Heffingen op energiedragers

Wat behelst het onderzoek
Doel

Per peildatum weergeven van de bedragen die gelden als heffingen op verschillende energiedragers. De peildatum is de datum waarop er iets wijzigt in het bestaan van een heffing dan wel het gehanteerde tarief.

Doelpopulatie

externe gegevens (Ministerie van Financiën).

Statistische eenheid

n.v.t.

Aanvang onderzoek

1 januari 1993.

Frequentie

Onregelmatig, alleen bij wijziging.

Publicatiestrategie

De gepubliceerde cijfers zijn direct definitief.

Hoe wordt het uitgevoerd
Soort onderzoek

n.v.t.

Waarnemingsmethode

De heffingen waarover in deze publicatie gegevens worden gepubliceerd zijn:
- Accijns;
- Brandstoffenbelasting;
- Energiebelasting, inclusief de voorganger Regulerende energie-belasting (REB);
- Voorraadheffing;
- SUBAT-heffing (Stichting Uitvoering Bodemsanering Amovering Tankstations,  
  vervallen per  1-3-1997);
- MAP-toeslag (vervallen per 1-1-2001);
- Temperatuurcorrectie.

SUBAT-heffing werd geind door de stichting die vervolgens gelden ter beschikking stelde voor het (helpen) bekostigen van het schoonmaken van verontreinigde terreinen van benzinestations.
De temperatuurcorrectie betreft een correctie op de heffingen op olieproducten, die in een bedrag per volume-eenheid luiden. Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de afzonderlijke toelichtingen bij deze heffingen.

Europese regelgeving

Per 1 januari 2004 is in Nederland de Europese richtlijn Energiebelastingen (Richtlijn nr. 2003/96/EG) tot uitvoer gebracht. De richtlijn beoogde een harmonisatie van de energiebelastingen, die o.a. leidde tot verhoging van reeds bestaande Europese minimumtarieven voor minerale oliën en de introductie van Europese minimumtarieven voor elektriciteit, aardgas en kolen.  Met deze richtlijn werd het onderscheid geïntroduceerd tussen zakelijk en niet-zakelijk verbruik van energie. Dit onderscheid werd vervolgens opgenomen  in de Nederlandse wetgeving. Voorts leidde de richtlijn tot de verplichting tot het heffen van een belasting op biobrandstoffen.

Via de Wet op de Accijns en de Wet belastingen op milieugrondslag voldeed
Nederland echter al  grotendeels aan de minimumtarieven van de richtlijn.
Daarop waren twee uitzonderingen:
1. De belasting op elektriciteit bij een verbruik van meer dan 10 mln kWh was tot 1 januari 2004 nihil, terwijl de richtlijn een minimumheffing voorschrijft.
2. Verder was de brandstoffenbelasting op aardgas voor niet-zakelijk verbruik boven de 10 mln m3 lager dan het minimum van de richtlijn.

Als gevolg van de bepalingen in de richtlijn over de heffingensystematiek, is de Brandstoffenbelasting grotendeels verdwenen. De bepaling houdt in dat de belasting op aardgas en elektriciteit zo dicht mogelijk bij de eindverbruiker moet plaatsvinden.  De heffingen in het kader van de Brandstoffenbelasting op aardgas en elektriciteit zijn toen overgebracht naar de Regulerende energiebelasting (REB), de heffingen op benzine, diesel en LPG (Liquefied Petroleum Gas = autogas) daarentegen, omdat deze brandstoffen al met accijns zijn belast, naar de accijns.
Ook de REB op benzine, diesel en LPG is opgenomen in de accijns. Alleen voor kolen, waar een wetswijziging binnen een korte termijn niet mogelijk was, bleef de Brandstoffenbelasting voorlopig bestaan. Het overbrengen van de Brandstoffenbelasting naar de Accijns, c.q. de Energiebelasting werd aangeduid met invlechten. Dit hield in dat, afgezien van indexering
met het inflatiecijfer en afgezien van aanpassing aan de minimumtarieven van de Europese richtlijn, het totale bedrag aan heffingen niet was verhoogd.

Omdat de richtlijn Energiebelastingen niet alleen uit overwegingen van milieubeleid voortkomt, was de in de Nederlandse wetgeving gehanteerde naam Regulerende energiebelasting niet langer op zijn plaats. De naam van deze belasting is daarom met ingang van 1 januari 2004 gewijzigd in Energiebelasting.

Berichtgevers

Ministerie van Financiën. De gepresenteerde gegevens, behalve die voor de MAP-toeslag, zijn ontleend aan het Staatsblad. Hierin worden wetswijzigingen en besluiten of beschikkingen betreffende heffingen op energiedragers gepubliceerd.
De betrokken wetten zijn:
- de Wet op accijns;
- de Wet belastingen op milieugrondslag;
- de Wet voorraadvorming aardolieproducten 2001 en hun voorgangers.