Migratie zorgt voor groei van cruciale groep voor arbeidsmarkt tot 2050

De leeftijdsgroep van 20 jaar tot de AOW-leeftijd is van groot belang voor de arbeidsmarkt. In 2020 maken 10,5 miljoen mensen deel uit van deze groep. Hoeveel dat er in 2050 zouden kunnen zijn hebben CBS en NIDI berekend aan de hand van een aantal varianten. Een van de uitgangspunten daarbij is dat de koppeling van de AOW-leeftijd aan de levensverwachting, zoals voorgesteld in het pensioenakkoord, de komende dertig jaar van kracht zal zijn. Op dit moment komt iemand voor AOW in aanmerking vanaf de leeftijd van 66 jaar en 4 maanden.

De Tweede Kamer heeft bij de Algemene Politieke Beschouwingen van 2018 aan de regering gevraagd om de gevolgen van veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking halverwege deze eeuw in kaart te brengen. Namens negen ministeries heeft het ministerie van SZW aan het NIDI gevraagd dit onderzoek te coördineren. In dit onderzoek hebben het NIDI en het CBS zeven toekomstige bevolkingsvarianten opgezet, elk uitgaand van een andere ontwikkeling voor de geboortecijfers, levensverwachting en internationale migratie. De toekomstvarianten vormen een aanvulling op de bestaande bevolkingsprognoses van het CBS.

De Tweede Kamer heeft bij de Algemene Politieke Beschouwingen van 2018 aan de regering gevraagd om de gevolgen van veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking halverwege deze eeuw in kaart te brengen. Namens negen ministeries heeft het ministerie van SZW aan het NIDI gevraagd dit onderzoek te coördineren. In dit onderzoek hebben het NIDI en het CBS zeven toekomstige bevolkingsvarianten opgezet, elk uitgaand van een andere ontwikkeling voor de geboortecijfers, levensverwachting en internationale migratie. De toekomstvarianten vormen een aanvulling op de bestaande bevolkingsprognoses van het CBS.

Meer kinderen, hoog migratiesaldo, langer leven: 12,5 miljoen

In de grijze variant (er worden weinig kinderen geboren en mensen leven langer) en de groeivariant (er worden veel kinderen geboren, mensen leven langer en het migratiesaldo is hoog) is uitgegaan van een hogere levensverwachting dan in de huidige CBS-prognose. De groeivariant leidt volgens de ramingen in 2050 tot het grootste aantal 20-plussers tot de AOW-leeftijd, namelijk 12,5 miljoen. Meer dan de geboorten en de langere levensverwachting is deze groei toe te schrijven aan het hoge migratiesaldo. In de groeivariant is de AOW-leeftijd berekend op 69 jaar en 9 maanden.

Laag migratiesaldo: krimp naar 10,0 miljoen

Bij een laag migratiesaldo in de komende dertig jaar zijn er in 2050 minder 20-plussers tot de AOW-leeftijd dan nu. Bij een jaarlijks migratiesaldo van 16 duizend bedraagt de krimp van deze groep een half miljoen, van 10,5 miljoen nu naar 10,0 miljoen in 2050. Dit komt doordat het aantal mensen met een Nederlandse achtergrond in deze leeftijdsgroep afneemt met 1 tot 1,5 miljoen.
In 2050 zal de samenstelling van dit deel van de bevolking daardoor ook anders zijn. Zelfs bij een laag migratiesaldo zal het percentage mensen met een migratieachtergrond in deze leeftijdsgroep toenemen van 26 nu naar 35 in 2050.

Ook in de huidige prognose groeit het aandeel mensen met een migratieachtergrond in de groep 20 jaar tot de AOW-leeftijd, en wel naar 41 procent. In de variant waarbij rekening wordt gehouden met een hoog migratiesaldo zou dat 46 procent zijn.

Samenstelling bevolking verandert

Ook in de variant met de gunstigste levensverwachting daalt het aantal mensen met een Nederlandse achtergrond bij de groep van 20 jaar tot de AOW-leeftijd. De AOW-leeftijd zou dan volgens de nu geldende regels 70 jaar en 6 maanden bedragen. In dat geval zullen er in 2050 een miljoen minder mensen met een Nederlandse achtergrond in deze leeftijdsgroep zijn. Bij een eventuele verdere groei van deze leeftijdsgroep zal het dus gaan om mensen met een migratieachtergrond, zowel mensen die in Nederland zijn geboren (tweede generatie) als nieuwkomers (eerste generatie).