Veranderend landschap langs de A2
Van Amsterdam loopt de A2 over ruim 200 kilometer naar de Belgische grens bij Eijsden in Limburg. Daarbij komt hij door vijf provincies en zes nationale landschappen. Omdat het verkeersaanbod de maximumcapaciteit regelmatig overschreed, is besloten de rijksweg op een groot aantal plaatsen te verbreden. Zoiets heeft zijn weerslag op de omgeving. Om deze effecten te meten, is in dit artikel gekeken naar hoe een strook van 1 kilometer links en rechts van de A2 sinds 1996 is veranderd. Is er enkel wegverkeersterrein bijgekomen of is de verbreding ook aangegrepen om andere projecten te realiseren?
Landelijkheid verdwijnt langzaam
In 1996 is de directe omgeving van de A2 nog voor bijna driekwart landelijk. Langs de weg ligt veel landbouwgrond, natuur, recreatiegebied en water. Sinds dat jaar ging ruim vijf duizend hectare op de schop en veranderde van bestemming. Vooral veel agrarisch terrein kreeg in dit proces een nieuwe bestemming.
Die nieuwe bestemming blijkt voor ruim een derde bebouwd terrein te zijn. In totaal is sinds 1996 langs de A2 een hoeveelheid land ter grootte van het bebouwd terrein van Haarlem omgezet in nieuw bebouwd terrein. Hiervan is 55 procent nieuw bedrijventerrein, meer dan 20 procent is nieuw bouwterrein. Ruim 10 procent is als wegverkeersterrein in gebruik genomen. Door deze omzettingen is er in 2010 over nog maar twee derde van de lengte van de A2 landelijk uitzicht.
Veranderingen in het bodemgebruik langs het A2-traject, 1996-2010
Vooral in Limburg meer bedrijventerrein
Per provincie valt op dat er in Limburg per saldo veel bedrijventerrein is bijgekomen, terwijl de A2 in Limburg slechts op enkele kleinere trajecten verbreed is. Het voorradig bouwterrein langs deze rijksweg neemt in Limburg af. Vooral in Utrecht en Gelderland ligt nog volop bouwterrein. In Noord-Holland is naar verhouding het meeste terrein daadwerkelijk omgezet naar wegverkeersterrein.
Bestemming veranderd bodemgebruik A2-traject per provincie, 1996-2010
(% van de totaal gewijzigde oppervlakte per provincie)
Verbreding stimuleert bedrijvigheid
De aanpak van de A2 heeft een behoorlijk effect op haar omgeving. Met name in Limburg en in mindere mate in Noord-Brabant is langs de A2 veel nieuw bedrijventerrein gebouwd. De ligging aan de verbrede A2 waarborgt immers een goede bereikbaarheid van de op deze terreinen gevestigde bedrijven. In Utrecht en Gelderland is binnen de aangegeven zone nog veel bouwterrein aanwezig, daar zal nog het een en ander veranderen. De directe omgeving van de A2 blijft echter hoofdzakelijk landelijk, voor zover het “zicht op de omgeving” niet wordt beperkt door de ruim 88 kilometer schermen die er inmiddels langs zijn geplaatst.
Hans Visser