Auteur: Jaap Walhout, Lisa van der Storm, Bertina Ransijn

Plausibiliteitsanalyses Risico-indicator Onderwijsachterstanden Scholen

Over deze publicatie

Deze publicatie beschrijft en analyseert verschillen in onderwijsachterstandsscores van scholen in het basisonderwijs tussen de jaren 2022 en 2023, en ontwikkelingen in onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken van leerlingen over de jaren 2020 tot en met 2023.

1. Inleiding

In het kader van het in 2019 in werking getreden nieuwe onderwijsachterstandenbeleid, publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) jaarlijks per basisschoolvestiging (hierna: school) een onderwijsachterstandsscore (hierna: achterstandsscore). Deze achterstandsscores drukken de verwachte onderwijsachterstand op scholen uit, op basis waarvan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het onderwijsachterstandenbudget over scholen verdeelt. Om de juistheid van deze scores vast te stellen, voert het CBS jaarlijks plausibiliteitsanalyses uit. Dit rapport is een weergave van deze analyses gebaseerd op gegevens voor de jaren 2020 tot en met 2023. 

Het CBS spreekt van een verwachte onderwijsachterstand als leerlingen door ongunstige omgevingskenmerken slechter presteren op school dan ze bij een gunstigere situatie zouden kunnen. Het CBS berekent ieder jaar per leerling een onderwijsscore die de onderwijsachterstand weergeeft gegeven diverse omgevingskenmerken. Deze omgevingskenmerken betreffen het opleidingsniveau van zowel de moeder als de vader, het land van herkomst van de ouders, of ouders in de schuldsanering zitten, de verblijfsduur van de moeder in Nederland, en het gemiddelde opleidingsniveau van moeders van leerlingen op school. 

Het CBS vertaalt onderwijsscores van leerlingen met behulp van een in de wet1) vastgelegde formule naar achterstandsscores voor scholen. Het CBS telt per school de scores op van de leerlingen van die school die landelijk gezien tot de vijftien procent laagst scorende leerlingen behoren. Dit is de bruto achterstandsscore. Op die bruto achterstandsscore wordt een drempelwaarde in mindering gebracht, om versnippering van het budget tegen te gaan. Hierdoor ontvangen alleen de scholen met een relatief hoge achterstandsscore middelen. De drempelwaarde is afhankelijk van het totaal aantal leerlingen op school: hoe meer leerlingen, hoe hoger de drempel. Na aftrek van de drempel heeft elke school een netto achterstandsscore. Netto achterstandsscores kleiner dan nul worden vervangen door nul.

Deze publicatie beschrijft en analyseert de ontwikkeling van onderwijsachterstanden, onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken. Hierbij besteden we in het bijzonder aandacht aan veranderingen in de verdelingen over de jaren heen. Een nadere uitleg over de berekening van de achterstandsscores en hoe die van jaar op jaar kunnen variëren is te lezen in de brochure “Fluctuaties achterstandsscores scholen”2).

In hoofdstuk 2 worden de gebruikte data en methoden uiteengezet. Hoofdstuk 3 beschrijft ontwikkelingen in de omgevingskenmerken en frequentie en type imputatie van onderwijsscores. Veranderingen in onderwijsscores staan centraal in hoofdstuk 4. Hoofdstuk 5 presenteert ontwikkelingen in onderwijsachterstanden. Hoofdstuk 6 geeft een samenvatting en conclusies. 

1) Artikel 27 Besluit Bekostiging WPO.
2) Zie: Fluctuaties achterstandsscores scholen.

2. Data en methoden

2.1 Selectie en afbakening onderzoeksdata

Voor het uitvoeren van deze plausibiliteitsanalyses gebruiken we hetzelfde databestand als voor de jaarlijkse berekening van de achterstandsscores per school. Dit bestand bevat de gegevens van alle bekostigde basisschoolleerlingen op 1 oktober 2020, 1 oktober 2021, 1 februari 2022 en 1 februari 2023. 

2.2 Gebruikte methoden

Om ontwikkelingen in de verschillende variabelen in kaart te brengen, maken we voornamelijk gebruik van frequentieanalyses. 

Bij deze analyses bekijken we in hoeverre de frequentieverdelingen over de jaren heen dezelfde patronen volgen. We laten de frequentieverdelingen zien voor de onderwijs- en achterstandsscores en voor de gebruikte omgevingskenmerken. We kijken voornamelijk naar de relatieve frequentie omdat groepen van verschillende grootte daarmee makkelijk zijn te vergelijken. Bij de analyse van de achterstandsscores wordt ook gekeken naar de verschillen per school tussen de jaren 2022 en 2023.

2.3 Herijking Risico-indicator Onderwijsachterstanden

In de voorgaande jaren van de plausibiliteitsanalyse vertoonden de resultaten weinig fluctuatie. Dit was het gevolg van het gebruik van hetzelfde model en de berekening op hetzelfde peilmoment in elk jaar. Echter, in de recente jaren hebben er een aantal veranderingen plaatsgevonden. Allereerst is het peilmoment van de analyses veranderd. Vanaf 2022 ligt dit in februari, waar de voorgaande peilmomenten in oktober lagen. Ten tweede is er een herijking van het gebruikte model uitgevoerd in 2022. Het doel van de herijking is het actueel houden van het model en dat het gebruikte model ontwikkelingen in de populatie in de tijd blijft volgen. Bij deze herijking stonden vooral de coëfficiënten en schaalwaarden van het model van de risico-indicator onderwijsachterstanden voor het basisonderwijs centraal. Daarnaast is gekeken naar het effect van het meenemen van extra asielinstroom gegevens voor de identificatie van asielzoekers en statushouders. Doordat in het herijkte model de coëfficiënten en schaalwaarden zijn veranderd, treden er daardoor ook grotere verschillen op in 2022 ten opzichte van de voorgaande jaren. 

3. Analyse verklarende variabelen

In dit hoofdstuk bekijken we de relatieve frequentie van de gebruikte omgevingskenmerken. We bekijken eveneens hoe vaak de onderwijsscores zijn geïmputeerd.

3.1 Opleidingsniveau van ouders

Het opleidingsniveau van ouders is een belangrijk kenmerk voor het berekenen van de onderwijsscores. Voor het opleidingsniveau wordt gebruikgemaakt van bestaande onderwijsregistraties zoals die in het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB) van het CBS aanwezig zijn.

De onderwijsregistratie in het SSB is echter incompleet voor een deel van de Nederlandse bevolking. Het opleidingsniveau is vaker onbekend voor oudere mensen, mensen met een lager opleidingsniveau en mensen die (een deel van) hun opleiding in het buitenland hebben gevolgd. De onbekende opleidingsniveaus worden alsnog bepaald met een statistische methode die imputatie wordt genoemd. Bij het imputeren wordt gebruik gemaakt van andere kenmerken die wel bekend zijn uit registraties en die samenhangen met het opleidingsniveau van een persoon, zoals het inkomen en (indien bekend) het opleidingsniveau van de partner. Op basis van een aantal kenmerken wordt een voorspelling gemaakt van de onbekende opleidingsniveaus. Op individueel niveau zal deze voorspelling niet altijd kloppen, maar gemiddeld over grotere groepen mensen geven de imputaties een betrouwbare schatting van de werkelijke verdeling van het opleidingsniveau. 

De figuren 3.1.1 en 3.1.2 geven de relatieve frequentie weer van de opleidingsniveaus van ouders uitgesplitst naar jaar. De verdeling van het opleidingsniveau wordt getoond van boven, het hoogste opleidingsniveau (Hbo-, wo-master, doctor), naar beneden, het laagste opleidingsniveau (Basisonderwijs). De figuren laten zien dat ouders, vooral moeders, in de loop der jaren vaker een Hbo-, wo-master of doctor titel hebben behaald en minder vaak mbo-4 opgeleid zijn. Wat opvalt is dat de aandelen van vaders en moeders met opleidingsniveau onbekend iets zijn toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Hier liggen twee mogelijke oorzaken aan ten grondslag. Eén daarvan is dat er nieuwkomers, zoals Oekraïense vluchtelingen, naar Nederland zijn gekomen. Van deze personen hebben we vaak (nog) niet alle achtergrondkenmerken tot onze beschikking. De tweede mogelijke verklaring is de verschuiving van het peilmoment (zoals beschreven in paragraaf 2.3). De registerbestanden die het CBS gebruikt om de koppeling te kunnen maken tussen de leerling en de ouder zijn verder uit elkaar komen te liggen.

3.1.1 Opleidingsniveau vader
Opleidingsniveau vader2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
Onbekend omdat deze ouder onbekend is, of het kind niet voorkomt in de BRP5,15,15,46,3
Hbo-, wo-master, doctor14,514,814,714,7
Hbo-, wo-bachelor23,123,423,323,2
Havo, vwo5,75,65,75,5
Mbo419,719,11918,3
Mbo2 en mbo317,117,217,217,3
Vmbo-g/t, avo onderbouw2222
vmbo-b/k, mbo17,277,17
Basisonderwijs5,75,85,75,7

3.1.2 Opleidingsniveau moeder
Opleidingsniveau moeder2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
Onbekend omdat deze ouder onbekend is, of het kind niet voorkomt in de BRP1,21,31,62,6
Hbo-, wo-master, doctor16,817,217,217,4
Hbo-, wo-bachelor28,228,328,328,2
Havo, vwo4,64,64,54,4
Mbo419,719,319,218,8
Mbo2 en mbo314,914,914,914,8
Vmbo-g/t, avo onderbouw2,42,32,32,2
vmbo-b/k, mbo16,25,85,85,7
Basisonderwijs66,36,25,9

3.2 Herkomst

De figuren 3.2.1 en 3.2.2 tonen de relatieve frequenties van de herkomstcategorie uitgesplitst naar jaar. Hierbij krijgt een kind waarvan één van de ouders als herkomst Nederland heeft, ook Nederland als herkomst. Het aandeel kinderen met “Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns-Amerika” als herkomst is de afgelopen jaren geleidelijk gestegen. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn de instroom van kinderen vanuit Syrië en de instroom van kennismigranten uit onder meer India. Ook het aandeel kinderen uit “Nieuwe EU-landen en economieën in transitie” is gestegen. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn de instroom van vluchtelingen vanuit Oekraïne en de verschuiving van het peilmoment van de analyses. Door deze stijgingen daalt het aandeel kinderen met Nederlandse herkomst. De aandelen kinderen in de overige herkomstcategorieën bleven grofweg gelijk.

3.2.1 Herkomst
Herkomst2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
Nederland78,177,477,175,7
EU-15, andere ontwikkelde economieën1,61,71,71,7
Nieuwe EU-landen en economieën in transitie2,82,933,9
Noord-Afrika4,44,44,44,4
Oost-Azië1,51,51,51,5
Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns Amerika5,86,16,36,8
Suriname en (voormalige) Nederlandse Antillen2,42,52,52,5
Turkije3,13,23,23,3
Onbekend0,30,20,30,3

3.2.2 Herkomst (zonder Nederland)
Herkomst2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
EU-15, andere ontwikkelde economieën1,61,71,71,7
Nieuwe EU-landen en economieën in transitie2,82,933,9
Noord-Afrika4,44,44,44,4
Oost-Azië1,51,51,51,5
Overig Afrika, overig Azië, overig Latijns Amerika5,86,16,36,8
Suriname en (voormalige) Nederlandse Antillen2,42,52,52,5
Turkije3,13,23,23,3
Onbekend0,30,20,30,3

3.3 Verblijfsduur van de moeder 

Figuur 3.3.1 geeft de relatieve frequentie van de verblijfsduur van de moeder van het kind uitgesplitst naar jaar weer. Het aandeel moeders met een verblijfsduur van 0 tot 5 jaar en 5 tot 10 jaar is door de eerder beschreven stijging van de instroom van migranten licht toegenomen. Hierdoor is het aandeel verblijfsduur langer dan 10 jaar gedaald.

3.3.1 Verblijfsduur moeder
Verblijfsduur moeder2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
>10jr90,4909088,6
5-10jr4,655,25,7
0-5jr554,85,7

3.4 Ouders in de schuldsanering

Figuur 3.4.1 toont het percentage leerlingen met ouders in de schuldsanering uitgesplitst naar jaar. Het aandeel kinderen met ouders in de schuldsanering is de afgelopen jaren gedaald. Dit is waarschijnlijk het gevolg van dat het economisch de laatste jaren tot aan de coronacrisis steeds beter ging en de werkloosheid steeds verder is gedaald, daarbovenop kan het lang duren voordat dergelijke veranderingen zich manifesteren in de cijfers.

3.4.1 Leerlingen met ouders in de schuldsanering
Leerlingen met ouders in de schuldsanering2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
0,60,50,50,3

3.5 Gemiddeld opleidingsniveau van moeders op school

Figuur 3.5.1 laat de relatieve frequentie zien van het gemiddelde opleidingsniveau van de moeders op school uitgesplitst naar jaar. Het gemiddelde opleidingsniveau van de moeders op school is de laatste jaren gestegen. Dit is in lijn met de eerdere geconstateerde stijging van het opleidingsniveau van moeders.

3.5.1 Gemiddelde opleidingsniveau van moeders op school
Gemiddelde opleidingsniveau van moeders op school2020 (dichtheid)2021 (dichtheid)2022 (dichtheid)2023 (dichtheid)
00,004020,0003800,00501
0,01076320939334640,004430,000300,00529
0,02152641878669280,00480,000230,000010,00544
0,03228962818003910,005120,000170,000020,00547
0,04305283757338550,005370,000140,000040,00539
0,05381604696673190,005540,000130,000070,00519
0,06457925636007830,005640,000150,000120,00493
0,07534246575342470,005660,00020,00020,00461
0,0861056751467710,005630,00030,000330,00427
0,09686888454011740,005530,000450,000520,00394
0,1076320939334640,00540,000660,000790,00366
0,118395303326810,005250,000970,001160,00344
0,1291585127201570,005090,001370,001660,0033
0,1399217221135030,004960,001880,002290,00326
0,1506849315068490,004890,002510,003040,00331
0,1614481409001960,004910,003260,003890,00348
0,1722113502935420,005060,00410,004820,00374
0,1829745596868880,005380,005020,005780,00409
0,1937377690802350,005880,005970,006720,00452
0,2045009784735810,006550,006910,00760,00499
0,2152641878669280,007390,007810,008370,00548
0,2260273972602740,008340,008610,0090,00597
0,236790606653620,009330,009280,009490,00641
0,2475538160469670,01030,009790,009840,00678
0,2583170254403130,011160,010120,010050,00708
0,269080234833660,011830,010260,010160,00727
0,2798434442270060,012260,010220,01020,00736
0,2906066536203520,012430,010010,01020,00734
0,3013698630136990,012340,009640,010190,00723
0,3121330724070450,012010,009160,010190,00702
0,3228962818003910,011490,008590,010220,00675
0,3336594911937380,010840,007990,010290,00643
0,3444227005870840,010130,007380,010390,00608
0,3551859099804310,009420,006790,010510,00573
0,3659491193737770,008780,006270,010640,00541
0,3767123287671230,008250,005840,010740,00514
0,387475538160470,00790,005530,010780,00492
0,3982387475538160,007740,005350,010730,00477
0,4090019569471620,00780,005310,010550,00469
0,4197651663405090,008080,00540,010230,00466
0,4305283757338550,008580,005610,009780,00469
0,4412915851272020,009280,005890,009230,00475
0,4520547945205480,010170,006210,008640,00483
0,4628180039138940,011240,006530,008030,00491
0,4735812133072410,012480,006810,007480,00499
0,4843444227005870,013840,007040,007040,00507
0,4951076320939330,015290,007240,006750,00514
0,505870841487280,016780,007420,006660,00521
0,5166340508806260,018240,007610,006810,00531
0,5273972602739730,019610,007850,007230,00545
0,5381604696673190,020840,008170,007930,00567
0,5489236790606650,021870,008590,008910,00597
0,5596868884540120,022640,009120,010180,00637
0,5704500978473580,023170,009770,011690,00689
0,5812133072407040,023450,010520,013360,00751
0,5919765166340510,023520,011370,015130,00823
0,6027397260273970,02340,012280,016880,00902
0,6135029354207440,023140,013250,018520,00985
0,624266144814090,022770,014240,019950,0107
0,6350293542074360,022330,015230,021090,01154
0,6457925636007830,021890,01620,021910,01237
0,6565557729941290,021470,017140,02240,01317
0,6673189823874750,021140,018010,02260,01395
0,6780821917808220,020960,018830,022570,01471
0,6888454011741680,020990,019610,022420,01546
0,6996086105675150,02130,020360,022250,01619
0,7103718199608610,0220,021140,022180,01691
0,7211350293542070,023120,021970,022270,0176
0,7318982387475540,024710,022920,022570,01826
0,74266144814090,026760,024020,023080,01887
0,7534246575342460,029230,025260,023770,01944
0,7641878669275930,032010,026620,024580,01999
0,7749510763209390,034960,028050,025430,02055
0,7857142857142860,037890,029460,026230,02117
0,7964774951076320,040550,030770,026870,0219
0,8072407045009780,042740,031880,027280,02278
0,8180039138943250,044250,032710,027370,02384
0,8287671232876710,044930,03320,027130,02511
0,8395303326810180,044720,033320,026570,02656
0,8502935420743640,043620,03310,025730,02815
0,861056751467710,041790,032590,024740,02981
0,8718199608610570,039480,031890,023770,03145
0,8825831702544030,036970,031110,022950,03297
0,8933463796477490,034550,030410,022450,03423
0,9041095890410960,032470,029920,022380,03518
0,9148727984344420,030960,029750,022830,03579
0,9256360078277890,030160,030,023840,03605
0,9363992172211350,030140,030710,025380,03602
0,9471624266144810,030920,03190,027380,0358
0,9579256360078280,03240,033540,029710,0355
0,9686888454011740,03450,035550,032190,03528
0,979452054794520,037060,037830,034660,03527
0,9902152641878670,039960,040250,036940,03563
1,000978473581210,043060,042660,038880,03647
1,011741682974560,046210,044940,040450,03789
1,022504892367910,049340,046950,041680,03995
1,033268101761250,052370,048640,042670,04261
1,04403131115460,055230,049980,043580,04576
1,054794520547950,057890,050990,044560,04925
1,065557729941290,060310,051720,045760,05292
1,076320939334640,062460,052240,047280,05655
1,087084148727980,064320,052630,049150,05996
1,097847358121330,065890,052990,051340,06295
1,108610567514680,067170,05340,053740,06538
1,119373776908020,068150,053940,056250,06716
1,130136986301370,068830,05470,058750,06825
1,140900195694720,069240,055750,061140,06869
1,151663405088060,06940,057140,063420,06856
1,162426614481410,069390,058910,065640,06802
1,173189823874760,069310,061050,067890,06728
1,18395303326810,069260,063490,070270,06651
1,194716242661450,069370,066110,072860,06586
1,205479452054790,069780,068760,075660,06544
1,216242661448140,070590,071290,078630,06529
1,227005870841490,071860,073540,081640,06544
1,237769080234830,073620,075380,084530,06585
1,248532289628180,075850,076760,087130,06647
1,259295499021530,078450,077660,089270,06724
1,270058708414870,081320,078140,090860,06808
1,280821917808220,084340,078340,091890,06895
1,291585127201570,087390,078420,092430,06987
1,302348336594910,090370,078590,09270,07085
1,313111545988260,093250,079110,092990,07196
1,32387475538160,095990,080170,093550,07326
1,334637964774950,09860,081930,094640,07482
1,34540117416830,101080,084510,096410,07669
1,356164383561640,103460,087950,098960,07893
1,366927592954990,105740,092240,102240,08153
1,377690802348340,107940,097270,106130,0845
1,388454011741680,110070,102880,11040,08784
1,399217221135030,112130,108840,114780,09152
1,409980430528380,114140,114890,118970,09554
1,420743639921720,116080,120770,122730,09988
1,431506849315070,117960,126220,125820,10454
1,442270058708410,119760,131050,128080,10947
1,453033268101760,121490,135090,129540,11463
1,463796477495110,123130,138310,130280,11995
1,474559686888450,124680,140750,130420,12534
1,48532289628180,126130,142520,130120,13071
1,496086105675150,127480,143720,129570,13595
1,506849315068490,128710,144470,128950,14095
1,517612524461840,129790,144880,128440,14562
1,528375733855190,130710,145060,128190,14987
1,539138943248530,131440,14510,128340,15366
1,549902152641880,131990,145080,128980,15697
1,560665362035220,132380,145070,130120,15975
1,571428571428570,132690,145110,131740,16209
1,582191780821920,133030,145220,133690,16401
1,592954990215260,133550,145380,135750,16555
1,603718199608610,134390,145530,137610,16676
1,614481409001960,135640,14560,138970,16766
1,62524461839530,137370,145470,139570,1683
1,636007827788650,139580,145080,139210,16871
1,6467710371820,142250,144410,137850,16895
1,657534246575340,145320,143480,135580,16906
1,668297455968690,148750,142370,132650,16911
1,679060665362040,152530,141240,129470,16917
1,689823874755380,15670,140270,126540,16932
1,700587084148730,161360,139660,124430,1696
1,711350293542070,166640,139640,123680,17005
1,722113502935420,172680,140430,124780,17068
1,732876712328770,179610,14220,128220,17147
1,743639921722110,187370,145220,134040,1724
1,754403131115460,195780,149610,142120,17346
1,765166340508810,20460,155390,152210,17461
1,775929549902150,213450,162590,163950,17585
1,78669275929550,221950,171120,176840,17721
1,797455968688850,22970,180770,190360,17874
1,808219178082190,236330,191260,203950,18051
1,818982387475540,241580,202180,217070,18263
1,829745596868880,245310,21310,229260,18529
1,840508806262230,247520,223530,24010,18859
1,851272015655580,248390,233060,249260,19266
1,862035225048920,248210,241390,256510,19759
1,872798434442270,247440,248350,261690,20345
1,883561643835620,246650,253930,264690,21023
1,894324853228960,246430,258250,265740,21785
1,905088062622310,247220,261720,265060,22618
1,915851272015660,249340,264660,262930,235
1,9266144814090,252910,267330,259740,24406
1,937377690802350,257880,269910,255930,25307
1,948140900195690,263980,272450,251980,26177
1,958904109589040,270840,274880,248390,26983
1,969667318982390,277980,277020,245640,27711
1,980430528375730,284920,278630,244140,28356
1,991193737769080,291240,279480,244190,28917
2,001956947162430,296610,279360,245980,29401
2,012720156555770,300870,278120,249560,29817
2,023483365949120,303930,275750,254870,30175
2,034246575342470,305920,272270,26160,30483
2,045009784735810,307080,267990,269290,30744
2,055772994129160,307670,263260,277460,30956
2,06653620352250,307940,258520,28560,31114
2,077299412915850,308150,254220,293210,31211
2,08806262230920,308560,250850,299840,31239
2,098825831702540,309360,248810,305150,31198
2,109589041095890,31070,248440,308940,31102
2,120352250489240,312680,249960,311190,30968
2,131115459882580,315330,253440,312090,30821
2,141878669275930,318630,258810,311960,3069
2,152641878669280,322470,265860,311270,30604
2,163405088062620,326760,274290,310540,30588
2,174168297455970,331350,283730,310350,30662
2,184931506849320,336050,293760,311090,30835
2,195694716242660,340710,303940,312990,31109
2,206457925636010,345180,313940,316070,31474
2,217221135029350,349320,32350,320230,31909
2,22798434442270,353010,33240,325210,32389
2,238747553816050,356150,340530,330710,32872
2,249510763209390,358670,347790,33640,33326
2,260273972602740,360540,354170,342020,33718
2,271037181996090,361810,359690,347420,34025
2,281800391389430,362560,36440,352580,3423
2,292563600782780,362960,368370,357550,3433
2,303326810176130,363220,371680,362490,34334
2,314090019569470,363620,374430,367570,34265
2,324853228962820,364490,376670,372910,34155
2,335616438356160,366110,378540,37850,34041
2,346379647749510,368740,380170,384220,33967
2,357142857142860,372570,381730,389910,33977
2,36790606653620,377680,383390,395350,341
2,378669275929550,384080,385380,400350,34349
2,38943248532290,391610,387920,404790,34723
2,400195694716240,400040,391190,408640,35215
2,410958904109590,408990,395290,411930,35804
2,421722113502940,418060,400210,414790,36467
2,432485322896280,426770,405790,417370,37178
2,443248532289630,434720,411670,41980,37912
2,454011741682970,441570,417390,422130,38647
2,464774951076320,447020,422350,424360,39367
2,475538160469670,451090,425890,426360,40062
2,486301369863010,453960,427660,427980,40727
2,497064579256360,45590,427470,429060,41363
2,507827788649710,457270,425420,429520,4198
2,518590998043050,458490,421850,429370,42589
2,52935420743640,459970,417310,428740,43201
2,540117416829750,462070,41250,427880,43823
2,550880626223090,465070,40810,427110,44462
2,561643835616440,46910,404730,426760,45116
2,572407045009780,474130,40280,427140,45777
2,583170254403130,479960,402520,428440,46429
2,593933463796480,486220,403870,430770,4705
2,604696673189820,492370,406630,434110,47616
2,615459882583170,497710,410570,438410,48099
2,626223091976520,501690,415260,443420,48463
2,636986301369860,503850,420540,449020,48698
2,647749510763210,503970,426340,455120,48797
2,658512720156560,502070,432770,461680,48763
2,66927592954990,498420,440,468680,48607
2,680039138943250,493580,448180,476070,48356
2,690802348336590,488250,45740,483770,48041
2,701565557729940,483250,467560,491610,47702
2,712328767123290,479380,478390,499340,47381
2,723091976516630,477310,489390,506630,47119
2,733855185909980,477530,499920,513130,46952
2,744618395303330,480280,509270,51850,46904
2,755381604696670,485610,516680,522380,46992
2,766144814090020,493190,521610,524540,47206
2,776908023483370,502440,523960,524990,47509
2,787671232876710,512780,52380,523720,47863
2,798434442270060,523590,521460,520810,4822
2,80919765166340,534230,51740,516410,48531
2,819960861056750,544060,512190,510680,48752
2,83072407045010,552490,506410,503870,48849
2,841487279843440,558980,500530,496270,48802
2,852250489236790,563070,494920,488180,48601
2,863013698630140,564490,489770,479960,48253
2,873776908023480,563130,48510,471980,47774
2,884540117416830,559110,480820,464570,47188
2,895303326810180,552750,476740,458030,46522
2,906066536203520,544490,47260,452680,45818
2,916829745596870,535120,468220,448560,45106
2,927592954990220,525220,463480,445690,44414
2,938356164383560,515270,458370,444040,43765
2,949119373776910,505550,452970,443520,43176
2,959882583170250,496130,447420,444060,42663
2,97064579256360,486950,441970,445570,42234
2,981409001956950,477830,436850,448010,41892
2,992172211350290,468570,432360,451310,41637
3,002935420743640,459020,428750,455430,41467
3,013698630136990,449160,426270,460330,41374
3,024461839530330,439090,425110,465910,41355
3,035225048923680,429110,425410,472090,41396
3,045988258317030,419630,427330,478750,41487
3,056751467710370,411190,430820,485710,41619
3,067514677103720,404190,435760,49280,41783
3,078277886497060,398960,441990,499830,41974
3,089041095890410,395660,449350,506620,42186
3,099804305283760,394340,45760,512970,42413
3,11056751467710,394860,466510,518660,42653
3,121330724070450,396930,475760,523460,42902
3,13209393346380,400180,484990,527130,43156
3,142857142857140,404150,493770,529440,43412
3,153620352250490,408390,501590,53020,43663
3,164383561643840,412450,507920,529280,43904
3,175146771037180,4160,512210,526630,4413
3,185909980430530,41880,513920,522280,44337
3,196673189823870,420710,512560,516290,44523
3,207436399217220,421770,508280,508920,4469
3,218199608610570,422120,50130,500430,4484
3,228962818003910,421860,492110,491090,44978
3,239726027397260,421060,481350,481130,45108
3,250489236790610,419710,469750,470840,45237
3,261252446183950,417730,458040,460470,45366
3,27201565557730,414940,446790,450320,45494
3,282778864970650,411160,43640,440660,45614
3,293542074363990,40620,427070,431720,45711
3,304305283757340,399940,418770,423690,45768
3,315068493150680,392310,411390,416640,45762
3,325831702544030,383390,40470,410560,4567
3,336594911937380,373310,398570,405330,45467
3,347358121330720,362280,392890,400820,45132
3,358121330724070,35070,387670,396760,44648
3,368884540117420,338910,382990,392940,44001
3,379647749510760,327280,378910,389220,43187
3,390410958904110,316160,375460,385460,42208
3,401174168297460,305910,372540,381530,41076
3,41193737769080,296850,369940,377290,39811
3,422700587084150,289270,367340,372570,38441
3,433463796477490,283360,364390,36720,37015
3,444227005870840,279240,360720,3610,35584
3,454990215264190,276890,356080,353850,34202
3,465753424657530,27620,350350,345710,32921
3,476516634050880,27690,343530,336650,31789
3,487279843444230,278660,335860,326850,30845
3,498043052837570,281040,327740,316660,30121
3,508806262230920,283560,31950,30650,29633
3,519569471624270,285870,311470,296770,29383
3,530332681017610,287710,303850,28780,2936
3,541095890410960,288970,296770,279840,29541
3,551859099804310,289630,290240,273020,29892
3,562622309197650,28980,284230,267340,30372
3,5733855185910,289650,278670,262710,30914
3,584148727984340,289360,273470,258980,31463
3,594911937377690,289060,268560,255940,31962
3,605675146771040,288820,263890,253390,32357
3,616438356164380,288610,259430,251180,32598
3,627201565557730,288280,255160,249180,32645
3,637964774951080,28760,251010,247320,3247
3,648727984344420,28630,246960,245530,32061
3,659491193737770,284190,242990,243720,31422
3,670254403131120,281120,239070,24180,30574
3,681017612524460,277010,235230,239650,29556
3,691780821917810,271850,23150,237110,28414
3,702544031311150,265720,227920,234060,27221
3,71330724070450,258720,224550,230440,26037
3,724070450097850,251050,221440,226240,24914
3,734833659491190,242940,218660,221590,23893
3,745596868884540,234680,216250,21670,22998
3,756360078277890,226570,214220,211840,22241
3,767123287671230,218970,212570,207340,2162
3,777886497064580,21220,211240,203520,21122
3,788649706457930,206620,21010,200650,20728
3,799412915851270,20230,209020,198790,20415
3,810176125244620,199230,207850,19790,20161
3,820939334637960,197310,206520,197880,19952
3,831702544031310,196320,204970,19850,19773
3,842465753424660,196010,203250,199560,19616
3,8532289628180,196110,201470,20080,19476
3,863992172211350,19640,199790,2020,19351
3,87475538160470,196690,198380,202990,19234
3,885518590998040,196880,197340,203630,19118
3,896281800391390,19690,196720,203830,18992
3,907045009784740,196720,196480,203560,18842
3,917808219178080,196280,196490,202790,18653
3,928571428571430,195480,196560,201540,1841
3,939334637964770,194150,196550,199870,18103
3,950097847358120,192130,196390,197830,17729
3,960861056751470,189230,196090,195470,17289
3,971624266144810,185320,195740,192840,16805
3,982387475538160,18030,195470,189960,16302
3,993150684931510,174230,19540,186840,15808
4,003913894324850,167250,19560,183490,15353
4,01467710371820,159630,196050,179910,1496
4,025440313111550,151760,196630,176080,14646
4,036203522504890,144050,197110,171950,14418
4,046966731898240,136930,197220,167490,14271
4,057729941291590,130760,196580,162620,14192
4,068493150684930,12580,194870,15730,1416
4,079256360078280,122240,191930,151470,14149
4,090019569471620,119940,187680,145170,14131
4,100782778864970,118690,182140,138510,14083
4,111545988258320,118230,175480,131670,13993
4,122309197651660,118320,167930,124890,13857
4,133072407045010,118790,159820,118450,13682
4,143835616438360,119540,151480,112670,13478
4,15459882583170,120570,143270,107840,13263
4,165362035225050,121970,13550,104190,13053
4,176125244618390,123830,128430,101890,12868
4,186888454011740,126230,122250,100980,1272
4,197651663405090,129150,117060,101380,12621
4,208414872798430,132470,11290,102910,12579
4,219178082191780,135910,109630,105290,12596
4,229941291585130,139050,107090,108120,12679
4,240704500978470,141470,105130,110950,12821
4,251467710371820,142830,103620,113410,1302
4,262230919765170,142950,102470,115220,13271
4,272994129158510,141810,101610,116170,13567
4,283757338551860,139580,101070,116210,13895
4,294520547945210,136610,10090,115420,14239
4,305283757338550,133330,101190,114020,14579
4,31604696673190,130190,102020,11230,1489
4,326810176125240,127570,103460,110610,15149
4,337573385518590,125720,105540,109260,15331
4,348336594911940,124720,108260,108510,15415
4,359099804305280,124460,111470,108450,15376
4,369863013698630,124680,114940,109060,15213
4,380626223091980,124990,118420,110060,14928
4,391389432485320,125040,121590,11110,14531
4,402152641878670,124560,124160,111770,14037
4,412915851272020,123430,125820,111720,13465
4,423679060665360,12160,126340,110670,12842
4,434442270058710,119160,12560,108470,12192
4,445205479452050,116220,123560,105110,11542
4,45596868884540,112910,120290,10070,10914
4,466731898238750,109320,115990,095480,10326
4,477495107632090,105490,110890,089740,09788
4,488258317025440,101420,105260,083810,09307
4,499021526418790,097070,099410,0780,08875
4,509784735812130,092420,093590,072590,08478
4,520547945205480,087440,087990,06780,08102
4,531311154598830,082170,082720,063680,07731
4,542074363992170,076690,077870,060230,07356
4,552837573385520,07110,073480,057370,0697
4,563600782778860,065480,069560,055010,06573
4,574363992172210,059910,06610,053030,06173
4,585127201565560,054470,063060,051340,0578
4,59589041095890,049220,060390,049910,0541
4,606653620352250,044220,058050,048740,05082
4,61741682974560,039510,055980,047880,04815
4,628180039138940,035180,054160,047380,04634
4,638943248532290,03130,052580,047310,04545
4,649706457925640,027960,05130,047710,04555
4,660469667318980,025270,050360,048580,04666
4,671232876712330,023350,049860,049830,04874
4,681996086105680,02220,04990,051350,05168
4,692759295499020,021840,050530,053050,05534
4,703522504892370,022240,051780,054840,05953
4,714285714285710,023350,053610,056720,06405
4,725048923679060,02510,055960,058690,06869
4,735812133072410,027380,058660,060830,07328
4,746575342465750,03010,061570,063180,07766
4,75733855185910,033150,064480,065780,08169
4,768101761252450,036430,067250,06860,08534
4,778864970645790,039830,069710,071530,08858
4,789628180039140,043250,071760,074420,09141
4,800391389432480,046580,073380,077040,09384
4,811154598825830,049680,074570,079120,09581
4,821917808219180,052420,075380,08050,09729
4,832681017612520,054690,075850,081110,09818
4,843444227005870,05640,076010,0810,09837
4,854207436399220,057490,075940,080290,09774
4,864970645792560,057930,075680,079190,09618
4,875733855185910,057760,075290,077950,09365
4,886497064579260,057040,074850,07680,09011
4,89726027397260,055880,074430,075890,08562
4,908023483365950,05440,07410,07530,08044
4,91878669275930,052750,073910,074970,07481
4,929549902152640,051070,07390,074760,06901
4,940313111545990,049470,074010,074430,06334
4,951076320939330,048070,074130,07370,05808
4,961839530332680,046950,074130,072290,05345
4,972602739726030,046120,073860,070080,04961
4,983365949119370,045580,073180,067070,04665
4,994129158512720,04530,071980,063380,0446
5,004892367906070,045220,070250,059220,04342
5,015655577299410,045260,0680,054880,04301
5,026418786692760,045340,065350,050670,04333
5,037181996086110,045370,062440,046870,0442
5,047945205479450,045230,059450,043710,04554
5,05870841487280,044870,056540,041320,04728
5,069471624266140,04420,053850,03980,04936
5,080234833659490,043210,051490,039140,05172
5,090998043052840,041910,049450,03930,05431
5,101761252446180,040320,047740,040210,05704
5,112524461839530,038550,046320,041740,05981
5,123287671232880,03670,045150,043710,06248
5,134050880626220,034890,04420,045940,06491
5,144814090019570,03320,043450,048240,06694
5,155577299412920,031680,04290,050380,0684
5,166340508806260,030330,042540,052150,06915
5,177103718199610,029160,042370,053330,06915
5,187866927592950,028120,042380,053770,0684
5,19863013698630,027170,042570,053370,06693
5,209393346379650,026270,042910,052110,06481
5,220156555772990,025420,043370,050070,06215
5,230919765166340,024630,043910,04740,05908
5,241682974559690,023940,044450,044310,05572
5,252446183953030,023430,044940,041090,0522
5,263209393346380,023120,045280,0380,04862
5,273972602739730,023040,045430,035250,04509
5,284735812133070,023170,045330,032960,04166
5,295499021526420,023490,044950,031170,03841
5,306262230919760,023920,044320,029860,03535
5,317025440313110,024380,043480,028930,03249
5,327788649706460,024780,042490,028210,02982
5,33855185909980,025020,041440,027570,02733
5,349315068493150,025020,040370,026850,02499
5,36007827788650,024730,039320,025940,02278
5,370841487279840,02410,038270,024760,02067
5,381604696673190,023130,037180,023320,01865
5,392367906066540,021840,0360,021640,01672
5,403131115459880,020280,034680,019770,01489
5,413894324853230,018570,033210,017820,01317
5,424657534246570,01680,031570,015860,01161
5,435420743639920,015060,029820,013930,01026
5,446183953033270,013430,0280,012090,00915
5,456947162426610,011950,026170,010350,0083
5,467710371819960,010660,024380,008740,00773
5,478473581213310,009550,022660,007270,00743
5,489236790606650,008630,021030,005930,00737
5,50,007860,019460,004750,00751

3.6 Imputatie van de onderwijsscore

Als niet alle omgevingskenmerken van leerlingen bekend zijn, dan kunnen we niet direct een onderwijsscore vaststellen. In deze gevallen wordt de onderwijsscore geïmputeerd. Figuur 3.6.1 toont voor de geïmputeerde onderwijsscores de methode van imputatie uitgesplitst naar jaar als percentage van het totaal aantal leerlingen. De methode van imputatie hangt af van welke gegevens ontbreken. Voorgaande jaren was ongeveer zeven procent van de onderwijsscores geïmputeerd. Dit jaar is dit iets toegenomen naar ongeveer acht procent van de onderwijsscores. Deze toename is deels te verklaren doordat er meer kinderen zijn waarvan beide ouders onbekend zijn. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de peildata van de registerbestanden die het CBS gebruikt om de koppeling te kunnen maken tussen de leerling en de ouder verder uit elkaar zijn komen te liggen.

3.6.1 Methode van imputatie onderwijsscores
Methode van imputatie onderwijsscores2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
Score kind geïmputeerd, want moeder is onbekend2,52,62,52
Score kind geïmputeerd, want vader is onbekend55,253,751,944,2
Score kind geïmputeerd, want NOAT 2-kind niet in BRP1,81,51,81,9
Score kind geïmputeerd, want NOAT 1-kind niet in BRP1,81,31,21,4
Score kind geïmputeerd, want beide ouders zijn onbekend8,910,212,621,7
Score kind geïmputeerd, want kind in COA- of IND-bestand29,830,83028,9

3.7 Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school

Figuur 3.7.1 laat de relatieve frequentie van het percentage geïmputeerde onderwijsscores per school uitgesplitst naar jaar zien. Het percentage geïmputeerde scores per school is in 2023 gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren. Er is een lichte toename van het aandeel scholen waarbij meer dan 20% van de onderwijsscores wordt geïmputeerd. Dit komt enerzijds door een stijging van het aantal leerlingen die zijn geregistreerd als asielzoeker en/of een verblijfsvergunning hebben gekregen, en anderzijds door een stijging van het aantal leerlingen waarvan beide ouders onbekend zijn. Dit wordt veroorzaakt door de verschuiving van het peilmoment en de instroom van leerlingen uit Oekraïne.

3.7.1 Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school
Percentage geïmputeerde onderwijsscores per school2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
20% of meer77,27,49,5
10 tot 20%14,114,214,414,9
5 tot 10%23,723,724,125,3
2,5 tot 5%25,32525,825,1
1 tot 2,5%17,918,11716
minder dan 1%5,55,65,54,5
0%6,46,25,74,7
 

3.8 Asielstatus

Voor leerlingen die zijn geregistreerd als asielzoeker en/of een verblijfsvergunning3) hebben gekregen (hierna: asielleerlingen) zijn de omgevingskenmerken vaak onbekend. Omdat hier het risico op onderwijsachterstand groot is, wordt voor al deze leerlingen een vaste onderwijsscore gebruikt: het gemiddelde van de scores van de 15% laagst scorende leerlingen. Asielleerlingen dragen hierdoor sterk bij aan hoge achterstandsscores. 

Figuur 3.8.1 laat zien dat het aandeel asielleerlingen afgelopen jaren is toegenomen. Dit is in lijn met een instroom van leerlingen vanuit met name Syrië.

3.8.1 Asielleerlingen
Asielleerlingen2020 (%)2021 (%)2022 (%)2023 (%)
2,062,142,152,34

3) Dit wordt afgeleid vanuit een bestand van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) met kinderen die sinds 2014 zijn geregistreerd als asielzoeker en/of een verblijfsvergunning hebben gekregen.

4. Analyse onderwijsscores

In dit hoofdstuk beschrijven we ontwikkelingen in onderwijsscores door de jaren heen.

4.1 Beschrijvende statistieken onderwijsscores

Tabel 4.1.1 toont beschrijvende statistieken voor onderwijsscores uitgesplitst naar jaar. De gemiddelde onderwijsscore is redelijk stabiel gebleven in vergelijking met vorig jaar. De spreiding van de onderwijsscores is iets toegenomen, er zijn naar verhouding dit jaar iets meer lage onderwijsscores. De grenswaarde, dat wil zeggen de onderwijsscore waar landelijk gezien vijftien procent van de onderwijsscores onder valt, laat een kleine daling zien in vergelijking met vorig jaar. Het gemiddelde van de onderwijsscores onder de grenswaarde is iets toegenomen. Als deze drie statistieken weinig afwijking vertonen, is er sprake van een constante leerlingpopulatie van een school – zowel het leerlingenaantal als omgevingskenmerken van de leerlingen – waardoor de achterstandsscores over de jaren heen vergelijkbaar zijn.

4.1.1 Beschrijvende statistieken onderwijsscores
jaarNgemiddeldestandaard deviatieminimummaximumgrenswaarde (15%)gemiddelde < 15%
20201386026535,363,67523,35543,35531,05529,54
20211370816535,413,67523,47543,34531,08529,59
20221425316535,363,55523,45543,21531,26529,73
20231425726535,373,55522,89543,22531,23529,75

4.2 Verdeling onderwijsscoes

Figuur 4.2.1 geeft de frequentieverdeling van onderwijsscores. De figuur laat zien dat hogere onderwijsscores relatief vaak voorkomen en lagere onderwijsscores relatief weinig voorkomen in de meest recente jaren. De vorm van de verdeling met pieken en dalen wordt veroorzaakt door de manier waarop de onderwijsscores zijn berekend en in het bijzonder doordat de omgevingskenmerken die zijn gebruikt voor het berekenen van onderwijsscores hoofdzakelijk categorische variabelen zijn (zoals herkomst,  opleidingsniveau van de ouder, het hebben van een ouder in de schuldsanering). De combinaties van deze categorische omgevingskenmerken kan leiden tot grotere groepen leerlingen die vergelijkbare scores behalen (wat resulteert in pieken), terwijl andere combinaties van omgevingskenmerken slechts leiden tot kleine groepen leerlingen met een specifieke score (wat resulteert in dalen). Opvallend is dat de verdeling van de onderwijsscores in 2023 en 2022 een enigszins ander patroon volgen ten opzichte van 2021 en 2020. Dit is conform de verwachtingen het gevolg van de beschreven herijking van de gebruikte variabelen in 2022. De verdeling van de onderwijsscores in 2023 volgt wel grotendeels hetzelfde patroon ten opzichte van 2022.

4.2.1 Onderwijsscores
Onderwijsscore2020 (dichtheid)2021 (dichtheid)2022 (dichtheid)2023 (dichtheid)
5230000
523,0391389432490000
523,0782778864970000
523,1174168297460000
523,1565557729940,00001000
523,1956947162430,00001000
523,2348336594910,000010,0000100
523,273972602740,000010,0000100
523,3131115459880,000020,0000100
523,3522504892370,000020,0000100
523,3913894324850,000020,0000200
523,4305283757340,000030,0000200
523,4696673189820,000030,0000200
523,5088062622310,000040,0000200
523,5479452054790,000040,0000300
523,5870841487280,000040,0000300
523,6262230919760,000040,0000300
523,6653620352250,000050,0000300
523,7045009784740,000050,0000300
523,7436399217220,000050,0000400
523,7827788649710,000060,0000400
523,8219178082190,000060,0000400
523,8610567514680,000070,000050,000010
523,9001956947160,000070,000050,000010,00001
523,9393346379650,000080,000060,000010,00001
523,9784735812130,000090,000060,000010,00001
524,0176125244620,000090,000070,000020,00001
524,056751467710,00010,000080,000020,00002
524,0958904109590,000110,000080,000020,00002
524,1350293542070,000110,000090,000030,00003
524,1741682974560,000120,000090,000030,00003
524,2133072407040,000120,000090,000040,00003
524,2524461839530,000120,00010,000040,00004
524,2915851272020,000120,00010,000050,00004
524,330724070450,000120,000090,000050,00005
524,3698630136990,000120,000090,000060,00005
524,4090019569470,000110,000090,000060,00006
524,4481409001960,000110,000090,000060,00006
524,4872798434440,000110,000090,000070,00007
524,5264187866930,000110,000090,000070,00007
524,5655577299410,000110,000090,000070,00007
524,604696673190,000110,00010,000070,00007
524,6438356164380,000120,00010,000070,00007
524,6829745596870,000130,000110,000070,00007
524,7221135029350,000140,000110,000070,00007
524,7612524461840,000150,000120,000080,00007
524,8003913894320,000160,000120,000080,00008
524,8395303326810,000170,000130,000080,00008
524,8786692759290,000180,000130,000090,00008
524,9178082191780,00020,000140,000090,00008
524,9569471624270,000210,000140,00010,00009
524,9960861056750,000220,000150,00010,00009
525,0352250489240,000240,000160,00010,00009
525,0743639921720,000250,000170,00010,00009
525,1135029354210,000260,000180,00010,00009
525,1526418786690,000270,000190,00010,00009
525,1917808219180,000280,00020,00010,00009
525,2309197651660,000290,000220,000090,00009
525,2700587084150,00030,000230,000090,00009
525,3091976516630,00030,000250,000090,00009
525,3483365949120,000310,000260,00010,00009
525,3874755381610,000320,000270,00010,00009
525,4266144814090,000320,000290,000110,00009
525,4657534246580,000330,00030,000110,00009
525,5048923679060,000350,000320,000120,0001
525,5440313111550,000370,000340,000120,0001
525,5831702544030,000390,000360,000130,0001
525,6223091976520,000430,000390,000140,00011
525,66144814090,000480,000430,000160,00012
525,7005870841490,000540,000480,000180,00013
525,7397260273970,000620,000540,000210,00015
525,7788649706460,000710,000620,000260,00019
525,8180039138940,000830,000720,000330,00025
525,8571428571430,000960,000830,000420,00033
525,8962818003910,001110,000950,000540,00043
525,935420743640,001270,001080,000690,00055
525,9745596868880,001430,001220,000870,0007
526,0136986301370,001590,001360,001060,00087
526,0528375733860,001740,00150,001270,00106
526,0919765166340,001880,001620,00150,00126
526,1311154598830,0020,001720,001730,00146
526,1702544031310,002090,001810,001960,00167
526,209393346380,002180,001880,00220,00188
526,2485322896280,002250,001950,002440,00209
526,2876712328770,002330,002010,002680,0023
526,3268101761250,002420,00210,002930,00252
526,3659491193740,002530,00220,003190,00274
526,4050880626220,002690,002340,003450,00296
526,4442270058710,002890,002520,003690,00318
526,4833659491190,003140,002740,003910,00337
526,5225048923680,003440,003010,004080,00353
526,5616438356160,003770,003320,00420,00364
526,6007827788650,004130,003650,004250,00371
526,6399217221140,004480,003980,004230,00372
526,6790606653620,00480,004290,004160,00368
526,7181996086110,005080,004570,004040,00361
526,7573385518590,00530,004790,003890,00351
526,7964774951080,005450,004950,003740,0034
526,8356164383560,005540,005040,00360,00329
526,8747553816050,005580,005070,003490,0032
526,9138943248530,005580,005060,003420,00315
526,9530332681020,005570,005030,003390,00312
526,992172211350,005570,004990,003410,00313
527,0313111545990,005610,004970,003470,00318
527,0704500978470,00570,004990,003550,00324
527,1095890410960,005850,005070,003660,00332
527,1487279843440,006060,00520,003780,00342
527,1878669275930,006330,005390,00390,00352
527,2270058708410,006630,005630,004030,00362
527,266144814090,006960,005910,004160,00372
527,3052837573390,00730,006220,004310,00384
527,3444227005870,007640,006550,004470,00398
527,3835616438360,007980,00690,004670,00414
527,4227005870840,008320,007270,004910,00435
527,4618395303330,008660,007660,00520,00461
527,5009784735810,009020,008080,005530,0049
527,540117416830,009420,008550,005890,00524
527,5792563600780,009880,009070,006270,0056
527,6183953033270,010420,009680,006670,00597
527,6575342465750,011040,010370,007060,00636
527,6966731898240,011770,011160,007460,00675
527,7358121330720,012580,012030,007860,00716
527,7749510763210,013460,012980,008290,00759
527,8140900195690,014390,013980,008770,00807
527,8532289628180,015340,0150,009320,00862
527,8923679060670,016260,015990,009970,00925
527,9315068493150,017120,016930,010720,01
527,9706457925640,017890,017780,01160,01086
528,0097847358120,018550,018510,012610,01185
528,0489236790610,019090,019120,013720,01297
528,0880626223090,019530,019610,014940,01419
528,1272015655580,019870,019980,016230,01551
528,1663405088060,020150,020270,01760,01692
528,2054794520550,02040,020510,019020,0184
528,2446183953030,020650,020730,020440,0199
528,2837573385520,020920,020950,021840,02138
528,32289628180,021220,02120,023150,02277
528,3620352250490,021560,021470,02430,02402
528,4011741682970,021910,021770,025220,02503
528,4403131115460,022280,02210,025860,02576
528,4794520547940,022640,022430,026150,02614
528,5185909980430,022980,022760,026110,02618
528,5577299412920,02330,023090,025730,02587
528,596868884540,023610,023410,025130,02532
528,6360078277890,02390,023730,024390,02463
528,6751467710370,024220,024080,023650,0239
528,7142857142860,024590,024460,0230,02326
528,7534246575340,025030,024910,022550,02281
528,7925636007830,025580,025450,022390,02262
528,8317025440310,026250,026090,022550,02275
528,870841487280,027070,026840,023050,02321
528,9099804305280,028040,027720,023880,02399
528,9491193737770,029190,028730,024970,02503
528,9882583170250,030530,029880,026260,02627
529,0273972602740,032090,031180,027650,0276
529,0665362035230,033930,032670,029020,02893
529,1056751467710,036110,034390,030270,03014
529,144814090020,03870,036420,031340,03116
529,1839530332680,041780,038850,032230,03198
529,2230919765170,045420,041760,032990,03267
529,2622309197650,049630,045280,033770,03334
529,3013698630140,054290,049370,034770,03419
529,3405088062620,059190,053960,036210,03546
529,3796477495110,064030,058850,038340,03739
529,4187866927590,068450,063760,041350,04022
529,4579256360080,072060,068330,045330,04409
529,4970645792560,074520,072140,050240,049
529,5362035225050,075570,074850,055880,0548
529,5753424657530,075110,076170,061860,06118
529,6144814090020,073210,075970,06770,06765
529,6536203522510,07010,074290,072770,07359
529,6927592954990,066140,071360,076470,0783
529,7318982387480,061760,067510,078480,08135
529,7710371819960,057430,063180,078640,08245
529,8101761252450,053560,058870,077030,08157
529,8493150684930,05040,054980,073920,07889
529,8884540117420,048080,051760,069750,0748
529,927592954990,046630,049360,065020,06982
529,9667318982390,045980,047820,060210,0645
530,0058708414870,046020,047080,055760,05934
530,0450097847360,046620,047020,051990,05477
530,0841487279840,047610,047510,049130,0511
530,1232876712330,048870,048410,047280,04852
530,1624266144810,050270,049580,046470,04709
530,201565557730,051720,05090,046640,04679
530,2407045009780,053150,052280,047740,04759
530,2798434442270,054510,053660,049540,04923
530,3189823874760,055740,054970,051850,05151
530,3581213307240,056840,056170,054490,05422
530,3972602739730,057780,057250,057240,05712
530,4363992172210,058560,058170,059910,06
530,475538160470,059150,058910,062330,06266
530,5146771037180,059550,059450,064330,0649
530,5538160469670,059730,059770,065790,06658
530,5929549902150,059670,059830,066620,06759
530,6320939334640,059350,05960,066760,06784
530,6712328767120,058750,059080,066190,06732
530,7103718199610,057870,058240,064940,06605
530,7495107632090,056730,05710,063090,06412
530,7886497064580,055340,055680,060720,06163
530,8277886497060,053760,054020,058010,05879
530,8669275929550,052020,052160,055140,05579
530,9060665362040,050210,050190,052260,0528
530,9452054794520,04840,04820,049510,04998
530,9843444227010,046650,046250,047020,04743
531,0234833659490,045030,044440,044870,04528
531,0626223091980,043610,042840,043160,04357
531,1017612524460,042460,041540,041940,04236
531,1409001956950,041660,040630,041240,04167
531,1800391389430,04130,040190,041070,0415
531,2191780821920,041450,040310,041450,04185
531,258317025440,042210,041070,042340,04269
531,2974559686890,043640,042560,043720,04399
531,3365949119370,045820,044830,045540,04573
531,3757338551860,048760,047910,047770,04787
531,4148727984340,052530,051840,050380,05041
531,4540117416830,056990,056510,053370,05336
531,4931506849310,062020,061770,056810,0568
531,532289628180,067440,067450,060750,06081
531,5714285714290,073030,073330,065270,06547
531,6105675146770,078540,079150,070360,07079
531,6497064579260,083710,084620,075980,07672
531,6888454011740,088280,089490,081950,08308
531,7279843444230,092020,093510,087990,08956
531,7671232876710,094770,09650,093740,09577
531,806262230920,096420,098330,098770,10124
531,8454011741680,096960,098970,102680,10552
531,8845401174170,096440,098470,10510,1082
531,9236790606650,094970,096930,105760,10895
531,9628180039140,092710,094480,104780,10789
532,0019569471620,089930,091440,102330,10518
532,0410958904110,086820,088010,098690,10114
532,0802348336590,083580,084390,094230,09616
532,1193737769080,080330,080760,089290,09064
532,1585127201570,07720,077230,084230,08495
532,1976516634050,074260,073910,079290,07941
532,2367906066540,071540,070830,074710,07426
532,2759295499020,069060,068030,07060,06965
532,3150684931510,066830,065510,067070,06568
532,3542074363990,064830,063240,064140,0624
532,3933463796480,063050,061230,061850,05981
532,4324853228960,061460,059450,060190,05793
532,4716242661450,060080,057890,059230,05679
532,5107632093930,058920,056580,058950,05638
532,5499021526420,057980,055520,059390,05672
532,589041095890,057330,054770,060570,05785
532,6281800391390,057020,054390,062510,05975
532,6673189823870,057140,054460,065180,06242
532,7064579256360,05780,05510,068470,06576
532,7455968688840,059110,056430,072240,06961
532,7847358121330,061170,058540,076250,07375
532,8238747553820,064060,061530,080240,07792
532,863013698630,067820,065460,083980,08186
532,9021526418790,072470,070330,087260,08537
532,9412915851270,077930,076090,090,08835
532,9804305283760,084060,082580,092220,09082
533,0195694716240,090650,08960,094080,09293
533,0587084148730,097340,096770,095840,09494
533,0978473581210,103760,103690,097760,0971
533,136986301370,109520,109950,099980,09956
533,1761252446180,114280,115150,102490,1023
533,2152641878670,117720,118970,105110,10516
533,2544031311160,119640,121160,107540,10779
533,2935420743640,119950,12160,109380,10979
533,3326810176130,118680,120320,110230,11074
533,3718199608610,116010,117460,10980,11034
533,410958904110,11220,113310,107970,10843
533,4500978473580,107570,108210,104790,1051
533,4892367906070,102510,102560,100540,1006
533,5283757338550,097340,096760,095620,09538
533,5675146771040,092420,091170,090530,08992
533,6066536203520,087970,086070,085780,08479
533,6457925636010,084110,081620,081730,08035
533,6849315068490,080880,077870,078590,07683
533,7240704500980,078260,07480,076430,0743
533,7632093933460,076160,072350,075190,0727
533,8023483365950,074490,07040,074710,0719
533,8414872798430,073150,068850,074820,07173
533,8806262230920,072040,067570,075350,07202
533,9197651663410,071080,066490,076150,07267
533,9589041095890,070230,065540,077180,0736
533,9980430528380,069470,06470,078450,07487
534,0371819960860,068810,063990,080050,07655
534,0763209393350,06830,063440,082090,0788
534,1154598825830,068040,063160,084740,08175
534,1545988258320,068120,063250,088120,08555
534,193737769080,068650,063830,092170,09013
534,2328767123290,069750,065010,096750,09529
534,2720156555770,071510,066910,101570,10073
534,3111545988260,074050,069630,106270,10605
534,3502935420740,07740,073230,110420,11079
534,3894324853230,081570,077730,113650,11452
534,4285714285710,086520,083070,115660,1169
534,467710371820,092110,089120,116270,11774
534,5068493150690,098130,095680,115450,11699
534,5459882583170,104270,102430,113310,11479
534,5851272015660,110190,109010,110050,11134
534,6242661448140,115490,114980,105920,10693
534,6634050880630,119640,119820,101150,10184
534,7025440313110,122360,12320,095940,0963
534,741682974560,123410,124830,090450,09051
534,7808219178080,122650,124570,084810,08461
534,8199608610570,120110,122390,079140,07872
534,8590998043050,115930,118430,073540,07296
534,8982387475540,110370,112950,068170,06745
534,9373776908020,103770,106270,063180,06236
534,9765166340510,096520,098810,058710,05781
535,0156555772990,088990,090960,054890,05393
535,0547945205480,081550,083110,051810,05081
535,0939334637960,074470,075580,049490,04846
535,1330724070450,0680,068630,047890,04685
535,1722113502940,06230,062470,046930,0459
535,2113502935420,057490,057220,046490,04549
535,2504892367910,053560,052880,046450,04549
535,2896281800390,050480,049460,046710,04578
535,3287671232880,048250,046950,047180,04629
535,3679060665360,046830,045310,047880,04701
535,4070450097850,046220,044520,048850,04799
535,4461839530330,046380,044580,050220,04936
535,4853228962820,047310,045460,052110,05126
535,524461839530,0490,047140,054650,05381
535,5636007827790,051420,049610,057920,05714
535,6027397260270,054540,052820,061950,06127
535,6418786692760,05830,056720,066650,06613
535,6810176125240,062630,061220,071850,07155
535,7201565557730,067430,066220,077290,07728
535,7592954990220,072550,071570,082680,08299
535,798434442270,077840,077080,087690,08834
535,8375733855190,083120,082590,092020,09298
535,8767123287670,088230,087930,095570,09678
535,9158512720160,093030,092940,098350,09974
535,9549902152640,097350,097460,100480,10196
535,9941291585130,101070,101370,102150,10363
536,0332681017610,104070,104530,103560,10496
536,072407045010,106240,106850,104820,1061
536,1115459882580,107530,108250,105980,10709
536,1506849315070,107870,108680,106930,10787
536,1898238747550,107290,108130,10750,10825
536,2289628180040,10580,106630,107430,108
536,2681017612520,103450,104210,106520,1069
536,3072407045010,10040,101040,10460,10477
536,3463796477490,096820,097310,101660,10161
536,3855185909980,092870,093190,09780,09751
536,4246575342470,088740,088850,093360,09282
536,4637964774950,084560,084470,088790,08799
536,5029354207440,080480,080190,084540,0835
536,5420743639920,076620,076140,081080,07983
536,5812133072410,073050,072410,078830,07741
536,6203522504890,069860,069060,078120,07659
536,6594911937380,067090,066160,079180,0776
536,6986301369860,064780,063720,082050,08051
536,7377690802350,062950,061770,08660,08519
536,7769080234830,061620,060340,09250,0913
536,8160469667320,060860,059480,099230,09831
536,855185909980,060670,05920,106110,10554
536,8943248532290,061070,059520,112380,11217
536,9334637964770,06210,06050,117220,11737
536,9726027397260,063780,062160,119860,12034
537,0117416829750,066140,064540,120020,12076
537,0508806262230,069150,067620,117630,11853
537,0900195694720,072770,071360,112880,11384
537,129158512720,076890,075660,106230,10715
537,1682974559690,081340,080370,098290,09908
537,2074363992170,085920,085260,089720,09032
537,2465753424660,090360,090060,081160,08152
537,2857142857140,094380,094480,073140,07325
537,3248532289630,097690,098190,066060,06591
537,3639921722110,099960,100850,060140,05974
537,403131115460,101080,102330,055440,05483
537,4422700587080,1010,102530,051940,05115
537,4814090019570,099750,101470,049520,0486
537,5205479452060,097470,099270,048090,04709
537,5596868884540,094350,096130,047440,04638
537,5988258317030,090640,092290,047420,04637
537,6379647749510,086590,088020,047940,04694
537,67710371820,082430,083570,048920,04803
537,7162426614480,078340,079170,05030,04955
537,7553816046970,074480,074970,052030,05145
537,7945205479450,070910,071090,054040,05365
537,8336594911940,067670,067570,056290,05608
537,8727984344420,064750,064440,058710,05867
537,9119373776910,062130,061660,061230,06132
537,9510763209390,059760,05920,06380,06397
537,9902152641880,057630,057030,066350,06654
538,0293542074360,055740,055140,068840,06898
538,0684931506850,054140,053580,071210,07126
538,1076320939330,052890,052390,073450,07336
538,1467710371820,052070,051650,075530,0753
538,1859099804310,051810,051480,077470,0771
538,2250489236790,052240,0520,07930,07881
538,2641878669280,05350,053360,081120,08054
538,3033268101760,055760,055720,083110,08248
538,3424657534250,059190,059240,085540,08488
538,3816046966730,063950,064090,088780,08811
538,4207436399220,070220,070490,093260,09256
538,459882583170,078110,078460,099390,09866
538,4990215264190,087520,087940,107480,10669
538,5381604696670,098290,098790,117620,11675
538,5772994129160,110120,110730,129570,12862
538,6164383561640,122550,123310,14270,1417
538,6555772994130,135010,135990,155840,15484
538,6947162426610,14680,148080,167590,16666
538,733855185910,157210,158860,176560,17579
538,7729941291590,165550,167640,181580,18104
538,8121330724070,171220,17380,181860,18161
538,8512720156560,17380,176880,177140,1772
538,8904109589040,173060,176620,167750,16809
538,9295499021530,169040,1730,154530,1551
538,9686888454010,161860,166040,138670,13941
539,007827788650,152060,156450,121590,1224
539,0469667318980,140380,144840,104650,10547
539,0861056751470,127470,131890,089070,08983
539,1252446183950,114020,118270,075750,07642
539,1643835616440,100630,104620,065280,06587
539,2035225048920,087860,091530,05820,05869
539,2426614481410,076170,079480,054270,05466
539,2818003913890,065930,068870,053350,05364
539,3209393346380,057430,059990,055190,05539
539,3600782778860,050850,053060,059530,05964
539,3992172211350,046350,048230,066070,06609
539,4383561643840,044010,045590,074450,0744
539,4774951076320,043860,045210,084270,08418
539,5166340508810,0460,047180,095060,09496
539,5557729941290,050250,051250,106240,10619
539,5949119373780,056380,057240,117160,11725
539,6340508806260,064110,064910,127140,12743
539,6731898238750,07310,073910,135450,13602
539,7123287671230,082880,083790,141430,14235
539,7514677103720,092940,094050,144380,14562
539,790606653620,102720,104120,143960,14557
539,8297455968690,111650,113410,140210,14216
539,8688845401170,119210,121390,133330,13553
539,9080234833660,124930,127560,123750,12612
539,9471624266140,128470,131540,112140,11457
539,9863013698630,129650,13310,099260,10164
540,0254403131120,128380,132070,085950,08818
540,064579256360,124610,128470,073010,07502
540,1037181996090,118740,122680,061130,06288
540,1428571428570,111140,115040,050880,05234
540,1819960861060,102210,105960,042640,04382
540,2211350293540,092410,095910,036660,03758
540,2602739726030,08220,085370,033080,03376
540,2994129158510,072030,074830,032010,03254
540,33855185910,062320,064720,033530,03391
540,3776908023480,053440,055440,037470,03774
540,4168297455970,045680,047320,043720,04392
540,4559686888450,039290,040580,052060,05224
540,4951076320940,034410,03540,062110,06233
540,5342465753420,031140,031860,073290,07361
540,5733855185910,029510,030080,084830,0853
540,6125244618390,029590,029980,095810,09647
540,6516634050880,031170,031430,105210,1061
540,6908023483370,034140,034290,112080,11322
540,7299412915850,038310,038420,115650,11701
540,7690802348340,043510,043620,115450,117
540,8082191780820,049490,049670,11140,11309
540,8473581213310,055980,05630,103850,10555
540,8864970645790,062690,063210,093360,09506
540,9256360078280,069310,070080,081220,08285
540,9647749510760,075480,076570,068480,06999
541,0039138943250,08090,082320,056090,05745
541,0430528375730,085230,086990,04480,046
541,0821917808220,08820,090290,035110,03615
541,1213307240710,089560,091830,027230,02812
541,1604696673190,089050,091530,021150,02193
541,1996086105680,086750,089360,016690,01739
541,2387475538160,082740,085410,013560,0142
541,2778864970650,07720,079850,011430,01203
541,3170254403130,070430,072990,009990,01058
541,3561643835620,062780,065180,008980,00956
541,395303326810,054650,056850,008190,00877
541,4344422700590,046460,048420,007510,00808
541,4735812133070,038560,040280,006850,0074
541,5127201565560,031280,032740,006190,00672
541,5518590998040,024820,026050,005530,00602
541,5909980430530,019320,020330,004880,00533
541,6301369863010,01480,015620,004270,00467
541,669275929550,011250,011950,00370,00407
541,7084148727980,008540,00910,003210,00353
541,7475538160470,006510,006950,00280,00307
541,7866927592960,005010,005360,002480,00271
541,8258317025440,003920,004190,002260,00246
541,8649706457930,003140,003340,002150,00231
541,9041095890410,002570,002730,002140,00228
541,943248532290,002170,002280,002230,00235
541,9823874755380,001890,001970,002430,00253
542,0215264187870,00170,001750,002720,0028
542,0606653620350,001590,001620,003070,00314
542,0998043052840,001540,001550,003450,00352
542,1389432485320,001540,001550,003830,0039
542,1780821917810,001590,00160,004180,00425
542,2172211350290,001690,00170,004450,00452
542,2563600782780,001830,001850,00460,00468
542,2954990215260,001990,002030,004620,00471
542,3346379647750,002180,002240,00450,00459
542,3737769080240,002380,002470,004240,00434
542,4129158512720,002590,002710,003860,00395
542,4520547945210,002790,002930,003390,00348
542,4911937377690,002970,003140,002870,00296
542,5303326810180,003120,003310,002350,00243
542,5694716242660,003220,003440,001850,00192
542,6086105675150,003270,00350,001420,00148
542,6477495107630,003250,00350,001050,0011
542,6868884540120,003170,003420,000760,0008
542,726027397260,003010,003260,000530,00057
542,7651663405090,002790,003040,000370,00041
542,8043052837570,002520,002760,000270,0003
542,8434442270060,002220,002440,00020,00023
542,8825831702540,001910,00210,000160,00019
542,9217221135030,001590,001770,000130,00016
542,9608610567510,001290,001440,000120,00016
5430,001020,001150,000120,00015

4.3 Verdeling verschil in onderwijsscores: gehele populatie 

Figuur 4.3.1 laat de verdeling van het verschil in onderwijsscores in 2023 ten opzichte van 2022 zien. Deze figuur is net als de figuren in de paragrafen 4.4 en 4.5 gebaseerd op onderwijsscores van leerlingen die voor beide jaren beschikbaar zijn. Het beeld is dat normaal gesproken de onderwijsscores weinig variëren tussen de jaren. Voor ruim 68% van de leerlingen zijn de onderwijsscores in de 2022 en 2023 gelijk gebleven of hooguit met 0,1 veranderd. Een klein deel van de leerlingen laat wel substantiële veranderingen in onderwijsscores zien. Zo zijn de onderwijsscores voor 12,6% van de leerlingen tussen de jaren 2022 en 2023 met tenminste een heel punt veranderd. 

Onderwijsscores kunnen van jaar op jaar veranderen door een verandering in een of meer omgevingskenmerken van de leerling of doordat onderwijsscores geïmputeerd zijn en het imputatiemodel in de opeenvolgende jaren verschillende uitkomsten geeft. Dit laatste effect komt doordat het imputatiemodel de best passende donor zoekt en de ontbrekende onderwijsscore met behulp van de score van de donor imputeert. Door (kleine) veranderingen in de achtergrondgegevens die hiervoor worden gebruikt, is de kans reëel dat in een ander jaar een andere donor wordt gebruikt. Bijvoorbeeld, het opleidingsniveau van ouders kan veranderen door een nieuwe registratie van een hoger opleidingsniveau, het beschikbaar komen van nieuwe data uit de Enquête Beroepsbevolking (EBB) of variatie in de uitkomst van het imputatiemodel in het geval van imputatie van het opleidingsniveau. 

4.3.1 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022, gehele populatie
Verschil in onderwijsscoresAandeel onderwijsscores (%)
2.5 of meer1,7
1 tot 2.54
0.5 tot 13,8
0.1 tot 0.55
0 tot 0.126,4
-0.1 tot 042,5
-0.5 tot -0.15,3
-1 tot -0.54,5
-2.5 tot -14,8
lager dan -2.52,1

4.4 Verdeling verschil in onderwijsscores: per methode van imputatie onderwijsscores

De figuren 4.4.1 tot en met 4.4.6 geven de verdeling van het verschil in onderwijsscore tussen de jaren 2022 en 2023 weer per methode van imputatie van onderwijsscores. Direct bepaalde onderwijsscores (ongeveer 92% van alle onderwijsscores) fluctueren weinig van jaar op jaar. Dit komt doordat deze onderwijsscores alleen kunnen variëren als tenminste één van de modelvariabelen verandert. Geïmputeerde onderwijsscores veranderen aanzienlijk meer van jaar op jaar vanwege de gebruikte imputatiemethodiek.

4.4.1 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore direct bepaald
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.57
-2.5 tot -143
-1 tot -0.544
-0.5 tot -0.159
-0.1 tot 0323
0 tot 0.1494
0.1 tot 0.563
0.5 tot 153
1 tot 2.552
2.5 of meer13

4.4.2 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore geïmputeerd, want moeder is onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.50,5
-2.5 tot -10,24
-1 tot -0.50,09
-0.5 tot -0.10,09
-0.1 tot 00,06
0 tot 0.10,1
0.1 tot 0.50,09
0.5 tot 10,09
1 tot 2.50,27
2.5 of meer0,54

4.4.3 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore geïmputeerd, want vader is onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.510,8
-2.5 tot -15,7
-1 tot -0.52
-0.5 tot -0.11,9
-0.1 tot 01,6
0 tot 0.12
0.1 tot 0.51,9
0.5 tot 12,1
1 tot 2.55,8
2.5 of meer11

4.4.4 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore geïmputeerd, want beide ouders zijn onbekend
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.51,06
-2.5 tot -10,45
-1 tot -0.50,17
-0.5 tot -0.10,15
-0.1 tot 00,12
0 tot 0.10,14
0.1 tot 0.50,18
0.5 tot 10,17
1 tot 2.50,44
2.5 of meer0,96

4.4.5 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore geïmputeerd, want kind in COA- of IND-bestand
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.50,46
-2.5 tot -10,3
-1 tot -0.50,05
-0.5 tot -0.10,08
-0.1 tot 00
0 tot 0.125,37
0.1 tot 0.50,05
0.5 tot 10,04
1 tot 2.50,19
2.5 of meer0,01

4.4.6 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: onderwijsscore geïmputeerd, want NOAT-kind niet in BRP
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.50,34
-2.5 tot -10,17
-1 tot -0.50,06
-0.5 tot -0.10,05
-0.1 tot 00,03
0 tot 0.10,03
0.1 tot 0.50,05
0.5 tot 10,06
1 tot 2.50,15
2.5 of meer0,37

4.5 Verdeling verschil in onderwijsscores: per deelpopulatie van imputatie opleidingsniveaus ouders

De figuren 4.5.1 tot en met 4.5.4 tonen de verdeling van het verschil in onderwijsscore tussen de jaren 2022 en 2023 per deelpopulatie wat betreft de imputatie van de opleidingsniveaus van ouders. Onderwijsscores veranderen niet of nauwelijks over de tijd indien de opleidingsniveaus van geen van beide ouders zijn geïmputeerd, maar vaak indien de opleidingsniveaus van een of beide ouders zijn geïmputeerd.

4.5.1 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: opleidingsniveau van beide ouders geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.57
-2.5 tot -114
-1 tot -0.59
-0.5 tot -0.19
-0.1 tot 02
0 tot 0.119
0.1 tot 0.59
0.5 tot 110
1 tot 2.518
2.5 of meer10

4.5.2 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: opleidingsniveau van alleen de vader geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.510
-2.5 tot -117
-1 tot -0.525
-0.5 tot -0.134
-0.1 tot 011
0 tot 0.113
0.1 tot 0.536
0.5 tot 127
1 tot 2.519
2.5 of meer11

4.5.3 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: opleidingsniveau van alleen de moeder geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.52
-2.5 tot -110
-1 tot -0.512
-0.5 tot -0.114
-0.1 tot 04
0 tot 0.17
0.1 tot 0.515
0.5 tot 114
1 tot 2.513
2.5 of meer2

4.5.4 Verschil in onderwijsscores 2023 t.o.v. 2022: opleidingsniveau van geen van beide ouders geïmputeerd
Verschil in onderwijsscoresAantal onderwijsscores (x 1 000)
lager dan -2.51
-2.5 tot -18
-1 tot -0.51
-0.5 tot -0.14
-0.1 tot 0307
0 tot 0.1483
0.1 tot 0.55
0.5 tot 14
1 tot 2.59
2.5 of meer3


5. Analyse achterstandsscores

In dit hoofdstuk bestuderen we veranderingen in achterstandsscores tussen de jaren 2022 en 2023. We doen dit voor zowel achterstandsscores met als zonder drempel. 

5.1 Achterstandsscores zonder drempel

Figuur 5.1.1 geeft de achterstandsscores zonder drempel van schoolvestigingen in de jaren 2023 (verticale as) en 2022 (horizontale as) weer. De meeste punten liggen dichtbij de diagonaal, wat aangeeft dat de achterstandsscores van de meeste schoolvestigingen voor de twee jaren vergelijkbaar zijn. Voor een aantal schoolvestigingen zijn de achterstandsscores echter substantieel hoger of lager dan het jaar ervoor. Deze schoolvestigingen worden nader beschreven in de paragrafen 5.3 en 5.4.

Achterstandsscores zonder drempel in 2023 tov 2033

5.2 Achterstandsscores met drempel

Figuur 5.2.1 toont de achterstandsscores met drempel van schoolvestigingen in de jaren 2023 (verticale as) en 2022 (horizontale as). De achterstandsscores zijn wat lager dan in figuur 5.1.1 vanwege het toepassen van de drempel. Bij het toepassen van de drempel zijn er minder schoolvestigingen die een positieve achterstandsscore hebben, waardoor het beschikbare onderwijsachterstandenbudget over minder schoolvestigingen wordt verdeeld dan zonder het toepassen van een drempel het geval is. Het doel van het toepassen van deze drempel is het voorkomen van te veel versnippering van het onderwijsachterstandenbudget. Figuur 5.2.1 laat zien dat ook de achterstandsscores met drempel voor de meeste schoolvestigingen niet veel veranderen tussen de jaren 2022 en 2023. 

Achterstandsscores met drempel in 2023 tov 2022

5.3 Grootste dalers

Tabel 5.3.1 laat de grootste dalers in achterstandsscores met drempel in 2023 ten opzichte van 2022 zien. Een (sterke) daling van de achterstandsscore kan verschillende oorzaken hebben. Veel voorkomende oorzaken zijn een daling van het aantal leerlingen, netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores, het stijgen van onderwijsscores van leerlingen en een hoog percentage directe imputaties van onderwijsscores. Netto uitstroom van leerlingen met lage onderwijsscores is vaak een gevolg van een daling van het aantal geïmputeerde onderwijsscores, een daling van het aantal asielleerlingen en/of daling van het aantal leerlingen met een herkomst met negatief effect op de onderwijsscore. Bij directe imputaties worden er mogelijk andere donoren geselecteerd dan het voorgaande jaar. Hierdoor kan een hoog percentage directe imputaties leiden tot grotere jaarlijkse verschillen in onderwijsscores. Voor sommige scholen heeft dit een nadelig effect omdat er vaker een donor wordt geselecteerd met een onderwijsscore boven de grenswaarde. Meer informatie over de oorzaken van dalingen en stijgingen van achterstandsscores is te lezen in de brochure “Fluctuaties achterstandsscores scholen”4).

5.3.1 Grootste dalers (met drempel)
Aantal leerlingenAchterstandsscoreVerandering achterstandsscore
BRINVESTNR2022202320222023#%
20ZT00124410363,030-363,03-100
11IP01203166600,30339,23-261,07-43
10QX00651579602,97346,27-256,70-43
13EK008137972737,692485,55-252,14-9
14DZ011093258,639,89-248,74-96
18AA009209141437,971212,79-225,18-16
16DK00235158321,08120,79-200,29-62
20YF00329296848,05650,96-197,09-23
12ON00299246273,3088,78-184,52-68
23GV00326289768,53588,16-180,37-23
09UK00470299267,1889,52-177,66-66
30JV00182147501,99325,78-176,21-35
18EE00353385965,38789,51-175,87-18
20ZH00441365522,13347,19-174,94-34
27YG00486469917,09744,90-172,19-19
20XR00335309798,68626,66-172,02-22
19OR003763731131,16959,16-172,00-15
24MK00190104206,9437,34-169,60-82
19ZG00293279597,67430,24-167,43-28
17SU00165160606,78440,19-166,59-27

5.4 Grootste stijgers

Tabel 5.4.1 geeft de grootste stijgers in achterstandsscores met drempel in 2023 ten opzichte van 2022 weer. Bij sommige scholen met een hoog aandeel leerlingen van wie een onderwijsscore moet worden geïmputeerd, heeft dit een voordelig effect. Dit komt doordat er in de donorselectie vaker een donor wordt geselecteerd met een onderwijsscore onder de grenswaarde. 
Naast dit effect hebben een toename van het aantal leerlingen, netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores en/of het dalen van onderwijsscores van leerlingen een positief effect op de achterstandsscores. De oorzaak voor netto instroom van leerlingen met lage onderwijsscores ligt vaak in een stijging van het aantal leerlingen met een geïmputeerde onderwijsscores, een stijging van het aantal asielleerlingen en stijgingen van aantal leerlingen met een herkomst als Suriname, Turkije, Noord-Afrika en de categorie overig Afrika, overig Azië en overig Latijns-Amerika. 

5.4.1 Grootste stijgers (met drempel)
Aantal leerlingenAchterstandsscoreVerandering achterstandsscore
BRINVESTNR2022202320222023#%
13HX00386630807,461269,80462,3457
27YN0012321420156,72596,74440,02281
16IC00401535955,461385,68430,2245
16NS00279366620,641029,90409,2666
23RW0062574062,65402,29339,64542
20SH00136260213,17541,36328,19154
13KD00235300101,60425,82324,22319
17ZR005637021491,671792,43300,7620
17YV011016513,25308,53295,282229
05HH00176291359,33650,15290,8281
18ES00556642887,961163,80275,8431
10VR004495121,45393,78272,33224
14EC004735831231,641497,30265,6622
04ON00316334727,05953,90226,8531
12ID00356379859,751081,21221,4626
24EE00153221322,53540,60218,0768
14DZ00174276435,74652,90217,1650
03PW001402110216,02216,020
08WM00551850213,81213,810
23TX0042044373,38272,24198,86271

5.5 Nieuwe scholen

Tabel 5.5.1 geeft een overzicht van schoolvestigingen die nieuw zijn in 2023. Een nieuwe schoolvestiging kan een nieuw gestarte schoolvestiging, maar ook bijvoorbeeld een afsplitsing van een al bestaande school zijn. 

5.5.1 Nieuwe schoolvestigingen (met drempel) in 2023
BRINVESTNRAantal leerlingenAchterstandsscore
31UX006872,75
31UY00430
31VB0030
31VC00101173,54
31VD00250
31VE006648,06
31VF0070
31VG00160
31VH00350
31VN001100
31VP003766,43
31VR00175,11
31VT006893,97
31VU00210
31VV0050
31VW0013768,24
31VX00106,66
31VY00256,77
31VZ00120
31WB005492,66
31WV00390,81

4) Zie: Fluctuaties achterstandsscores scholen.

6. Samenvatting en conclusie

Dit rapport beschrijft en analyseert verschillen in onderwijsachterstandsscores van schoolvestigingen in het basisonderwijs tussen de jaren 2022 en 2023, en ontwikkelingen in onderwijsscores en de onderliggende omgevingskenmerken van leerlingen over de jaren 2020 tot en met 2023. De rapportage geeft een beeld van relevante ontwikkelingen op nationaal niveau.

De voornaamste bevinding is dat achterstandsscores van de meeste schoolvestigingen weinig fluctueerde tussen 2022 en 2023. De achterstandsscores voor een beperkt aantal schoolvestigingen schommelden wel sterk.

De oorzaken van schommelingen in achterstandsscores van schoolvestigingen zijn in drie groepen in te delen, te weten: veranderingen in onderwijsscores van leerlingen, veranderingen in de leerlingenpopulatie van een schoolvestiging en veranderingen in het aantal leerlingen op een schoolvestiging.

Het imputeren van onderwijsscores en het imputeren van opleidingsniveau van ouders zijn de belangrijkste bronnen van fluctuaties in onderwijsscores. De onderwijsscores van asielleerlingen worden altijd geïmputeerd. Omdat zij bij imputatie vanwege de gekozen methodologie automatisch aan achterstandsscores bijdragen, kan een verandering in het aantal asielleerlingen tot schommelingen in achterstandsscores leiden.