Aantal vakbondsleden in 2010 licht gedaald

In 2010 telden de vakverenigingen 1,87 miljoen leden. Dat waren er 17 duizend minder dan een jaar eerder. De laatste vijftien jaar is het aantal vakbondsleden vrijwel stabiel. Omdat de werkzame beroepsbevolking in die periode sterk is toegenomen, daalt echter de organisatiegraad.

Ledental blijft achter bij groei werkzame beroepsbevolking

In 1910 ontstond voor het eerst een compleet beeld van vakbondsleden. Dat jaar was het aantal leden met 185 duizend nog klein. Tot de jaren zeventig is het aantal vakbondsleden harder gegroeid dan de werkzame beroepsbevolking. Halverwege de jaren zeventig bereikte de organisatiegraad dan ook zijn hoogste waarde.

In de eerste helft van de jaren tachtig daalde vooral onder de mannen het aantal leden fors. Deze periode werd gekenmerkt door een sterk oplopende werkloosheid. Aan het begin van de 21e eeuw nam de werkloosheid ook sterk toe, maar toen bleef het totaal aantal leden nagenoeg stabiel.

Leden van vakverenigingen en werkzame beroepsbevolking

Vrouwelijke leden meer dan verviervoudigd

In de periode 1973-2010 is het aantal vakbondsleden met ruim 200 duizend gestegen. Het aantal mannelijke leden nam af van 1,5 naar 1,24 miljoen. Daar staat tegenover dat steeds meer vrouwen zich hebben aangemeld. In 2010 is een op de drie leden vrouw, in 1973 was dit slechts een op de elf. Deze toename hangt samen met de toegenomen arbeidsdeelname van vrouwen. Hun arbeidsdeelname liep op van 34 procent in 1973 naar bijna 60 procent in 2010.

Leden van vakverenigingen naar geslacht, 1973-2010

Vakbond vergrijst

Het aantal vakbondsleden dat jonger is dan 25 jaar neemt af. In 1973 telden de bonden 282 duizend jonge leden, goed voor een aandeel van 17 procent. In 2010 is dit gedaald naar bijna 4 procent en zijn er nog maar 71 duizend jongeren onder de vakbondsleden. De afname onder jongeren komt voor een belangrijk deel doordat deze bevolkingsgroep nu kleiner is en later de arbeidsmarkt betreedt.
Het aantal AOW-gerechtigde vakbondsleden stijgt echter. Steeds meer 65-plussers blijven na hun werkzame leven lid van een vakbond. In 1973 was hun aandeel 8 procent, in 2010 is dit toegenomen tot 13,5 procent.

Leden van vakverenigingen naar leeftijd

Dick ter Steege en Rob Kuijpers

Bron: Leden van vakverenigingen naar geslacht en leeftijdsklasse