Werkdruk en arbeidstevredenheid in de zorg

Technische toelichting

Vergelijking zorg versus andere bedrijfstakken

De vergelijking van de werkdruk en de arbeidstevredenheid tussen de zorg en andere bedrijfstakken in hoofdstuk 2 is gebaseerd op de volgende NEA-items:

Taakeisen zijn gemeten met de volgende items:

  • Moet u erg snel werken?
  • Moet u heel veel werk doen?
  • Moet u extra hard werken om iets af te krijgen?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Nooit
  2. Soms
  3. Vaak
  4. Altijd

De scores op de items zijn opgeteld en gedeeld door 3 (het aantal items). Bij een score van 2,5 of meer (op een schaal van 1 tot en met 4) is sprake van hoge taakeisen.

Autonomie is gemeten met de volgende items:

  • Kunt u zelf beslissen hoe u uw werk uitvoert?
  • Bepaalt u zelf de volgorde van uw werkzaamheden?
  • Kunt u zelf uw werktempo bepalen?
  • Moet u in uw werk zelf oplossingen bedenken om bepaalde dingen te doen?
  • Kunt u verlof opnemen wanneer u dat wilt?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Nee
  2. Ja, soms
  3. Ja, regelmatig

De scores op de items zijn opgeteld en gedeeld door 5 (het aantal items). Bij een score lager dan 2,5 (op een schaal van 1 tot en met 3) is sprake van lage autonomie.

Stressvol werk is afgebakend op basis van de combinatie van hoge taakeisen en lage autonomie.

De arbeidstevredenheid is gemeten met de volgende items:

  • In hoeverre bent u, alles bij elkaar genomen, tevreden met uw werk?
  • In hoeverre bent u, alles bij elkaar genomen, tevreden met uw arbeidsomstandigheden?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Zeer ontevreden
  2. Ontevreden
  3. Niet ontevreden/niet tevreden
  4. Tevreden
  5. Zeer tevreden

In deze bijdrage zijn de antwoorden ‘tevreden’ en ‘zeer tevreden’ samengenomen.

De tevredenheid over aspecten van de huidige baan is gemeten met de volgende vraag:

Hoe tevreden bent u over deze aspecten in uw huidige baan?

  • Interessant werk
  • Mogelijkheid om te leren
  • Goede leidinggevenden
  • Goed salaris
  • Goede werkzekerheid
  • Mogelijkheid om in deeltijd te werken
  • Mogelijkheid om zelf uw werktijden te bepalen
  • Mogelijkheid om thuis te werken
  • Reistijd/afstand naar het werk
  • Uw dienstverband/contractvorm (vast, tijdelijk, uitzendkracht, e.d.)
  • Vertegenwoordiging van uw belangen door vakbonden
  • De cao (collectieve arbeidsovereenkomst) voor uw bedrijf

De antwoordcategorieën waren:

  1. Niet tevreden
  2. Tevreden
  3. Heel tevreden

In deze bijdrage zijn de antwoorden ‘tevreden’ en ‘heel tevreden’ samengenomen.

Vergelijking branches binnen de zorg

De vergelijking van stressvol werk, de ervaren werkdruk en de arbeidstevredenheid van werknemers tussen branches in de bedrijfstak zorg en welzijn in hoofdstuk 3 is gebaseerd op de volgende items uit de WNE:

Taakeisen zijn gemeten met de volgende items:

  • Ik moet erg snel werken
  • Ik moet heel veel werk doen
  • Ik moet extra hard werken

De antwoordcategorieën waren:

  1. Nooit
  2. Soms
  3. Vaak
  4. Altijd

De scores op de items zijn opgeteld en gedeeld door 3 (het aantal items). Bij een score van 2,5 of meer (op een schaal van 1 tot en met 4) is sprake van hoge taakeisen.

Autonomie is gemeten met de volgende items:

  • Ik kan zelf beslissen hoe ik mijn werk doe
  • Ik heb voldoende invloed op de inhoud van mijn werk
  • Ik kan zelf beslissen in welke volgorde ik mijn werk verricht
  • Ik kan zelf mijn werktempo bepalen
  • Ik heb invloed op mijn rooster/op de tijden waarop ik werk

De antwoordcategorieën waren:

  1. Helemaal mee oneens
  2. Mee oneens
  3. Niet mee eens, niet mee oneens
  4. Mee eens
  5. Helemaal mee eens

De scores op de items zijn opgeteld en gedeeld door 5 (het aantal items). Bij een score lager dan 3,5 (op een schaal van 1 tot en met 5) is sprake van lage autonomie.

Stressvol werk is afgebakend op basis van de combinatie van hoge taakeisen en lage autonomie.

De ervaren werkdruk van werknemers is gemeten met het volgende item:

Ik vind mijn werkdruk gemiddeld genomen:

De antwoordcategorieën waren:

  1. Veel te laag
  2. Te laag
  3. Goed
  4. Te hoog
  5. Veel te hoog

In deze bijdrage zijn de antwoorden ‘te hoog’ en ‘veel te hoog’ samengenomen.

De ervaren ontwikkeling van de werkdruk van werknemers is gemeten met het volgende item:

Heeft u het idee dat de werkdruk over het afgelopen jaar is toegenomen, gelijk gebleven of afgenomen?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Toegenomen
  2. Gelijk gebleven
  3. Afgenomen

De arbeidstevredenheid is gemeten met het volgende item:

In hoeverre bent u, alles bij elkaar genomen, tevreden met uw werk?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Zeer tevreden
  2. Tevreden
  3. Niet tevreden/niet ontevreden
  4. Ontevreden
  5. Zeer ontevreden

In deze bijdrage zijn de antwoorden ‘tevreden’ en ‘zeer tevreden’ samengenomen.

De tevredenheid over aspecten van de huidige baan is gemeten met de volgende items:

  • Ik heb voldoende tijd om mijn patiënten/cliënten persoonlijke aandacht te geven
  • Ik vind mijn werk emotioneel zwaar
  • Ik kan zelf mijn werktempo bepalen
  • Ik heb voldoende tijd om mijn patiënten/cliënten goed te verzorgen
  • Ik voel me gefrustreerd door mijn werk
  • Ik kan zelf beslissen hoe ik mijn werk doe
  • Ik krijg voldoende ondersteuning van mijn leidinggevende
  • Ik krijg voldoende betaald voor het werk dat ik doe
  • Ik kan mij ontplooien/ontwikkelen in mijn werk
  • Ik voel me opgebrand door mijn werk
  • Mijn leidinggevende laat weten dat hij/zij tevreden is over mijn werk
  • Ik heb invloed op mijn rooster/op de tijden waarop ik werk
  • Ik krijg voldoende ondersteuning van mijn organisatie bij de uitvoering van mijn werk

De antwoordcategorieën waren:

  1. Helemaal mee oneens
  2. Mee oneens
  3. Niet mee eens, niet mee oneens
  4. Mee eens
  5. Helemaal mee eens

In deze bijdrage zijn de antwoorden ‘mee eens’ en ‘helemaal mee eens’ samengenomen.

De vergelijking van de ontwikkeling van de ervaren werkdruk volgens werkgevers tussen branches in de bedrijfstak zorg en welzijn is gebaseerd op het volgende item uit de WGE:

Heeft u het idee dat de werkdruk in de afgelopen 12 maanden is veranderd?

De antwoordcategorieën waren:

  1. Ja, deze is toegenomen
  2. Ja, deze is afgenomen
  3. Nee, deze is gelijk gebleven