaren, maar ziet het niet als een misdrijf. Bijna een kwart (24 procent) vond wat hen overkwam wel een misdrijf en daarmee ook strafbaar. Zeven procent zag het pesten als iets dat toevallig gebeurde. Twee procent vond dat het hun eigen schuld was. Een substantieel deel van 14 procent heeft niet aangegeven hoe zij het pesten hebben ervaren.
| Strafbaar, als misdrijf (% slachtoffers) | Verkeerd, maar geen misdrijf (% slachtoffers) | Gebeurde toevallig (% slachtoffers) | Eigen schuld (% slachtoffers) | Geen antwoord (% slachtoffers) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 23,7 | 54,1 | 7,0 | 1,7 | 13,5 |
| Uitsluitend online pesten | 20,9 | 53,0 | 9,9 | 3,1 | 13,2 |
| Uitsluitend traditioneel pesten | 23,3 | 59,7 | 5,5 | 0,7 | 10,9 |
| Zowel traditioneel als online pesten | 31,3 | 45,5 | 4,4 | 1,6 | 17,3 |
Mannelijke en vrouwelijke slachtoffers verschillen niet in de wijze waarop zij het pesten hebben ervaren (zie maatwerktabel). Er zijn wel verschillen naar leeftijd: 65-plussers zeggen ruim dubbel zo vaak dan 15- tot 25-jarigen dat het pesten in hun ogen een misdrijf is (31 tegen 14 procent). Ook slachtoffers die zowel met traditionele als online pesterijen te maken hebben (gehad) vinden wat hen overkomen is vaker een misdrijf dan slachtoffers die alleen met traditioneel dan wel online pesten te maken hebben gehad. Personen die uitsluitend online zijn gepest, zien dit relatief vaak als iets dat toevallig gebeurde of als iets waar ze zelf schuld aan zijn.
Meldings- en aangiftebereidheid hangt samen met hoe pesten wordt ervaren
Hoe slachtoffers het pesten ervaren is gerelateerd aan de meldings- en aangiftebereidheid: 86 procent van de slachtoffers die het pesten als misdrijf zien heeft het ergens gemeld en 40 procent heeft er aangifte van gedaan bij de politie. Van de slachtoffers die het pesten als verkeerd bestempelen maar het niet als misdrijf zien, heeft 69 procent melding gedaan en 8 procent aangifte. Van degenen die zeggen dat het pesten toevallig gebeurde, deden respectievelijk 42 en 3 procent dit.