Auteur: Nienke Oude Steenhof
De invloed van gestegen energiekosten op het bedrijfsleven

2. De meest energie-intensieve bedrijfstakken

Het energieverbruik verschilt per bedrijfstak. In sommige bedrijfstakken is energie een belangrijke kostenpost in het productieproces, terwijl andere bedrijfstakken minder energie-intensief zijn. Energie-intensieve bedrijfstakken zijn dan ook kwetsbaarder voor energieprijsstijgingen dan bedrijfstakken die relatief weinig energie verbruiken. Om de energie-intensiviteit te bepalen worden de energiekosten uitgedrukt als percentage van de toegevoegde waarde (het verschil tussen productie en verbruik van energie, materialen en diensten) per bedrijfstak. 

De meest energie-intensieve bedrijfstakken zijn de chemische industrie, de vervoersector, de landbouw en de horeca. Het gaat hierbij om het verbruik van ruwe aardolie en aardgas, cokes en aardolieproducten (zoals brandstoffen voor vervoermiddelen), en elektriciteit en gas (inclusief zonne- en windenergie).

De chemische industrie is het meest energie-intensief. Deze industrie verbruikt veel energie voor bijvoorbeeld warmteketels. Ook is olie grondstof voor plastic en aardgas grondstof voor kunstmest (CLO, 2023). De chemische industrie biedt overigens ook energie aan, maar dat is slechts een kleine hoeveelheid ten opzichte van de verbruikte energie. 

De vervoersector is relatief energie-intensief door het verbruik van brandstoffen (zoals benzine en kerosine). Binnen de vervoersector is het vervoer door de lucht het meest energie-intensief. Dit gaat voornamelijk om kerosine voor vliegtuigen. Ook vervoer over land levert een grote bijdrage aan het totale energieverbruik, omdat deze bedrijfstak een groot deel van de totale vervoersector vormt. De opslag en dienstverlening voor vervoer verbruiken juist relatief weinig energie.

Figuur 2.1 Uitgaven meest energie-intensieve bedrijfstakken aan energie, 2022*
BedrijfstakRuwe aardolie en aardgas (% van de toegevoegde waarde)Cokes en aardolieproducten (% van de toegevoegde waarde)Elektriciteit en gas (% van de toegevoegde waarde)
Chemische industrie3926,112
Vervoer0,625,22,3
Landbouw10,77,77,5
Horeca6,10,55,9
Hele economie (exclusief
energieproducerende
bedrijfstakken)
22,92,4
*voorlopige cijfers

Ook binnen de landbouw verschilt de energie-intensiteit per branche. De tuinbouw verbruikt bijvoorbeeld relatief veel energie, terwijl de akkerbouw juist weinig energie verbruikt. Vooral door de energie-intensieve tuinbouw staat de landbouw in de top drie van meest energie-intensieve bedrijfstakken.

Een andere relatief energie-intensieve bedrijfstak is de horeca. De horeca verbruikt bijvoorbeeld aardgas voor het verwarmen van de horecagelegenheid, en elektriciteit voor diverse keukenapparatuur en verlichting.