Lichte daling varkensstapel, nauwelijks minder runderen

Kudde koeien vanuit de lucht gezien
© Hollandse Hoogte / Frans Lemmens luchtfotografie
Het aantal varkens in Nederland kromp in 2021 iets naar bijna 11,4 miljoen varkens. De rundveestapel bleef met 3,8 miljoen nagenoeg gelijk. Het aantal melkgeiten steeg in een jaar tijd licht naar 482 duizend, het aantal schapen daalde naar 848 duizend. De omvang van de kippenstapel nam af naar bijna 100 miljoen dieren. Dit blijkt uit voorlopige cijfers van de Landbouwtelling 2021.

Veestapel
JaartalMelkgeiten (2011 = 100)Schapen (2011 = 100)Varkens (2011 = 100)Overige runderen (vooral vleesvee) (2011 = 100)Melkkoeien en jongvee voor de melkveehouderij (2011 = 100)Kippen (2011 = 100)
2011100100100100100100
201210996989910098
2013110959899105101
2014118889898108106
20151318710197111110
20161387210098115109
20171507310099108109
20181728010010499108
2019182849910894105
2020190829610895105
2021*192789210695103
* voorlopige cijfers

Op 1 april 2021 telde Nederland 512 duizend (4 procent) minder varkens dan het jaar daarvoor. Het totaal aantal varkens schommelt al jaren rond de 12 miljoen. Deze varkens staan wel op steeds minder bedrijven. Het aantal bedrijven met varkens is afgenomen van 6 500  in 2011 tot 3 400 in 2021. De daling van het aantal varkens en varkensbedrijven is mede het gevolg van de stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij en de Subsidieregeling sanering varkenshouderij (SRV).

Het gemiddeld aantal varkens per bedrijf verdubbelde bijna van 1 900 in 2011 naar 3 400 in 2021. De grootste bedrijven zijn gevestigd in Limburg en Noord-Brabant met gemiddeld respectievelijk 5 300 en 4 800 varkens.

Gemiddeld aantal varkens per bedrijf
JaartalGemiddeld aantal varkens per bedrijf
20111905
20122067
20132209
20142396
20152557
20162768
20172883
20182970
20193002
20203360
2021*3363
* voorlopige cijfers

Groei aantal melkgeiten Gelderland en Noord-Brabant gestopt

De laatste twee decennia is het aantal melkgeiten bijna vervijfvoudigd. In 2021 telde Nederland 482 duizend melkgeiten, ruim 1 procent meer dan het jaar daarvoor. De meeste melkgeiten werden gehouden in Noord-Brabant (141 duizend) en Gelderland (117 duizend). Meer dan de helft van het aantal melkgeiten in Nederland is daarmee in deze twee provincies te vinden.

In verband met de mogelijke gezondheidsrisico’s voor omwonenden hebben meerdere provincies een stop op de geitenhouderij ingesteld. Toch bleef het aantal dieren in Noord-Brabant en Gelderland tot en met 2020 toenemen, in 2021 was deze jarenlange stijging afgevlakt.

Rundveestapel nauwelijks gewijzigd

In 2021 waren er 17 duizend (0,4 procent) minder runderen dan een jaar eerder. Het aantal vleeskalveren was met 2 procent afgenomen naar ruim 1 miljoen dieren. In 2018 werd voor het eerst de grens van 1 miljoen vleeskalveren bereikt. Dit jaar stonden er 1,57 miljoen melkkoeien geregistreerd, een daling van 1,4 procent vergeleken met 2020. Het jongvee voor de melkveehouderij nam daarentegen toe met 3,4 procent naar 967 duizend.

Gemiddeld meer land bij melkveebedrijven

Bedrijven met melkvee hebben bijna de helft van de totale oppervlakte cultuurgrond in Nederland in gebruik. In 2021 had een bedrijf met melkkoeien gemiddeld 58 hectare cultuurgrond. Dit is bijna 12 hectare meer dan in 2011. Een bedrijf met melkkoeien had in 2021 gemiddeld 103 melkkoeien, tien jaar geleden waren dat er nog 76.

In 2011 werden op een gemiddeld bedrijf met melkkoeien nog 1,63 melkkoe per hectare cultuurgrond gehouden, in 2021 zijn dit er 1,77. In Noord-Brabant en Flevoland worden de meeste melkkoeien per hectare cultuurgrond gehouden, respectievelijk 2,21 en 1,96. In Noord-Holland en Drenthe worden de minste melkkoeien per hectare cultuurgrond gehouden, respectievelijk 1,52 en 1,59.

Melkkoeien per hectare cultuurgrond
JaartalAantal melkkoeien per ha cultuurgrond
20111,63
20121,66
20131,73
20141,75
20151,78
20161,87
20171,80
20181,76
20191,74
20201,78
2021*1,77
* voorlopige cijfers

Melkkoeien per ha cultuurgrond, 2021*
ProvincienaamAantal melkoeien per ha cultuurgrond
Groningen1,64
Friesland1,67
Drenthe1,59
Overijssel1,86
Flevoland1,96
Gelderland1,77
Utrecht1,73
Noord-Holland1,52
Zuid-Holland1,68
Zeeland1,64
Noord-Brabant2,21
Limburg1,80
* voorlopige cijfers

Minder kippen

Het aantal kippen is het laatste jaar iets gekrompen. In totaal waren er in 2021 zo’n 99,9 miljoen kippen, 2 procent minder dan een jaar eerder. De krimp wordt veroorzaakt door de daling van het aantal vleeskuikens. Dat nam met 2 miljoen dieren af naar 47 miljoen (-4 procent). Het aantal leghennen steeg met 119 duizend juist iets naar ruim 43 miljoen.