6. Deelname aan het verkeer
Andere belangrijke indicatoren zijn de verkeersdeelname in het algemeen en de deelname aan het openbaar vervoer in het bijzonder. De eerste indicator wordt berekend op basis van verplaatsingsinformatie en voor de tweede wordt ritinformatie gebruikt.
6.1 Verkeersdeelname
Volgens de gehanteerde definitie bij ODiN neemt een persoon die in Nederland op een dag één of meer reguliere verplaatsingen of één of meer serieverplaatsingen maakt, deel aan het verkeer. Ook personen die enkel vakantieverplaatsingen hebben gemaakt, tellen dus mee bij het bepalen van de verkeersdeelnemers. Uitzondering daarop vormen personen met uitsluitend (beroepsmatig) wegvervoer met een zwaar vrachtvoertuig. Zij tellen niet mee voor de bepaling van verkeersdeelname. Ook personen die enkel verplaatsingen geheel in het buitenland maken tellen niet mee voor de verkeersdeelname. Bij nul verplaatsingen neemt een persoon niet deel aan het verkeer.
Tabel 6.1.1 geeft de percentages weer van de personen die op een gemiddelde dag in het betreffende jaar deelnemen aan het verkeer. Het betreft deelname aan het verkeer in Nederland van inwoners van 6 jaar of ouder in particuliere huishoudens in Nederland. De deelname is onderverdeeld naar geslacht.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | verschil 2022 t.o.v. 2021 (%) | verschil 2022 t.o.v. 2019 (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 81,9* | 73,8* | 78,1* | 79,7* | +2 | -3 |
| Mannen | 82,6 | 74,4* | 77,9* | 79,8* | +2 | -3 |
| Vrouwen | 81,3* | 73,2* | 78,4* | 79,7* | +2 | -2 |
| 1) Verkeersdeelname behelst minimaal één reguliere verplaatsing of serieverplaatsing per dag. Daarbij tellen personen met uitsluitend (beroepsmatig) wegvervoer met een zwaar vrachtvoertuig niet mee. * Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar. | ||||||
Uit tabel 6.1.1 blijkt dat op een gemiddelde dag in 2022 ruim 79,7 procent van de Nederlandse bevolking van 6 jaar of ouder minstens eenmaal deelneemt aan het verkeer. Dat is significant hoger (2 procent) dan in ODiN 2021, maar significant lager (-3 procent) dan in 2019. Dit ligt in lijn met de eerdere constatering dat het gemiddeld aantal verplaatsingen in ODiN 2022 hoger is dan in ODiN 2021. Zowel bij vrouwen als mannen is er een significante toename in verkeersdeelname in 2022 ten opzichte van 2021 (toename bij beiden 2 procent). De deelname van zowel mannen als vrouwen ligt in 2022 significant onder het niveau van 2019 (mannen -3 procent, vrouwen -2 procent). In 2022 was er net als in 2021 geen significant verschil in verkeersdeelname tussen mannen en vrouwen. In 2020, evenals in 2019, namen mannen iets vaker deel aan het verkeer dan vrouwen. Het verschil in verkeersdeelname van mannen versus vrouwen was in ODiN 2020 en 2019 significant.
Tabel 6.1.2 geeft de percentages weer van de inwoners in particuliere huishoudens in Nederland die per dag deelnemen aan het verkeer in Nederland, onderverdeeld naar maatschappelijke participatie.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | verschil 2022 t.o.v. 2021 (%) | verschil 2022 t.o.v. 2019 (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 81,9* | 73,8* | 78,1* | 79,7* | +2 | -3 |
| Werkzaam 12-30 uur per week | 87,8* | 82,7* | 86,4* | 86,8 | 0 | -1 |
| Werkzaam ≥ 30 uur per week | 88,7 | 80,5* | 82,8* | 83,6 | +1 | -6 |
| Scholier/student | 86,4 | 74,9* | 80,0* | 82,5* | +3 | -4 |
| Werkloos | 71,2 | 66,1* | 66,4 | 66,3 | 0 | -7 |
| Arbeidsongeschikt | 67,8 | 58,3* | 67,1* | 70,3 | +5 | +4 |
| Gepensioneerd/VUT | 69,0 | 62,7* | 69,6* | 71,6* | +3 | +4 |
| Overig | 71,0* | 62,1* | 67,8* | 70,1* | +3 | -1 |
| 1) Verkeersdeelname behelst minimaal één reguliere verplaatsing of serieverplaatsing per dag. * Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar. | ||||||
De verkeersdeelname naar maatschappelijke participatie, getoond in tabel 6.1.2, laat zien dat voor het totaal en drie van de onderscheiden groepen met betrekking tot maatschappelijke participatie de verkeersdeelname in 2022 significant hoger is dan in 2021. Voor zowel de categorieën ‘Scholier/student’, ‘Gepensioneerd/VUT’ en voor de mensen vallen onder de categorie ‘Overig’ is de verkeerdeelname in 2022 significant hoger (bij alle drie 3 procent). Bij het vergelijken van de verkeersdeelname tussen 2022 en 2019 blijkt dat de verkeersdeelname van mensen die meer dan 30 uur per week werken en de groep behorende tot de scholieren en studenten significant lager is dan in 2019 (respectievelijk -6 procent en -4 procent). De verkeersdeelname van mensen behorend tot de groep ‘Gepensioneerd/ VUT’ is met een toename van 4 procent significant hoger dan in 2019.
6.2 Deelname openbaar vervoer
In tabel 6.2.1 is het aandeel dat gebruik maakt van het openbaar vervoer in Nederland van inwoners in particuliere huishoudens in Nederland weergegeven. De deelname aan het openbaar vervoer houdt in dat er door een persoon minstens één reguliere rit of minimaal één serieverplaatsing is gemaakt met het openbaar vervoer op de dag waarover gerapporteerd wordt in het onderzoek ODiN.
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | verschil 2022 t.o.v. 2021 (%) | verschil 2022 t.o.v. 2019 (%) | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 8,6 | 3,9* | 4,2* | 6,1* | +43 | -29 |
| Mannen | 7,9 | 3,6* | 3,8 | 5,6* | +45 | -30 |
| Vrouwen | 9,2 | 4,2* | 4,7* | 6,5* | +41 | -29 |
| 1) Deelname aan het openbaar vervoer behelst minimaal één reguliere verplaatsing of serieverplaatsing per dag met trein, bus, tram of metro. * Cijfer wijkt significant af van het cijfer van het voorgaande jaar. | ||||||
In 2022 is het percentage OV-deelname significant gewijzigd ten opzichte van 2021. De OV-deelname is in 2022 43 procent hoger dan in 2021 en bijna een derde lager dan in ODiN 2019. Ook dit laatste verschil is significant. Bijna 6,1 procent van de inwoners van 6 jaar of ouder maakten in 2022 gemiddeld op een dag gebruik van trein, bus, tram of metro. De deelname van vrouwen aan het openbaar vervoer was in 2022 6,5 procent. Dat is 41 procent hoger dan in 2021, maar wel bijna een derde (-29 procent) lager dan in 2019. De deelname van mannen aan het OV is in 2022 eveneens significant toegenomen in vergelijking met 2021, namelijk met 45 procent. In vergelijking met 2019 was de deelname van mannen aan het OV ook bijna een derde lager (-30 procent). Evenals in 2019, 2020 en 2021 was de deelname van vrouwen aan het openbaar vervoer in 2022 significant hoger dan bij mannen.