Economisch beeld wat minder gunstig
De Conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.
cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0)) | ||
---|---|---|
2011 | januari | 0,12 |
2011 | februari | 0,21 |
2011 | maart | 0,27 |
2011 | april | 0,3 |
2011 | mei | 0,35 |
2011 | juni | 0,36 |
2011 | juli | 0,35 |
2011 | augustus | 0,32 |
2011 | september | 0,25 |
2011 | oktober | 0,17 |
2011 | november | 0,08 |
2011 | december | 0 |
2012 | januari | -0,05 |
2012 | februari | -0,1 |
2012 | maart | -0,13 |
2012 | april | -0,17 |
2012 | mei | -0,24 |
2012 | juni | -0,3 |
2012 | juli | -0,36 |
2012 | augustus | -0,47 |
2012 | september | -0,55 |
2012 | oktober | -0,62 |
2012 | november | -0,73 |
2012 | december | -0,83 |
2013 | januari | -0,91 |
2013 | februari | -1,03 |
2013 | maart | -1,11 |
2013 | april | -1,17 |
2013 | mei | -1,25 |
2013 | juni | -1,27 |
2013 | juli | -1,28 |
2013 | augustus | -1,28 |
2013 | september | -1,22 |
2013 | oktober | -1,16 |
2013 | november | -1,08 |
2013 | december | -1 |
2014 | januari | -0,94 |
2014 | februari | -0,89 |
2014 | maart | -0,86 |
2014 | april | -0,84 |
2014 | mei | -0,81 |
2014 | juni | -0,8 |
2014 | juli | -0,78 |
2014 | augustus | -0,77 |
2014 | september | -0,76 |
2014 | oktober | -0,75 |
2014 | november | -0,73 |
2014 | december | -0,69 |
2015 | januari | -0,66 |
2015 | februari | -0,6 |
2015 | maart | -0,54 |
2015 | april | -0,48 |
2015 | mei | -0,41 |
2015 | juni | -0,36 |
2015 | juli | -0,31 |
2015 | augustus | -0,27 |
2015 | september | -0,24 |
2015 | oktober | -0,23 |
2015 | november | -0,21 |
2015 | december | -0,2 |
2016 | januari | -0,21 |
2016 | februari | -0,19 |
2016 | maart | -0,18 |
2016 | april | -0,17 |
2016 | mei | -0,12 |
2016 | juni | -0,08 |
2016 | juli | -0,05 |
2016 | augustus | 0,01 |
2016 | september | 0,05 |
2016 | oktober | 0,1 |
2016 | november | 0,16 |
2016 | december | 0,22 |
2017 | januari | 0,27 |
2017 | februari | 0,34 |
2017 | maart | 0,39 |
2017 | april | 0,42 |
2017 | mei | 0,48 |
2017 | juni | 0,51 |
2017 | juli | 0,54 |
2017 | augustus | 0,61 |
2017 | september | 0,65 |
2017 | oktober | 0,7 |
2017 | november | 0,78 |
2017 | december | 0,82 |
2018 | januari | 0,85 |
2018 | februari | 0,91 |
2018 | maart | 0,94 |
2018 | april | 0,95 |
2018 | mei | 0,99 |
2018 | juni | 1,01 |
2018 | juli | 1 |
2018 | augustus | 1,03 |
2018 | september | 1,03 |
2018 | oktober | 1,02 |
2018 | november | 1,02 |
2018 | december | 1 |
2019 | januari | 0,97 |
Consumenten minder positief, producenten positiever
De stemming onder consumenten is in december opnieuw minder positief dan een maand eerder. Het producentenvertrouwen nam in december toe. Zowel het vertrouwen van consumenten als van producenten ligt ruim boven het langjarig gemiddelde.
jaar | maand | Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) | Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) |
---|---|---|---|
2011 | januari | -4 | 2,5 |
2011 | februari | 0 | 1,5 |
2011 | maart | 1 | 5,7 |
2011 | april | -2 | 4,3 |
2011 | mei | -4 | 2,7 |
2011 | juni | -7 | 1,7 |
2011 | juli | -8 | -2,2 |
2011 | augustus | -16 | -3,2 |
2011 | september | -27 | -0,5 |
2011 | oktober | -34 | -3,1 |
2011 | november | -35 | -4,8 |
2011 | december | -37 | -1,3 |
2012 | januari | -37 | -1,8 |
2012 | februari | -36 | -1,7 |
2012 | maart | -36 | -2,8 |
2012 | april | -32 | -3,4 |
2012 | mei | -34 | -4,9 |
2012 | juni | -37 | -4,8 |
2012 | juli | -33 | -5,4 |
2012 | augustus | -31 | -4,7 |
2012 | september | -28 | -6,6 |
2012 | oktober | -29 | -7,6 |
2012 | november | -33 | -6,8 |
2012 | december | -38 | -5,6 |
2013 | januari | -37 | -5,6 |
2013 | februari | -41 | -3,7 |
2013 | maart | -41 | -5,1 |
2013 | april | -37 | -5,6 |
2013 | mei | -32 | -4,1 |
2013 | juni | -33 | -3,8 |
2013 | juli | -35 | -3,1 |
2013 | augustus | -32 | -1,4 |
2013 | september | -31 | -2,4 |
2013 | oktober | -26 | -0,3 |
2013 | november | -16 | -0,3 |
2013 | december | -11 | 0,1 |
2014 | januari | -6 | 0,7 |
2014 | februari | -2 | -0,1 |
2014 | maart | 1 | 1,1 |
2014 | april | 4 | 0,3 |
2014 | mei | 6 | 0,7 |
2014 | juni | 6 | 0,7 |
2014 | juli | 6 | 1,2 |
2014 | augustus | 2 | 0 |
2014 | september | -2 | -0,2 |
2014 | oktober | 1 | 2 |
2014 | november | -2 | 2,4 |
2014 | december | -4 | 3,4 |
2015 | januari | -2 | 2,8 |
2015 | februari | -1 | 2 |
2015 | maart | 7 | 1,4 |
2015 | april | 10 | 3,3 |
2015 | mei | 11 | 4,1 |
2015 | juni | 14 | 4,6 |
2015 | juli | 13 | 3,7 |
2015 | augustus | 13 | 3,5 |
2015 | september | 11 | 3,8 |
2015 | oktober | 12 | 2,4 |
2015 | november | 14 | 4 |
2015 | december | 13 | 3 |
2016 | januari | 11 | 3,2 |
2016 | februari | 7 | 3,1 |
2016 | maart | 2 | 3,9 |
2016 | april | 6 | 4,7 |
2016 | mei | 7 | 4,4 |
2016 | juni | 11 | 5,4 |
2016 | juli | 9 | 5,1 |
2016 | augustus | 9 | 1,2 |
2016 | september | 12 | 3,4 |
2016 | oktober | 17 | 4,3 |
2016 | november | 21 | 3,4 |
2016 | december | 21 | 4,7 |
2017 | januari | 21 | 6 |
2017 | februari | 22 | 7 |
2017 | maart | 24 | 7,8 |
2017 | april | 26 | 8,3 |
2017 | mei | 23 | 6,1 |
2017 | juni | 23 | 7,2 |
2017 | juli | 25 | 6,6 |
2017 | augustus | 26 | 5,4 |
2017 | september | 23 | 8,5 |
2017 | oktober | 24 | 8,2 |
2017 | november | 23 | 9,1 |
2017 | december | 25 | 8,9 |
2018 | januari | 24 | 10,3 |
2018 | februari | 23 | 10,9 |
2018 | maart | 24 | 9,5 |
2018 | april | 25 | 8,2 |
2018 | mei | 23 | 9,8 |
2018 | juni | 23 | 7,7 |
2018 | juli | 23 | 6,3 |
2018 | augustus | 21 | 5,9 |
2018 | september | 19 | 5,7 |
2018 | oktober | 15 | 5,9 |
2018 | november | 13 | 7,2 |
2018 | december | 9 | 7,5 |
Consumptie huishoudens, investeringen en export groeien
Het volume van de goederenexport was in november 0,6 procent groter dan in november 2017, meldt het CBS. De stijging is kleiner dan in oktober. In november 2018 groeide vooral de export van machines en apparaten en aardolieproducten.
In oktober was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 7,4 procent groter dan in oktober 2017. In woningen, gebouwen en machines is opnieuw meer geïnvesteerd dan een jaar eerder.
Consumenten hebben in oktober 1,7 procent meer besteed dan in oktober 2017. Dat is de laagste groei tot nu toe dit jaar. In oktober 2018 hebben consumenten vooral meer uitgegeven aan diensten.
Productie industrie ruim 2 procent hoger in november
De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in november 2,1 procent hoger dan in november 2017. De stijging is kleiner dan in oktober. De productie van de metaalproductenindustrie groeide het sterkst. De industriële productie lag niet eerder zo hoog.
Aantal faillissementen neemt opnieuw toe
In december 2018 zijn er 50 bedrijven en instellingen meer failliet verklaard dan in november. Met het decembercijfer is ook het cijfer van 2018 bekend. Afgelopen jaar zijn 3 144 bedrijven en instellingen (exclusief eenmanszaken) failliet verklaard. Dat is het laagste aantal van deze eeuw.
Aantal banen blijft stijgen
Het aantal banen van werknemers en zelfstandigen is in het derde kwartaal van 2018 met 56 duizend toegenomen. Dit is het zevende kwartaal op rij dat het aantal banen met minstens 50 duizend toeneemt. In een jaar tijd zijn er 268 duizend banen bijgekomen. De afgelopen 4,5 jaar is het aantal banen vrijwel onafgebroken toegenomen, in totaal met 736 duizend. De vorige periode met langdurige banengroei was in 2004-2008. Toen kwamen er in 4,5 jaar tijd ruim 800 duizend banen bij.
Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal in totaal 3,4 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoen, 0,8 procent meer dan een kwartaal eerder.
Eind september stonden er 262 duizend vacatures open, 11 duizend meer dan een kwartaal eerder. Het aantal openstaande vacatures was groter dan ooit. De spanning op de arbeidsmarkt is in het derde kwartaal verder toegenomen. Tegenover elke vacature stonden gemiddeld 1,3 werklozen. Dat is ongeveer net zo veel als in de eerste drie kwartalen van 2008.
Het werkloosheidspercentage is in november gedaald tot 3,5 en is daarmee voor het eerst iets lager dan net voor het uitbreken van de crisis eind 2008. Het aantal werklozen daalde in de afgelopen drie maanden met gemiddeld 9 duizend per maand tot 326 duizend in november.
index (2010=100) | ||
---|---|---|
2011 | 1e kwartaal | 101,8 |
2011 | 2e kwartaal | 101,7 |
2011 | 3e kwartaal | 101,7 |
2011 | 4e kwartaal | 101 |
2012 | 1e kwartaal | 100,9 |
2012 | 2e kwartaal | 100,9 |
2012 | 3e kwartaal | 100,5 |
2012 | 4e kwartaal | 99,8 |
2013 | 1e kwartaal | 100,1 |
2013 | 2e kwartaal | 99,9 |
2013 | 3e kwartaal | 100,5 |
2013 | 4e kwartaal | 101,1 |
2014 | 1e kwartaal | 101 |
2014 | 2e kwartaal | 101,6 |
2014 | 3e kwartaal | 101,9 |
2014 | 4e kwartaal | 102,8 |
2015 | 1e kwartaal | 103,4 |
2015 | 2e kwartaal | 103,7 |
2015 | 3e kwartaal | 104,1 |
2015 | 4e kwartaal | 104,2 |
2016 | 1e kwartaal | 105,2 |
2016 | 2e kwartaal | 105,4 |
2016 | 3e kwartaal | 106,5 |
2016 | 4e kwartaal | 107,3 |
2017 | 1e kwartaal | 107,8 |
2017 | 2e kwartaal | 108,8 |
2017 | 3e kwartaal | 109,6 |
2017 | 4e kwartaal | 110,6 |
2018 | 1e kwartaal | 111,2 |
2018 | 2e kwartaal | 111,9 |
2018 | 3e kwartaal | 112,1 |
Bbp groeit met 0,2 procent in derde kwartaal 2018
Volgens de tweede berekening van het CBS is het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2018 met 0,2 procent gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. Ten opzichte van het derde kwartaal 2017 was de omvang van het bbp 2,4 procent groter.
Donderdag 14 februari 2019 komt het CBS met de eerste berekening van het bbp en het aantal banen in het vierde kwartaal van 2018. Ook de jaarcijfers van 2018 worden gepubliceerd.
Relevante links
- Dossier - Conjunctuur