Nationale rekeningen - Tijdreeksen 1969-2005: bouw blijft jarenlang achter

De bouwnijverheid groeide over de periode 1969-2005 duidelijk minder hard dan de hele Nederlandse economie. Terwijl het bbp met gemiddeld 2,7 procent per jaar groeide , was de groei van de bouw gemiddeld -0,8 procent per jaar. Bovendien was het groeipatroon van de bouw veel grilliger.

Bouw is conjunctuurgevoelig

Tijdens de jaren zeventig en de economische stagnatie van begin jaren tachtig vertoonde de bouw forse negatieve groei met een uitschieter van zelfs -11,6 procent in 1981. Het herstel in de tweede helft van de jaren tachtig was in de bouw sterker dan gemiddeld, maar zakte daarna weer in. De gevoeligheid van de bouw voor conjuncturele ontwikkelingen blijkt ook rond de eeuwwisseling. De terugval van de bouw was ook toen veel sterker dan die van het bbp.

Toegevoegde waarde (bruto, basisprijzen)

Bijdrage bouw aan bbp neemt af

In de loop der jaren is Nederland steeds meer een diensteneconomie geworden. Daardoor daalde het aandeel van de bouwnijverheid in het bbp, en ook dat van de overige nijverheid en de landbouw. De bijdrage van de bouw aan het bbp is in 35 jaar met meer dan de helft gedaald naar 4,8 procent in 2005. Het relatieve belang van de bouw nam tijdens de economische stagnatie in de eerste helft van de jaren tachtig meer af dan dat van de overige nijverheid. Daarna bleef de bijdrage van de bouw aan het bbp vrij constant, terwijl die van de overige nijverheid verder daalde.

Toegevoegde waarde (bruto, basisprijzen)

Investeringen schommelen sterk

De relatief sterke gevoeligheid van de bouw voor de ontwikkelingen in de economie blijkt ook uit het verloop van het aandeel van de investeringen afkomstig van de bouw in de totale investeringen. In de jaren zeventig was het aandeel gemiddeld 64,5 procent. Tijdens de economische teruggang in de eerste helft van de jaren tachtig nam dat sterk af. Daarna volgde een stijging, maar het niveau van voor de jaren tachtig werd niet meer bereikt. De stijging was vooral te danken aan de groei van de investeringen in woningen. Dit komt mede door de start midden jaren negentig van de bouw van Vinex-wijken en de fors toegenomen gemiddelde bouwkosten per woning.

Het aandeel van bedrijfsgebouwen en grond-, weg- en waterbouwkundige werken bleef op een lager niveau. Daarbij volgt het patroon van de investeringen in bedrijfsgebouwen in grote lijnen de ontwikkeling van de economie. Vanaf 1998 stijgt het aandeel van grond-, weg- en waterbouwkundige werken door de aanleg van de Betuwelijn, de HSL-Zuid en andere grote projecten als de Noord-Zuidlijn.

Tegenover de relatieve daling van de bouwinvesteringen staat een toename van vooral computers en software. In 2005 maakten deze samen 11,7 procent uit van de totale investeringen.

Aandeel bouw in totale investeringen

Gert den Bakker en Taeke Takema

Bronnen:
Nationale rekeningen 2007: Tijdsreeks 1969-2005

Nationale rekeningen Tijdreeksen 1969-2005 – Gereviseerde reeksen revisie 2001