Voor de start van dit onderzoek was de verwachting dat de kwaliteit van het bestuur van WNT-instellingen kan afnemen wanneer goed gekwalificeerde personen minder vaak gaan solliciteren op functies in de (semi)publieke sector omdat zij de geboden bezoldiging onder de WNT te laag vinden. De kwaliteit van het bestuur bleek moeilijk kwantitatief te meten op basis van bestaande bronnen. Het was alleen mogelijk te kijken naar de ervaring van nieuwe leden van een bestuur.
Eerdere bestuurservaring zou van invloed kunnen zijn op de kwaliteit van het bestuur, hoewel dit niet per definitie het geval is. Een voorbeeld zijn initiatieven om diversiteit in de top te laten toenemen. Hierdoor komen mogelijk nieuwe groepen in beeld die nog niet eerder bestuurservaring hebben opgedaan, maar die vanwege andere kwaliteiten een positieve invloed op de kwaliteit van het bestuur kunnen hebben. Deze relatie is echter niet onderzocht in dit onderzoek.
6.1 Totaalbeeld
Zowel bij instellingen die WNT-plichtig zijn als bij instellingen die niet onder de WNT vallen heeft ruim driekwart van de bestuurders eerdere bestuurservaring. Dit aandeel is relatief stabiel (grafiek 6.1.1). Na invoering van de WNT neemt het aandeel bij WNT-instellingen iets sterker toe, maar de verschillen blijven klein. In recente jaren is zowel voor WNT als niet-WNT-instellingen een lichte afname in eerdere bestuurservaring zichtbaar. Het aandeel blijft echter boven het niveau van voor de invoering van de WNT.
6.1.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT- en niet WNT-instellingen
Jaar
WNT-instelling (%)
Geen WNT-instelling (%)
2011
77
75,1
2012
75,1
76,2
2013
80,1
76,7
2014
82,1
79
2015
81,5
77,3
2016
80,8
77,4
2017
79,8
77
2018
79
75,6
Wanneer gekeken wordt naar WNT-instellingen in verschillende grootteklassen is te zien dat de ontwikkelingen meer volatiel zijn. Dit effect ontstaat doordat het aantal nieuwe bestuurders per jaar beperkt is, waardoor de resultaten sterker beïnvloed worden door individuele observaties. De waardes liggen echter nog steeds tijdens de gehele periode dicht bij elkaar en er lijken geen opvallende trendbreuken plaats te vinden na invoering van de WNT-1 of WNT-2, zie grafiek 6.1.2.
6.1.2 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT-instellingen, naar grootteklasse
Jaar
Kleine instelling (%)
Middelgrote instelling (%)
Grote instelling (%)
2011
78
71,6
78,4
2012
73,3
72,2
77,1
2013
78,7
77,8
81,7
2014
83,8
78,5
82,6
2015
84,7
72,5
84
2016
77,7
75,1
85,4
2017
75,5
79,9
83,5
2018
80,7
75,3
79,4
6.2 Sectoren
6.2.1 Algemeen
Zoals te zien is in grafiek 6.2.1.1, is het aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring bij de sector algemeen vergelijkbaar met het aandeel bij alle WNT-instellingen. Er lijkt binnen de sector algemeen na invoering van de WNT in eerste instantie een lichte afname te zijn van het aantal nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, maar deze wordt later gevolgd door een toename.
6.2.1.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT-instellingen en sector algemeen
Jaar
WNT-instelling (%)
Algemeen (%)
2011
77
72,9
2012
75,1
83,1
2013
80,1
85,2
2014
82,1
79,7
2015
81,5
75
2016
80,8
76,7
2017
79,8
81,8
2018
79
79,9
6.2.2 Cultuur en Media
De sector cultuur en media is relatief klein, waardoor deze sector een lager aantal nieuwe bestuurders kent en de resultaten volatiel zijn. Een of enkele extra bestuurders met of zonder bestuurservaring kunnen daardoor de resultaten sterk beïnvloeden. Dit zien we terug in de ontwikkeling van het aandeel nieuwe bestuurders binnen deze sector, zie grafiek 6.2.2.1.
6.2.2.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT-instellingen en sector cultuur en media
Jaar
WNT-instelling (%)
Cultuur en media (%)
2011
77
90
2012
75,1
52
2013
80,1
85
2014
82,1
91,2
2015
81,5
92,3
2016
80,8
100
2017
79,8
84,8
2018
79
80
6.2.3 Zorg
Ook binnen de sector zorg ligt het aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring rond of boven de 75 procent, zie grafiek 6.2.3.1. Dit komt overeen met het aandeel voor alle WNT-instellingen. Eerdere bestuurservaring lijkt binnen grote instellingen iets vaker voor te komen dan binnen middelgrote en kleine instellingen.
6.2.3.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, sector zorg, naar grootteklasse
Jaar
Kleine instelling (%)
Middelgrote instelling (%)
Grote instelling (%)
2011
77,4
66,2
85,8
2012
75,7
79
78,6
2013
78,2
77,2
77,7
2014
80,7
72,7
90,2
2015
85,7
81,4
88,9
2016
78,2
76,5
83,4
2017
77,5
80,7
82,2
2018
82,9
65,6
84,5
6.2.4 Onderwijs
Zowel het niveau als de ontwikkeling van het aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring komt bij onderwijsinstellingen overeen met de ontwikkeling van alle WNT-instellingen samen. Er lijkt geen trendbreuk zichtbaar tussen de periode voor en na invoering van de WNT, zie grafiek 6.2.4.1.
6.2.4.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT-instellingen en sector onderwijs
Jaar
WNT-instelling (%)
Onderwijs (%)
2011
77
75,2
2012
75,1
71
2013
80,1
80,4
2014
82,1
83,4
2015
81,5
78,5
2016
80,8
84,3
2017
79,8
80,1
2018
79
76,5
6.2.5 Woningcorporaties
Voor invoering van de WNT is het aandeel nieuwe bestuurders met bestuurservaring in de sector woningcorporaties iets hoger dan voor alle WNT-instellingen samen. In recente jaren komt het niveau en de ontwikkeling overeen met die van alle WNT-instellingen, zie grafiek 6.2.5.1.
6.2.5.1 Aandeel nieuwe bestuurders met eerdere bestuurservaring, WNT-instellingen en sector woningcorporaties