Organisatiegraad werknemers blijft dalen
In 2008 was een op de vijf werknemers, met een baan van ten minste twaalf uur per week, lid van een vakbond. De laatste jaren loopt de organisatiegraad van werknemers fors terug. Mannen en ouderen zijn relatief vaak vakbondslid.
Organisatiegraad na 1995 met kwart afgenomen
In de loop der jaren is het aandeel werknemers dat vakbondslid is, de zogeheten organisatiegraad, fors teruggelopen. De organisatiegraad lag in de periode 1950-1980 boven de 35 procent. Daarna zette een daling in. Na 1995 nam de organisatiegraad af van 28 naar 21 procent in 2008.
Organisatiegraad van werknemers, 15 tot 65 jaar
Aantal werknemers stijgt, aantal vakbondsleden daalt
De organisatiegraad daalde na 1999 sneller dan in de periode 1995-1999. Dit komt doordat sinds 1999 het aantal vakbondsleden afneemt, terwijl het aantal werknemers groeit.
In de periode 1995-1999 stegen zowel het aantal vakbondsleden als het aantal werknemers, maar daalde de organisatiegraad omdat de aanwas van vakbondsleden (8 procent) die van werknemers (13 procent) niet bijhield.
Meer vrouwelijke leden
Het aantal vrouwelijke leden is sinds 1995 gestegen met 89 duizend. Dit is te verklaren uit de gegroeide arbeidsdeelname van vrouwen. Toch nam hun organisatiegraad af van 20 procent in 1995 naar 17 procent in 2008. De daling van de organisatiegraad was bij de mannen echter veel sterker, van 34 naar 25 procent.
Vakbondsleden naar geslacht
Organisatiegraad jongeren is laag
Er zijn relatief weinig jongeren lid van een vakbond. In 2008 lag de organisatiegraad van 15- tot 25-jarigen iets onder de 8 procent. De organisatiegraad van 45-plussers was met ruim 31 procent bijna viermaal zo groot als die van jongeren.
Organisatiegraad naar leeftijd
Ledenbestand vakbonden vergrijst
Eind maart 2009 waren bijnaa 1,9 miljoen mensen lid van een vakbond. Er waren 244 duizend vakbondsleden ouder dan 65 jaar, 62 duizend meer dan in 1999.
Het aantal vakbondsleden van 45 jaar en ouder is sinds 1999 met ruim 21 procent toegenomen. Deze groei komt mede door de vergrijzing van de beroepsbevolking. Het aantal jongeren is in die periode juist gedaald, met 44 duizend tot ruim 73 duizend in 2009. Door deze ontwikkelingen vergrijst de vakbeweging steeds meer.
Jo van Cruchten en Rob Kuijpers
Bronnen: