Mbo-schoolverlaters vanuit de bbl op de arbeidsmarkt

Technische Toelichting

Bbl-schoolverlaters direct en vier jaar na schoolverlaten

In dit artikel staan de schoolverlaters centraal die een opleiding hebben gevolgd in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) van het mbo. Van bbl-schoolverlaters die in het schooljaar 2012/’13 het bekostigd onderwijs hebben verlaten is het gevolgde niveau, de gevolgde richting en hun leeftijd bekeken. Daarnaast komen de (arbeidsmarkt)positie direct en vier jaar na schoolverlaten aan bod en de (eventuele) terugkeer in het onderwijs.
De gebruikte databronnen hierbij zijn:
— Basisregistratie Personen (BRP), voorheen Gemeentelijke Basisadministratie (GBA);
— Eencijfersbestand middelbaar beroepsonderwijs, DUO/CBS;
— Stelsel Sociaal-statistische Bestanden (SSB), CBS.

Niveau

In dit artikel is voor gediplomeerde schoolverlaters het niveau vermeld van de opleiding die ze hebben verlaten. Opleidingen in het mbo kunnen op vier verschillende niveaus worden gevolgd, oplopend van niveau 1 (entreeopleiding), naar niveau 2(basisberoepsopleiding) en niveau 3 (vakopleiding) tot niveau 4 (middenkader- en specialistenopleiding). De niveaus verschillen wat betreft duur en kennen verschillende vooropleidingseisen. Een diploma van niveau 4 geeft toegang tot het hogerberoepsonderwijs (hbo).
Indien in het schooljaar voor het verlaten van het onderwijs meerdere diploma’s zijn behaald, is het hoogst behaalde diploma vermeld. Schoolverlaters die het onderwijs hebben verlaten zonder een diploma van de laatst gevolgde opleiding, zijn ingedeeld bij de groep schoolverlaters zonder diploma. Deze schoolverlaters kunnen in sommige gevallen wel eerder een diploma hebben behaald in het mbo.

Richting

De studierichting heeft betrekking op het behaalde diploma. Als er geen diploma behaald is binnen de leerweg waarvoor personen ingeschreven staan in het schooljaar voordat zij het onderwijs verlaten dan heeft de studierichting betrekking op de inschrijving in het laatste schooljaar. De indeling in studierichting is gebaseerd op de internationale indeling van onderwijsrichting, genaamd ISCED-F 2013.

Leeftijd

Leeftijd op het moment van het verlaten van het onderwijs.

Arbeidsmarktpositie

De arbeidsmarktpositie is weergegeven voor personen die het bekostigd onderwijs hebben verlaten en sindsdien niet zijn teruggekeerd in het bekostigd onderwijs. Bovendien wordt alleen de arbeidsmarktpositie vermeld van personen die op peilmoment staan ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Of personen werken en/of een uitkering ontvangen is vastgesteld in de maand oktober van een gegeven jaar. Het gaat om één van de volgende uitkeringen: bijstand, werkloosheidsuitkering, uitkering bij ziekte of arbeidsongeschiktheid of een overige sociale voorziening zoals de Wajong. Of personen teruggekeerd zijn in het bekostigd onderwijs en of zij ingeschreven staan in de BRP is vastgesteld op 1 oktober van een gegeven jaar.

Voor de arbeidskenmerken is de arbeidsrelatie (vast, flexibel, zelfstandige) opgenomen ende arbeidsduur in aantal uren per week. Een vaste arbeidsrelatie gaat over een werknemer met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd én een vast aantal uren per week.Een flexibele arbeidsrelatie betreft een werknemer met een arbeidsovereenkomst voo rbepaalde tijd óf een flexibel aantal uren per week. Een zelfstandige is een persoon die voor eigen rekening of risico arbeid verricht in een eigen bedrijf of praktijk (of vaneen gezinslid), als directeur-grootaandeelhouder (dga) of als overige zelfstandige. De arbeidsduur gaat over het aantal uren dat een persoon in een normale of gemiddeldewerkweek werkt. Daarbij wordt 35 uur of meer per week gerekend tot voltijd.

Positie na vier jaar

Voor de arbeidsmarktpositie vier jaar na schoolverlaten zijn gediplomeerde bbl’ers bekeken uit schooljaar 2012/’13 die staan ingeschreven in de basisregistratie personen en in de tussentijd niet zijn teruggekeerd in het bekostigd onderwijs. Het gaat om 38 duizend bbl’ers; 3,7 duizend uit de entreeopleiding, 12,4 duizend van niveau 2, 12,9 duizend van niveau 3 en 8,8 duizend van niveau 4.

Terug in onderwijs

Het aantal schoolverlaters dat in de vier jaar na schoolverlaten is teruggekeerd in het bekostigd onderwijs. Hierbij gaat het zowel om een terugkeer naar het mbo als een opleiding in het hoger onderwijs. Dit artikel gaat in op het niveau en de richting van de opleiding die schoolverlaters bij terugkeer volgen. Daarbij is alleen de laatstgevolgde opleiding in de vier jaar na het verlaten van het onderwijs in 2013 bekeken. Dat verklaart voor een deel dat gediplomeerden vanuit een mbo-2 en mbo-3 opleiding binnen vier jaar een opleiding in het hoger beroepsonderwijs (hbo) kunnen volgen; zij haalden daarvoor nog een diploma van de middenkaderopleiding (mbo-niveau 4). Daarnaast is het onder voorwaarden mogelijk toegang te krijgen tot het hbo zonder de vereiste vooropleiding(havo, vwo, mbo-4). Studenten van 21 jaar of ouder (bij kunstopleidingen geldt geen minimale leeftijd) doen dan eerst een toelatingsonderzoek (colloquium doctum).

Bekostigd onderwijs

Onderwijs dat bekostigd wordt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap(OCW).

Bol-voltijd

In dit artikel worden schoolverlaters van bbl vergeleken met schoolverlaters van de bol. Daarbij gaat het om schoolverlaters van bol-voltijd. Hiermee wordt aangesloten bij de StatLine-publicaties van het CBS over mbo’ers op de arbeidsmarkt.

Beleving van schoolverlaters over de opleiding

De gegevens over de beleving van schoolverlaters over de opleiding en de aansluiting tussen opleiding en werk hebben betrekking op schoolverlaters die vanuit schooljaar 2016/’17 het onderwijs hebben verlaten. Deze gegevens zijn afkomstig van een enquête, het Schoolverlatersonderzoek, SVO 2018. Dit is een onderzoek onder schoolverlaters één jaar na verlaten van de opleiding, waarin ze worden bevraagd over de gevolgde opleiding en de aansluiting met het huidige werk. Dit is een onderzoek dat door het CBS wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van OCW in samenwerking met het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA).