1) woninghypotheken eindbalans
2) bbp op jaarbasis (som van laatste vier beschikbare kwartalen)
Per saldo meer hypotheek opgenomen dan afgelost
De afgelopen jaren werd er nagenoeg elk kwartaal per saldo meer hypotheek opgenomen dan afgelost. In 2013 werd door huishoudens per saldo juist meer afgelost op hypotheken dan er nieuw werden opgenomen. In die periode stonden veel huizen onder water en startte de verruimde schenkingsvrijstelling. Hierdoor werden aflossingen gestimuleerd. Daarnaast wisselden in 2013 relatief weinig woningen van eigenaar, wat de vraag naar nieuwe hypotheken drukte. Daarna trok het aantal verkochte koopwoningen weer aan en nam de gemiddelde verkoopprijs van huizen toe.
Saldo opgenomen en afgeloste hypotheekschuld
Saldo opgenomen en afgeloste hypotheken (mld euro)
2011
1e kwartaal
3,528
2011
2e kwartaal
4,237
2011
3e kwartaal
3,892
2011
4e kwartaal
2,088
2012
1e kwartaal
0,694
2012
2e kwartaal
2,677
2012
3e kwartaal
2,436
2012
4e kwartaal
0,218
2013
1e kwartaal
-3,822
2013
2e kwartaal
-2,461
2013
3e kwartaal
-1,812
2013
4e kwartaal
-5,965
2014
1e kwartaal
-0,669
2014
2e kwartaal
0,23
2014
3e kwartaal
0,095
2014
4e kwartaal
-0,682
2015
1e kwartaal
0,82
2015
2e kwartaal
0,471
2015
3e kwartaal
1,856
2015
4e kwartaal
1,981
2016
1e kwartaal
2,02
2016
2e kwartaal
3,487
2016
3e kwartaal
3,628
2016
4e kwartaal
-0,563
2017
1e kwartaal
1,779
2017
2e kwartaal
2,777
2017
3e kwartaal
1,812
2017
4e kwartaal
1,7
2018
1e kwartaal
2,938
2018
2e kwartaal
2,974
2018
3e kwartaal
1,234
Meer hypotheken terug op de balans van banken
In het derde kwartaal van 2018 nam de hypotheekschuld bij banken met ongeveer 6 miljard euro toe, terwijl die bij overige financiële intermediairs ongeveer 7 miljard euro afnam door aflossingen. Andere partijen op de hypotheekmarkt zijn beleggingsinstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen. In het derde kwartaal verstrekten zij per saldo ongeveer 2 miljard euro aan hypotheken. Aan het eind van het derde kwartaal stond 62,3 procent van de hypotheken uit bij banken, bij overige financiële intermediairs 21,6 procent en bij beleggingsinstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen 14,6 procent.
Banken hebben de laatste jaren weer meer hypotheken op de balans gekregen. Niet alleen omdat huishoudens meer hypotheek opnamen, maar ook omdat minder hypotheken werden gesecuritiseerd. Daarnaast kwamen eerder gesecuritiseerde hypotheken terug op de balans van banken. Een manier voor banken om meer krediet te kunnen verstrekken is het securitiseren van hypotheken die ze hebben verstrekt. Banken verkopen dan als het ware tijdelijk hun hypotheken aan overige financiële intermediairs. Zo verdwijnen de uitstaande hypotheken van de balans van banken en kunnen ze meer kredieten verstrekken. Overige financiële intermediairs beheren deze pakketten van hypotheken. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis zijn deze securitisaties minder in trek geraakt. Hoewel er nog steeds wel hypotheken gesecuritiseerd worden is een dalende trend zichtbaar: het aandeel in hypotheken is bij de overige financiële intermediairs afgenomen van 29,7 procent in het derde kwartaal 2015 naar 21,6 procent in het derde kwartaal van 2018, terwijl het bij de banken is toegenomen van 59,1 naar 62,3 procent.
Aandeel in hypotheekschuld, 3e kwartaal 2018
Hypotheken op balans
Banken
437,8
Beleggingsinstellingen, verzekeraars en pensioenfondsen
