Hoe verschillen veiligheid en criminaliteit naar herkomst?

Het aandeel verdachten onder de Nederlandse bevolking is tussen 2005 en 2021 met 60 procent afgenomen. In 2005 was 1,9 procent van de bevolking verdacht van een misdrijf, in 2021 was dat 0,8 procent. Bij alle generaties en herkomstgroepen neemt het percentage geregistreerde verdachten van misdrijven sinds 2005 af. Onder migranten daalt het aandeel verdachten van 3,3 procent in 2005 tot 1,1 procent in 2021. Onder de tweede generatie is het aandeel verdachten het hoogst; 2,9 procent in 2021. Dat is 57 procent lager dan in 2005, toen het aandeel verdachten in deze groep nog 6,8 procent was. Het aandeel verdachten is hoger bij de tweede generatie met twee in het buitenland geboren ouders (3,4 procent), dan bij de tweede generatie met één in het buitenland geboren ouder (1,2 procent).

De verschillen naar geboorteland en herkomstland kunnen samenhangen met een andere samenstelling van deze groepen. Wanneer hiermee rekening wordt gehouden, dan blijkt dat met name de achtergrondkenmerken geslacht, leeftijd en inkomen bepalend zijn voor de kans dat iemand verdacht wordt van een misdrijf. Verschillen naar geboorteland en herkomstland worden na correctie kleiner, maar blijven wel aanwezig.

Geregistreerde verdachten van een misdrijf
JaarTotaal (%)Geboren in Nederland, 2 ouders geboren in Nederland (%)Geboren in Nederland, 1 ouder geboren in buitenland (%)Geboren in Nederland, 2 ouders geboren in buitenland (%)Geboren in buitenland (%)
20051,91,52,46,83,3
20061,91,52,56,83,3
20071,91,52,56,93,2
20081,81,42,36,63,0
20091,81,42,36,52,9
20101,71,32,16,52,9
20111,61,22,16,22,8
20121,51,12,05,72,6
20131,41,01,85,42,4
20141,31,01,74,92,2
20151,20,91,64,61,9
20161,10,81,54,11,8
20171,00,71,33,71,6
20180,90,71,33,51,4
20190,90,71,33,61,4
2020*0,90,61,23,41,3
2021*0,80,61,12,91,1

Personen met buitenlandse herkomst vaker slachtoffer van criminaliteit

In 2021 gaf 17 procent van de Nederlandse bevolking aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit. Het gaat daarbij om geweldsdelicten, vermogensdelicten of vernielingen, maar niet om online criminaliteit. Mensen met een Nederlandse herkomst zijn met 16 procent relatief minder vaak slachtoffer van criminaliteit. Migranten en mensen van de tweede generatie zijn vaker dan gemiddeld slachtoffer van traditionele criminaliteit (respectievelijk 21 en 23 procent).

Het percentage slachtoffers van traditionele criminaliteit onder de bevolking is de afgelopen jaren afgenomen. Ook in 2021 zet deze afname door, en werden minder mensen slachtoffer van een misdrijf dan twee jaar eerder. Dit geldt voor alle herkomstgroepen. In 2021 zijn migranten en in Nederland geboren mensen met één in het buitenland geboren ouder wel relatief vaker dan gemiddeld slachtoffer dan in 2012. In 2012 waren zij respectievelijk 7 en 5 procent vaker slachtoffer dan gemiddeld, in 2021 zijn zij respectievelijk 18 en 20 procent vaker slachtoffer.

Gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en opleidingsniveau zijn alleen migranten vaker slachtoffer van criminaliteit. Er is na correctie geen verschil meer in slachtofferschap tussen de herkomstlanden. Ook het aantal in het buitenland geboren ouders heeft dan geen effect meer op het slachtofferschap.

5.8 Slachtofferschap criminaliteit, naar geboorteland
JaarTotaal bevolking (%)Geboren in Nederland, 2 ouders geboren in Nederland (%)Geboren in Nederland, 1 ouder geboren in het buitenland (%)Geboren in Nederland, 2 ouders geboren in het buitenland (%)Geboren in buitenland (%)
201230,329,432,441,531,9
201330,129,034,638,033,0
201428,827,932,137,730,8
201526,925,930,234,629,9
201626,525,529,833,129,2
201723,222,225,930,626,1
2018 ¹⁾
201920,919,924,125,023,6
2020 ¹⁾
202117,115,920,222,820,5
1) Deze cijfers zijn gebaseerd op de Veiligheidsmonitor. Tot en met 2017 was dit een jaarlijks onderzoek, sindsdien een tweejaarlijks onderzoek. Daarom is er geen informatie over 2018 en 2020 beschikbaar.

Meer weten over criminaliteit en veiligheid naar herkomst?

Het hoofdstuk criminaliteit in de Rapportage Integratie en Samenleven 2022 gaat in op de verschillen tussen herkomstgroepen, en de ontwikkelingen daarin.

Bronnen