Jaarrapport Integratie: verschillen in onderwijs en op arbeidsmarkt kleiner

Een medewerker verlijmd een de spiegel in de scanner van een melkrobot.
© Hollandse Hoogte / Ton Toemen
De afgelopen jaren is de arbeidsparticipatie van mensen met een migratieachtergrond sterker gestegen en de bijstandsafhankelijkheid sterker gedaald, dan die van mensen met een Nederlandse achtergrond. Kinderen met een migratieachtergrond krijgen vaker een hoger schooladvies en zitten vaker op de havo of het vwo dan tien jaar geleden. Deze ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt zijn een belangrijke maat voor de integratie. Dat meldt het CBS in het vandaag verschenen Jaarrapport Integratie 2020.

De arbeidsparticipatie van de groep met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse migratieachtergrond steeg in de periode van 2015 tot en met 2019 relatief sterk. Tijdens de vorige economische crisis werden deze groepen harder geraakt op de arbeidsmarkt, maar de afgelopen jaren groeide hun arbeidsparticipatie sterker dan die van mensen met een Nederlandse achtergrond. 

Nettoarbeidsparticipatie, naar achtergrond
JaarNederlands (% van 15- tot 75-jarigen)Turks (% van 15- tot 75-jarigen)Marokkaans (% van 15- tot 75-jarigen)Surinaams (% van 15- tot 75-jarigen)Antilliaans (% van 15- tot 75-jarigen)Nieuwe EU (% van 15- tot 75-jarigen)
200365,952,345,861,657,763,1
200465,550,446,661,158,862,8
200565,850,649,061,559,159,9
200666,651,649,063,160,361,5
200768,155,954,064,462,765,0
200869,058,954,668,064,866,8
200968,959,454,164,959,964,4
201068,355,453,061,460,464,5
201168,058,755,363,357,566,4
201267,957,251,761,261,467,7
201367,153,552,660,458,367,9
201466,553,050,860,255,666,1
201567,154,149,560,357,064,8
201667,456,954,459,056,568,7
201768,358,154,262,055,369,3
201869,161,257,466,560,369,3
201970,163,556,567,664,472,3

Vaker op havo of vwo

Steeds meer kinderen met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond krijgen een havo/vwo-schooladvies. Voor deze groepen steeg het aandeel kinderen met havo/vwo-schooladvies sterker dan onder de groep met een Nederlandse achtergrond, net als het aandeel kinderen dat in de derde klas op de havo of het vwo zit. Uit verdiepende analyses in het Jaarrapport Integratie 2020 over afgestudeerden blijkt dat een betere onderwijspositie zich vertaalt in een betere arbeidspositie van mensen met een migratieachtergrond, maar dat er nog wel verschil blijft bestaan met mensen met een Nederlandse achtergrond. De arbeidsdeelname na het behalen van een diploma ligt gemiddeld lager dan onder afgestudeerden met een Nederlandse achtergrond. Dat verschil wordt echter kleiner naarmate het diplomaniveau hoger is.

Aandeel leerlingen havo/vwo1) in leerjaar 3 van voortgezet onderwijs2), naar achtergrond
JaarNederlands (%)Turks (%)Marokkaans (%)Surinaams (%)Antilliaans (%)
2005/'064521203027
2006/'074622203029
2007/'084722223230
2008/'094822223432
2009/'104923233230
2010/'114925243230
2011/'124924243228
2012/'134923253329
2013/'144923263429
2014/'154824263428
2015/'164824283531
2016/'174824293730
2017/'184926323730
2018/'195028323832
2019/'20*5131333929
1) Inclusief algemeen leerjaar 3. 2) Exclusief praktijkonderwijs.

Hogere criminaliteitscijfers hangen samen met ongunstige factoren

Hoewel de geregistreerde criminaliteit al enkele jaren afneemt voor alle onderzochte herkomstgroeperingen, blijven mensen met een migratieachtergrond nog altijd oververtegenwoordigd in deze cijfers. De oververtegenwoordiging in de criminaliteitscijfers hangt voor een belangrijk deel samen met de minder gunstige positie op het gebied van onderwijs en gezinsstructuur (zoals een lager opleidingsniveau en het opgroeien in een eenoudergezin) van vooral niet-westerse herkomstgroepen. Uitzondering zijn jongvolwassen mannen met een tweede generatie Marokkaanse migratieachtergrond. Ook wanneer er rekening wordt gehouden met de in deze studie onderzochte achtergrondkenmerken, hebben zij nog steeds een hogere kans op een veroordeling dan hun leeftijdsgenoten met een Nederlandse achtergrond.

Kans minimaal één veroordeling op 18- tot 22-jarige leeftijd, mannen, naar achtergrond, 2012-2018
AchtergrondOngecontroleerd voor achtergrondkenmerken (%)Gecontroleerd voor achtergrondkenmerken (%)
Nederlands7,07,8
Turks14,27,6
Marokkaans26,815,4
Surinaams15,48,2
Antilliaans17,08,8

Kinderen van ouderen met Turkse of Marokkaanse achtergrond wonen relatief dichtbij

Mensen met een Nederlandse achtergrond en mensen met een migratieachtergrond hebben ongeveer even vaak contact met buren en vrienden. Mensen met een Turkse, Marokkaanse, Surinaamse of Antilliaanse achtergrond hebben iets vaker contact met familie dan mensen met een Nederlandse achtergrond. Dit kunnen persoonlijke ontmoetingen zijn, maar ook contact op afstand. 

Vooral voor ouderen zijn sociale netwerken, en met name persoonlijke ontmoetingen, relevant met het oog op mantelzorg en daarmee de mogelijkheid om zelfstandig te blijven. Uit het Jaarrapport Integratie 2020 blijkt dat mantelzorgmogelijkheden voor ouderen met een Surinaamse en Antilliaanse migratieachtergrond mogelijk beperkter zijn, omdat zij vaker zonder partner of kinderen wonen. Ouderen met een Turkse of Marokkaanse migratieachtergrond zijn daarentegen minder vaak kinderloos, delen vaker de woning met hun kinderen en wonen relatief dichterbij hun kinderen dan ouderen met een Nederlandse achtergrond.

Bronnen

Relevante links