Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022

Wat behelst het onderzoek

Doel

Het verkrijgen van landelijk, regionaal en lokaal vergelijkbare cijfers over (determinanten van) gezondheid, de sociale situatie en de leefstijl van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder.

Doelpopulatie

Personen van 18 jaar en ouder in particuliere huishoudens in Nederland.

Statistische eenheid

Personen.

Aanvang onderzoek

2022.

Frequentie

De Gezondheidsmonitor vindt sinds 2012 elke 4 jaar plaats. In 2022, tijdens de COVID-19 crisis, is een extra Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uitgevoerd.

Publicatiestrategie

Definitieve cijfers.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd

Soort onderzoek

Steekproef van personen. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 is een samenwerkingsverband tussen GGD’en, GGD GHOR, RIVM en CBS. De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 is een samenvoeging van gegevens over personen van 18 jaar of ouder uit de CBS Gezondheidsenquête en van de gegevens uit de Volwassenmonitor (VGZ) en de Ouderenmonitor (GZO) van alle 25 GGD’en. Binnen deze onderzoeken waren de vraagstellingen over de volgende onderwerpen gelijk: ervaren gezondheid, langdurige aandoeningen, mantelzorg geven, lengte en gewicht, roken, alcoholgebruik en bewegen/sport. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten op StatLine. Daarnaast hebben de GGD-en over de volgende onderwerpen onderling gecoördineerd informatie verzameld over de onderwerpen angst en depressie, stress, veerkracht, eenzaamheid, psychische klachten, sociale steun, vrijwilligerswerk, suïcidegedachten, niet-specifieke klachten, long-covid, uitgestelde zorg, de impact van corona, trauma en moeite met rondkomen. Over deze onderwerpen publiceert CBS de uitkomsten niet. De resultaten van zowel de CBS-GGD vragenset als de GGD-vragenset worden gepubliceerd op https://www.vzinfo.nl/atlas-vzinfo/kaarten-gezondheidsmonitor-volwassenen-en-ouderen.
De data zijn samengebracht in één dataset en samen gewogen.

Waarnemingsmethode

De CBS-Gezondheidsenquête wordt in een “mixed-mode” design uitgevoerd: eerst worden de steekproefpersonen benaderd om via internet deel te nemen (CAWI – Computer Assisted Web Interviewing). Een deel van de non-respondenten wordt herbenaderd voor een interview aan huis (CAPI - Computer Assisted Personal Interviewing). De CBS-Gezondheidsenquête wordt verspreid over het hele jaar afgenomen.
Voor de GGD-enquêtes worden personen eerst benaderd om via internet deel te nemen. Voor de ouderen vanaf 65 jaar wordt bij de eerste herinnering (de tweede aanschrijfbrief) een papieren versie van de vragenlijst (PAPI – Paper and Pencil Interviewing) ingesloten. Voor volwassenen vanaf 18 tot en met 64 jaar wordt de papieren vragenlijst bij de tweede herinnering (de derde aanschrijfbrief) ingesloten. Interviewers zijn bovendien bij een sub-steekproef van 6.000 oudere niet-westerse migranten in 25 gemeenten langs de deur gegaan om deze personen te motiveren om de vragenlijst in te vullen of om hen te helpen met het invullen van de vragenlijst. De GGD’en enquêteerden tussen september en november 2022.

Berichtgevers

Personen van 18 jaar of ouder in particuliere huishoudens.

Steekproefomvang

De netto steekproefomvang bedroeg bijna 365.000 personen. De respons bedroeg 32 procent, maar verschilde sterk naar regio en naar leeftijdsgroep (volwassenen versus ouderen). De steekproefomvang verschilde tussen de GGD’en en ook binnen GGD-regio’s zijn soms per deelgebied (bijvoorbeeld wijken of buurten) verschillende steekproeffracties gebruikt. Dit is gedaan om ook uitspraken te kunnen doen op bijvoorbeeld wijkniveau en om ook onder moeilijk bereikbare groepen voldoende aantallen respondenten te behalen.

Controle- en correctiemethoden

De voor steekproefonderzoek gebruikelijke plausibiliteitscontrole op interne consistentie en volledigheid is uitgevoerd.

Weging

Voor verschillen tussen de samenstelling van de steekproef en de totale bevolking wordt een correctie toegepast door middel van een wegingsfactor gebaseerd op persoons- en regiokenmerken.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten

Nauwkeurigheid

Omdat de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 een steekproef betreft, zijn de cijfers onderhevig aan toevalsfluctuaties. De betrouwbaarheidsmarges (asymmetrische bij percentages en symmetrische bij gemiddelden) worden in de StatLinetabellen bij de cijfers gegeven. Indien een cijfer is gebaseerd op minder dan 100 waarnemingen, wordt het cijfer niet getoond in de tabel vanwege te grote marges.

Volgtijdelijke vergelijkbaarheid

De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2022 zijn ten dele vergelijkbaar met de uitkomsten van de Gezondheidsmonitoren van 2012, 2016 en 2020. De onderzoeksopzet van deze edities was in grote lijnen gelijk. De vraagstellingen over de volgende onderwerpen waren in 2012, 2016, 2020 en 2022 afgestemd tussen CBS enerzijds en de GGD-en anderzijds en werd tussen de jaren ook niet gewijzigd: ervaren gezondheid, lengte en gewicht (overgewicht), bewegen/sport en mantelzorg geven.
De uitkomsten van de Gezondheidsmonitor 2022 zijn niet zomaar te vergelijken met de uitkomsten van de jaarlijkse CBS-Gezondheidsenquête. Het CBS-onderzoek is veel kleiner van omvang, richt zich op de bevolking van alle leeftijden en kent een afwijkende onderzoeksopzet.