Omzetontwikkeling

Wat behelst het onderzoek

Doel

Deze statistieken tonen de omzetontwikkeling per maand of kwartaal van een branche/bedrijfstak. Van de volgende bedrijfstakken stelt het CBS statistieken van de omzetontwikkeling samen: delfstoffenwinning, industrie, productie en distributie van energie en water, bouwnijverheid, transportbedrijven, motor- en autobranche, groot- en detailhandel, horeca, kappersbranche en zakelijke dienstverlening.

Doelpopulatie

Het gaat in de verslagperiode om economisch actieve bedrijven met de hoofdactiviteit in één van bovengenoemde bedrijfstakken.

Statistische eenheid

Bedrijfseenheden.

Aanvang onderzoek

De oudste statistieken van de omzetontwikkeling zijn die van de industrie en de detailhandel. Deze dateren van eind jaren veertig van de vorige eeuw. Omzetstatistieken voor een aantal andere branches/bedrijfstakken volgden in de jaren daarna.

Frequentie

Maandelijks of per kwartaal.

Publicatiestrategie

Voor maandstatistieken publiceert het CBS als regel zes tot acht weken na afloop van de verslagmaand. Voor kwartaalstatistieken publiceert het CBS op de laatste werkdag van de tweede maand na het kwartaal. Na publicatie van definitieve uitkomsten past het CBS de uitkomsten alleen aan als er grote bijstellingen en/of correcties noodzakelijk zijn.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Een combinatie van steekproefonderzoek en registraties.

Waarnemingsmethode

Voor de kwartaalstatistieken verkrijgt het CBS de informatie voor de bedrijven uit registraties van de Belastingdienst. Door gebruik te maken van de btw-gegevens wordt directe enquêtering van bedrijven aanzienlijk verminderd. In het geval dat belastinggegevens voor bedrijven niet voldoen, wordt aanvullende informatie verkregen door middel van enquêtering. De informatie uit de registraties wordt door het CBS elektronisch verkregen.

Voor de maandstatistieken worden gegevens verzameld door middel van een steekproefonderzoek. Berichtgevers kunnen de door het CBS gevraagde gegevens elektronisch of schriftelijk insturen.

Berichtgevers

Voor de kwartaalstatistieken (behalve de motor- en autobranche) levert de Belastingdienst registratiegegevens. Voor de maandstatistieken en de motor- en autobranche leveren bedrijven gegevens.

Steekproefomvang

Voor alle bedrijfstakken tezamen worden op maandbasis ruim 15 duizend bedrijven benaderd.

Controle- en correctiemethoden

Het CBS controleert de van de bedrijven ontvangen gegevens op plausibiliteit. De cijfers worden onder meer vergeleken met die van voorgaande maanden/kwartalen en met die van dezelfde maand/hetzelfde kwartaal van een jaar eerder. Als inconsistenties worden aangetroffen in het cijfermateriaal worden deze geautomatiseerd of handmatig gecorrigeerd waar nodig in overleg met de berichtgever.

Weging

Voor de statistieken waar gebruik wordt gemaakt van btw-registraties is sprake van een integrale waarneming. Bij de statistieken waar waarneming via btw-registratie niet mogelijk is wordt gebruik gemaakt van een steekproef en worden enquêtegegevens van de responderende bedrijven opgehoogd naar het totale aantal bedrijven in een branche in de verslagperiode.

Bij de berekening van indices geven de wegingsfactoren het aandeel weer waarmee de onderliggende uitkomsten meetellen in een publicatiegroep. Om de uitkomsten van deze indexreeksen aan te laten sluiten bij de actualiteit wordt eens in de vijf jaar een zogenaamde basisverlegging doorgevoerd. In 2018 wordt overgestapt van referentiejaar 2010 naar 2015 (2015=100) en worden de wegingsfactoren geactualiseerd en gebaseerd op het jaar 2015.

Seizoen- en kalenderdagcorrectie

Voor een aantal statistieken wordt en seizoen- en kalenderdagcorrectie uitgevoerd. Bij seizoencorrectie worden tijdreeksen voor zogenaamde seizoenpatronen gecorrigeerd. Dit zijn met vaste (bijv. jaarlijkse) regelmaat terugkerende op- en neergaande bewegingen in een tijdreeks. Door hiervoor te corrigeren worden trendmatige ontwikkelingen in de data beter zichtbaar.

Naast correctie voor seizoenpatronen wordt er voor een aantal statistieken ook een correctie uitgevoerd voor kalendereffecten. Dit zijn aan de kalender gerelateerde gebeurtenissen die meestal een onregelmatig terugkerend patroon hebben, maar de tijdreeks wel beïnvloeden. Hierbij kan gedacht worden aan de samenstelling van de kalenderdagen binnen een verslagperiode, aan feestdagen en schrikkeldagen. Door hiervoor te corrigeren kunnen gegevens beter door de tijd heen vergeleken worden.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Voor de uitkomsten geldt dat de resultaten in belangrijke mate gebaseerd zijn op de door bedrijven verstrekte gegevens. Door onder meer inschattingen van non-respondenten is sprake van een zekere onbetrouwbaarheidsmarge.

Vergelijkbaarheid in de tijd

Bij de omzetstatistieken is het doel actuele ontwikkelingen in beeld te brengen. Daartoe corrigeert het CBS zo nodig voor belangrijke breuken die optreden als gevolg van methode- en definitiewijzigingen. Dit geldt ook voor achteraf gebleken fouten.

Beschrijving kwaliteitsstrategie

De uitkomsten van het onderzoek worden pas gepubliceerd nadat deze zijn beoordeeld op plausibiliteit. Om de plausibiliteit van de uitkomsten vast te stellen worden onder andere de volgende controles uitgevoerd:

  • Tijdreeksanalyse (consistentie in de tijd);
  • Kengetallenanalyse (verhouding tussen variabelen);
  • Confrontatie met uitkomsten uit andere bronnen.