Bijna 1 op de 10 Nederlanders voelde zich sterk eenzaam in 2019

© CBS / Nikki van Toorn
In 2019 ervoer 9 procent van de Nederlandse bevolking van 15 jaar of ouder sterke gevoelens van eenzaamheid, 26 procent voelde zich enigszins eenzaam en de overige 66 procent was niet eenzaam. Alleenstaanden en alleenstaande ouders voelen zich vaker eenzaam dan paren en thuiswonende kinderen. Een derde van de 75-plussers voelt zich enigszins eenzaam en 9 procent van hen voelt zich sterk eenzaam. Dat blijkt uit de resultaten van de enquête Sociale samenhang & Welzijn van het CBS.
In de enquête Sociale samenhang & Welzijn zijn in 2019 vragen gesteld over eenzaamheid. Respondenten kregen een aantal stellingen voorgelegd, waarop zij met ‘ja’, ‘nee’ of ‘min of meer’ aangaven of zij leegte om zich heen ervaren, of zij mensen hebben met wie zij zich verbonden voelen, die zij vertrouwen, op wie zij in geval van narigheid kunnen terugvallen, of zij mensen om zich heen missen en of zij zich vaak in de steek gelaten voelen. Op grond van de antwoorden zijn respondenten toegewezen aan de categorieën ‘sterk eenzaam’, ‘enigszins eenzaam’ en ‘niet eenzaam’. Deze categorieën zijn bepaald volgens internationaal bestaande richtlijnen.

Alleenstaande ouders en alleenstaanden vaakst sterk eenzaam

Alleenstaanden en alleenstaande ouders ervaren vaker sterke gevoelens van eenzaamheid dan paren of thuiswonende kinderen. Een even grote groep van de alleenstaanden (14 procent) als van de alleenstaande ouders (15 procent) geeft aan dat ze sterke gevoelens van eenzaamheid hebben.
Een vijfde van de alleenstaanden en ruim een kwart van de alleenstaande ouders heeft wel een vaste partner met wie zij niet samenwonen. De groep met een partner buiten het huishouden heeft veel minder vaak sterke gevoelens van eenzaamheid dan degenen zonder partner. 16 procent van de alleenstaanden zonder partner zegt sterk eenzaam te zijn, van degenen met partner is dit 8 procent.

Eenzaamheid naar positie in het huishouden, 2019
GezinssituatieNiet eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Enigszins eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Sterk eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)
Alleenstaande52,233,714,1
Alleenstaande ouder57,128,414,5
Thuiswonend kind66,525,87,7
Lid paar zonder kinderen69,824,16,0
Lid paar met kinderen72,221,06,8

Bijna een op de vijf alleenstaande ouders sterk sociaal eenzaam

Eenzaamheid kan zowel op sociaal als op emotioneel vlak voorkomen. Bij sociale eenzaamheid heeft iemand behoefte aan meer sociale contacten, terwijl bij emotionele eenzaamheid een emotioneel hechte band wordt gemist. 12 procent van de 15-plussers had in 2019 sterke gevoelens van sociale eenzaamheid. Daarnaast gaf 8 procent aan zich sterk emotioneel eenzaam te voelen.

Alleenstaanden en alleenstaande ouders geven vaker aan sterke gevoelens van sociale eenzaamheid te hebben dan paren of thuiswonende kinderen. Van de alleenstaande ouders is 18 procent sterk sociaal eenzaam en heeft behoefte aan meer sociale contacten, van de alleenstaanden is dit 16 procent. Alleenstaanden en alleenstaande ouders gaven ook vaker dan andere groepen aan sterke gevoelens van emotionele eenzaamheid te hebben.

Eenzaamheid naar positie in het huishouden, 2019
Positie huishoudenSterk emotioneel eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Sterk sociaal eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)
Alleenstaande14,816,3
Alleenstaande ouder13,417,7
Thuiswonend kind6,59,0
Lid paar zonder kinderen5,39,8
Lid paar met kinderen5,111,0

Bijna 1 op de 10 75-plussers voelt zich sterk eenzaam

Ouderen van 75 jaar of ouder voelen zich vaker enigszins eenzaam dan degenen die jonger zijn. 1 op de 3 van de 75-plussers zegt zich enigszins eenzaam te voelen. Van de 75-minners is dit ongeveer een kwart. 9 procent van de 75-plussers voelt zich sterk eenzaam. Dit is vergelijkbaar met de jongere leeftijdsgroepen.

Eenzaamheid naar leeftijd, 2019
LeeftijdscatehorieNiet eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Enigszins eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Sterk eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)
15 tot 25 jaar65,725,29,0
25 tot 35 jaar67,524,67,9
35 tot 45 jaar66,322,810,9
45 tot 55 jaar65,326,18,6
55 tot 65 jaar66,126,08,0
65 tot 75 jaar67,524,77,8
75 jaar of ouder58,232,98,8

Ouderen even vaak sterk sociaal als sterk emotioneel eenzaam

75-plussers voelen zich vrijwel even vaak sterk emotioneel als sterk sociaal eenzaam. Dit geldt ook voor jongeren tot 35 jaar. 35- tot 75-jarigen voelen zich daarentegen vaker sterk sociaal dan sterk emotioneel eenzaam. De 35- tot 75-jarigen voelen zich ook vaker sterk sociaal eenzaam (13 procent) dan de 35-minners en 75-plussers (beide 10 procent). Ouderen van 75 jaar of ouder geven wel vaker aan zich enigszins emotioneel eenzaam te voelen dan jongere leeftijdsgroepen. Hierbij speelt het feit dat ouderen vaker alleenstaand zijn deels een rol.

Eenzaamheid naar leeftijd, 2019
LeeftijdscategorieSterk emotioneel eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)Sterk sociaal eenzaam (% personen van 15 jaar of ouder)
15 tot 25 jaar8,210,1
25 tot 35 jaar7,99,7
35 tot 45 jaar8,013,6
45 tot 55 jaar7,313,6
55 tot 65 jaar7,313,2
65 tot 75 jaar7,112,1
75 jaar of ouder10,99,7

Data

In de Staat van Volksgezondheid en zorg (website met kerncijfers op het terrein van het ministerie van VWS, gemaakt door acht samenwerkende organisaties, waaronder het CBS) is een kerncijfer opgenomen over eenzaamheid, gebaseerd op de Gezondheidsmonitor die eens in de vier jaar wordt gehouden (laatste jaar: 2016). De cijfers in dit nieuwsbericht hebben betrekking op 2019 en zijn gebaseerd op het onderzoek Sociale samenhang en welzijn. Ook hebben deze cijfers betrekking op een andere leeftijdsafbakening (15 jaar of ouder in plaats van 19 jaar of ouder). De onderzoeksopzet en uitvoering van beide onderzoeken zijn niet geheel vergelijkbaar.

Bronnen