CBS experimenteert met sensordata uit de landbouw
Voordelen precisielandbouw
Nederlandse landbouwers gebruiken steeds vaker sensoren, bijvoorbeeld om de gesteldheid van de bodem te monitoren of te kijken hoe gewassen zich ontwikkelen. Het grote voordeel van deze zogenaamde precisielandbouw, waarbij agrariërs proberen meer inzicht te krijgen in allerlei factoren die de groei van hun gewas beïnvloeden, is dat zij er de opbrengst van hun grond mee vergroten en de kwaliteit van hun producten verbeteren tegen minimale kosten. Een ander voorbeeld is de melkveehouderij, waar bedrijven ook worden aangestuurd met behulp van sensoren. Denk bijvoorbeeld aan melkrobots. Methodoloog Ger Snijkers van het CBS: ‘Wij sluiten aan bij deze ontwikkelingen en bekijken nu met een team van onderzoekers in hoeverre de data die landbouwers dagelijks verzamelen, bruikbaar zijn voor het maken van onze landbouwstatistieken. Dat heeft een aantal voordelen, zowel voor het CBS als de agrariërs. Ook zoeken we samenwerking met externe partijen op dit gebied.’
Drie onderzoeksvragen centraal
Bij het CBS onderzocht Tim Punt in het kader van zijn studie Econometrie & Operations Research aan de Universiteit Maastricht het systeem van een innovatieve boer om de bruikbaarheid van deze nieuwe data te bestuderen. Daartoe is aansluiting gezocht bij een project over precisielandbouw dat in 2017 is opgezet door de vakgroep Applied Data Science van de TU Eindhoven en de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO). ‘Voor het CBS staan 3 onderzoeksvragen centraal’, zegt Punt. ‘De eerste vraag was: kunnen we deze sensordata als bron gebruiken voor de huidige statistieken? Vraag 2 luidde: kunnen we met deze data ook nieuwe statistieken maken? En de derde vraag was: hoe kunnen we op basis van deze data informatie aan de boer terug leveren zodat hij er ook daadwerkelijk iets mee kan?’ Dat laatste aspect is belangrijk, want op die manier heeft de boer er ook profijt van. ‘We proberen de data-cirkel rond te maken. Samen met het innovatieve boerenbedrijf hebben we gewerkt aan een prototype van een dashboard, dat inzicht moet geven in het reilen en zeilen van zijn bedrijf.’
‘We zoeken samenwerking met externe partijen om de dataficatie van de landbouw en het bedrijfsleven een stap verder te brengen’
Privacy en vertrouwen
‘Op papier is het idee om deze nieuwe data te gebruiken eenvoudig’, zegt Snijkers, ‘In de praktijk is dat echter niet zo’. Punt bevestigt dat: ‘Er zijn een aantal factoren waar we tegenaan zijn gelopen. Het beschermen van de privacy en het vertrouwen dat er veilig met de data wordt omgegaan, zijn essentieel. Uiteindelijk hebben we alle betrokkenen kunnen overtuigen dat dit bij het CBS als onafhankelijke partij gegarandeerd is.’ Een ander belangrijk aspect is een goede beschrijving van de data. ‘Dat is een eerste vereiste voor gebruik of hergebruik van data. Soms konden we de betekenis van de data uit de context halen, maar af en toe ook niet. We hebben daarom ook over de data-definities contact gehad met de TU Eindhoven en de desbetreffende boer.’ Vervolgens heeft het CBS bekeken in hoeverre er overlap bestaat tussen de data van de boer en de data die het CBS via vragenlijsten opvraagt. ‘De resultaten zijn veelbelovend’, zegt Punt. ‘Veel data die nu nog worden verzameld aan de hand van vragenlijsten, konden we uit het databestand halen. Het is wel nog een hele uitdaging om deze data van de landbouwsector als geheel bij elkaar te brengen en om te vormen tot hoogwaardige statistieken.’
Samenwerking gezocht
Snijkers benadrukt dat dit onderzoek een allereerste verkenning is. ‘We staan nog aan het begin en hebben nu een eerste proof of concept. We zien mogelijkheden, maar er zijn ook nog de nodige uitdagingen. We willen ons netwerk uitbreiden - ook buiten de landbouwsector - en graag in contact komen met bedrijven om samen te werken, bijvoorbeeld met bedrijfsorganisaties die expertise op dit gebied hebben. Door het combineren van verschillende expertises denken we de dataficatie van de landbouw en het bedrijfsleven een stap verder te kunnen brengen.’