Gemeenten en CBS zoeken samenwerking op gebied van statistiek en onderzoek

Kennisloket

Gemeenten krijgen steeds meer taken op beleidsmatig en uitvoerend gebied. Tegelijkertijd moeten ze efficiënter opereren. Daarbij ontdekken ze welke rol data en informatie spelen en dat CBS op dit gebied veel te bieden heeft. CBS bezit een enorme hoeveelheid statistieken die interessant zijn voor gemeenten en steekt veel tijd in het toegankelijker maken van die gegevens. Daarbij wil het zijn dienstverlening beter afstemmen op vragen van belangrijke gebruikers zoals gemeenten. Onderling contact is daarvoor een voorwaarde. Daarom werd onlangs een bijeenkomst voor gemeenten georganiseerd. CBS vertelde daar wat het te bieden heeft: niet alleen op het gebied van cijfers, maar ook als kennisloket voor methoden en definities.

Digitale oplossingen

De Digitale Steden Agenda (DSA), een netwerkorganisatie van en voor de veertig grootste steden in Nederland, organiseerde de bijeenkomst. DSA heeft als doel stedelijke vernieuwing te bereiken met behulp van digitale oplossingen. Daartoe legt het contacten tussen gemeenten en andere organisaties. Ook jaagt het ideeën en projecten aan. Geert Jan Kollenstart, innovatiemakelaar bij DSA: ‘De gemeente Den Haag en CBS hadden al contact en wilden graag uitzoeken op welke manier zij kunnen samenwerken. Wij hebben het breder gemaakt, door meer gemeenten uit te nodigen.’ De dag verliep naar wens, constateert Kollenstart. ‘Van zeker tien gemeenten waren minimaal twee vertegenwoordigers aanwezig, wat verschillende perspectieven opleverde. Er was veel enthousiasme en nieuwsgierigheid. Op onze site hebben we een verslag geplaatst.’

‘Er is veel dynamiek in dataland’

Dynamiek

‘Een belangrijke algemene conclusie is dat er veel dynamiek is in dataland’, zegt Enno Ebels, adjunct-manager Programmamanagement, Strategie & Onderzoek van de gemeente Den Haag. ‘Bestaande spelers - zoals bijvoorbeeld CBS - passen hun rol en positie aan. Nieuwe spelers die toegang hebben tot veel consumentendata - denk aan energiebedrijven, verzekeraars, telecombedrijven, banken - verkennen de mogelijkheden en worden daarmee spelers of partners op de onderzoeksmarkt. Nieuwe technieken bieden mogelijkheden om onderzoek sneller, beter of goedkoper te doen en overheden zoeken naar mogelijkheden om nieuwe kansen te benutten. Wij laten de bestaande modellen echter niet zomaar los, omdat zaken als continuïteit, transparantie en verantwoording erg belangrijk zijn.’

Discussiepunten

Overheden moeten leren met een open blik naar de ontwikkelingen te kijken zonder zomaar achter alle nieuwe ontwikkelingen aan te rennen, stelt Ebels. ‘De proactieve rol die CBS aanneemt ten opzichte van de buitenwereld is herkenbaar voor onderzoekers bij andere overheden, en zeker voor de gemeente Den Haag. De nieuwe ontwikkelingen brengen specifieke vragen met zich mee: hoe autonoom kan een onderzoeksclub zijn bij het presenteren van ‘de feiten’? Hoe beleidsneutraal ben je als je zelf kiest welke informatie je wanneer naar buiten brengt? Heeft onderzoek een autonome agenderende rol of staat onderzoek altijd in de schaduw van de beleidsvragen? Hoe ga je om met privacy? Voor gemeenten geldt dat wij met de huidige databronnen en combineertechnieken veel meer kunnen weten over onze inwoners of bezoekers dan voorheen en op een veel lager schaalniveau. Grijp je die kans om beleid effectiever te maken en middelen meer gericht in te zetten en hoe zit het dan met het privacyaspect? Tijdens de bijeenkomst hebben we daarover van gedachten gewisseld.’

Vervolgstappen

De gemeente Den Haag biedt zich aan als sparring partner voor CBS als het gaat om onderzoekspilots die voor veel gemeenten interessant of relevant zijn. Ebels: ‘Den Haag werkt graag mee aan initiatieven die het openbaar bestuur efficiënter en transparanter maken; heldere definities en afspraken over meten en monitoren van ontwikkelingen horen daarbij. Bedenk maar hoe lastig het is om prestaties van gemeenten te vergelijken als we niet eens weten of de definities en methoden die we gebruiken onderling vergelijkbaar zijn.’ Kollenstart van DSA: ‘In januari  2016 verkennen we samen de mogelijkheden voor vervolgstappen. Op basis van de bijeenkomst van december heb ik er het volste vertrouwen in dat gemeenten en CBS in 2016 goede samenwerkingspartners worden. De DSA helpt hier graag bij.’