4. Het verenigingsleven in Heerlen anno 2020

In verband met het Heerlens-Heitje project heeft in de periode april tot en met september 2020 een groep van ruim 1100 personen deelgenomen aan het enquête-onderzoek ‘Sociale samenhang en Welzijn’ van het CBS. Het onderzoek in Heerlen vond vooral plaats in het tweede en deels in het derde kwartaal van 2020. Dat was de beginperiode van de pandemie in Nederland. Dit is relevant om de cijfers van het Heerlen onderzoek te duiden. Zoals vermeld was in deze periode zo’n 73 procent lid was van minstens een vereniging. En grafiek 1 laat zien dat zo’n 41 procent minstens een keer per maand actief was in een vereniging. 
De cijfers van 2020 blijkt dat in Heerlen 64 procent lid is van een vereniging. Verdeeld naar soort vereniging staat een consumentenorganisatie zoals ANWB, de Consumentenbond of Vereniging Eigen Huis bovenaan: van de 15-plussers is daar in Heerlen 1 van de 3 lid van. Met ruim een kwart leden volgt de sportvereniging. Iets meer dan 1 op de 10 is lid van een gezelligheidsvereniging, een vakbond of een organisatie die zich richt op het milieu of natuur. Andere verenigingen trekken nog minder leden aan, zoals op de terreinen van cultuur, hobby, jeugd, politiek en patiënten. 

In 2020 is 38 procent regelmatig, minstens een keer per maand, actief in een vereniging: 31 procent is wekelijks actief en 8 procent maandelijks. Verder zegt 10 procent minder dan maandelijks een activiteit te doen in verenigingsverband, en 51 procent nooit. 

In de vorige essays werd geconstateerd dat er in Heerlen een duidelijke tweedeling is. In Heerlen-zuid wordt beduidend meer vrijwilligerswerk gedaan, zijn er meer sociale contacten en is het onderlinge vertrouwen hoger dan in Heerlen-noord. Ook bij de betrokkenheid met het verenigingsleven komt de tweedeling naar voren. Zo is in Heerlen-noord 34 procent minstens een keer per maand actief in een vereniging. In Heerlen-zuid is dat met 46 procent een stuk hoger. En waar in Heerlen-noord 61 procent lid van een vereniging, is dat in Heerlen-zuid 69 procent. Vooral zijn de Heerlenaren die in het zuidelijke deel wonen vaker lid van een gezelligheidsvereniging, een sportclub, een vereniging die zich richt op de belangen van consumenten, en hobbyverenigingen dan de inwoners van het noordelijke deel.