Auteur: Fijnanda van Klingeren, Marieke de Vries, Marjolijn Das Publicatiedatum: 23-2-2024 00:00

Herkomstsegregatie in Nederland: een netwerkanalyse

3. Resultaten

3.1 Exposure

De exposure geeft aan voor hoeveel procent een netwerk bestaat uit mensen met een bepaalde herkomstgroep. De figuren 3.1.1 en 3.1.2 laten de gemiddelde exposure zien van alle herkomstgroepen aan alle herkomstgroepen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen mensen die in het buitenland geboren zijn (migranten) en mensen die in Nederland geboren zijn (de tweede generatie).

Hoge exposure aan eigen en Nederlandse herkomstgroep

Alle inwoners van Nederland, ongeacht eigen herkomst, hebben een hoog percentage mensen met een Nederlandse herkomst in hun netwerk (30 procent tot 85 procent). Daarnaast hebben zij vooral mensen van hun eigen herkomstgroep in hun netwerk, en komen mensen van andere herkomstgroepen weinig tot niet in de netwerken voor. In vrijwel alle buiten-Nederlandse herkomstgroepen zijn mensen vooral blootgesteld aan mensen van hun eigen herkomstland en generatie: binnen een buiten-Nederlandse herkomstgroep hebben mensen die in Nederland geboren zijn een hogere exposure aan anderen die ook in Nederland geboren zijn, en mensen die in het buitenland geboren zijn hebben een hogere exposure aan anderen die in het buitenland geboren zijn.

Exposure aan in Nederland geboren migranten
Exposure van groep	Nederland (Exposure aan groep)	België (Exposure aan groep)	China (Exposure aan groep)	Duitsland (Exposure aan groep)	Indonesië (Exposure aan groep)	Marokko (Exposure aan groep)	NL Cariben (Exposure aan groep)	Polen (Exposure aan groep)	Suriname (Exposure aan groep)	Turkije (Exposure aan groep)	VK (Exposure aan groep)
België (B)	61,87	6,12	0,11	1,19	1,33	1,13	0,34	0,19	0,71	0,90	0,23
België (NL)	72,65	6,50	0,09	1,39	1,43	0,93	0,34	0,20	0,64	0,77	0,23
China (B)	44,78	0,27	6,81	0,77	1,24	1,30	0,44	0,18	1,30	1,21	0,21
China (NL)	47,52	0,28	10,55	0,80	1,28	1,66	0,54	0,23	1,58	1,54	0,24
Duitsland (B)	61,86	0,44	0,12	6,66	1,51	0,82	0,35	0,21	0,77	1,01	0,25
Duitsland (NL)	75,39	0,44	0,09	6,86	1,49	0,71	0,31	0,19	0,64	0,82	0,21
Indonesië (B)	60,92	0,35	0,13	1,32	11,06	0,97	0,41	0,17	1,02	0,89	0,23
Indonesië (NL)	70,36	0,37	0,11	1,18	8,26	0,94	0,45	0,17	1,08	0,87	0,28
Marokko (B)	30,07	0,23	0,11	0,57	0,89	25,65	0,52	0,17	1,55	2,56	0,14
Marokko (NL)	34,45	0,24	0,15	0,58	0,91	25,69	0,66	0,20	1,91	3,21	0,16
NL Cariben (B)	46,29	0,28	0,16	0,84	1,40	2,08	9,60	0,22	2,64	1,87	0,20
NL Cariben (NL)	52,48	0,29	0,16	0,83	1,46	2,12	10,20	0,24	2,73	1,79	0,23
Polen (B)	47,04	0,30	0,11	0,81	1,01	1,24	0,44	4,19	0,98	1,46	0,16
Polen (NL)	56,40	0,36	0,14	1,13	1,17	1,38	0,53	6,53	1,09	1,46	0,21
Suriname (B)	38,37	0,20	0,18	0,67	1,34	2,31	0,92	0,18	16,57	1,93	0,18
Suriname (NL)	45,74	0,22	0,19	0,70	1,43	2,51	1,12	0,20	15,17	1,95	0,22
Turkije (B)	31,44	0,20	0,12	0,71	0,87	2,70	0,47	0,20	1,31	22,51	0,13
Turkije (NL)	36,64	0,22	0,15	0,72	0,91	3,47	0,61	0,22	1,60	23,04	0,14
VK (B)	56,66	0,37	0,15	1,13	1,82	0,98	0,41	0,20	1,06	0,80	4,22
VK (NL)	68,38	0,40	0,13	1,15	1,84	1,06	0,47	0,20	1,09	0,86	5,74
Nederland	84,52	0,37	0,08	1,22	1,43	0,70	0,33	0,16	0,70	0,70	0,21

Exposure aan in het buitenland geboren migranten
Exposure van groep	België (Exposure aan groep, %)	China (Exposure aan groep, %)	Duitsland (Exposure aan groep, %)	Indonesië (Exposure aan groep, %)	Marokko (Exposure aan groep, %)	NL Cariben (Exposure aan groep, %)	Polen (Exposure aan groep, %)	Suriname (Exposure aan groep, %)	Turkije (Exposure aan groep, %)	VK (Exposure aan groep)
België (B)	11,14	0,32	0,95	0,48	0,74	0,40	0,75	0,59	0,73	0,45
België (NL)	4,17	0,20	0,64	0,48	0,53	0,35	0,55	0,47	0,52	0,26
China (B)	0,34	17,96	0,94	0,65	0,74	0,67	0,72	1,21	1,07	0,53
China (NL)	0,26	15,22	0,52	0,49	0,72	0,57	0,56	1,20	0,92	0,31
Duitsland (B)	0,49	0,46	8,28	0,61	0,54	0,47	0,74	0,65	0,97	0,67
Duitsland (NL)	0,29	0,19	2,68	0,56	0,42	0,34	0,47	0,51	0,60	0,25
Indonesië (B)	0,28	0,37	0,68	8,51	0,66	0,52	0,53	1,01	0,75	0,36
Indonesië (NL)	0,27	0,25	0,59	3,34	0,55	0,47	0,49	0,84	0,62	0,34
Marokko (B)	0,25	0,24	0,34	0,36	20,45	0,69	0,67	1,58	2,21	0,19
Marokko (NL)	0,24	0,24	0,31	0,31	15,38	0,67	0,58	1,37	1,82	0,18
NL Cariben (B)	0,24	0,39	0,54	0,53	1,26	13,43	0,90	2,55	1,34	0,28
NL Cariben (NL)	0,22	0,27	0,43	0,43	0,97	10,35	0,66	1,79	1,00	0,25
Polen (B)	0,30	0,30	0,59	0,38	0,85	0,64	24,94	0,96	1,30	0,33
Polen (NL)	0,27	0,24	0,55	0,40	0,70	0,52	15,62	0,81	0,98	0,26
Suriname (B)	0,19	0,38	0,40	0,55	1,57	1,34	0,71	18,46	1,56	0,26
Suriname (NL)	0,19	0,33	0,39	0,44	1,20	1,13	0,61	13,20	1,16	0,26
Turkije (B)	0,21	0,31	0,55	0,36	1,92	0,64	0,89	1,38	21,78	0,22
Turkije (NL)	0,20	0,25	0,43	0,32	1,63	0,65	0,75	1,26	16,68	0,16
VK (B)	0,48	0,55	1,39	0,66	0,63	0,51	0,84	0,87	0,78	7,92
VK (NL)	0,30	0,26	0,62	0,52	0,52	0,44	0,50	0,73	0,55	4,85
Nederland	0,25	0,18	0,48	0,42	0,38	0,32	0,46	0,50	0,45	0,21

3.2 Segregatie

De segregatiescore geeft aan in hoeverre mensen meer gescheiden van elkaar leven dan op grond van toeval verwacht mag worden. De score ligt tussen 0 en 1, waarbij 0 ‘niet gesegregeerd’ en 1 ‘volledig gesegregeerd’ betekent. De hoogte van de segregatiescore geeft op zichzelf weinig informatie over de positie van een herkomstgroep in de samenleving; belangrijker is om te kijken naar verschillen in segregatiescores tussen groepen of tijdperioden.

Nederlandse herkomstgroep het meest gesegregeerd

Mensen met een Nederlandse herkomst leven het meest gesegregeerd van de onderzochte herkomstgroepen. Ook mensen die zelf of van wie een of beide ouders in Turkije, Marokko of Polen zijn geboren leven in verhouding meer gescheiden van andere herkomstgroepen. Het minst gesegregeerd leven mensen met een herkomst uit Duitsland, het Verenigd Koninkrijk of Indonesië.

Bij de meeste herkomstgroepen hebben mensen die in het buitenland geboren zijn een hogere segregatiescore dan de in Nederland geboren tweede generatie. Dit geldt echter niet voor herkomstgroepen Marokko en Turkije: daar heeft de tweede generatie gemiddeld een hogere segregatiescore, en leeft dus meer gesegregeerd dan degenen die daar zelf geboren zijn.

Splits uit naar geboorteland:

3.2.1 Segregatie per herkomstgroep
Jaar	Totaal, België	Totaal, China	Totaal, Duitsland	Totaal, Indonesië	Totaal, Marokko	Totaal, Nederland	Totaal, Nederlandse Cariben	Totaal, Polen	Totaal, Suriname	Totaal, Turkije	Totaal, Verenigd Koninkrijk	In Nederland geboren, België	In Nederland geboren, China	In Nederland geboren, Duitsland	In Nederland geboren, Indonesië	In Nederland geboren, Marokko	In Nederland geboren, Nederland	In Nederland geboren, Nederlandse Cariben	In Nederland geboren, Polen	In Nederland geboren, Suriname	In Nederland geboren, Turkije	In Nederland geboren, Verenigd Koninkrijk	Geboren in buitenland, België	Geboren in buitenland, China	Geboren in buitenland, Duitsland	Geboren in buitenland, Indonesië	Geboren in buitenland, Marokko	Geboren in buitenland, Nederlandse Cariben	Geboren in buitenland, Polen	Geboren in buitenland, Suriname	Geboren in buitenland, Turkije	Geboren in buitenland, Verenigd Koninkrijk
2009	0,063	0,163	0,058	0,077	0,229	0,329	0,124	0,141	0,167	0,23	0,071	0,056	0,108	0,050	0,070	0,232	0,329	0,088	0,053	0,142	0,215	0,058	0,072	0,184	0,077	0,089	0,225	0,146	0,172	0,189	0,244	0,081
2010	0,063	0,163	0,058	0,076	0,228	0,331	0,122	0,145	0,166	0,229	0,071	0,056	0,108	0,050	0,070	0,234	0,331	0,089	0,053	0,141	0,216	0,058	0,073	0,184	0,077	0,087	0,221	0,144	0,176	0,186	0,240	0,080
2011	0,063	0,161	0,059	0,075	0,227	0,333	0,121	0,157	0,164	0,227	0,069	0,056	0,107	0,05	0,069	0,236	0,333	0,09	0,053	0,141	0,217	0,057	0,073	0,182	0,078	0,086	0,217	0,143	0,19	0,183	0,237	0,078
2012	0,064	0,163	0,059	0,074	0,227	0,335	0,121	0,172	0,163	0,226	0,068	0,056	0,107	0,050	0,069	0,238	0,335	0,091	0,054	0,141	0,218	0,057	0,075	0,184	0,079	0,086	0,215	0,142	0,207	0,182	0,235	0,076
2013	0,065	0,163	0,059	0,074	0,227	0,337	0,120	0,179	0,161	0,225	0,067	0,056	0,106	0,050	0,069	0,241	0,337	0,092	0,054	0,141	0,219	0,057	0,078	0,185	0,079	0,085	0,211	0,140	0,215	0,180	0,232	0,075
2014	0,066	0,161	0,059	0,074	0,227	0,338	0,118	0,186	0,160	0,224	0,067	0,056	0,106	0,050	0,068	0,242	0,338	0,093	0,055	0,14	0,219	0,057	0,081	0,182	0,077	0,084	0,208	0,137	0,224	0,178	0,229	0,074
2015	0,068	0,158	0,058	0,073	0,226	0,339	0,116	0,197	0,158	0,222	0,066	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,339	0,093	0,056	0,139	0,220	0,056	0,083	0,178	0,075	0,083	0,205	0,134	0,236	0,175	0,225	0,074
2016	0,069	0,157	0,058	0,072	0,225	0,341	0,114	0,199	0,156	0,220	0,066	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,341	0,094	0,057	0,138	0,220	0,056	0,086	0,176	0,074	0,082	0,202	0,130	0,239	0,173	0,221	0,073
2017	0,070	0,155	0,057	0,072	0,224	0,343	0,113	0,200	0,154	0,218	0,065	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,343	0,094	0,058	0,137	0,219	0,055	0,088	0,174	0,073	0,082	0,198	0,128	0,239	0,171	0,216	0,072
2018	0,071	0,155	0,057	0,072	0,222	0,343	0,112	0,200	0,152	0,215	0,065	0,056	0,105	0,050	0,067	0,242	0,343	0,095	0,059	0,136	0,218	0,055	0,09	0,174	0,073	0,081	0,195	0,127	0,239	0,169	0,212	0,072
2019	0,072	0,155	0,058	0,071	0,221	0,342	0,112	0,200	0,151	0,213	0,065	0,055	0,104	0,050	0,067	0,241	0,342	0,095	0,061	0,135	0,217	0,055	0,092	0,175	0,074	0,080	0,193	0,126	0,239	0,167	0,209	0,072
2020	0,073	0,156	0,058	0,071	0,220	0,346	0,113	0,201	0,150	0,211	0,066	0,055	0,104	0,050	0,067	0,240	0,346	0,096	0,063	0,134	0,217	0,055	0,094	0,176	0,073	0,079	0,192	0,127	0,240	0,166	0,205	0,074

3.2.1 Segregatie per herkomstgroep
Jaar	Totaal, België	Totaal, China	Totaal, Duitsland	Totaal, Indonesië	Totaal, Marokko	Totaal, Nederland	Totaal, Nederlandse Cariben	Totaal, Polen	Totaal, Suriname	Totaal, Turkije	Totaal, Verenigd Koninkrijk	In Nederland geboren, België	In Nederland geboren, China	In Nederland geboren, Duitsland	In Nederland geboren, Indonesië	In Nederland geboren, Marokko	In Nederland geboren, Nederland	In Nederland geboren, Nederlandse Cariben	In Nederland geboren, Polen	In Nederland geboren, Suriname	In Nederland geboren, Turkije	In Nederland geboren, Verenigd Koninkrijk	Geboren in buitenland, België	Geboren in buitenland, China	Geboren in buitenland, Duitsland	Geboren in buitenland, Indonesië	Geboren in buitenland, Marokko	Geboren in buitenland, Nederlandse Cariben	Geboren in buitenland, Polen	Geboren in buitenland, Suriname	Geboren in buitenland, Turkije	Geboren in buitenland, Verenigd Koninkrijk
2009	0,063	0,163	0,058	0,077	0,229	0,329	0,124	0,141	0,167	0,23	0,071	0,056	0,108	0,050	0,070	0,232	0,329	0,088	0,053	0,142	0,215	0,058	0,072	0,184	0,077	0,089	0,225	0,146	0,172	0,189	0,244	0,081
2010	0,063	0,163	0,058	0,076	0,228	0,331	0,122	0,145	0,166	0,229	0,071	0,056	0,108	0,050	0,070	0,234	0,331	0,089	0,053	0,141	0,216	0,058	0,073	0,184	0,077	0,087	0,221	0,144	0,176	0,186	0,240	0,080
2011	0,063	0,161	0,059	0,075	0,227	0,333	0,121	0,157	0,164	0,227	0,069	0,056	0,107	0,05	0,069	0,236	0,333	0,09	0,053	0,141	0,217	0,057	0,073	0,182	0,078	0,086	0,217	0,143	0,19	0,183	0,237	0,078
2012	0,064	0,163	0,059	0,074	0,227	0,335	0,121	0,172	0,163	0,226	0,068	0,056	0,107	0,050	0,069	0,238	0,335	0,091	0,054	0,141	0,218	0,057	0,075	0,184	0,079	0,086	0,215	0,142	0,207	0,182	0,235	0,076
2013	0,065	0,163	0,059	0,074	0,227	0,337	0,120	0,179	0,161	0,225	0,067	0,056	0,106	0,050	0,069	0,241	0,337	0,092	0,054	0,141	0,219	0,057	0,078	0,185	0,079	0,085	0,211	0,140	0,215	0,180	0,232	0,075
2014	0,066	0,161	0,059	0,074	0,227	0,338	0,118	0,186	0,160	0,224	0,067	0,056	0,106	0,050	0,068	0,242	0,338	0,093	0,055	0,14	0,219	0,057	0,081	0,182	0,077	0,084	0,208	0,137	0,224	0,178	0,229	0,074
2015	0,068	0,158	0,058	0,073	0,226	0,339	0,116	0,197	0,158	0,222	0,066	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,339	0,093	0,056	0,139	0,220	0,056	0,083	0,178	0,075	0,083	0,205	0,134	0,236	0,175	0,225	0,074
2016	0,069	0,157	0,058	0,072	0,225	0,341	0,114	0,199	0,156	0,220	0,066	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,341	0,094	0,057	0,138	0,220	0,056	0,086	0,176	0,074	0,082	0,202	0,130	0,239	0,173	0,221	0,073
2017	0,070	0,155	0,057	0,072	0,224	0,343	0,113	0,200	0,154	0,218	0,065	0,056	0,106	0,050	0,068	0,243	0,343	0,094	0,058	0,137	0,219	0,055	0,088	0,174	0,073	0,082	0,198	0,128	0,239	0,171	0,216	0,072
2018	0,071	0,155	0,057	0,072	0,222	0,343	0,112	0,200	0,152	0,215	0,065	0,056	0,105	0,050	0,067	0,242	0,343	0,095	0,059	0,136	0,218	0,055	0,09	0,174	0,073	0,081	0,195	0,127	0,239	0,169	0,212	0,072
2019	0,072	0,155	0,058	0,071	0,221	0,342	0,112	0,200	0,151	0,213	0,065	0,055	0,104	0,050	0,067	0,241	0,342	0,095	0,061	0,135	0,217	0,055	0,092	0,175	0,074	0,080	0,193	0,126	0,239	0,167	0,209	0,072
2020	0,073	0,156	0,058	0,071	0,220	0,346	0,113	0,201	0,150	0,211	0,066	0,055	0,104	0,050	0,067	0,240	0,346	0,096	0,063	0,134	0,217	0,055	0,094	0,176	0,073	0,079	0,192	0,127	0,240	0,166	0,205	0,074

Segregatie over tijd veelal stabiel

De gemiddelde segregatiescore is voor de meeste herkomstgroepen gelijk gebleven of licht afgenomen: ze leven in 2020 net zo of wat minder gescheiden van elkaar dan in 2009. Bij een paar groepen is de segregatie juist licht toegenomen, onder andere bij de Nederlandse herkomstgroep en bij in Nederland geboren mensen met een Marokkaanse of Turkse herkomst. Bij mensen die zelf in Marokko of Turkije geboren zijn, is de segregatie echter gedaald. Gemiddeld genomen is de segregatie van de Marokkaanse en Turkse herkomstgroep licht gedaald.

Segregatie bij Poolse herkomstgroep toegenomen

Voor mensen met een Poolse herkomst die niet in Nederland zijn geboren, is de segregatie toegenomen. Dit kan mogelijk verklaard worden doordat de groepssamenstelling en het gedrag veranderd is: tussen 2009 en 2014 nam het aantal Poolse migranten fors toe (CBS Statline, 2023b) en mogelijk gingen zij ook meer gesegregeerd wonen en werken dan eerder geïmmigreerde Polen.

3.3 Segregatie en achtergrondkenmerken

Figuur 3.3.1 laat de coëfficiënten zien van een lineaire regressie met als afhankelijke variabele segregatiescore. Coëfficiënten rechts van de nullijn zijn positief; een toename in deze variabelen hangt samen met een toename in de segregatiescore (dus meer gesegregeerd leven). Coëfficiënten links van de nullijn zijn negatief; een toename in deze variabelen hangt samen met een afname in de segregatiescore. In de figuur kan de herkomstgroep geselecteerd worden. Daarbij is de x-as bij de Nederlandse herkomstgroep anders dan bij de andere herkomstgroepen, om zichtbaarheid van de coëfficiënten van de buiten-Nederlandse herkomstgroepen te behouden.

Kies herkomstgroep:

3.3.1 Segregatie en achtergrondkenmerken
Variabele	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Nederland	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, België	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Duitsland	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Polen	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Verenigd Koninkrijk	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, China	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Turkije	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Suriname	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Nederlandse Cariben	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Marokko	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Indonesië
Zeer sterk stedelijk	-0,160	-0,068	-0,002	0,004	0,012	0,009	0,081	0,068	0,036	0,072	0,015
Sterk stedelijk	-0,152	-0,065	0,004	-0,009	0,002	0,004	0,064	0,042	0,025	0,042	0,013
Matig stedelijk	-0,054	-0,060	0,011	0,021	0,005	0,005	0,059	0,028	0,014	0,036	0,009
Weinig stedelijk	-0,005	-0,012	-0,001	0,018	0,003	0,002	0,053	0,012	0,012	0,025	0,004
Niet stedelijk (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Inkomen 1e 20%-groep (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Inkomen 2e 20%-groep	0,095	-0,011	-0,005	-0,007	0,006	-0,003	-0,003	0,001	-0,008	-0,008	-0,004
Inkomen 3e 20%-groep	0,161	-0,010	-0,005	-0,013	0,006	-0,029	-0,006	0,004	-0,019	-0,013	-0,007
Inkomen 4e 20%-groep	0,198	-0,013	-0,007	-0,019	0,008	-0,050	-0,011	0,004	-0,027	-0,017	-0,012
Inkomen 5e 20%-groep	0,228	-0,013	-0,004	-0,065	0,017	-0,058	-0,019	-0,001	-0,043	-0,025	-0,016
Werkende (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Ontvanger uitkering	-0,037	-0,004	0,004	-0,012	0,004	-0,041	0,022	0,019	0,020	0,021	0,011
Ontvanger pensioen	0,052	0,009	0,005	-0,063	0,005	-0,043	0,037	0,017	-0,017	0,042	0,001
Overige niet werkende	0,024	0,032	0,022	-0,028	0,022	-0,020	0,015	0,013	-0,006	0,023	0,011
Niet in Nederland geboren	0,000	0,032	0,021	0,167	0,025	0,048	-0,019	0,047	0,047	-0,038	0,006

3.3.1 Segregatie en achtergrondkenmerken
Variabele	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Nederland	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, België	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Duitsland	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Polen	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Verenigd Koninkrijk	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, China	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Turkije	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Suriname	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Nederlandse Cariben	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Marokko	Regressiecoëfficiënten per herkomstland, Indonesië
Zeer sterk stedelijk	-0,160	-0,068	-0,002	0,004	0,012	0,009	0,081	0,068	0,036	0,072	0,015
Sterk stedelijk	-0,152	-0,065	0,004	-0,009	0,002	0,004	0,064	0,042	0,025	0,042	0,013
Matig stedelijk	-0,054	-0,060	0,011	0,021	0,005	0,005	0,059	0,028	0,014	0,036	0,009
Weinig stedelijk	-0,005	-0,012	-0,001	0,018	0,003	0,002	0,053	0,012	0,012	0,025	0,004
Niet stedelijk (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Inkomen 1e 20%-groep (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Inkomen 2e 20%-groep	0,095	-0,011	-0,005	-0,007	0,006	-0,003	-0,003	0,001	-0,008	-0,008	-0,004
Inkomen 3e 20%-groep	0,161	-0,010	-0,005	-0,013	0,006	-0,029	-0,006	0,004	-0,019	-0,013	-0,007
Inkomen 4e 20%-groep	0,198	-0,013	-0,007	-0,019	0,008	-0,050	-0,011	0,004	-0,027	-0,017	-0,012
Inkomen 5e 20%-groep	0,228	-0,013	-0,004	-0,065	0,017	-0,058	-0,019	-0,001	-0,043	-0,025	-0,016
Werkende (ref.)	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000	0,000
Ontvanger uitkering	-0,037	-0,004	0,004	-0,012	0,004	-0,041	0,022	0,019	0,020	0,021	0,011
Ontvanger pensioen	0,052	0,009	0,005	-0,063	0,005	-0,043	0,037	0,017	-0,017	0,042	0,001
Overige niet werkende	0,024	0,032	0,022	-0,028	0,022	-0,020	0,015	0,013	-0,006	0,023	0,011
Niet in Nederland geboren	0,000	0,032	0,021	0,167	0,025	0,048	-0,019	0,047	0,047	-0,038	0,006

Nederlandse herkomst: in stad minder gesegregeerd

In de Nederlandse herkomstgroep gaat een hogere stedelijkheidsgraad samen met een lagere segregatiescore: mensen in de stad leven het minst gesegregeerd. Daarnaast geldt voor deze groep: hoe hoger het inkomen, hoe hoger ook de segregatiescore. Dit heeft mogelijk te maken met het feit dat andere herkomstgroepen veelal ondervertegenwoordigd zijn in ‘rijke’ buurten en in hoogbetaald werk. In verdiepende analyses is te zien dat de relatie tussen inkomen en segregatie sterker is in stedelijke gebieden. Daar zijn de huizenprijzen hoger (CBS, 2019a), waardoor het verschil tussen rijke en minder rijke buurten groter is, wat ook de exposure tussen groepen kan beïnvloeden.

Ten opzichte van werkenden leven uitkeringsontvangers minder gesegregeerd, terwijl mensen met een pensioen en andere niet-werkenden juist meer gesegregeerd leven.

Herkomst buiten Nederland: in stad veelal meer gesegregeerd

Voor alle herkomstgroepen behalve Turkije en Marokko is er een positieve relatie tussen in het buitenland geboren zijn en de segregatiescore: mensen die niet in Nederland geboren zijn leven gemiddeld meer gescheiden van andere herkomstgroepen dan degenen die wel in Nederland geboren zijn. De regressieanalyse bevestigt daarmee het beeld uit de beschrijvende analyse (zie 3.2).

De relatie tussen stedelijkheid en segregatie verschilt tussen de herkomstgroepen. Voor Turkije, Marokko, Indonesië, Suriname, Nederlandse Cariben, China en het Verenigd Koninkrijk geldt dat mensen in (zeer) stedelijke gemeenten meer gesegregeerd leven dan mensen op het platteland. In veel steden wonen mensen met dezelfde herkomst in dezelfde buurten en hetzelfde soort huizen (CBS, 2022a; CBS Statline, 2023c), wat de exposure aan de eigen herkomstgroep verhoogt. Bij de Nederlandse, Belgische en Poolse herkomstgroepen is de relatie andersom: mensen die in de minst stedelijke gebieden wonen, zijn juist het meest gesegregeerd. Bij de Duitse herkomstgroep is de relatie niet eenduidig. Voor de mensen met een Poolse herkomst geldt dat zij bovengemiddeld vaak in (niet-stedelijke) gemeenten met land- en tuinbouw en procesindustrie wonen (CBS, 2019b). Mensen met Duitse en Belgische herkomst wonen vaak langs de grens (CBS, 2023g).

Herkomst Nederland en Verenigd Koninkrijk: met hoger inkomen meer gesegregeerd

Ook de relatie tussen inkomen en segregatie verschilt tussen herkomstgroepen. Voor het Verenigd Koninkrijk is net als bij Nederland een hoger inkomen gerelateerd aan een hogere segregatiescore. Voor de meeste andere groepen - vooral Turkije, Marokko, Indonesië, Suriname, Nederlandse Cariben, China en België - is de relatie tegenovergesteld: hier gaat een hoger inkomen juist samen met een lagere segregatiescore. Een mogelijke verklaring is dat er in 'rijkere' buurten en in werkkringen met veel hoogbetaalde banen in verhouding minder mensen met een herkomst buiten Nederland wonen en werken (CBS, 2022a). Het afwijkende patroon bij mensen met een herkomst uit het Verenigd Koninkrijk kan komen doordat zij vaak ‘expats’ zijn (CBS, 2015) en veel dezelfde soort hoogbetaalde banen hebben.

De rol van werk verschilt per herkomstgroep

De rol van werk, uitkering en pensioen bij segregatie verschilt voor verschillende herkomstgroepen. Onder de Duitse, Indonesische, Surinaamse, Turkse, Marokkaanse herkomstgroep en de groep uit het Verenigd Koninkrijk leven werkenden het minst gesegregeerd. Mogelijk is het colleganetwerk voor deze herkomstgroepen gemiddeld meer divers dan hun andere netwerken. Dit geldt echter niet voor de Poolse en Chinese herkomstgroepen, waarbij werkenden juist het meest gesegregeerd leven. Onder de groep met Nederlandse en Nederlands-Caribische herkomst leven gepensioneerden het minst gesegregeerd.